Ο μέχρι πρότινος σύμμαχος της Αθήνας είναι τώρα συμπαίκτης του Τούρκου προέδρου, με την κυβέρνηση να μην κάνει τίποτα για να εμποδίσει τις εξελίξεις
Ηεξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη αποδεικνύεται μια καταστροφή. Τόσο που κανείς πια, ούτε καν τα πιο σκληρά φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ όπως χθες, δεν μπορεί να το αμφισβητήσει. Μέσα σε έξι χρόνια έχει σχεδόν καταφέρει να διαλύσει κάθε γεωπολιτικό έρεισμα και πλεονέκτημα που διέθετε η χώρα για να υπερασπίζεται τα συμφέροντά της. Οι χειρισμοί γύρω από το τουρκολιβυκό μνημόνιο και τη Λιβύη αποτελούν από τα πιο τρανταχτά παραδείγματα της καταστροφικής και αντιθεσμικής στάσης της.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Η πλούσια σε πετρέλαιο αλλά διαλυμένη Λιβύη είναι μία χώρα που ουσιαστικά έχει δύο κυβερνήσεις και δύο Κοινοβούλια. Η κυβέρνηση στη Δύση, με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά, στηρίζεται από την Τουρκία. Ο Χαλίφα Χαφτάρ, που κυβερνά την Ανατολή, ήταν, υποτίθεται, ο «δικός μας» παίκτης στην παρτίδα. Ο Χαφτάρ είναι στρατάρχης. Ο Ντμπεϊμπά ήταν μεγιστάνας των κατασκευών και βασίζει την εξουσία του στα λεφτά με τα οποία πλήρωνε διάφορες πολιτοφυλακές.
Παρά τη διεθνή του αναγνώριση, ο φιλότουρκος Ντμπεϊμπά ήταν πάντα ο πιο αδύναμος από τους δύο. Τελευταία οι ισορροπίες έχουν αλλάξει. Η εξουσία του Ντμπεϊμπά απειλείται, σε βαθμό που ξένες δυνάμεις αρχίζουν να τον θεωρούν παρελθόν. Ο λόγος είναι ότι αυτός και η οικογένειά του άδειασαν τα ταμεία της Λιβύης, με συνέπεια οι πολιτοφυλακές του να τον εγκαταλείπουν. Αντίθετα, ο Χαφτάρ και οι γιοι του πολλαπλασίασαν τη δύναμή τους. Εχουν ήδη τον έλεγχο του Κοινοβουλίου στα ανατολικά των περισσότερων πετρελαιοπηγών και περίπου του 80% της χώρας. Στις 19 Μαΐου, σε συνεδρίαση στο Κοινοβούλιο της Βεγγάζης, προπύργιο του Χαφτάρ, οι εκπρόσωποι κήρυξαν τον Ντμπεϊμπά «παράνομο» και πρότειναν αντικαταστάτες. Οι υπουργοί του Ντμπεϊμπά φοβήθηκαν τόσο μια αναμέτρηση με τον Χαφτάρ που ορισμένοι ήδη παραιτήθηκαν.
Με δυο λόγια, ο «σύμμαχος» της Ελλάδας Χαφτάρ οδεύει στο να γίνει ο κυρίαρχος ολόκληρης της Λιβύης. Αλλά δεν υπάρχει πια κανείς λόγος για να χαίρεται η Αθήνα. Γιατί η κυβέρνηση Μητσοτάκη φρόντισε ήδη να εγκαταλείψει τον Χαφτάρ και να τον παραδώσει έτσι στην αγκαλιά της Τουρκίας. Ο μέχρι πρότινος σύμμαχος της Αθήνας είναι τώρα συμπαίκτης του Ερντογάν. Ο Μητσοτάκης και ο Γεραπετρίτης δεν έκαναν τίποτα για να εμποδίσουν αυτή την εξέλιξη. Σε βαθμό που ο Ερντογάν φροντίζει τώρα να τον χρησιμοποιήσει και για να διεμβολίσει τα σχέδια που ανακοίνωσε η Αθήνα περί έρευνας υδρογονανθράκων από τον κολοσσό Chevron.
Ο Χαφτάρ και η Βουλή της Λιβύης είχαν αποκηρύξει το τουρκολιβυκό μνημόνιο, που οριοθετεί ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας – Λιβύης «σβήνοντας» από τον χάρτη τα ελληνικά νησιά, ακόμα και την Κρήτη. «Ακυρο» το χαρακτήριζε ο Χαφτάρ τον Ιανουάριο του 2020, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα. Η Βουλή της Λιβύης δεν το είχε εγκρίνει κι αυτή η έλλειψη της τυπικής αναγνώρισης ήταν για την Ελλάδα ένα επιχείρημα ακυρότητας του τουρκολιβυκού μνημονίου. Τώρα, όμως, η Βουλή της Λιβύης ανακοίνωσε ότι συγκροτεί τεχνική επιτροπή για να μελετήσει το τουρκολιβυκό, διαδικασία που μάλλον θα καταλήξει στην επικύρωσή του. Η είδηση γράφτηκε χθες σε ελληνικό φιλοκυβερνητικό site και πήρε αμέσως έκταση σε όλα τα ΜΜΕ. Το ΥΠΕΞ μέχρι το βράδυ δεν είχε καμία αντίδραση. Αλλά η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη.
Στις 4 Απριλίου ο υποστράτηγος Σαντάμ Χαφτάρ, γιος του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ και διοικητής των χερσαίων δυνάμεων του Εθνικού Στρατού της Λιβύης, πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Αγκυρα και συναντήθηκε με τον Τούρκο υπουργό Αμυνας. Η πλευρά Χαφτάρ ήταν το μεγαλύτερο εμπόδιο της Τουρκίας στη Λιβύη. «Μείνε έξω από τη Λιβύη, αλλιώς θα αντιμετωπίσεις τις σφαίρες μας» προειδοποιούσε ο Χαφτάρ τον Ερντογάν στο παρελθόν. Ομως η εξωτερική πολιτική Μητσοτάκη έκανε κι εδώ το… θαύματης. Οχι απλά φρόντισε να «χάσει» τον Χαφτάρ ακριβώς τη στιγμή που ελέγχει το 80% της Λιβύης και τις πετρελαιοπηγές της, αλλά έκανε ένα τεράστιο δώρο στην Τουρκία.
Στην επίσκεψή του στην Τουρκία ο γιος του Χαφτάρ υπέγραψε συμφωνία που περιλαμβάνει την έναρξη συνομιλιών για την αγορά τουρκικών όπλων και την εκπαίδευση μελών των δυνάμεων του Χαφτάρ. Από τον άλλοτε «μεγάλο εχθρό» τους, την Τουρκία.
Σύμφωνα με το λιβυκό Libya Observer και το τουρκικό THS Haber:
1. Φέτος η Τουρκία θα εκπαιδεύσει 1.500 μέλη των δυνάμεων του Χαφτάρ.
2. Τα επόμενα χρόνια θα εφαρμόσουν περισσότερα από 30 προγράμματα σε διαφορετικούς στρατιωτικούς τομείς.
3. Οι δυνάμεις του Χαφτάρ συμφώνησαν να αγοράσουν τουρκικό στρατιωτικό εξοπλισμό, κυρίως όπλα και UAV, και να εκπαιδευτούν στη χρήση τους.
4. Χαφτάρ και Τουρκία συμφώνησαν στη διεξαγωγή κοινής εκπαίδευσης μεταξύ των λιβυκών και τουρκικών ναυτικών δυνάμεων κατά μήκος των ανατολικών ακτών της Λιβύης.
5. Σύντομα έπεται επίσημη τελετή υπογραφής στη Βεγγάζη.
6. Τα δύο μέρη συμφώνησαν ότι η Τουρκία θα βοηθήσει στην επιτάχυνση της ενοποίησης του λιβυκού στρατού μέσω κοινού συντονισμού μεταξύ των ανατολικών και δυτικών περιοχών.
Σύμφωνα με Τούρκους αναλυτές, η επίσκεψη του υιού Χαφτάρ στην Αγκυρα ήταν η απάντηση της Τουρκίας στο ενδιαφέρον που εξέφρασε η Chevron για έρευνες υδρογονανθράκων στην ελληνική θάλασσα. Κάθε Ελληνας πρωθυπουργός υποχρεούται από το Σύνταγμα να υπερασπίζεται πρώτα απ’ όλα τα εθνικά συμφέροντα. Αρχικά, η ολέθρια εξωτερική πολιτική Μητσοτάκη θεωρήθηκε ακαταλαβίστικη. Τώρα πια όλοι βλέπουν ότι η προκλητική απάθειά του προκαλεί μόνιμες τεράστιες βλάβες.
ΧΑΛΙΦΑ ΧΑΦΤΑΡ
Στρατάρχης λιβυκών ένοπλων δυνάμεων
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Γεννήθηκε το 1943 στην Αζνταμπίγια της Λιβύης. Υπηρέτησε στον στρατό υπό τον Μουαμάρ Καντάφι, εκπαιδεύτηκε στην ΕΣΣΔ και συμμετείχε στον λιβυκό στρατό κατά του Ισραήλ στον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ το 1973. Το 1987 έγινε στρατιωτικός αιχμάλωτος κατά τη διάρκεια του πολέμου με το Τσαντ και τότε ο Καντάφι τον αποκήρυξε. Απελευθερώθηκε από τους Αμερικανούς, οι οποίοι του πρόσφεραν πολιτικό άσυλο στις ΗΠΑ, όπου ο Χαφτάρ εντάχθηκε στο κίνημα της λιβυκής αντιπολίτευσης. Επέστρεψε στη Λιβύη τον Μάρτιο του 2011 και συμμετείχε στην εξέγερση κατά του Καντάφι. Εχθρός των ισλαμιστών, κατάφερε το 2017 να θέσει υπό τον έλεγχό του την Αν. Λιβύη. Από τον Μάιο του 2019 συμμετέχει στον Β΄ Λιβυκό Εμφύλιο Πόλεμο. Τον Ιανουάριο του 2020 πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Αθήνα, όπου χαρακτήρισε άκυρο το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Ελέγχει το 80% της Λιβύης και την πλειονότητα των πετρελαιοπηγών της.
Μ.Η.Τ. 232120