Ζοχράν Μαμντάνι: Οι Δημοκρατικοί διάλεξαν αριστερό και μουσουλμάνο

Ο 33χρονος Ζοχράν Μαμντάνι αναδείχθηκε νικητής στις προκριματικές εσωκομματικές εκλογές για τη δημαρχία της Νέας Υόρκης

Για να αναδειχθεί ένας νέος πολιτικός σε πουλέν των Δημοκρατικών στην Αμερική, απαιτείται ένα συγκεκριμένο προφίλ. Να μπορεί να προσελκύει ψήφους από νέους, πολυσυλλεκτικές κοινότητες, ανθρώπους της εργατικής τάξης, αλλά να διαθέτει και οικονομικές προτάσεις στοχευμένες ειδικά στις ανάγκες τους.

• Από τον Βασίλη Γαλούπη

Ο 33χρονος Ζοχράν Μαμντάνι, προερχόμενος από τη σοσιαλιστική τάση των Δημοκρατικών και θαυμαστής του Μπέρνι Σάντερς, έχει ένα προφίλ που ίσως θα ξένιζε ακόμα και το ίδιο του το κόμμα. Μουσουλμάνος, γιος Ινδών μεταναστών, πρακτικά άγνωστος στην πολιτική.

Οι Δημοκρατικοί μπορεί υπό άλλες συνθήκες να μην πόνταραν ποτέ πάνω του. Χθες, όμως, σόκαρε το ίδιο του το κόμμα όταν αναδείχθηκε νικητής στις προκριματικές εσωκομματικές εκλογές για τη δημαρχία της Νέας Υόρκης. Οχι μόνο θεωρούσαν την υποψηφιότητά του αδύναμη, αλλά κομμάτι των Δημοκρατικών προσπάθησε να τον σταματήσει διοχετεύοντας 25 εκατομμύρια δολάρια υπέρ του κύριου αντιπάλου του, του πρώην κυβερνήτη Αντριου Κουόμο. Ομως ο 33χρονος Μαμντάνι κατάφερε να έρθει πρώτος, με 43,5%. Τυπικά το αποτέλεσμα θα οριστικοποιηθεί την επόμενη εβδομάδα, αλλά παραείναι μεγάλο για να ανατραπεί κι ο Μαμντάνι διακήρυξε ήδη τη νίκη του. «Θα κυβερνήσω την πόλη μας ως μοντέλο για το Δημοκρατικό Κόμμα» δήλωσε και υποσχέθηκε ότι θα απορρίψει τις πολιτικές του προέδρου Τραμπ.

Κατά μία έννοια, έπιασε το ίδιο του το κόμμα στον ύπνο. Τώρα είναι πρακτικά ο υποψήφιός τους για τη δημαρχία και, αν εκλεγεί, πράγματι το φθινόπωρο οι πολιτικές του μετοχές θα εκτοξευθούν. Τα κατάφερε με μια καμπάνια που επικεντρώθηκε ειδικά στο πρόβλημα του κόστους ζωής που αντιμετωπίζουν οι Νεοϋορκέζοι της μεσαίας τάξης, κυρίως με το αστρονομικό κόστος στέγασης. Χρησιμοποίησε εκτενώς τα social media για να περνάει το μήνυμά του με απλές, κατανοητές οικονομικές προτάσεις-συνθήματα αλλά και διάφορα happenings για να συζητιέται. Εφτιαξε βίντεο που τον έδειχνε να πηδάει στον παγωμένο Ατλαντικό Ωκεανό για να προμοτάρει τις προτάσεις του για πάγωμα του ενοικίου για εκατομμύρια Νεοϋορκέζους.

Πρακτικά επικοινωνεί το μήνυμά του απλά, χωρίς περίπλοκες οικονομικές αναλύσεις και προσπαθεί πάνω απ’ όλα να γίνεται viral στα social media. Το βίντεο από το debate με τον αντίπαλό του συγκέντρωσε πάνω από 10 εκατομμύρια προβολές στο X και, τελικά, φαίνεται πως παρακίνησε αρκετούς νέους να πάνε στις κάλπες ώστε να τον βγάλουν πρώτο. Για πολλούς μέσα στο κόμμα του ο Μαμντάνι είναι ένα είδος λαϊκιστή των social media, αλλά προφανώς αυτό είχε πέραση σε πολύ κόσμο. Το μότο του είναι το χαμήλωμα του κόστους ζωής. «Πάγωμα του ενοικίου», «δωρεάν λεωφορεία», «μια πόλη που μπορείτε να αντέξετε οικονομικά». Αυτό τον έφερε από την αφάνεια στην πρώτη θέση μέσα σε λίγους μήνες. Ενώ οι Δημοκρατικοί διατηρούν μια πιο μετριοπαθή στάση σε διάφορα οικονομικά ζητήματα, ο Μαμντάνι υπόσχεται πολιτικές σαφώς πιο ριζοσπαστικές: Τα ενοίκια για κάποιες κατηγορίες διαμερισμάτων θα παγώσουν. Τα λεωφορεία θα είναι δωρεάν. Θα λειτουργήσουν δημοτικά παντοπωλεία. Οι φόροι για τους πλούσιους θα αυξηθούν και το κόστος της φροντίδας των παιδιών θα μειωθεί στο μηδέν.

