Αν και είναι πολύ νωρίς, η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν φτάσαμε τόσο κοντά στην κατάπαυση πυρός και ο πρόεδρος των ΗΠΑ τόσο κοντά στο Νόμπελ Ειρήνης, που του έχει γίνει εμμονή
Η συμφωνία, έστω ακόμα στην πρώτη της φάση, μεταξύ Χαμάς – Ισραήλ αποτελεί το μεγαλύτερο επίτευγμα της εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ μέχρι σήμερα. Εκκρεμούν, βέβαια, κάποια πολύ σημαντικά σημεία που θα καθορίσουν αν το σχέδιο Τραμπ θα προχωρήσει. Ποιος θα κυβερνήσει τη Γάζα όταν τελειώσει ο πόλεμος; Τι θα απογίνει η Χαμάς; Τι ακριβώς σημαίνει το «σχέδιο οικονομικής ανάπτυξης Τραμπ για την ανοικοδόμηση και την ενεργοποίηση της Γάζας»;
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Τα θολά σημεία είναι ζωτικής σημασίας, κάτι που σημαίνει ότι το φιλόδοξο «σχέδιο ειρήνης» του Αμερικανού προέδρου μπορεί να αποδειχθεί άλλο ένα προσωρινό διάλειμμα στον πόλεμο. Αλλά, έστω και ως πρώτη συμφωνία, ποτέ δεν φτάσαμε τόσο κοντά στην κατάπαυση πυρός όσο τώρα και ο Τραμπ τόσο κοντά στο Νόμπελ Ειρήνης, που του ’χει γίνει εμμονή χρόνια τώρα.
Η συμφωνία προβλέπει πως η Χαμάς θα αρχίσει να παραδίδει τμηματικά τους ομήρους, ζωντανούς και νεκρούς, 72 ώρες από την έναρξη της εκεχειρίας. Οι τελευταίοι ζωντανοί όμηροι είναι 20, κι αν πράγματι η Χαμάς τούς παραδώσει εγκαταλείπει το μεγαλύτερο διαπραγματευτικό της χαρτί. Κι αν ο Τραμπ πίεσε αρκετά τον Νετανιάχου ώστε πράγματι να εγκαταλείψει το τερατώδες σχέδιό του για πλήρη προσάρτηση της Γάζας, τότε όντως ίσως μπει τέλος στη σφαγή. Ηταν ακριβώς αυτή η αιμοσταγής αντίδραση του Νετανιάχου, δηλαδή η πλήρης ισοπέδωση της Γάζας, ο ζήλος του να σκοτώνει αμάχους και παιδιά χωρίς δισταγμό και οι χοντράδες του πως θα εκδιώξει όσους Παλαιστινίους παραμένουν ζωντανοί, που έδωσε στον Τραμπ την ευχέρεια να τον πιέσει.
Ηθικά και πολιτικά, το κράτος του Ισραήλ έχει λερωθεί τόσο πολύ στα μάτια της διεθνούς κοινότητας, που η ζημιά είναι μη αναστρέψιμη. Αλλά μόνο όταν ο Νετανιάχου ξεπέρασε κάθε όριο, βομβαρδίζοντας το Κατάρ για να σκοτώσει τους διαπραγματευτές της Χαμάς, ο Τραμπ συνειδητοποίησε ότι το Ισραήλ άρχισε να προκαλεί τεράστια ζημιά στις συμμαχίες των ΗΠΑ. Το ειρηνευτικό σχέδιο Τραμπ, βέβαια, απηχεί την άποψή του ότι η ειρήνη είναι επιθυμητή ως ένας άλλος τρόπος για να γίνουν μπίζνες. Το αν θεωρεί την ειρήνη από μόνη της σημαντική, χωρίς την προοπτική κέρδους, παραμένει ασαφές. Στα συνολικά 20 σημεία του σχεδίου του ξεχωρίζει η απαίτηση για «ένα σχέδιο οικονομικής ανάπτυξης Τραμπ για την ανοικοδόμηση και την ενεργοποίηση της Γάζας», που «θα δημιουργηθεί με τη σύγκληση ομάδας εμπειρογνωμόνων που έχουν βοηθήσει στη δημιουργία μερικών από τις σύγχρονες πόλεις-θαύματα στη Μέση Ανατολή» και με «επενδυτικές προτάσεις και συναρπαστικές ιδέες ανάπτυξης από καλοπροαίρετες διεθνείς ομάδες». Οπως επίσης η δημιουργία μιας «ειδικής οικονομικής ζώνης με ειδικούς δασμούς».
Η Γάζα «θα διοικείται υπό την προσωρινή μεταβατική διακυβέρνηση μιας τεχνοκρατικής, απολιτικής παλαιστινιακής επιτροπής υπό την εποπτεία ενός νέου διεθνούς μεταβατικού οργάνου, του Συμβουλίου Ειρήνης, του οποίου θα ηγούνται ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Τόνι Μπλερ, πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας». Αυτό το όργανο, υπό τις εντολές του Τραμπ, του Μπλερ και με μέλη άλλους αρχηγούς κρατών, «θα χειριστεί τη χρηματοδότηση για την ανασυγκρότηση της Γάζας και θα ευνοήσει την προσέλκυση επενδύσεων». Οπότε, για τον Τραμπ το δίλημμα προφανώς είναι μπίζνες μέσω πολέμου ή μπίζνες μέσω ειρήνης. Οπως και να ’χει, οι επόμενες φάσεις του σχεδίου Τραμπ θα είναι δυσκολότερες. Περιλαμβάνουν την απαίτηση να παραδώσει η Χαμάς τα όπλα, κάτι που, σύμφωνα με το Reuters, εκείνη θα το απορρίψει για όσο διάστημα τα ισραηλινά στρατεύματα κατέχουν παλαιστινιακά εδάφη.
Επίσης, η Χαμάς έχει πει ότι θα παραχωρήσει τη διακυβέρνηση της Γάζας μόνο σε παλαιστινιακή τεχνοκρατική κυβέρνηση υπό την επίβλεψη της Παλαιστινιακής Αρχής και με την υποστήριξη αραβικών και μουσουλμανικών χωρών. Απορρίπτει οποιονδήποτε ρόλο για τον Τόνι Μπλερ ή ξένη διακυβέρνηση της Γάζας. Εκτός αυτών, παραμένει ασαφές αν ο τελικός στόχος είναι η δημιουργία ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, πράγμα που ζητά ολόκληρη η διεθνής κοινότητα. Ο Νετανιάχου λέει ότι αυτό δεν θα συμβεί ποτέ. Στο σχέδιό του, ο Τραμπ, εκτός των πλάνων για διάφορες «μπίζνες» και επενδύσεις από «καλοπροαίρετες διεθνείς ομάδες», δεν το ξεκαθαρίζει με σαφήνεια. Αναφέρεται γενικά σε μια «ευημερούσα συνύπαρξη».
Ο Αμερικανός πρόεδρος, πάντως, που βλέπει τον εαυτό του ως τον ικανότερο ειρηνοποιό μπίζνεσμαν, πιστεύει ότι του αξίζει ένα Νόμπελ Ειρήνης ως ανταμοιβή. Για φέτος δεν προλαβαίνει, αφού η ανακοίνωση για το 2025 αναμένεται σήμερα Παρασκευή. Από το 2019 έχει ξεκινήσει ο Τραμπ κανονική καμπάνια για να καταφέρει να πάρει το πολυπόθητο Νόμπελ. Εκείνη τη χρονιά είχε δηλώσει ότι ο τότε πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Σίνζο Αμπε, τον είχε προτείνει, με τον Τραμπ να του απαντά με παράπονο: «Μάλλον δεν θα το πάρω ποτέ».
Τις επόμενες χρονιές συνέχισε να ζητά επιτακτικά το Νόμπελ Ειρήνης. «Το έδωσαν στον Ομπάμα. Δεν ήξερε καν γιατί το πήρε» έχει δηλώσει παλαιότερα. Το ίδιο και πέρσι: «Αν με έλεγαν Ομπάμα, θα μου είχαν δώσει το βραβείο Νόμπελ σε 10 δευτερόλεπτα». Και φέτος, μιλώντας στον Νετανιάχου, είπε: «Δεν θα μου δώσουν ποτέ Νόμπελ Ειρήνης. Το αξίζω, αλλά δεν θα μου το δώσουν ποτέ». Αν πάντως το ειρηνευτικό του σχέδιο για τη Γάζα οδηγήσει τελικά σε βιώσιμη λύση, ο Τραμπ θα φιλοδοξεί για ένα Νόμπελ του χρόνου…
ΝΤΟΝΑΛΝΤ ΤΡΑΜΠ
Πρόεδρος ΗΠΑ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Γεννήθηκε το 1946 στη Νέα Υόρκη. Σπούδασε οικονομικά στο Φόρνταμ και το 1971 ανέλαβε την οικογενειακή του επιχείρηση, αναπτύσσοντας επιχειρηματικές δραστηριότητες με καζίνα, ξενοδοχεία, γήπεδα γκολφ κ.ά. Είναι εργολάβος, κτηματομεσίτης, τηλεπαραγωγός και θεωρείται ένας από τους πιο ισχυρούς επιχειρηματίες των ΗΠΑ. Το 2016 κέρδισε τις προεδρικές εκλογές στην Αμερική. Κατηγορήθηκε για υποκίνηση βίας σχετικά με την εισβολή των οπαδών του στο Καπιτώλιο, στις 6 Ιανουαρίου 2021, μετά την ήττα του στις εκλογές του 2020. Στις 6 Νοεμβρίου 2024 νίκησε την Κάμαλα Χάρις και στις 20 Ιανουαρίου 2025 επέστρεψε στον Λευκό Οίκο.
