Οσο οι δύο πανίσχυροι στρατιωτικά αντίπαλοι δεν δείχνουν διάθεση συμβιβασμού ουδείς μπορεί πλέον να αισιοδοξεί – παρά μόνο να ευελπιστεί σ’ ένα διπλωματικό… θαύμα!
Ενα λάθος φαίνεται πλέον να αρκεί ώστε η ανθρωπότητα να παρασυρθεί στο μονοπάτι του πυρηνικού ολέθρου και τελικά να βιώσει τις -ανεπανόρθωτες- συνέπειες ενός Γ’ Παγκόσμιου Πολέμου. Η σφοδρή πολεμική σύγκρουση που ξέσπασε την περασμένη Παρασκευή ανάμεσα σε Ισραήλ και Ιράν, έπειτα από τις «προληπτικές», όπως χαρακτηρίστηκαν, ισραηλινές επιθέσεις στην ιρανική επικράτεια, διένυε χθες το τρίτο 24ωρο, ενώ οι πιθανότητες να μπει φρένο στην τρέλα μοιάζουν ελάχιστες. Κι όσο οι δύο πανίσχυροι στρατιωτικά αντίπαλοι δεν δείχνουν διάθεση συμβιβασμού ουδείς μπορεί πλέον να αισιοδοξεί – παρά μόνο να ευελπιστεί σ’ ένα διπλωματικό… θαύμα.
Νέες εκατέρωθεν επιθέσεις
Ισραήλ και Ιράν εξαπέλυσαν νέες εκατέρωθεν επιθέσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας του Σαββάτου προς Κυριακή, ενώ τα χτυπήματα συνεχίστηκαν και χθες. Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων και στα δύο στρατόπεδα ήταν αδύνατο να επιβεβαιωθεί, καθώς τις τελευταίες ώρες -πέρα από τους πυραύλους- στον πόλεμο σημαντικό ρόλο παίζει και η προπαγάνδα. Κατά πληροφορίες, τουλάχιστον δέκα άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην ισραηλινή επικράτεια από τις ανταποδοτικές ιρανικές πυραυλικές επιθέσεις -22 από τους 270 βαλλιστικούς πυραύλους του Ιράν διαπέρασαν και τον θρυλικό «Σιδερένιο Θόλο»-, την ώρα που τα ισραηλινά χτυπήματα στο ιρανικό έδαφος είχαν ως αποτέλεσμα 128 άνθρωποι να σκοτωθούν και δεκάδες άλλοι να τραυματιστούν.
Χθες ο Ισραηλινός υπουργός Αμυνας Ισραήλ Κατς διέταξε τον στρατό να εκδώσει ειδοποιήσεις προς τους κατοίκους της Τεχεράνης που ζουν κοντά σε εργοστάσια παραγωγής όπλων να απομακρυνθούν από τις περιοχές τους. Η απόφαση αυτή αποτελεί μέρος ενός σχεδίου «που στοχεύει στην άσκηση πίεσης στο ιρανικό καθεστώς», προκαλώντας μετακίνηση πληθυσμού, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ισραηλινή πηγή ασφαλείας. Την ίδια ώρα ο ισραηλινός στρατός καλούσε τους Ισραηλινούς πολίτες να παραμείνουν στα καταφύγια, αφού χθες το απόγευμα εντόπιζε ξανά νέες «πυραυλικές επιθέσεις» από το Ιράν με στόχο το Ισραήλ, ενώ ηχούσαν οι σειρήνες και ακούγονταν εκρήξεις στο Τελ Αβίβ. Είχε προηγηθεί άλλωστε η κολασμένη νύχτα του Σαββάτου, όπου ήχησαν σειρήνες τόσο στην Ιερουσαλήμ όσο και στη Χάιφα, στέλνοντας περίπου 1.000.000 ανθρώπους σε καταφύγια, πριν ακολουθήσει και ο καταιγισμός πυρών που συγκλόνισε την ισραηλινή πρωτεύουσα.
