Ο Μητσοτάκης κινεί τις διαδικασίες συμμετοχής της Ελλάδας στην αμυντική – χρηματοδοτική πρωτοβουλία PURL του ΝΑΤΟ

Ο Ζελένσκι εμπαίζει τον Μητσοτάκη και δεν υπογράφει καμία οικονομική συνεργασία με τη χώρα μας παρά τις συμφωνίας και τα «δώρα»

• Του  ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΤΑΡΚΑ

Η κυβέρνηση, έπειτα από παρότρυνση των Ηνωμένων Πολιτειών, κινεί τις διαδικασίες συμμετοχής της Ελλάδας στην αμυντική – χρηματοδοτική πρωτοβουλία PURL του ΝΑΤΟ για την ταχεία αποστολή αμερικανικών όπλων στην Ουκρανία προς κάλυψη επειγουσών αναγκών της. 

Η PURL («Προτεραιοποιημένη Λίστα Απαιτήσεων Ουκρανίας»), που -σύμφωνα με τις ως τώρα πληροφορίες- δεν θα ανασταλεί ακόμα και στην περίπτωση επίτευξης άμεσης ειρήνευσης σε προσεχή σύνοδο κορυφής ΗΠΑ – Ρωσίας, ανακοινώθηκε από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στις 14 Ιουλίου. Σύμφωνα με το πλαίσιο λειτουργίας της, οι συμμαχικές χώρες είτε θα αγοράζουν απευθείας οπλικά συστήματα αμερικανικής κατασκευής προς προώθησή τους στο Κίεβο είτε θα καταβάλλουν τα απαιτούμενα ποσά σε ειδικό ταμείο της Ατλαντικής Συμμαχίας. 

Στον έναν μήνα που έχει μεσολαβήσει από τις ανακοινώσεις του κ. Τραμπ, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης απέφυγε να σχολιάσει δημόσια το θέμα για δύο λόγους: αφενός, φοβήθηκε το εσωτερικό πολιτικό κόστος μίας νέας δέσμευσης (μετά τους τριετείς υπερβολικούς εναγκαλισμούς με τον Ουκρανό πρόεδρο Β. Ζελένσκι που ξεπέρασαν τη φυσιολογική συμπόρευση με το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε.) και, αφετέρου, δίστασε ενώπιον της διάστασης απόψεων μεταξύ της Ουάσινγκτον και των Ευρωπαίων εταίρων.

Ομως η κατάσταση άλλαξε έπειτα από παραστάσεις προς την κυβέρνηση από τον νέο επιτετραμμένο της πρεσβείας των ΗΠΑ Τζόσουα Χακ (ως αναπληρωτής επικεφαλής Αποστολής θα χειρίζεται τα «βαριά» θέματα και μετά την επίδοση των διαπιστευτηρίων της κυρίας Κίμπερλι Γκίλφοϊλ), καθώς και μετά τις διαδοχικές προσχωρήσεις ευρωπαϊκών κρατών στην PURL. Συγκεκριμένα, η Γερμανία ανακοίνωσε στις 13 Αυγούστου τη χρηματοδότηση αγορών ύψους $500 εκατομμυρίων, ενώ είχε προηγηθεί η απόφαση της Ολλανδίας για την αποστολή ισόποσης αξίας συστημάτων. Επίσης, η Δανία, η Νορβηγία και η Σουηδία θα πληρώσουν, από κοινού, άλλο ένα «πακέτο» $500 εκατομμυρίων, χωρίς να έχει διευκρινιστεί το ποσοστό συμμετοχής καθεμιάς από τις τρεις χώρες. 

