Η επιζήμια ιδιωτικοποίηση, οι τοποθετήσεις σε αμοιβαία κεφάλαια και η «μαύρη τρύπα» των 804 εκατ. ευρώ από τον «φυτευτό» του καθεστώτος Σημίτη
Στην ουσία, ο Γιάννης Στουρνάρας είναι ένα δημιούργημα της εποχής Σημίτη. Ηταν τότε που άρχισε το επικρατών δόγμα ότι οι ιδιωτικοποιήσεις και ο κρατικός δανεισμός είναι ο μονόδρομος και η σωτηρία της οικονομίας.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Οι πρώτες στη «λίστα» ήταν οι τράπεζες. Αρχής γενομένης από το 2002, τη χρονιά εισόδου στο ευρώ και στο μεγάλο πλιάτσικο της οικονομίας με την εσωτερική υπερτίμηση, το «χτίσιμο» του δημόσιου χρέους με φόρτωμα της αποπληρωμής στις επόμενες δεκαετίες και τα υπερκοστολογημένα έργα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Ο Γιάννης Στουρνάρας, ως τοποθετημένος από τον Σημίτη διοικητής στην -τότε ακόμα κρατική- Εμπορική, ζημίωσε με 804 εκατ. ευρώ την τράπεζα, εγείροντας θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με την «επιτυχία» της διοίκησής του και των αποφάσεών του, που έφτασαν έως το Ελληνικό Κοινοβούλιο.
Αξίζει ίσως να σημειωθεί ότι ο φανατικός των άκρατων ιδιωτικοποιήσεων Στουρνάρας «έδειχνε» πάντα τον συγκεκριμένο δρόμο για τους άλλους, αλλά ο ίδιος δεν τον ακολούθησε ποτέ. Ολη του η καριέρα είναι συντηρούμενη από το Δημόσιο, αφού ήταν και παραμένει αποκλειστικά σε δημόσιες τράπεζες και δημόσια πόστα. Εχει καταφέρει να γίνει μέχρι και υπουργός, δίχως ουδέποτε να χρειαστεί να τον ψηφίσει έστω κι ένας πολίτης.
Το ότι στην Ελλάδα κουνούν το δάχτυλο ως μύστες της ελεύθερης αγοράς ο Γιάννης Στουρνάρας κι ο Κωστής Χατζηδάκης, που δεν χρειάστηκε ποτέ να παλέψουν στον ιδιωτικό τομέα και ζουν από το υστέρημα των φορολογουμένων, καταδεικνύει και το φαιδρό της εγχώριας «ιδεολογίας» και των ταγών της. Μετά τα μυθεύματα στους μετόχους το 1999 και τις διαβεβαιώσεις Στουρνάρα, ως τότε δεξί χέρι του Γιάννου Παπαντωνίου, ότι δεν θα υπάρξει φούσκα στο ελληνικό Χρηματιστήριο, όπως αναφέραμε χθες, ακολούθησε το φιάσκο της Εμπορικής Τράπεζας.
Η σκανδαλώδης ιδιωτικοποίηση έγινε επί Κώστα Σημίτη και της πιο διεφθαρμένης διακυβέρνησης των τελευταίων δεκαετιών, με «πράσινα» σκάνδαλα στα Εξοπλιστικά, στο Χρηματιστήριο, στη Siemens, στους Ολυμπιακούς Αγώνες και στα τραπεζικά όργια, που οδήγησαν στο κραχ λίγα χρόνια αργότερα, το 2010. Πρωταγωνιστής στην ιδιωτικοποίηση με τα «χαμένα» 804 εκατ. ήταν ο Γιάννης Στουρνάρας, στη διοίκηση της Εμπορικής το 2000-2002. Οπως έχει δει το φως της δημοσιότητας και παλαιότερα, η διοίκησή του κατάφερε να ζημιώσει την τράπεζα με αυτό το υπέρογκο ποσό εξαιτίας λανθασμένων επενδύσεων κι έχει αναδειχθεί από τα ΜΜΕ.
Το 1999 η Εμπορική Τράπεζα πούλησε το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών της Ιονικής Τράπεζας στην Alpha Bank. Το τίμημα ανήλθε σε 798 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με όσα αποκάλυπτε η «Καθημερινή» τον Ιούλιο του 2005, η διοίκηση Στουρνάρα τοποθέτησε το ποσό αυτό σε μετοχές της Σοφοκλέους, σε μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων, σε ομόλογα και παράγωγα καθώς και σε συμμετοχικού ενδιαφέροντος εταιρίες.
