Η ζωή της υπήρξε ύμνος στην αφοσίωση προς την κοινωνία και την πατρίδα
H Ισαβέλλα Σκουζέ υπήρξε από τις πλέον χαρισματικές των νεότερων Αθηνών. Γεννημένη σε αριστοκρατικό οίκο, επέλεξε την οδό της προσφοράς, της σιωπηλής αρετής και της ανιδιοτελούς δράσης. Γεννήθηκε στη Μασσαλία (11 Οκτωβρίου 1852) και ήταν θυγατέρα του εμπόρου, τραπεζίτη και ευεργέτη Θεοδώρου Ροδοκανάκη (1818-1893) και της Κλεοπάτρας Ζιζίνια-Ροδοκανάκη (1825-1891), μέλη αμφότεροι σημαντικότατων ομογενειακών οικογενειών με ρίζες από τη Χίο και τη Σμύρνη. Εξαιρετικά μορφωμένη και με γαλλική καλλιέργεια, η Ισαβέλλα μεγαλώνει σε περιβάλλον με υψηλές προσδοκίες.
- Από τον Ελευθέριο Σκιαδά
Ο γάμος της με τον κτηματία, πολιτικό και διπλωμάτη Αλέξανδρο Σκουζέ (1850-1937) την εντάσσει πλήρως στην ελίτ της αθηναϊκής κοινωνίας. Η οικογένεια Σκουζέ ήταν ήδη γνωστή για την παράδοση ευεργεσιών και την οικονομική της δύναμη, απόρροια των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του πατέρα του Αλέξανδρου, Γεωργίου Σκουζέ (1811-1884). Η Ισαβέλλα δεν περιορίστηκε στον ρόλο της συζύγου πολιτικού ανδρός. Από νεαρή ηλικία ανέπτυξε έντονη κοινωνική και φιλανθρωπική δράση, με αποκορύφωμα τη δεκαετία 1900-1910, όταν καθίσταται μία από τις πλέον δραστήριες γυναίκες στον χώρο της κοινωφελούς προσφοράς.
Το μεγαλοπρεπές σπίτι τους στην οδό Ρηγίλλης, το γνωστό Μέγαρο Σκουζέ, γίνεται ταυτόχρονα φιλανθρωπικό κέντρο, πολιτικό σαλόνι και κοινωνική σκηνή, ανοικτή στις ανάγκες της πόλης. Η ομορφιά της αναφέρεται συχνά από τον Τύπο της εποχής. Ως οικοδέσποινα, ήταν γνωστή για την ευγένεια και τη λεπτότητά της. Το 1897, στον ελληνοτουρκικό πόλεμο, η Ισαβέλλα μετατρέπει τις επτά αίθουσες του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου σε πρόχειρο νοσοκομείο για τους τραυματίες, με 150 κρεβάτια! Το ονόμασε συμβολικά «Μασσαλία», τιμώντας τη γενέτειρά της και ενεργοποιώντας τους ομογενείς για οικονομική ενίσχυση.
Συγκέντρωσε πάνω από 300.000 δραχμές, ποσόν τεράστιο για την εποχή. Με τη βοήθεια της κόρης της Ελένης και πλήθους νέων κυριών, παρείχε φροντίδα στους τραυματίες με αυταπάρνηση και οργάνωση αξιοζήλευτη. Οι εφημερίδες της εποχής την εξυμνούσαν. Ομως εκείνη επέμεινε να εργάζεται αθόρυβα, συστηματικά, μέχρι την αποκατάσταση και του τελευταίου στρατιώτη. Υποστήριξε επίσης δυναμικά σχεδόν όλα τα ιδρύματα των Αθηνών, ενώ υπήρξε αντιπρόεδρος της Ελληνικής Σηροτροφικής Εταιρείας. Ετσι συνέβαλε στην ανάπτυξη της μετάξης στην Ελλάδα.
Ο γάμος της με τον Αλέξανδρο Σκουζέ (1850-1937) την έφερε στο κέντρο της πολιτικής ζωής. Ο Σκουζές, με μακρά θητεία ως υπουργός Εξωτερικών, ανήκε στους σημαντικότερους πολιτικούς της εποχής του. Μαζί απέκτησαν τέσσερα παιδιά: Τη Μαρία Κλεοπάτρα Σκουζέ (1880-1974), που παντρεύτηκε τον Ιταλό ευγενή και διπλωμάτη Guido Paolo Mario Gasparo Cenci, κόντε του Bolognetti και πρίγκιπα του Vicovaro (1881-1965). Την Ελένη Σκουζέ, σύζυγο Ιωάννη Μπούμπουλη (†1937), την Αλεξάνδρα Σκουζέ, σύζυγο του Κωνσταντίνου Μάτσα (1857-1915) και τον Γεώργιο (Λώλο) Σκουζέ (1891-1973), ο οποίος ανέλαβε τον ιστορικό ρόλο της συνέχειας της οικογενείας. Η Ισαβέλλα, στυλοβάτης της οικογενειακής θαλπωρής, λειτούργησε και ως δύναμη σωτηρίας της δυναστείας Σκουζέ. Οταν οι επενδυτικές δραστηριότητες της οικογένειας κατέρρευσαν, εκείνη διέθεσε την προσωπική της τεράστια περιουσία προκειμένου να διασωθούν.
Σπάνια ψυχραιμία και στρατηγική σκέψη
Η Ισαβέλλα Σκουζέ έφυγε από τη ζωή τον Ιούλιο του 1942, σε ηλικία 89 ετών, κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Οσοι γνώριζαν τη δράση της μιλούσαν για μια γυναίκα-σύμβολο ήθους και σεμνότητας, μια «πραγματική Αθηναία αρχόντισσα». Η ζωή της ήταν ένας ύμνος στην αφοσίωση: προς την πατρίδα, προς την οικογένεια, προς την κοινωνία. Ως φιλάνθρωπος, επέλεξε να στηρίζει δίχως να φαίνεται, να διοικεί χωρίς έπαρση, να συγκινεί χωρίς θόρυβο. Δεν ήταν μόνο φιλεύσπλαχνη, ήταν διορατική. Είχε την ικανότητα να διαχειρίζεται μεγάλες υποθέσεις (οικονομικές, κοινωνικές, εθνικές) με σπάνια ψυχραιμία και στρατηγική σκέψη. Αυτό το χάρισμα, πιο σπάνιο ίσως και από τη φιλανθρωπία, ήταν που την έκανε πυλώνα του οίκου Σκουζέ στις δύσκολες δεκαετίες του 20ού αιώνα.
Μ.Η.Τ. 232120