Η κυβέρνηση έγινε χορηγός της τουρκικής παρουσίας στο Αρχιπέλαγος με τη NAVTEX που εξέδωσε για το σουλάτσο του «Πίρι Ρέις»
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη με τους συναρμόδιους υπουργούς Εξωτερικών και Αμυνας πήρε την πολιτική απόφαση να επιτρέψει στο τουρκικό ερευνητικό πλοίο «Καπιτάνε Πίρι Ρέις» να κάνει ανενόχλητο έρευνες στην ΑΟΖ του Αιγαίου, δρώντας εμφανώς σε βάρος των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων προκειμένου να μη διαχειριστεί επιχειρησιακή κρίση με την Τουρκία, αρμοδιότητας ΥΕΘΑ, στην περίπτωση που το τουρκικό πλοίο δεν απομακρυνόταν αμέσως.
- Από την Κύρα Αδάμ
Ετσι η κυβέρνηση Μητσοτάκη αυξάνει μόνη της την αναξιοπιστία της. Και τούτο διότι από τη μία απειλεί με βέτο την Τουρκία στη συμμετοχή της στο ευρωπαϊκό SAFE, αν δεν προχωρήσει στην άρση του casus belli και της αποστρατιωτικοποίησης των νήσων και γκρίζων ζωνών, και από την άλλη παραχωρεί ολόκληρη την ΑΟΖ του Αιγαίου στην Τουρκία χωρίς καμιά ελληνική αντίδραση. Συγκεκριμένα: Η Αγκυρα με σχετική ΝΑVΤΕΧ ενημέρωσε τη διεθνή κοινότητα ότι με το επιστημονικό σκάφος «Πίρι Ρέις» από 4 έως 14 Οκτωβρίου 2025 θα εκτελέσει επιστημονικές έρευνες στην περιοχή του Αιγαίου, με συντεταγμένες κινήσεις του μέχρι τον 25ο μεσημβρινό και μέχρι τα 6 ν.μ. χωρικά ύδατα των νησιών του κεντρικού Αιγαίου.
Για την τουρκική ΝΑVΤΕΧ επισημαίνονται τα ακόλουθα: Η Τουρκία με τη ΝΑVΤΕΧ δεν καθορίζει το είδος των επιστημονικών ερευνών. Δηλαδή αν αυτές θα εκτελεστούν στην υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου (δηλαδή μόνο στον βυθό και στο υπέδαφός του) ή στην ΑΟΖ του Αιγαίου, που είναι ο βυθός και το υπέδαφός του και μέχρι την επιφάνεια της θάλασσας. Σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας, η υφαλοκρηπίδα αφορά μόνον ενέργειες στον βυθό και στο υπέδαφος και η ΑΟΖ αφορά ενέργειες σε βυθό και υπέδαφος και μέχρι την επιφάνεια της θάλασσας, δηλαδή η ΑΟΖ τα περιλαμβάνει όλα.
Οι ενέργειες αυτές της Τουρκίας με το «Πίρι Ρέις» είναι παράνομες, ανεξαρτήτως του είδους των ερευνών στην υφαλοκρηπίδα ή στην ΑΟΖ του Αιγαίου, διότι μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας ή ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, και σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας, σε μη οριοθετημένη περιοχή κανένα παράκτιο κράτος δεν έχει δικαίωμα να προβαίνει σε επιστημονικές έρευνες.