Το πρωί της Κυριακής αποκαλύφθηκαν εικόνες καταστροφής, ενώ ισραηλινές ομάδες διάσωσης έψαχναν μέσα στα ερείπια κατοικιών που καταστράφηκαν από ιρανικούς πυραύλους χρησιμοποιώντας εκπαιδευμένα σκυλιά και εκσκαφείς για να εντοπίσουν επιζώντες. Ο εναέριος χώρος του Ισραήλ παρέμεινε κλειστός για τρίτη ημέρα. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός έμοιαζε και χθες ανυποχώρητος σε σχέση με τα επόμενα βήματα του Ισραήλ. Συγκεκριμένα, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου προειδοποίησε το Ιράν ότι θα πληρώσει «πολύ βαρύ τίμημα για την εσκεμμένη δολοφονία αμάχων, γυναικών και παιδιών», επιθεωρώντας το πεδίο. Το Ισραήλ έχει δηλώσει πάντως ότι η επιχείρησή του εναντίον του Ιράν θα μπορούσε να διαρκέσει εβδομάδες, ενώ ο Νετανιάχου έχει προτρέψει ανοιχτά τον λαό του Ιράν να εξεγερθεί ενάντια στους ισλαμιστές κληρικούς ηγέτες του και να ανατρέψει το θεοκρατικό καθεστώς.
Κορυφώνεται η αγωνία για τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία
Εξαιρετικά δύσκολη φαίνεται να είναι η κατάσταση για την Τεχεράνη καθώς, πέρα από τις στρατιωτικές της δυνατότητες, ανάλογα ισχυρές είναι κι εκείνες του Ισραήλ που πραγματοποίησε ακόμη μια φορά εντυπωσιακά αλλά και στρατηγικά χτυπήματα στην ιρανική επικράτεια. Οι εικόνες που «ταξίδευαν» σε ολόκληρο τον κόσμο μέσω των ειδησεογραφικών πρακτορείων έδειχναν τον νυχτερινό ουρανό της Τεχεράνης να φωτίζεται από την τεράστια πυρκαγιά σε μια αποθήκη καυσίμων, αφού νωρίτερα το Ισραήλ άρχισε τις επιθέσεις εναντίον του τομέα πετρελαίου και φυσικού αερίου του Ιράν – αυξάνοντας περαιτέρω τους έτσι κι αλλιώς μεγάλους κινδύνους που υπάρχουν πλέον και για την παγκόσμια οικονομία, αλλά και την ίδια τη λειτουργία του ιρανικού κράτους.
Παγιδευμένα αυτοκίνητα
Συγκεκριμένα, ήδη από το Σάββατο το Ισραήλ πέτυχε να χτυπήσει την αποθήκη πετρελαίου στην Τεχεράνη και τις εγκαταστάσεις στο τεράστιο κοίτασμα φυσικού αερίου South Fars του Ιράν, το μεγαλύτερο στον κόσμο, το οποίο παράγει φυσικό αέριο για εγχώρια κατανάλωση, ενώ το Ιράν διεμήνυε ότι η κατάσταση στη φλεγόμενη αποθήκη πετρελαίου Shahran στην πρωτεύουσα ήταν υπό έλεγχο. Την ίδια στιγμή, ο ισραηλινός στρατός τόνιζε ότι αεροσκάφη του έπληξαν 80 στόχους κατά τη διάρκεια της νύχτας, συμπεριλαμβανομένης της έδρας του υπουργείου Αμυνας του Ιράν, καθώς και του πυρηνικού του έργου, την ώρα που τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης μετέδιδαν φωτογραφίες διασωστών που έψαχναν για επιζώντες μέσα κατεστραμμένα κτίρια με τη βοήθεια φακών.
Τον τρόμο όμως σκορπούσαν και οι ανατινάξεις παγιδευμένων με εκρηκτικά αυτοκινήτων σε τουλάχιστον πέντε διαφορετικές περιοχές της Τεχεράνης – με τους αναλυτές να εκτιμούν πως επρόκειτο για «ενέργεια της Mοσάντ». Η ιρανική αστυνομία συνέλαβε δύο άτομα που κρίθηκαν ύποπτα για δεσμούς με τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες, με εκπρόσωπο των Αρχών να αναφέρει χαρακτηριστικά πως «δύο μέλη της τρομοκρατικής ομάδας της Μοσάντ, που κατασκεύαζαν βόμβες, εκρηκτικά, παγίδες με εκρηκτικά και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, συνελήφθησαν» στην επαρχία Αλμπόρζ, δυτικά της Τεχεράνης. Ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν επέμεινε ότι οι απαντήσεις του Ιράν θα γίνουν «πιο αποφασιστικές και αυστηρές», αν συνεχιστούν οι εχθρικές ενέργειες του Ισραήλ, ενώ ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί διαμήνυε πως η χώρα του δεν θέλει η σύρραξη με το Ισραήλ να επεκταθεί σε γειτονικές χώρες – εκτός κι αν εξαναγκαστεί.
