Η ακρίβεια μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία «χτυπάει» πλέον όλες τις χώρες, όμως η Ελλάδα κάνει πρωταθλητισμό! Τι γίνεται με την εγχώρια κερδοσκοπία; Ανύπαρκτες ΡΑΕ και Επιτροπή Ανταγωνισμού, άφαντοι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του… Άδωνη
Από τον Βασίλη Γαλούπη
Την περασμένη Τετάρτη ο Ελληνας πρωθυπουργός «κατήγγειλε» τη διεθνή κερδοσκοπία στις χονδρικές τιμές του φυσικού αερίου. Τι γίνεται, όμως, με την εγχώρια κερδοσκοπία στα τρόφιμα, στα καύσιμα και σε σχεδόν όλα τα προϊόντα πρώτης ανάγκης;
Είναι αλήθεια ότι η ακρίβεια πλέον χτυπάει όλες τις χώρες. Η Ελλάδα, όμως, κάνει πρωταθλητισμό στην Ευρώπη, σύμφωνα με τα συγκριτικά στοιχεία που παρουσιάζουμε σήμερα. Για τη made in Greece αισχροκέρδεια ο πρωθυπουργός δεν είχε κάποιο μέτρο να εξαγγείλει ούτε να δώσει μια εξήγηση για ποιο λόγο η βενζίνη πλησιάζει στα 2,5 ευρώ, τα προϊόντα σούπερ μάρκετ έχουν «απογειωθεί», ενώ το σουβλάκι θα φτάσει σε λίγο τα 4 ευρώ.
Ο κ. Μητσοτάκης μοιράζει σποραδικά μερικά ευρώ στους πολίτες, που, όμως, παραμένουν έρμαια της λαίλαπας αυξήσεων. Και δεν δείχνει καμία διάθεση να παρέμβει στους άλλους κρίκους της αλυσίδας, σ’ αυτούς που ανεβάζουν τις τιμές στα είδη πρώτης ανάγκης.
Αλήθεια, πού είναι η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας; Πού είναι η Επιτροπή Ανταγωνισμού; Πού είναι οι πολυδιαφημισμένοι ελεγκτικοί μηχανισμοί του υπουργείου Ανάπτυξης; Υπάρχουν; Ή ο φορολογούμενος πολίτης τούς πληρώνει τζάμπα για να κοιτάνε τις τιμές να εκτοξεύονται;
Αν υπάρχουν ρυθμιστικές και ελεγκτικές Αρχές στην Ελλάδα, τι εξήγηση έχουν να δώσουν για το όργιο ακρίβειας που γίνεται μόνο στη χώρα μας σε τέτοιο βαθμό απ’ όταν άρχισε να ανεβαίνει ο πληθωρισμός και, κυρίως, μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία; Τι ποινές έχουν επιβάλει και σε ποιους όλο αυτό το διάστημα της καραμπινάτης αισχροκέρδειας, στο οποίο η κυβέρνηση απλά διαπιστώνει την ακρίβεια και στη συνέχεια μοιράζει μερικά δεκάευρα, σαν να απευθύνεται σε ζητιάνους; Και ποιος, τέλος πάντων, θα προστατεύσει τους καταναλωτές από τις διαδοχικές αυξήσεις επί καθημερινής βάσης πλέον, ποιος ξέρει για πόσους μήνες ακόμα…
Πράγματι, ο συνδυασμός της εκτόξευσης στις τιμές των καυσίμων και της κρίσης στις τιμές των βασικών εμπορευμάτων προκαλεί, παραδοσιακά και σε παγκόσμια κλίμακα, σοβαρή οικονομική ζημιά και πολιτική αστάθεια. Σήμερα βρισκόμαστε στο μεγαλύτερο σοκ από το 1973 στις τιμές των βασικών εμπορευμάτων, δηλαδή σε ενέργεια, μέταλλα και τρόφιμα. Οι δείκτες είναι, κατά μέσο όρο διεθνώς, 26% υψηλότερα από τις αρχές της χρονιάς. Την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου καταγράφηκε η μεγαλύτερη αύξηση από το 1956.
Το χάος λόγω της εκτόξευσης των τιμών προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις και χτυπάει κυρίως τα νοικοκυριά, αλλά κατ’ επέκταση και τους πολιτικούς, λόγω του θυμού των ψηφοφόρων. Στην Ελλάδα ο κ. Μητσοτάκης επέδειξε αστραπιαία ταχύτητα και αποφασιστικότητα με την προσωπική του απόφαση για αποστολή οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία, εμπλέκοντας τη χώρα. Δεν έχει δείξει, όμως, την ίδια ταχύτητα και αποφασιστικότητα απέναντι στην απειλή για την οικονομία και την κοινωνία από τις τιμές στα βασικά αγαθά.
Ο πληθωρισμός τον Ιανουάριο ήταν 6,2%, τον Φεβρουάριο εκτινάχθηκε στο 7,2% και ένας θεός ξέρει τι θα φέρει για τα νοικοκυριά ο Μάρτιος και ο Απρίλιος, λόγω του πολέμου. Μόνο από τις αυξήσεις στην ενέργεια χάνονται δύο βασικοί μισθοί από τις οικογένειες, σε σχέση με τις αρχές του 2021, σύμφωνα με τους νέους υπολογισμούς των οικονομικών αναλυτών.
Μια σημαντική αιτία για τον παγκόσμιο πανικό στις αγορές εμπορευμάτων μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι η κατακόρυφη μείωση στην προσφορά. Τα καράβια δεν περνάνε τη Μαύρη Θάλασσα για λόγους ασφαλείας, Ε.Ε. και Βρετανία έχουν απαγορεύσει σε ρωσικά πλοία να δένουν στα λιμάνια τους, ενώ οι τράπεζες έπαψαν να εκδίδουν εγγυητικές για τα ρωσικά εμπορεύματα.
Η σύνδεση της Ρωσίας με την παγκόσμια οικονομία είναι βαθιά. Και ακριβώς γι’ αυτό βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια από τις μεγαλύτερες διακοπές των προμηθειών σιταριού από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν οι εντάσεις με τη Ρωσία αυξηθούν κι άλλο, τότε πιθανώς να δούμε ενέργεια και μέταλλα με το δελτίο, σύμφωνα με τον διεθνή Τύπο.
Όμως, πολύ προτού μπει ο ρωσικός στρατός στην Ουκρανία, οι τιμές αυξάνονταν ήδη. Το 2021 οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων έφθασαν σε υψηλό 10 ετών. Η υπηρεσία τροφίμων του ΟΗΕ κατέγραψε ότι οι τιμές εκτοξεύτηκαν κατά 28%, διογκώνοντας έτσι κι άλλο τον πληθωρισμό, θέτοντας σε κίνδυνο τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά στις χώρες που εξαρτώνται από εισαγωγές, όπως την Ελλάδα. Η οποία στο τέλος αυτής της διπλής περιπέτειας, με την πανδημία και τον πόλεμο, θα βρεθεί πάλι μπροστά σε ένα υπέρογκο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, που θα κληθεί ξανά να αντιμετωπίσει, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
