«ΜΙΚΡΑΝ ΑΞΙΑΝ»

Το βρετανικό δημοψήφισμα, η Ευρώπη των δύο ταχυτήτων και η Ελλάδα

Είναι η αξιολόγηση και η πολιτική διακήρυξη για το χρέος το τέλος του δρόμου, όπως μας υπόσχεται το ιδεολόγημα της κυβέρνησης, ή μήπως πρέπει να αρχίσουμε να προετοιμαζόμαστε ψυχολογικά και για άλλα πράγματα;
Η απάντηση, νομίζω, είναι σαφής και ξεκάθαρη, αρκεί να κοιτάξουμε λίγο τον ορίζοντα. Ο,τι και να συμβεί στην περίπτωσή μας, το βρετανικό δημοψήφισμα θα αποτελέσει τη θρυαλλίδα των εξελίξεων για την πορεία της Ευρώπης. Είτε οι Βρετανοί αποφασίσουν την έξοδό τους από την Ε.Ε. είτε παραμείνουν εντός, καλό είναι να έχουμε υπ’ όψιν μας ότι από τις 23 Ιουνίου και μετά η Ευρώπη μπαίνει σε φάση αναθεώρησης των Ιδρυτικών Συνθηκών της.

Και το βασικό ερώτημα που τίθεται προς απάντηση είναι ένα και μόνο: Ποιοι θα ακολουθήσουν τη Γερμανία στη χάραξη μιας νέας Ενωσης, η οποία -εκτός από νομισματική- θα είναι πολιτική και δημοσιονομική. Που θα έχει και υπουργό Οικονομικών με δυνατότητα απευθείας παρέμβασης στους προϋπολογισμούς των κρατών, που θα διαθέτει εκλεγμένο πρόεδρο και Κοινοβούλιο ευρωζώνης.

Το πρόβλημα που έχουν αυτή τη στιγμή οι Γερμανοί είναι ότι οι χώρες, οι οποίες τους ενδιαφέρει να παραμείνουν σε αυτή τη νέα Ευρώπη, εμφανίζουν τάσεις αυτονόμησης: Το συντηρητικό κατεστημένο της Βρετανίας γοητεύεται από την ιδέα της εξόδου, οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης, που αποτελούν το μαλακό υπογάστριο της Γερμανίας, σύνορο με τη Ρωσία, ρέπουν προς ακροδεξιά σχήματα υπεράσπισης (και όχι παραχώρησης) της εθνικής κυριαρχίας, ενώ και στην Ιταλία ο λαϊκισμός σαρώνει. Αν οι Αγγλοι αποφασίσουν την έξοδο, τον Σεπτέμβριο θα ακολουθήσουν και οι Ιταλοί με δημοψήφισμα για το ευρώ. Ο χορός των δημοψηφισμάτων που άνοιξε η Ελλάδα, συνέχισε η Ολλανδία και κλιμακώνει η Βρετανία, θα κορυφωθεί με την Ιταλία. Εάν φτάσουμε έως εκεί, «μικράν αξίαν» θα έχει, όπως λέει και ο φίλος μου Μακάριος Λαζαρίδης, αν θα έχει κλείσει η αξιολόγηση στην Ελλάδα σήμερα.

Το καλύτερο σενάριο για τους Γερμανούς είναι να επικρατήσει το «όχι» στο Λονδίνο και το αμέσως επόμενο καλύτερο είναι να επικρατήσει το «ναι» οριακά, με 51%-49%. Μόνο έτσι θα μπορεί ο Κάμερον να μη σεβαστεί το αποτέλεσμα. Αν όμως η διαφορά είναι μεγάλη -με τα δημοψηφίσματα ποτέ δεν ξέρεις-, οι Γερμανοί πρέπει να βάλουν αμέσως μπροστά το σχέδιο για Ευρώπη δύο ταχυτήτων. Και το ερώτημα τότε είναι τι κάνουμε εμείς. Θα απαιτηθεί μεγάλη ψυχραιμία. Αν τους Αγγλους ακολουθούν στην έξοδο και χώρες της ανατολικής Ευρώπης, μπορεί να είναι και η ευκαιρία μας για έναν νέο συσχετισμό λόγω και του Προσφυγικού. Αν όχι, τα πράγματα στριμώχνουν.

Μανώλης Κοττάκης