Την περασμένη Τετάρτη, ανήμερα της επετείου της 25ης Μαρτίου, ο πρωθυπουργός χρησιμοποίησε το βήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών προκειμένου να αναλύσει με αναγωγές στην Ιστορία τη στρατηγική του για τη διαπραγμάτευση. Ηταν η πιο σημαντική ομιλία του από την ανάληψη της εξουσίας, ωστόσο εμείς την αξιολογήσαμε ως κείμενο ρουτίνας. Δεν ήταν. Από την προσεκτική ανάγνωση αναδεικνύεται η σημασία του. Ο Αλέξης Τσίπρας, ως φαίνεται, έχει αλλάξει την πίστα της διαπραγμάτευσης με την Ευρώπη. Διαπραγματεύεται τη μοίρα της Ελλάδας στην ευρωζώνη εντός του ΝΑΤΟ.
Η απειλή του Grexit δεν παίζεται στο ελληνικό έδαφος – παίζεται στο ουκρανικό. Στο ρωσικό, για την ακρίβεια. Ο Τσίπρας, υιοθετώντας μια αναθεωρημένη εκδοχή της πολιτικής του Κώστα Καραμανλή, απειλεί ευθέως τη Συμμαχία ότι, σε περίπτωση που αφεθεί να «πέσει» η Ελλάδα, η περιοχή της Μεσογείου θα καταληφθεί από τον Πούτιν. Και αυτό το επιχείρημα πιάνει, καθώς αίσθησή μου είναι ότι ο πρωθυπουργός έβαλε τις βάσεις για το deal με τη Μέρκελ, απλώς δεν το λέει. Η αποστροφή του στην ομιλία που έκανε ενώπιον του Προέδρου της Δημοκρατίας είναι χαρακτηριστική. Υποστήριξε ότι αυτό που έκανε τις Μεγάλες Δυνάμεις να δουν την Ελληνική Επανάσταση με διαφορετικό μάτι ήταν «ο φόβος μιας μονομερούς ανάμειξης της Ρωσίας, που θα την καθιστούσε ισχυρό παίκτη στις οθωμανικές περιοχές απέναντι στις μεγάλες δυνάμεις». Αυτό, κατά τον Τσίπρα και τον υπουργό Παιδείας κύριο Μπαλτά -τον Σουσλόφ του-, «συνέβαλε ώστε όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να επιδιώξουν την επιτυχία της Ελληνικής Επανάστασης».
Η προσέγγιση του πρωθυπουργού ακολουθείται πιστά και από τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά -παίζει κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση της στρατηγικής-, ο οποίος διαμαρτυρήθηκε έντονα στη βοηθό υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Βικτόρια Νούλαντ, όταν εκείνη του μίλησε για «τις προνομιακές σχέσεις Ελλάδας – Ρωσίας». «Το φλερτ των Τούρκων με τους Ρώσους στα ενεργειακά δεν σας ενοχλεί, εμείς είμαστε το πρόβλημα;» είπε και της θύμισε ότι «κυρώσεις κατά των Τούρκων, που έκαναν στην Κύπρο ό,τι οι Ρώσοι στην Κριμαία, δεν επιβάλατε ποτέ». Το γεωπολιτικό χαρτί φέρνει ήδη αποτέλεσμα. Το «γεράκι» των ΗΠΑ, ο τέως σύμβουλος Ασφαλείας Μπρεζίνσκι, δήλωσε ότι «όσο πιο κοντά έρχεται η Ελλάδα με τη Ρωσία τόσο πιο πιθανή είναι η παράλυση του ΝΑΤΟ».
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Τουσκ δήλωσε: «Μπορείτε να φανταστείτε την Ευρώπη χωρίς την Ελλάδα; Με την κρίση στη Λιβύη, την εύθραυστη κατάσταση στα Βαλκάνια, τη Μολδαβία, θα έπρεπε να προστεθεί ένα δραματικό γεγονός, όπως η έξοδος της Ελλάδας; Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα ήταν η πιο δραματική εξέλιξη στην ιστορία της Ε.Ε. συνολικά…» Εκτιμώ, λοιπόν, ότι ο πρωθυπουργός, ακολουθώντας τα ίχνη και τις παρακαταθήκες ενός μεγάλου εθνικού ηγέτη, σχεδόν έχει κλείσει τη συμφωνία. Η Ελλάδα θα αναλάβει για λογαριασμό της Γερμανίας τη διευθέτηση των εκκρεμών θεμάτων στα Βαλκάνια, Σκοπίων και Κοσόβου συμπεριλαμβανομένων. Η Ελλάδα θα αναλάβει για λογαριασμό των ΗΠΑ την εκπροσώπηση των δυτικών συμφερόντων στη Μεσόγειο, σε συμμαχία με Αίγυπτο – Ισραήλ – Ιράν. Η Ελλάδα δεσμεύεται ότι θα αποτρέψει τη ρωσική κάθοδο στον Βορρά.
Εναντι αυτών, θα λάβει συμφωνία για μικρότερο πλεόνασμα, έναρξη συζητήσεων για το χρέος, συμβολικές αποζημιώσεις για το Δίστομο, πιθανόν και λίστες διεφθαρμένων πολιτικών από τη Siemens. Oι μεταρρυθμίσεις και το χρηματοδοτικό είναι το τελευταίο θέμα. Αυτό καλούνται να το λύσουν αθορύβως στο παρασκήνιο οι Σόιμπλε, Παυλόπουλος, Δραγασάκης.
Μανώλης Κοττάκης
