Ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας έχει ενθουσιάσει την εκλογική βάση του και έχει προκαλέσει βάσιμο προβληματισμό στις άλλες παρατάξεις, μήπως -τελικά- ο θόρυβος που προκαλεί (διεθνώς) αποβεί προς όφελος της διαπραγμάτευσης με την τρόικα.
Οι περισσότεροι Ελληνες, ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης, εύχονται να δικαιωθεί αυτή η εκδοχή, στηρίζοντας την εκάστοτε κυβέρνηση της χώρας (ό,τι, δηλαδή… δεν έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ), αλλά είναι νωρίς να προδικάσουμε την τελική εξέλιξη. Προς το παρόν, δεν έχει αρχίσει η ουσιαστική διαπραγμάτευση και η νέα κυβέρνηση απλώς συστήνεται στους ξένους ηγέτες, ισορροπώντας σε αλληλοαναιρούμενες διατυπώσεις περί διαγραφής, επιμήκυνσης ή μετάθεσης χρέους. Η μόνη πραγματική συζήτηση αφορά το μεταβατικό διάστημα που θα επιτραπεί στην Αθήνα έως το διαπραγματευτικό ραντεβού της τελικής συμφωνίας.
Αλλωστε, ακόμα κι αν (σύντομα ή το καλοκαίρι) μεταβληθεί η συμφωνία με τους δανειστές, θα ήταν αφέλεια να πιστέψει κανείς ότι οι νέοι όροι χρηματοδότησης θα είναι βελούδινοι, οι ξένοι έλεγχοι θα τερματιστούν και το βιοτικό επίπεδο θα επιστρέψει στην προ του 2010 εποχή.
Ομως, ακόμα μεγαλύτερη αφέλεια είναι να νομίζει κανείς ότι, σε λιγότερο από μία εβδομάδα, τα συμφέροντα των περισσότερων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και των ΗΠΑ (ή και της Ρωσίας και της Κίνας) ευθυγραμμίστηκαν με τις ελληνικές επιδιώξεις μόνο και μόνο επειδή ο υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης περιοδεύει (με παραδοσιακή φορεσιά Νεοέλληνα και το χέρι στην τσέπη) από πρωτεύουσα σε πρωτεύουσα.
Οι δηλώσεις των ξένων ηγετών και υπουργών είναι παραπάνω από ευπρόσδεκτες και, υπό προϋποθέσεις, χρήσιμες για τις προσεχείς φάσεις συζητήσεων. Με τη διαφορά ότι ξεχνάμε τη δεύτερη πτυχή τους («η Ελλάδα να σεβαστεί τις δεσμεύσεις της»), καθώς και ότι στηρίζουν μόνο το γενικό πλαίσιο («ελπίζουμε να παραμείνετε στην ευρωζώνη»).
Επίσης, ορισμένες πρωτοβουλίες έχουν εκδηλωθεί και στο πρόσφατο παρελθόν: Το 2011 και το 2012, ο πρόεδρος Ομπάμα και ο τότε υπουργός Οικονομικών Γκάιτνερ είχαν και πάλι στηρίξει απόλυτα την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη, προς όφελος, πρώτα απ’ όλα, της σταθερότητας της οικονομίας των ΗΠΑ. Βοήθησαν τη χώρα μας, αλλά δεν μπορούσαν (ούτε σήμερα μπορούν) να παρέμβουν στους ειδικότερους όρους συμφωνίας με την Ε.Ε. και, κυρίως, με τη Γερμανία. Ακόμα και τις διαφημιζόμενες επισκέψεις Αμερικανών αξιωματούχων τις έχουμε ξαναδεί, με την άφιξη, τον Ιούλιο του 2012, των βοηθών υπουργών Οικονομικών και Εξωτερικών Χάρι Κόλινς και Φιλ Γκόρντον.
Κατά ανάλογο τρόπο, είναι καλό να είμαστε προσεκτικοί και με τους εταίρους στην Ε.Ε. Ξένη διπλωματική πηγή βεβαιώνει ότι, πριν από λίγες εβδομάδες, ο Ιταλός πρωθυπουργός Μ. Ρέντσι, κατά την επίσκεψή του σε πλουσιότατη χώρα της Μέσης Ανατολής και κατά την εμπιστευτική συνομιλία του με τον ηγέτη της, «στόλισε» τη Γερμανίδα καγκελάριο Α. Μέρκελ. Οι χαρακτηρισμοί περί «άκαμπτης πολιτικού» και «ανελαστικής πολιτικής» ήταν οι πιο ήπιοι, αλλά με επανειλημμένες δηλώσεις και πράξεις του, νωρίτερα και αργότερα, ο κ. Ρέντσι τονίζει ότι η ιταλική οικονομία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγός μετά τη γερμανική και ότι δεν πρέπει να συγκρίνεται ή να συνδέεται με την ελληνική.
Κοινώς, ας κρατάμε μικρό καλάθι στο μεγάλο παιχνίδι όπου διασταυρώνονται τα συμφέροντα πολλών χωρών.
Αλέξανδρος Τάρκας
* Εκδότης του περιοδικού «Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη.
Μ.Η.Τ. 232120