Αυξήσεις κεφαλαίου που μπορεί να φτάσουν τα 10 δισ. ευρώ ενδέχεται να χρειαστεί ο ελληνικός τραπεζικός κλάδος, προκειμένου να αντιμετωπίσει τη συμφωνία που επετεύχθη προχθές το βράδυ για το ελληνικό χρέος.
Ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος ξεκαθάρισε πως οι ελληνικές τράπεζες δεν θα κρατικοποιηθούν, αλλά θα ενισχυθούν κεφαλαιακά, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις ζημιές που ενδέχεται να γράψουν στα χαρτοφυλάκιά τους από την προχθεσινή συμφωνία. Ούτως ή άλλως, οι εγχώριες τράπεζες και τα ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία σηκώνουν μεγάλο βάρος από την πολυδιαφημισμένη συμφωνία συμμετοχής των ιδιωτών στο σχέδιο για το χρέος.
Μπορεί ο Ευάγγελος Βενιζέλος να απέρριψε τη λύση της κρατικοποίησης των τραπεζών, αλλά επισήμανε πως ούτως ή άλλως έχουν υψηλό βαθμό εξάρτησης από το κράτος, μέσω του γιγαντιαίου ποσού εγγυήσεων που τους έχει παρασχεθεί την τελευταία τριετία. Κατά τον υπουργό Οικονομικών «αυτό είναι κακό για τους μετόχους, αλλά καλό για την αγορά», γιατί οι τράπεζες που έχουν λάβει εγγυήσεις δεν μπορούν να μοιράσουν μέρισμα. Σε μια περίοδο που κρίνονταν η ίδια η ύπαρξή τους, οι διοικήσεις και οι μεγαλομέτοχοι των τραπεζών ουδόλως ενδιαφέρονται, πάντως, για το μέρισμα. Τους ενδιαφέρει, όμως, να διατηρήσουν τη διοίκηση, κάτι το οποίο επιτρέπει η βοήθεια μέσω προνομιούχων μετοχών (κυριότητας του Δημοσίου), τις οποίες οι τράπεζες μπορούν να επαναγοράσουν όταν οι συνθήκες βελτιωθούν.
Οι νέες εγγυήσεις, στο πλαίσιο του προχθεσινού σχεδίου, μέσω του μοντέλου των προνομιούχων μετοχών, θα αυξήσουν περαιτέρω την παρουσία του Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών. Αρα το Δημόσιο θα είναι μεγαλομέτοχος, αλλά θα έχει περιορισμένο ρόλο στη διοίκηση (μέσω των επιτρόπων). «Στόχος δεν είναι η κρατικοποίηση, αλλά η πλήρης εξυγίανση» υποστήριξε χθες ο κ. Βενιζέλος.
Οι ελληνικές/κυπριακές τράπεζες που συμμετέχουν στο σχέδιο για το ελληνικό χρέος είναι οι Εθνική, Alpha Bank, Eurobank, Πειραιώς, Κύπρου και Ελληνική Τράπεζα. Με βάση τον κατάλογο που ανακοίνωσε ο οργανισμός IIF, που εκπροσωπεί τα ισχυρότερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του κόσμου, δεν συμμετέχουν στο σχέδιο η Εμπορική Τράπεζα (θυγατρική του γαλλικού κολοσσού Credit Agricole) και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο (πιθανώς για να μην κληθεί το Δημόσιο να κλείσει την τρύπα ως βασικός μέτοχος). Δεν συμμετέχει, όμως, ούτε η Marfin, η οποία έτσι έχει τη δυνατότητα να συνεχίσει τη χρηματοδότηση σε προβληματικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
Οι λεπτομέρειες για τις επιπτώσεις σε κάθε τράπεζα δεν έχουν ξεκαθαριστεί. Θα ανταλλάξουν, πάντως, ομόλογα με μέσο ύψος «κουρέματος» το 21%. Το ράλι τιμών κατά τη χθεσινή συνεδρίαση του Χρηματιστηρίου, ειδικά στις τραπεζικές μετοχές, δείχνει πως οι αγορές υποδέχονται θετικά το πακέτο που παρουσίασαν την Πέμπτη οι Ευρωπαίοι.