Aντιδραση
Η Ελλάδα αντέδρασε με ΝΑVΤΕΧ, στην οποία επισημαίνει ότι οι ενέργειες του «Πίρι Ρέις» στην περιοχή του Αιγαίου γίνονται σε «ελληνική υφαλοκρηπίδα» και ότι η αρμοδιότητα έκδοσης ΝΑVΤΕΧ ανήκει στον σταθμό της Λήμνου και όχι της Σμύρνης. Για την ελληνική ΝΑVΤΕΧ σημειώνονται τα ακόλουθα: Ελληνική υφαλοκρηπίδα στην περιοχή κίνησης του «Πίρι Ρέις», νομίμως καθορισμένη, δεν υφίσταται, διότι, σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας, δεν έχει οριοθετηθεί μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Ομοίως για τον ίδιο λόγο δεν υφίσταται τουρκική υφαλοκρηπίδα, επομένως καμιά χώρα δεν δικαιούται να κάνει έρευνες στη μη οριοθετημένη περιοχή υφαλοκρηπίδας, σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας. Τα ίδια ισχύουν και για την ΑΟΖ, η οποία δεν έχει οριοθετηθεί μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, με αποτέλεσμα κανένα κράτος να μην μπορεί να κάνει έρευνες. Με την επιλογή αναγραφής στην ελληνική ΝΑVΤΕΧ μόνο ενεργειών στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, δηλαδή στον βυθό και στο υπέδαφος, η Ελλάδα νομιμοποίησε την Τουρκία να εκτελεί έρευνες στην ΑΟΖ του Αιγαίου, δηλαδή στον βυθό, στο υπέδαφος και μέχρι την επιφάνεια της θάλασσας.
Νομικά παραχώρησε στην Τουρκία ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα επί της ΑΟΖ του Αιγαίου, μολονότι αυτή δεν έχει οριοθετηθεί, ανεξάρτητα από τις προθέσεις των επιστημονικών ερευνών του τουρκικού ερευνητικού σκάφους «Πίρι Ρέις». Εδώ και περίπου 40 χρόνια, δηλαδή από το 1978, όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις -και η σημερινή- αναφέρουν παγίως ότι η μόνη διαφορά Ελλάδας – Τουρκίας είναι η οριοθέτηση της «υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου».
Αυτό δείχνει ότι όλες οι κυβερνήσεις μέχρι σήμερα έχουν αποδειχθεί πρόχειρες και επιπόλαιες για τη διασφάλιση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Και τούτο διότι από το 1992, όταν συντάχθηκε η νέα Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας και έγινε νόμος του κράτους το 1996, τέθηκε στη νέα σύμβαση ο νέος όρος ΑΟΖ, ο οποίος περιλαμβάνει ενέργειες σε βυθό, υπέδαφος και μέχρι την επιφάνεια θάλασσας, σε απόσταση 200 ν.μ. που μετράται από τις ακτές.
Ενώ τροποποιήθηκε ο όρος «υφαλοκρηπίδα», από 200 μέτρα βάθος από τις ακτές σε 200 ν.μ. απόσταση από τις ακτές. Τούτο αποδεικνύει ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις ουδέποτε προσάρμοσαν την ελληνική θέση στην ΑΟΖ, αλλά παρέμειναν μόνον στην υφαλοκρηπίδα, παρέχοντας το δικαίωμα στην Τουρκία να αλωνίσει στην ΑΟΖ του Αιγαίου.
Αστείες δικαιολογίες για… αφρόψαρα από τον Γεραπετρίτη
Ο υπουργός Εξωτερικών κ. Γεραπετρίτης πήρε τη σκυτάλη από τον ΥΕΘΑ Δένδια, ο οποίος απλώς χλεύασε την εικόνα του «Πίρι Ρέις», για να αποφύγει την επιχειρησιακή αντίδραση που όφειλε να έχει. Ο κ. Γεραπετρίτης σε συνέντευξή του δήλωσε: «Το “Πίρι Ρέις” δεν είναι το ωκεανογραφικό, το οποίο έβγαινε και έκανε έρευνες βυθού. Αυτή τη στιγμή κάνει μια επιφανειακή έρευνα, η οποία δεν αντίκειται στο Διεθνές Δίκαιο. Δεν ασκεί καμία επίδραση στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Αρα αυτή τη στιγμή παρακολουθείται. Εμείς κάνουμε αυτό το οποίο κάνουμε με βάση τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου».
