Για ποιους λόγους η Ρωσία δεν επιθυμεί να φύγει από την αν. Μεσόγειο
Στις 18 Μαρτίου ο Βλαντιμίρ Πούτιν κατά τη διάρκεια επίσημης εκδήλωσης στο Κρεμλίνο αναφέρθηκε στον συριακό εμφύλιο. Από την αίθουσα Γκεοργκιέφσκι, την ίδια αίθουσα που ο Στάλιν χρησιμοποίησε ως τον χώρο ενημέρωσης των Σοβιέτ ότι ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος είχε τελειώσει με την ήττα της ναζιστικής Γερμανίας, ο Πούτιν ενημερώνει τους Ρώσους πολίτες και το διεθνές σύστημα ότι οι ρωσικές δυνάμεις αποχωρούν από τη Συρία.
Ασφαλώς και δεν υφίσταται κάτι τέτοιο. Αλλά ο Ρώσος ηγέτης, που γνωρίζει τέλεια τους κανόνες της επικοινωνίας, προέβη σε αυτήν τη δήλωση ώστε να πιστοποιήσει τον κομβικό ρόλο που παίζει η Μόσχα στη διάσωση του καθεστώτος Ασαντ και στην κατατρόπωση των τρομοκρατών του ISIS.
Στην ουσία η δήλωση Πούτιν έρχεται σε αντίθεση με την πραγματική εμπλοκή της Ρωσίας στη Συρία, που αφορά την παρουσία των ειδικών δυνάμεων Spetsnaz και τη μεταφορά στην αεροπορική στρατιωτική βάση Humaymim πυραυλικών συστημάτων Iskander. Ούτε οι ειδικές δυνάμεις αποχωρούν ούτε ασφαλώς το εξελιγμένο πυραυλικό σύστημα μικρού βεληνεκούς. Παράλληλα, οι Ρώσοι συνεχίζουν να εκπαιδεύουν τις δυνάμεις του Ασαντ και να παρέχουν ένα ευρύ πολιτικό υποστηρικτικό σύστημα πέριξ του ανθρώπου που έμελλε να οδηγήσει τη Συρία σε εμφύλιο και να αυξήσει τις πιθανότητες για τον οριστικό διαμελισμό της.
Για ποιον λόγο λοιπόν η όλη παράσταση; Αρχικώς, ο Πούτιν επιδιώκει διαρκώς να ανανεώνει την υψηλή δημοφιλία του στο εσωτερικό του κράτους. Πόσο μάλλον σε μια χρονική περίοδο που η ρωσική οικονομία περνά δυσκολίες και η ρωσική κοινωνία νιώθει στην καθημερινότητά της τις ευρύτερες επιπτώσεις της ύφεσης. Απόσυρση των στρατευμάτων από τη Συρία σημαίνει επιχειρηματολογία υπέρ της εξοικονόμησης χρημάτων και μια σειρά επιχειρημάτων για το πώς το Κρεμλίνο σέβεται τα χρήματα των Ρώσων φορολογουμένων. Στη συνέχεια, είναι προφανές ότι με αυτήν την κίνηση ο Πούτιν σπεύδει να ρευστοποιήσει τη συμμετοχή του στον συριακό εμφύλιο σε επίπεδο εντυπώσεων της διεθνούς κοινής γνώμης. Στη διεθνή πολιτική δεν είναι σημαντικό το πότε εμφανίζεσαι σε μια εστία κρίσεως αλλά και το πώς σκηνοθετείς την αποχώρησή σου. Το διαχρονικό Veni, Vidi, Vici αποτελεί το καλύτερο παράδειγμα περί αυτού.
Η Ρωσία δεν επιθυμεί να αποχωρήσει από την ανατολική Μεσόγειο. Κι αυτό γιατί αντιλαμβάνεται ότι η γεωστρατηγική υπεραξία της περιοχής αυξάνει ακόμα περισσότερο τόσο γιατί το Ισραήλ επαναχαράσσει τη ναυτική στρατηγική του, δεδομένου ότι η νέα διώρυγα του Σουέζ προσθέτει έντονο εμπορικό και στρατιωτικό ενδιαφέρον, όσο γιατί οι τριβές μεταξύ του σιιτικού και του σουνιτικού κόσμου στη Μέση Ανατολή θα συνεχίσουν να παράγουν συγκρούσεις – επομένως και ευκαιρίες για τη Μόσχα να διευρύνει την παρουσία της εκεί. Το έχω γράψει ξανά. Ο Μπαράκ Ομπάμα, ένας από τους σημαντικότερους προέδρους των ΗΠΑ και δυτικούς ηγέτες, ακολούθησε έναν λανθασμένο στρατηγικό σχεδιασμό με το να υποβαθμίσει τη στρατηγική σημασία της ανατολικής Μεσογείου στην ατζέντα των ΗΠΑ. Το αποτέλεσμα είναι ότι η Ρωσία βρίσκεται ξανά με αξιώσεις στην περιοχή, ενώ είναι απαραίτητο η επόμενη πρόεδρος των ΗΠΑ (το «η» δεν είναι ορθογραφικό λάθος) να επαναχαράξει ένα νέο Pivot to the East. Med.
Σπύρος Λίτσας