Εμφατικό «άδειασμα» Χριστοδουλίδη από την Τεχεράνη
Σαν… πύραυλος έπεφτε χθες στη διεθνή ειδησεογραφία και η δήλωση του εκπροσώπου του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών, με την οποία διέψευδε με τον πιο εμφατικό τρόπο τον ισχυρισμό της Λευκωσίας πως η Τεχεράνη ζήτησε από την Κύπρο να μεταφέρει «μερικά μηνύματα» στο Ισραήλ. «Το Ιράν δεν έστειλε οποιοδήποτε μήνυμα στο Ισραήλ μέσω μιας τρίτης χώρας» τόνισε χαρακτηριστικά ο Ισμαήλ Μπαγκέι αμέσως μετά τη σχετική δήλωση του Νίκου Χριστοδουλίδη, «αδειάζοντας» εμφατικά τον Κύπριο Πρόεδρο για το ζήτημα σε μια ιδιαιτέρως κρίσιμη στιγμή κατά την οποία τόσο η Μέση Ανατολή όσο και η Νοτιοανατολική Μεσόγειος θυμίζουν καζάνι που βράζει.
Διπλωματικό φιάσκο
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, κι ενώ μέχρι χθες το βράδυ παρέμεναν αναπάντητα τα ερωτήματα για το -ανεξήγητο, όσο όμως κι αχρείαστο- διπλωματικό φιάσκο, ο Νίκος Χριστοδουλίδης από νωρίς είχε σπεύσει να πει πως επρόκειτο να έχει τηλεφωνική επικοινωνία με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, καθώς, όπως είπε, το Ιράν ζήτησε από τη Λευκωσία να μεταφέρει μήνυμα προς το Ισραήλ, σημειώνοντας συγχρόνως ότι η Κύπρος ζήτησε από την Ε.Ε. σύγκληση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων για την εξέταση των εξελίξεων στην περιοχή. Ο ρόλος της Κυπριακής Δημοκρατίας στην περιοχή «είναι ότι μιλάμε με όλους και στο μέτρο των δυνατοτήτων μας» είπε ο Κύπριος Πρόεδρος.
Συγκεκριμένα, σε δηλώσεις του σε δημοσιογράφους, μετά το μνημόσυνο ηρώων στα Σπήλια, και ερωτηθείς για τις τηλεφωνικές επικοινωνίες που είχε χθες με αρχηγούς κρατών της περιοχής και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναφορικά με την κατάσταση στην περιοχή και αν θα συνεχιστούν οι τηλεφωνικές του επικοινωνίες, ο Νίκος Χριστοδουλίδης είπε ότι «θα συνεχιστούν οι τηλεφωνικές επικοινωνίες». Υπενθύμισε ότι το Ιράν ζήτησε από τη Λευκωσία «να μεταφέρουμε κάποια μηνύματα στο Ισραήλ» κια ως εκ τούτου «σήμερα (σ.σ.: χθες) θα μιλήσω με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ που ήταν προγραμματισμένο για το βράδυ του Σαββάτου, αλλά λόγω της έκρυθμης κατάστασης δεν μπορούσε να γίνει».
Βεβαιότητα Τραμπ για ειρήνη «σύντομα» στη Μέση Ανατολή
Το Ιράν και το Ισραήλ θα έχουν ειρήνη «σύντομα», δήλωσε χθες με ανάρτησή του στο Truth Social ο Ντόναλντ Τραμπ, σημειώνοντας πως κατά τις τελευταίες ώρες πραγματοποιούνται πολλές συναντήσεις και τηλεφωνήματα προς την επίτευξη αυτού του σκοπού. Συγκεκριμένα -κι ενώ στα ειδησεογραφικά γραφεία κυκλοφορούσε η πληροφορία πως ο ίδιος έχει απευθύνει έκκληση στο Ισραήλ να μη βάλει στο στόχαστρο τον θρησκευτικό ηγέτη του Ιράν-, ο Αμερικανός πρόεδρος έγραψε πως Τεχεράνη και Τελ Αβίβ «πρέπει να κάνουν μια συμφωνία» και «θα κάνουν συμφωνία». Στη συνέχεια, αφού ανέφερε πως ο ίδιος κατάφερε να επιτευχθεί συμφωνία ανάμεσα στην Ινδία και στο Πακιστάν, πως σταμάτησε μέσω της διπλωματίας τη σύγκρουση Σερβίας – Κοσόβου αλλά και τη διαμάχη Αιγύπτου – Αιθιοπίας, διά της… ατόπου εκτίμησε πως «ομοίως, θα έχουμε ειρήνη, σύντομα, μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν!». Κατέληξε μάλιστα στην ανάρτησή του παραφράζοντας το σύνθημα «Κάντε την Αμερική μεγάλη ξανά», με το «Κάντε τη Μέση Ανατολή μεγάλη ξανά».