Το γεγονός ακόμα μία φορά δείχνει και αποδεικνύει ότι η παρούσα ελληνική κυβέρνηση είναι παντελώς ανεπαρκής στη διασφάλιση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, διότι ο υπουργός Εξωτερικών επέλεξε μόνος του να περιορίσει τις ενέργειες του «Πίρι Ρέις» μόνο στην «επιφάνεια της θάλασσας», ωσάν το «Πίρι Ρέις» να ερευνούσε τα… αφρόψαρα του Αιγαίου (δηλαδή, γαύρο, φρίσα, κολιούς, λούτσο κ.ά.) προκειμένου να υποβαθμίσει το γεγονός ότι το «Πίρι Ρέις» κάνει έρευνες στην ΑΟΖ του Αιγαίου. Προς τούτο ο Ελληνας ΥΠΕΞ εφευρίσκει και λανσάρει τη λεκτική καινοτομία «έρευνες στην επιφάνεια της θάλασσας» που δεν υπάρχει ούτε αναφέρεται σε κανένα σημείο στο Δίκαιο της Θάλασσας.
Ουσιαστικά, τυπικά και νομικά ο κ. Γεραπετρίτης και ο κ. Δένδιας φάσκουν και αντιφάσκουν, διότι από τη μία με την ελληνική ΝΑVΤΕΧ διά χειρός Δένδια δηλώνουν ότι η κίνηση του «Πίρι Ρέις» αφορά ελληνική υφαλοκρηπίδα και από την άλλη με τις δηλώσεις για επιφανειακές έρευνες αναφέρονται αποκλειστικά και μόνον στην ΑΟΖ, χωρίς να την κατονομάζουν. Ενσυνειδήτως και οι δύο αρμόδιοι υπουργοί αναφέρονται μόνον στην υφαλοκρηπίδα της Σύμβασης του 1958 και όχι στη Σύμβαση του 1992 για το Δίκαιο της Θάλασσας, στην οποία συμπεριλήφθηκε και ο όρος «ΑΟΖ».
Δηλαδή στην πράξη η κυβέρνηση αφήνει την ΑΟΖ του Αιγαίου στην Τουρκία. Το «Πίρι Ρέις» ανενόχλητο, χωρίς να το αποτρέψει επιχειρησιακά ο υπουργός Αμυνας και χωρίς να προσφύγει στον ΟΗΕ ο ΥΠΕΞ, κινήθηκε μέχρι τον 25ο μεσημβρινό, στο μέσο του Αιγαίου, μέχρι 25 ν.μ. ανατολικά της Σκύρου. Δηλαδή η Τουρκία παγιώνει επιχειρησιακά τον έλεγχο του μισού Αιγαίου.
Στην πράξη η κυβέρνηση εφαρμόζει την πολιτική του «Ορούτς Ρέις», ότι το πήρε ο άνεμος, και τώρα με το «Πίρι Ρέις» ότι κάνει επιφανειακές έρευνες προκειμένου να μην αναλάβει τις ευθύνες της για επιχειρησιακή αντιμετώπιση των ενεργειών του «Πίρι Ρέις» στην ΑΟΖ του Αιγαίου. Η κυβέρνηση ωστόσο είναι ήδη ενήμερη ότι από τις 4 Οκτωβρίου στα τουρκικά στρατιωτικά αεροδρόμια DALAMAN BALI KESIR και BADIRMA οι αεροπορικές δυνάμεις έχουν τεθεί σε ετοιμότητα των 5 λεπτών με follow on για τυχόν ελληνική στρατιωτική αντίδραση, την οποία η κυβέρνηση απέφυγε, αφήνοντας το τουρκικό ερευνητικό πλοίο να σουλατσάρει ανενόχλητο στην ΑΟΖ του Αιγαίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τουλάχιστον η μείζων αντιπολίτευση υποβάθμισε ή και εξαφάνισε το θέμα, περιμένοντας προφανώς τη φουσκοθαλασσιά για νέο πολιτικό σέρφινγκ ανάμεσα σε ανακατωμένους νυν και πρώην συντρόφους.