Προς το παρόν, η ελληνική πλευρά δεν έχει λάβει οριστικές αποφάσεις για τον τρόπο συνεισφοράς της και θα επιδιώξει την εξάντληση όλων των προθεσμιών και διαδοχικών φάσεων της αμερικανικής πρωτοβουλίας. Αρχικά, η κυβέρνηση θα υπογράψει την επιστολή προσχώρησης στην PURL (παραμένει άγνωστο αν θα προβεί σε επίσημη ανακοίνωση ή όχι) και, σε λίγες εβδομάδες, ο πρωθυπουργός θα πρέπει να αποφασίσει αν, πώς και μαζί με ποιες άλλες χώρες η Ελλάδα θα ενισχύσει την Ουκρανία. Πάντως, από τη στιγμή που η PURL προβλέπει, ούτως ή άλλως, την επείγουσα ενίσχυση των δυνατοτήτων αεράμυνας, η Αθήνα έχει οδό διαφυγής με την αποστολή -διμερώς- πυρομαχικών σχετικά μικρού κόστους για τα αντιαεροπορικά της Ουκρανίας, όπως έχει δεσμευθεί στο παρελθόν στις ΗΠΑ και τη Γερμανία. Αν, ασφαλώς, εξακολουθούν να υπάρχουν πλεονάζοντα και μη επιχειρησιακά αναγκαία πυρομαχικά, ώστε να μην απογυμνωθούν οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις, η κυβέρνηση θα απέφευγε, με τη διμερή αποστολή, την πληρωμή μεγαλύτερων ποσών στην PURL, περιοριζόμενη μόνο στην πολιτική στήριξή της. 

Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Μητσοτάκης θα κληθεί το προσεχές διάστημα να λάβει σημαντικές αποφάσεις για την ελληνική στάση στο Ουκρανικό σε συνάρτηση και με τον βαθμό συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού. 

Το πρώτο σχετικό πρόβλημα ανακύπτει από τη σχεδιαζόμενη από τους «σκληρούς» της Ε.Ε. (μέχρι και χθες εν όψει των συνομιλιών στον Λευκό Οίκο) 19η δέσμη κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Μόλις έναν μήνα μετά την υιοθέτηση της 18ης δέσμης, υποβάλλονται νέες εισηγήσεις για την αξιοποίηση των ρωσικών κεφαλαίων που έχουν δεσμευθεί σε πιστωτικά ιδρύματα των «27». Οι μέχρι τώρα συζητήσεις και αποφάσεις αφορούσαν μόνον τους τόκους και επενδυτικά κέρδη και όχι τα κεφάλαια καθαυτά. 

Το δεύτερο πρόβλημα αφορά την υλοποίηση των συμφωνιών Μητσοτάκη – Ζελένσκι για την ελληνική οικονομική δραστηριότητα στην Ουκρανία. Με εξαίρεση τις ουσιαστικές διαβουλεύσεις για την ανάληψη έργων από καταξιωμένους ομίλους (METLEN, ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, EFA Ventures) και την ξαφνική κυβερνητική εμμονή στις λιμενικές υποδομές της Οδησσού, το Μέγαρο Μαξίμου και το υπουργείο Εξωτερικών βρίσκονται εκτός πραγματικότητας. Είχαν και έχουν τον ευσεβή πόθο εξασφάλισης συμβολαίων σε διεθνείς επενδυτικές συναντήσεις, όπως το Συνέδριο Ανάκαμψης της Ουκρανίας (προ μηνός στη Ρώμη) και το Rebuild Ukraine (τον Νοέμβριο στη Βαρσοβία), όπου οι πιθανότητες επιτυχίας είναι ελάχιστες λόγω του ανταγωνισμού από πλήθος ισχυρότερων χωρών και εταιριών. Επιπλέον, ο κ. Μητσοτάκης είτε δεν έχει αντιληφθεί είτε υποβαθμίζει (και κρύβει από τους επίδοξους επενδυτές) ότι ο κ. Ζελένσκι και ο στενός κύκλος του δύσκολα θα συναινέσουν στην υπογραφή συμβολαίων, χωρίς την προηγούμενη κύρωση, από τη Βουλή των Ελλήνων, της Συμφωνίας Ασφαλείας Ελλάδας – Ουκρανίας που υπεγράφη τον Οκτώβριο του 2024. 

* Εκδότης του περιοδικού «Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη