Ενα δυσβάστακτο επιπλέον βάρος σε τόκους φορτώνει στους Ελληνες η «λύση» που αποφάσισαν οι ισχυροί της Ευρώπης για το ελληνικό χρέος. Πρόκειται για μια λύση που είναι κομμένη και ραμμένη στα μέτρα των δανειστών μας, καθώς το «δωράκι» της μεγάλης επιμήκυνσης του ελληνικού χρέους θα πληρωθεί με επιπλέον τόκους που ανέρχονται σε 72 δισ. ευρώ έως την αποπληρωμή του.
Πρόκειται για την άλλη όψη της συμφωνίας στην οποία έβαλε την υπογραφή της η κυβέρνηση, ή αλλιώς την αλήθεια που δεν μας λένε. Από τα επιμέρους στοιχεία που ανακοινώθηκαν για το πακέτο λύσης του ελληνικού δημόσιου χρέους, βασικό συστατικό είναι αυτό του διπλασιασμού της συνολικής διάρκειας αποπληρωμής.
Οπως είπε χθες ο υπουργός Οικονομικών, η μέση διάρκεια αποπληρωμής του ελληνικού χρέους αυξάνεται από τα 6,5 χρόνια στα 13 χρόνια και το μέσο επιτόκιο με το οποίο χρεώνονται οι Ελληνες τα επόμενα χρόνια για να εξυπηρετούν το χρέος διαμορφώνεται κοντά στα επίπεδα του 5%. Σημειωτέον ότι πρόκειται για επιτόκιο το οποίο θεωρείται υψηλό, αφού για διάρκεια 15 ετών η Γερμανία δανείζεται από τις διεθνείς αγορές με επιτόκιο 3,2%.
Με δεδομένο ότι το ελληνικό χρέος διαμορφώνεται σήμερα περίπου στα 350 δισ. ευρώ, προκύπτει ότι το κόστος για τόκους εξυπηρέτησής του διαμορφώνεται στα 60,6 δισ. ευρώ (για τη σημερινή μέση διάρκεια του που είναι 6,5 χρόνια). Με την επιμήκυνση του ελληνικού χρέους κατά επιπλέον 6,5 χρόνια και τη διατήρηση του επιτοκίου στο εξαιρετικά υψηλό επίπεδο του 5%, το συνολικό κόστος σε τόκους για την εξυπηρέτηση του χρέους αυξάνεται στα 132 δισ. ευρώ. Με άλλα λόγια, το βάρος του χρέους μετατίθεται στο μέλλον, αλλά κοστίζοντας πανάκριβα στους Ελληνες. Να σημειωθεί ότι η επιμήκυνση του ελληνικού χρέους θα γίνει με τη σταδιακή ανταλλαγή των ελληνικών ομολόγων που λήγουν έως το 2019 με ομόλογα 15ετούς και 30ετούς διάρκειας και με την επιμήκυνση του δανείου που έχει λάβει η Ελλάδα από την τρόικα.
Σπύρος Δημητρέλης
Εγγύηση την Ακρόπολη και κάποια νησιά ζητούν προκλητικά οι Φιλανδοί!
Ο πρωθυπουργός της Φινλανδίας Γίρκι Κατάινεν υποστήριζε ότι η χώρα του δεν θα συμμετείχε στη δεύτερη οικονομική διάσωση της Ελλάδας αν δεν είχε τις απαραίτητες εγγυήσεις – και φαίνεται πως στις Βρυξέλλες τις ζήτησε.
Οι «Τούρκοι της Σκανδιναβίας», όπως τους χαρακτηρίζουν οι γείτονές τους, 27 χρόνια μετά τον Αττίλα, σχεδίαζαν και δεύτερη εισβολή – πιθανώς επειδή έχουν απωθημένα γιατί δεν κατάφεραν να κερδίσουν όσα ήθελαν από την Ελλάδα όταν συμμαχούσαν με τη ναζιστική Γερμανία στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τώρα και σύμφωνα με την έγκυρη ιταλική εφημερίδα «Κοριέρε ντε λα Σέρα», που επικαλείται διπλωματικές πηγές, οι Φινλανδοί ζήτησαν εγγύηση για το καινούργιο δάνειο την Ακρόπολη, τον Παρθενώνα αλλά και κάποια από τα νησιά μας!
Στο άρθρο της η ιταλική εφημερίδα αναρωτιέται ωστόσο με ειρωνεία αν ο Παρθενώνας θα πουληθεί ή απλώς θα μετακινηθεί στο… Ελσίνκι.
Αν δηλαδή οι Φινλανδοί θα τον φάνε εδώ ή θα τους τον δώσουμε για το σπίτι.
Μετά την απόφαση της ISDA οι κάτοχοι CDS έμειναν με τα ασφάλιστρα κινδύνου στο χέρι!
Δεν θα πληρωθούν τελικά τα ασφάλιστρα κινδύνου για το ελληνικό χρέος, τα περιβόητα CDS (τουλάχιστον όσον αφορά την προχθεσινή συμφωνία για το ελληνικό χρέος). Η διεθνής επιτροπή που αποφασίζει για το αν θα πληρωθούν (ISDA) ανακοίνωσε χθες ότι η συμφωνία για συμμετοχή ιδιωτών στο νέο πακέτο στήριξης της Ελλάδας δεν ενεργοποιεί τα ασφάλιστρα κινδύνου, καθώς είναι «ρητά εθελοντική» και δεν συνιστά πιστωτικό γεγονός.
Η ISDA θεωρεί ότι πιστωτικό γεγονός προκύπτει ύστερα από ονομαστική μείωση του χρέους ή του επιτοκίου, χρονική μετάθεση των αποπληρωμών ή αλλαγή του νομίσματος με βάση το οποίο γίνονται οι πληρωμές, σύμφωνα με τηλεγράφημα του Bloomberg. Πρέπει, όμως, αυτές οι αλλαγές να προκύπτουν ως αποτέλεσμα επιδείνωσης της αξιοπιστίας του πιστωτή (δηλαδή να ζημιώνεται σοβαρά από μια συμφωνία μείωσης χρέους), να εφαρμόζονται σε μεγάλο αριθμό πιστωτών και να είναι δεσμευτικές για όλους. Κάτι τέτοιο δεν συνέβη στην περίπτωση του ελληνικού σχεδίου.
Κατά την ISDA το σχέδιο αποτελεί προς το παρόν μια πρόταση και γι’ αυτό τον λόγο δεν θα συγκληθεί η ειδική επιτροπή που αποφασίζει αν η συμφωνία είναι «πιστωτικό γεγονός» και συνεπώς ενεργοποιεί τα CDS.
Στο μεταξύ σημαντική υποχώρηση κατέγραψαν χθες τα ασφάλιστρα κινδύνου (CDS) της Ελλάδας και της υπόλοιπης ευρωπαϊκής περιφέρειας, καθώς οι αγορές αξιολογούν θετικά την απόφαση της προχθεσινής Συνόδου Κορυφής για το ελληνικό χρέος. Η συμφωνία δεν επιβραβεύει τους κερδοσκόπους, με αποτέλεσμα τα πενταετή ελληνικά CDS να έχουν υποχωρήσει κατά σχεδόν 1.500 μονάδες το τελευταίο τριήμερο.
Πρόκειται για εντυπωσιακή βουτιά, καθώς το κόστος ασφάλισης των πενταετών ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου είχε εκτιναχθεί πάνω από τις 3.000 μονάδες βάσης στα τέλη της περασμένης εβδομάδας.
Το πικρό ποτήρι που θα πίνουν οι Έλληνες για 30 χρόνια
Τέσσερις μεγάλες δεσμεύσεις της Ελλάδας, που όχι μόνο θα κάνουν τη ζωή των Ελλήνων δύσκολη τις επόμενες δεκαετίες, αλλά θα τοποθετήσουν τη χώρα υπό διαρκή ξένη επιτροπεία και θα οδηγήσουν στην πώληση με συνοπτικές διαδικασίες της δημόσιας περιουσίας, βρίσκονται πίσω από το πακέτο για το ελληνικό χρέος που αποφασίστηκε στις Βρυξέλλες το βράδυ της Πέμπτης.
Ειδικότερα, για τη συνέχιση της χρηματοδότησης της χώρας από τους δανειστές της, οι Ελληνες θα κληθούν να πιουν τις επόμενες δεκαετίες ένα μικρό κοκτέιλ, που τα συστατικά του θα είναι:
– Η πιστή τήρηση του προγράμματος άγριας λιτότητας που προβλέπεται στο μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο. Αυτό σημαίνει αυξήσεις με το σταγονόμετρο ή καθόλου για τις συντάξεις και τους μισθούς, υψηλότατη φορολογία, καθήλωση των δημοσίων δαπανών σε πολύ χαμηλά επίπεδα με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ποσότητα και την ποιότητα των υπηρεσιών προς τους πολίτες. Το έλλειμμα θα πρέπει έως το τέλος του 2014 να μειωθεί κάτω από το 3% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος και το κυριότερο από το 2012 να υπάρξουν τα λεγόμενα πρωτογενή πλεονάσματα (δηλαδή περισσότερα δημόσια έσοδα σε σχέση με τα έξοδα, χωρίς στα τελευταία να περιλαμβάνονται οι τόκοι).
– Η ιδιωτικοποίηση μεγάλου μέρους της δημόσιας περιουσίας. Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί έναντι των δανειστών μας ότι θα εξασφαλίσει έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις 50 δισ. ευρώ έως το 2015. Μάλιστα, ειδικά για φέτος προβλέπεται ότι θα εξασφαλίσει 5 δισ. ευρώ, από τα οποία προς το παρόν έχει εισπράξει 392.000.000 ευρώ που αφορούν την πώληση του 10% του ΟΤΕ στον γερμανικό όμιλο τηλεπικοινωνιών Deutsche Telekom. Στο πλαίσιο του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων θα δοθούν σε ιδιώτες με απευθείας πώληση ή εκχώρηση της εκμετάλλευσης λιμανιών, αεροδρομίων, τουριστικών ακινήτων, δημοσίων επιχειρήσεων κ.λπ. Ηδη δημοσιεύτηκε την Τετάρτη η πρόσκληση για την πρόσληψη συμβούλων πώλησης επτά κρατικών ασημικών που αφορούν σε περιφερειακά αεροδρόμια, καζίνο κ.λπ.
– Η τοποθέτηση της χώρας υπό διαρκή ξένη επιτροπεία. Σύντομα, υπό το προκάλυμμα της παροχής τεχνογνωσίας, πρόκειται να εγκατασταθούν στο υπουργεία ξένοι «εμπειρογνώμονες», οι οποίοι ουσιαστικά θα παρακολουθούν την εφαρμογή των μέτρων και των «μεταρρυθμίσεων» που περιλαμβάνονται στο Μνημόνιο και το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα. Να σημειωθεί ότι υπό διαρκή επιτροπεία θα είναι και το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, αφού στο διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου Αξιοποίησης Δημόσιας Περιουσίας θα τοποθετηθούν ως παρατηρητές και δύο εκπρόσωποι των δανειστών μας (της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου).
Τα ψιλά γράμματα της δανειακής που πρέπει να ψηφιστεί ως 15 Σεπτεμβρίου
Οι λεπτομέρειες της προχθεσινής συμφωνίας για το ελληνικό χρέος που θα αποτυπωθούν σε νέα δανειακή σύμβαση η οποία αναμένεται να ψηφισθεί από τη Βουλή έως τις 15 Σεπτεμβρίου βγαίνουν σιγά σιγά στην επιφάνεια. Αρκετά σημεία δεν έχουν ξεκαθαριστεί, αλλά σήμερα η εικόνα είναι περισσότερο ξεκάθαρη. Βαθύ σκοτάδι εξακολουθεί να καλύπτει το θέμα των εγγυήσεων που «ζητούν δύο χώρες», όπως είπε την Πέμπτη ο Γ. Παπανδρέου. Γενικόλογες είναι και οι διατυπώσεις για την ανάγκη ενίσχυσης της ανάπτυξης και των επενδύσεων στην Ελλάδα.
Το συνολικό πακέτο προσεγγίζει τα 158 δισ. ευρώ, με περίπου 49 δισ. να αποτελούν τη συνδρομή του ιδιωτικού τομέα (37 δισ. μέσω τεσσάρων διαφορετικών μηχανισμών και 12 δισ. μέσω επαναγοράς ελληνικών ομολόγων). Συνεπώς, απομένουν 109 δισ. τα οποία θα προέλθουν από τη διμερή βοήθεια των κρατών-μελών της ευρωζώνης. Αν συνυπολογίσουμε τα περίπου 45 δισ. που δεν έχουμε πάρει από το πρώτο πακέτο, τότε η νέα συνδρομή των εταίρων μας ανέρχεται σε 64 δισ. ευρώ.
Οι ιδιώτες θα συμμετάσχουν μέσω τεσσάρων διαφορετικών μηχανισμών (τρεις μορφές ανταλλαγής ομολόγων και μία που προβλέπει επιμήκυνση του χρόνου λήξης ομολόγων). Οι τέσσερις μηχανισμοί είναι οι εξής: α) Ανταλλαγή ομολόγων με 30ετή εργαλεία χωρίς μείωση ονομαστικής αξίας, β) ανταλλαγή με μετακύλιση ελληνικών κρατικών ομολόγων σε 30ετή εργαλεία χωρίς μείωση ονομαστικής αξίας, γ) ανταλλαγή με 30ετή εργαλεία με μείωση ονομαστικής αξίας και δ) ανταλλαγή με 15ετή εργαλεία με μείωση ονομαστικής αξίας. Οι επενδυτές θα επιλέξουν ισομερώς μεταξύ των τεσσάρων λύσεων, με το μέσο «κούρεμα» να προσεγγίζει το 21%.
Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) θα παρέχει νέα δάνεια με διάρκεια από 15 έως 30 έτη, με περίοδο χάριτος 10 ετών, ενώ το επιτόκιό τους θα μειωθεί κατά σχεδόν δύο μονάδες σε περίπου 3,5%. Η περίοδος αποπληρωμής των σημερινών δανείων από το EFSF ήταν επτάμισι χρόνια. Οπως είπε χθες ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου, με τη νέα συμφωνία μειώνονται οι ετήσιες αποπληρωμές κατά 3 δισ. ευρώ.
Με βάση το συνολικό πακέτο (συμμετοχή ιδιωτών, νέα δάνεια κ.λπ.) το δανειακό βάρος της χώρας μας περιορίζεται κατά 55 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 24% του ΑΕΠ. Το μέσο κόστος εξυπηρέτησης του ελληνικού χρέους για τα επόμενα 40 χρόνια κυμαίνεται πέριξ του 5%, είπε χθες ο πρωθυπουργός.
Περίπου 35 δισ. θα διατεθούν (αν χρειαστεί) μέσω του EFSF για να στηριχτεί η ρευστότητα των τραπεζών. Στην ουσία πρόκειται για μηχανισμό που υποκαθιστά την απόφαση της ΕΚΤ να μη δέχεται ως εγγυήσεις ομόλογα που έχουν υποβαθμιστεί στην κατηγορία «επιλεκτική χρεοκοπία» ή χαμηλότερα από τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης.
Η κυβέρνηση είναι αναγκασμένη να τηρήσει με ευλάβεια το Μεσοπρόθεσμο, καθώς και το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων (που θεωρείται εξωπραγματικό). Οποιαδήποτε απόκλιση θα οδηγήσει σε πρόσθετα φορολογικά μέτρα ή άλλες δημοσιονομικές παρεμβάσεις.
Fitch: Το όλο πακέτο συνιστά «περιορισμένη χρεοκοπία»
Σε καθεστώς «περιορισμένης χρεοκοπίας» (ουσιαστικά είναι διαφορετική διατύπωση του όρου επιλεκτική χρεοκοπία) θα υποβαθμίσει την Ελλάδα ο οίκος αξιολόγησης Fitch, μετά τις αποφάσεις που ελήφθησαν στη Σύνοδο Κορυφής των Ευρωπαίων αξιωματούχων. O οίκος ανακοίνωσε ότι θα συστήσει νέες βαθμίδες για τη «μετά χρεοκοπίας» εποχή, στις οποίες θα αναβαθμιστεί η Ελλάδα όταν «θεραπευτεί» από το γεγονός της χρεοκοπίας, με την έκδοση νέων τίτλων προς τους συμμετέχοντες ομολογιούχους. Εκφράζει, ωστόσο, επιφυλάξεις για τη μακροπρόθεσμη βαθμολόγηση της Ελλάδας, περιμένοντας ουσιαστικά την ανάκαμψη της οικονομίας.
H προτεινόμενη ανταλλαγή χρέους υποδηλώνει ζημία 20% στην καθαρή παρούσα αξία για τις τράπεζες και άλλους κατόχους ελληνικού χρέους. Μια ανταλλαγή που προσφέρει νέους τίτλους με όρους δυσμενέστερους από τους αρχικά συμβατικά συμφωνημένους για το υπάρχον χρέος και, όταν το εν λόγω κράτος βρίσκεται σε οικονομική δυσχέρεια, συνιστά γεγονός χρεοκοπίας, σύμφωνα με τα κριτήρια του οίκου.
Πάντως, παρά τον όρο «περιορισμένη χρεοκοπία», ο οίκος «βλέπει» τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο νέο πρόγραμμα, τη μείωση των επιτοκίων και την επιμήκυνση της περιόδου ωρίμανσης ως ένα «παράθυρο ευκαιρίας», που δίνει τη δυνατότητα στη χώρα να ανακτήσει τη φερεγγυότητά της παρά τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει.
Η Fitch χαρακτηρίζει «σημαντικό και θετικό βήμα» για τη διασφάλιση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας στην ευρωζώνη την απόφαση που ελήφθη, η οποία εκτονώνει εν μέρει τις πιέσεις που ασκούνται στις αξιολογήσεις των κρατών της περιοχής.
Προειδοποιεί ωστόσο, ότι, εάν δεν υπάρξει μια βιώσιμη και διευρυμένη οικονομική ανάκαμψη στη ζώνη του ευρώ, σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη πρόοδο στη μείωση των ελλειμμάτων και με διαρθρωτικές αλλαγές για ενίσχυση των προοπτικών μακροπρόθεσμης ανάπτυξης, θα εξακολουθεί να ασκείται πίεση στις αξιολογήσεις των κρατών. Σε καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας αναμένεται να τεθεί η χώρα μας και από άλλους οίκους αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας.
Νεκταρία Σταμούλη
Μ.Η.Τ. 232120