Νωρίτερα, ο Τραμπ δήλωσε πως είναι ανοιχτός στο ενδεχόμενο ο Βλαντιμίρ Πούτιν να διαδραματίσει μεσολαβητικό ρόλο στη σύρραξη, στην οποία, όπως τόνισε, «είναι πιθανό» να εμπλακούν οι ΗΠΑ – αλλά «όχι σε αυτό το σημείο». Για τους Αμερικανούς τον δρόμο εξόδου από την κρίση θα σηματοδοτούσε και η επιστροφή των Ιρανών στις διαπραγματεύσεις -βέβαια, αναβλήθηκαν χθες- για το πυρηνικό τους πρόγραμμα. Χαρακτηριστικά, μιλώντας σε δημοσιογράφους του ABC News είπε: «Δεν υπάρχει προθεσμία. Αλλά (σ.σ.: οι Ιρανοί) συνομιλούν. Θα ήθελαν να καταλήξουν σε συμφωνία. Συζητούν. Συνεχίζουν να συνομιλούν».
Σχετικά με τον Πούτιν, απάντησε: «Είναι ανοιχτός σε αυτό. Είναι έτοιμος. Με κάλεσε γι’ αυτό και το συζητήσαμε εκτενώς. Μιλήσαμε γι’ αυτό περισσότερο από τη δική του κατάσταση». Οι δύο πρόεδροι είχαν τηλεφωνική επικοινωνία το Σάββατο και η «επικίνδυνη κλιμάκωση στη Μέση Ανατολή» ήταν, σύμφωνα με το Κρεμλίνο, το επίκεντρο της συζήτησης. Η Ρωσία ήδη από την Παρασκευή είχε καταδικάσει τις «απαράδεκτες» επιθέσεις του Ισραήλ εναντίον του Ιράν.
Ο Ερντογάν θέλει να βάλει κοστούμι διαμεσολαβητή
Τον ρόλο του «ειρηνοποιού» και του «στρατηγικού διαμεσολαβητή» επιχειρεί ακόμα μία φορά εν μέσω κρίσης να ενδυθεί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που το Σάββατο προήδρευσε της έκτακτης σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε στο προεδρικό του παλάτι στην Αγκυρα, με φόντο τις τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, με τη συμμετοχή κορυφαίων κυβερνητικών στελεχών, αρμόδιων για θέματα ασφαλείας.
Στη σύσκεψη συμμετείχαν, εκτός από τον «σουλτάνο», ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, ο υπουργός Αμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ, ο αρχηγός της υπηρεσίας πληροφοριών ΜΙΤ Ιμπραχίμ Καλίν και ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) Ομέρ Τσελίκ. Ο Ερντογάν το Σαββατοκύριακο είχε διπλή τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ντόναλντ Τραμπ και του τόνισε ότι οι διαπραγματεύσεις για τα πυρηνικά που έχουν ξεκινήσει «αποτελούν και τη μόνη λύση για την επίλυση της διαμάχης», ενώ εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις δηλώσεις του Αμερικανού ομολόγου του σχετικά με τον πρωταγωνιστικό ρόλο που πρέπει να διαδραματίσει η διπλωματία.
Σύμφωνα με την τουρκική προεδρία, ο Τούρκος πρόεδρος συνομίλησε τηλεφωνικά και με τον Ιρανό ομόλογό του Μασούντ Πεζεσκιάν, στον οποίο επανέλαβε ότι «οι επιθέσεις του Ισραήλ συνιστούν σαφή παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και αποσκοπούν στο να βυθίσουν ολόκληρη την περιοχή στη καταστροφή». Για το ίδιο θέμα είχε τηλεφωνικές επαφές με τον πρίγκιπα διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, τον βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα, τον πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντέλ Φετάχ αλ Σίσι, τον μεταβατικό πρόεδρο της Συρίας Αχμέντ αλ Σαράα και τον πρωθυπουργό του Πακιστάν Σαχμπάζ Σαρίφ.
Μ.Η.Τ. 232120