Σύμφωνα με όσα υποστήριζε τότε η «Καθημερινή», «οι τοποθετήσεις αυτές αποδείχτηκαν ιδιαίτερα άστοχες», αφού «στο τέλος του 2002 η Εμπορική Τράπεζα αναγκάστηκε να προχωρήσει σε μεγάλη μείωση της καθαρής της θέσης (ίδια κεφάλαια) κατά 725 εκατ. ευρώ λόγω της σοβαρότατης απαξίωσης των παραπάνω στοιχείων. Το ποσό των 725 εκατ. ευρώ αντιστοιχεί κατά βάση στο τίμημα που εισέπραξε η Εμπορική από την πώληση της Ιονικής Τράπεζας».
Εκείνη την περίοδο η Εμπορική ήταν κρατική κι αυτό σημαίνει πως οι τοποθετήσεις που έκανε η τράπεζα επί διοίκησης Στουρνάρα είχαν συνέπεια να ζημιωθεί, κατ’ επέκταση, και το Δημόσιο. Το ρεπορτάζ της εφημερίδας άφηνε έκθετο τον Γ. Στουρνάρα. Η ζημία είχε επιμεριστεί: Από μετοχές 325 εκατ. ευρώ, από αμοιβαία κεφάλαια 52 εκατ. ευρώ, από ομόλογα 2 εκατ. ευρώ, από παράγωγα 163 εκατ. ευρώ και από συμμετοχές κατά 183 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον, υπήρξε πρόσθετη ζημία από παράγωγα ύψους 79 εκατ. ευρώ, η οποία όμως βάρυνε τα αποτελέσματα χρήσης και ουσιαστικά ανέβαζε τη συνολική ζημία της τραπέζης στα 804 εκατ. ευρώ, κατά τα δημοσιεύματα της εποχής. Ο Στουρνάρας σε συνέντευξή του στην «Ισοτιμία», στις 16 Μαρτίου 2003, είχε παραδεχθεί πως «εμείς ως Εμπορική, αντί να διαθέσουμε τα κεφάλαια από την πώληση της Ιονικής σε απλές τοποθετήσεις στη διατραπεζική, αγοράσαμε μετοχές, με συνέπεια τεράστιες υποαξίες στα χαρτοφυλάκια».
Στη Βουλή το σκάνδαλο με τις καταγγελίες των εργαζομένων
Το σκάνδαλο της Εμπορικής Τράπεζας έφερε στη Βουλή η κυβέρνηση Καραμανλή, που από το 2004 ανέλαβε την ηγεσία της χώρας, και συγκεκριμένα ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιώργος Αλογοσκούφης. «Η Εμπορική Τράπεζα το 2002, επί προεδρίας Στουρνάρα, μείωσε το μετοχικό της κεφάλαιο κατά 7,509 εκατ. ευρώ λόγω της απώλειας αξίας στο χαρτοφυλάκιο των μετοχών» είχε αναφέρει τότε ο ίδιος από το βήμα. Το έργο της διοίκησης Στουρνάρα είχαν υπερασπιστεί οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, αφού ο σημερινός διοικητής της ΤτΕ θεωρούνταν εξ’ αρχής «πράσινος» και άνθρωπος του Σημίτη.
Στη Βουλή κατατέθηκαν και οι δύο ανακοινώσεις του Συλλόγου Εργαζομένων της Εμπορικής Τράπεζας, με την πρώτη, τον Δεκέμβριο του 2003, να αναφέρει πως «ο κ. Στουρνάρας και η διοίκηση της τράπεζας διέθεσαν ολόκληρο σχεδόν το τίμημα από την πώληση της Ιονικής (270 δισ. δραχμές) για την κάλυψη των ζημιών από χρηματιστηριακές πράξεις και μείωσαν τα ίδια κεφάλαια κατά 700 εκατ. ευρώ».
Η δεύτερη ανακοίνωση των εργαζομένων εκδόθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2004: «Διέθεσαν ολόκληρο σχεδόν το τίμημα από την πώληση της Ιονικής (270 δισ.) για την κάλυψη των ζημιών από τις χρηματιστηριακές πράξεις και μείωσαν τα ίδια κεφάλαια κατά 700 εκατ. ευρώ». Οι καταγγελίες φάνηκε να επιβεβαιώνονται από τον Αλογοσκούφη μέσω των στοιχείων από τους ισολογισμούς της Εμπορικής.
Ο Στουρνάρας τοποθετήθηκε πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Εμπορικής Τράπεζας και αντιπρόεδρος της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών το 2000 (Ιούλιος 2000 – Μάρτιος 2004). Ουδέποτε ζητήθηκαν πραγματικές ευθύνες για όσα συνέβησαν επί θητείας του. Αντίθετα, συνέχισε να ανεβαίνει τα σκαλοπάτια για να φτάσει επί Μνημονίων στη διοίκηση της ΤτΕ, βλέποντας πια μια τρίτη εξαετή θητεία.