Δυτικό Λονδίνο, αρχές 20ού αιώνα. Απειράριθμοι ξυπόλητοι Ολιβερ Τουίστ περιπλανώνται στις βρετανικές παραγκουπόλεις -κατεξοχήν τόπο διαμονής της εξαθλιωμένης εργατικής τάξης-, απόρροια της γιγάντωσης του καπιταλιστικού συστήματος.
Αδεια στομάχια, γυμνά πόδια, κενές εκφράσεις αποτυπώνονται στις ρετρό φωτογραφίες -που μετρούν σχεδόν 100 χρόνια και φέρουν την υπογραφή του Horace Warner-, αναβιώνουν στις σελίδες του βρετανικού Τύπου, προφανώς εξαιτίας της παλινδρόμησης του Ηνωμένου Βασιλείου σε πρακτικές αθλιότητας άλλων εποχών, ίσως σε μια απόπειρα εξορκισμού της κρίσης που έρχεται…
Τότε, στις αρχές της βιομηχανικής επανάστασης και κυρίως από τα μέσα του 19ου αιώνα, κάθε ημέρα ήταν ένας ατέρμων αγώνας επιβίωσης. Η παιδική ηλικία είχε καταργηθεί προτού καν ξεκινήσει, ενώ η παιδική θνησιμότητα από ασθένειες και ασιτία είχε ξεπεράσει ακόμα και τα ρεκόρ θανάτου του 18ου αιώνα.
Πολυμελείς οικογένειες συνωστίζονταν σε μια κάμαρα δίχως καθαρό νερό και «αποδεκατίζονταν» από χολέρα και ιλαρά.
Οσα παιδιά επιβίωναν πωλούσαν προσανάμματα στους δρόμους, καθάριζαν παράθυρα, διαπεραίωναν παντός τύπου θελήματα, κατασκεύαζαν σπιρτόκουτα, ενώ οι γονείς εργάζονταν στις βρετανικές φάμπρικες 14 ώρες ημερησίως. Η αμοιβή των υποσιτισμένων και αδύναμων παιδιών δεν ξεπερνούσε το ένα καρβέλι ψωμί, ακόμα και για την πιο εξαντλητική εργασία. Παρέμενε, ωστόσο, εξαιρετικά σημαντική για τα εξαθλιωμένα νοικοκυριά που κατέφευγαν καθημερινά σε «μικροκλοπές» για να εξασφαλίσουν ψωμί και πατάτες.
Οσο για τον ρόλο της Employment of Children Act (Δράση της Παιδικής Απασχόλησης) το 1903; Η προσπάθεια παραμονής των νεότερων παιδιών εντός των σχολικών συνόρων μέχρι να εξασφαλιστεί η βασική εκπαίδευση. Η παράδοξη έκβαση; Ακόμα και τα πιο λαμπρά παιδικά βρετανικά μυαλά αποφοιτούσαν σε ηλικία 13 ετών, για να σπεύσουν να εργαστούν στον δρόμο, στη φάμπρικα, στο λιμάνι. Μοναδική διέξοδος; Οι παμπ και η μέθη – «κάτι που τότε ήταν ο κανόνας και όχι η εξαίρεση». Αλλωστε, τα πρώτα μαθήματα ζωής των μικρών Ολιβερ Τουίστ λαμβάνονταν στο πεζοδρόμιο ανάμεσα σε πόρνες και διαρρήκτες, σκουπίδια, νεκρά ζώα και άφθονο αλκοόλ.
Δήμητρα Αθανασοπούλου
Μ.Η.Τ. 232120