Ενα πολύ μεγάλο κομμάτι των Νεοϋορκέζων ζει στριμωγμένο σε μικροσκοπικά, πανάκριβα διαμερίσματα και υποχρεώνεται να κάνει καθημερινά τεράστιες διαδρομές για να πάει στη δουλειά. Πάμπολλοι δίνουν κάθε μήνα το μισό τους εισόδημα μόνο για νοίκι. Μπορεί οι αντίπαλοί του να κατηγορούν τον Μαμντάνι ότι πουλάει υπεραπλουστευμένες υποσχέσεις που δεν πραγματοποιούνται, αλλά ο κόσμος είναι τόσο απαυδισμένος από τα κόστη που τον ψήφισε. Αλλο ένα κομμάτι των ψηφοφόρων που κατάφερε να ενθουσιάσει είναι το 1 εκατομμύριο μουσουλμάνων της Νέας Υόρκης. Αν εκλεγεί το φθινόπωρο, ο Μαμντάνι θα είναι ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος της Νέας Υόρκης. Ο ίδιος επισκέπτεται τακτικά τα τζαμιά κι έκανε τη θρησκεία του κεντρικό στοιχείο της προεκλογικής του εκστρατείας. Είναι επικριτικός στη στάση του Ισραήλ έναντι της Παλαιστίνης εδώ και καιρό. Το 2023 είχε καταθέσει ένα νομοσχέδιο για τον τερματισμό του καθεστώτος απαλλαγής από φόρους φιλανθρωπικών οργανώσεων της Νέας Υόρκης που έχουν δεσμούς με ισραηλινούς οικισμούς, οι οποίοι παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αλλά το νομοσχέδιο κρίθηκε «μη εφαρμόσιμο» και δεν προχώρησε.

Καταδικάζει την τωρινή σφαγή στη Γάζα και έχει δηλώσει ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου πρέπει να συλληφθεί. Επίσης δηλώνει ότι «δεν υπάρχει χώρος για αντισημιτισμό στη Νέα Υόρκη» και κάνει διάκριση μεταξύ αντισιωνισμού και αντισημιτισμού. Μετά την υποψηφιότητα Μπάιντεν, που έληξε άδοξα, και της Κάμαλα Χάρις, που αποδείχθηκε ιδιαίτερα αντιδημοφιλής στους Αμερικανούς ψηφοφόρους, οι Δημοκρατικοί είναι στο ψάξιμο για το προφίλ του υποψηφίου που θα αρχίσει να τους φέρνει πάλι νίκες. Οι «New York Times», από τα μέσα-ναυαρχίδες της παράταξης, μέσα από άρθρο στρατηγικής συμβούλου των Δημοκρατικών προτείνουν τον Μαμντάνι ως ένα νέο είδος «συναρπαστικού» υποψηφίου, που μπορεί να αντιστρέψει τις εκλογικές τύχες του κόμματος. «Ακούγεται σαν ένας υποψήφιος για να επενδύσει πάνω του το κόμμα, σωστά;», αν και αναγνωρίζεται ότι είναι ρισκαδόρικη η επιλογή ενός 33χρονου για το απόλυτο έπαθλο, την υποψηφιότητα για την προεδρία. Αλλά «μερικές φορές πρέπει να δοκιμάζουμε νέα πράγματα. Και όταν βρίσκουμε υποψηφίους που έχουν απήχηση, θα πρέπει να τους καλωσορίζουμε στη σκηνή μας»…

ΖΟΧΡΑΝ ΜΑΜΝΤΑΝΙ

Νικητής προκριματικών Δημοκρατικών για δημαρχία Ν.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Γεννήθηκε το 1991 στην Ουγκάντα και μετακόμισε στη Νέα Υόρκη με την οικογένειά του σε ηλικία 7 ετών. Πήγε σε δημόσιο σχολείο της Νέας Υόρκης, φοίτησε στο λύκειο επιστημών του Μπρονξ και έλαβε πτυχίο στις Αφρικανικές Σπουδές από το κολέγιο Bowdoin. Το 2018 πολιτογραφήθηκε Αμερικανός πολίτης. Εργάστηκε ως σύμβουλος στέγασης για την πρόληψη κατασχέσεων και παραγωγός ραπ μουσικής πριν ασχοληθεί με την πολιτική. Το 2017 εντάχθηκε στους Δημοκρατικούς Σοσιαλιστές της Αμερικής (DSA) και δούλεψε στην καμπάνια διάφορων υποψηφίων των Δημοκρατικών. Εξελέγη για πρώτη φορά στη Βουλή της Πολιτείας της Νέας Υόρκης το 2020. Το 2024 ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για δήμαρχος της Νέας Υόρκης στις δημοτικές εκλογές του 2025. Από εχθές είναι ο πιθανολογούμενος υποψήφιος των Δημοκρατικών για δήμαρχος της Νέας Υόρκης στις εκλογές του 2025.