Πολλά θα εξαρτηθούν από την περίοδο παραμονής της Ελλάδας σε καθεστώς «επιλεκτικής χρεοκοπίας», με τους αναλυτές να θεωρούν πως θα βγει το ταχύτερο δυνατόν. Χθες ο υπουργός Οικονομικών απέφυγε να αναφερθεί στη λέξη «χρεοκοπία», αλλά υποστήριξε πως σε κάθε περίπτωση οι τράπεζες είναι εξασφαλισμένες.
Eurobank: Ξέχασαν να κλείσουν τη μαύρη τρύπα
Αρκετοί αναρωτιούνται τι θα συμβεί στις διοικήσεις των τραπεζών που αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα προβλήματα, αλλά και ποια θα είναι η στάση που θα τηρήσουν οι μεγαλομέτοχοι. Στη Eurobank για παράδειγμα η διοίκηση επέτρεψε να εκτεθεί η τράπεζα η οποία «κόπηκε» στα πρόσφατα stress test για το απίθανο μικρό ποσό των 58.000.000 ευρώ στα Κύρια Βασικά Κεφάλαια Tier 1. «Είναι δυνατόν να μην είχαν εντοπίσει αυτήν τη μικρή τρύπα; Γιατί την άφησαν ανοιχτή και η τράπεζα εξετέθη ως μία από τις ελάχιστες στην Ευρώπη που κόπηκε στα τεστ αντοχής;» λένε οι άσπονδοι φίλοι του ομίλου Eurobank.
Η Τράπεζα της Ελλάδος, σωστά κινούμενη, διευκρίνισε πως όλα τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα περνούν τα stress test με βάση τα τελευταία στοιχεία. Ο διεθνής Τύπος, όμως, «διαφήμισε» δεόντως τη Eurobank γιατί κόπηκε (για ψίχουλα…) με βάση τα στοιχεία 31/12/2010. Μαζί με την ΑΤΕ (που επίσης περνά τελικά τα τεστ αντοχής, επειδή από τον Δεκέμβριο μέχρι σήμερα προχώρησε σε κεφαλαιακή ενίσχυση) και τις ισπανικές τράπεζες, η Eurobank φιλοξενούνταν στα τηλεγραφήματα και στα ρεπορτάζ για τα «κόκκινα» πιστωτικά ιδρύματα.
Χαρακτηριστικό των δυσκολιών που αντιμετώπισε η τράπεζα ήταν το γεγονός πως τους τελευταίους μήνες προχώρησε στην πώληση της θυγατρικής στην Πολωνία, ενώ προ ημερών ανακοίνωσε πως ετοιμάζεται να αποχωρήσει και από την Τουρκία.
Ουρανία Γαλανού
Financial Times: Πολύ μικρός ο αντιπρόεδρος
Την πολιτική φούσκα που λέγεται Ευάγγελος Βενιζέλος «σκάνε» με άρθρο τους οι «Financial Times», που κατηγορούν το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης για ανυπαρξία, ανεπάρκεια και ανικανότητα τις πιο κρίσιμες ώρες που περνούσε η Ελλάδα. Ο πολλά βαρύς αντιπρόεδρος εν Ελλάδι απεδείχθη πολύ μικρός για να σηκώσει το βάρος να καταθέσει δικό του πρόγραμμα και αρκέστηκε να παρατηρεί πίσω από την κουρτίνα τις προσπάθειες των Ευρωπαίων ηγετών και τραπεζιτών ώστε να υπάρξει συμφωνία για τη διάσωση της χώρας. Οπως σημειώνει η εφημερίδα, η τριμελής διαπραγματευτική ομάδα της Ελλάδας, με επικεφαλής τον αντιπρόεδρο και υπουργό Οικονομικών Ευάγγελο Βενιζέλο, είχε ξεκινήσει πριν από έναν μήνα να καταρτίσει μια πρόταση, αλλά μετά κατάλαβε ότι ο χρόνος δεν της φτάνει και το… φόρτωσε στον κόκκορα.
Αλλη πηγή, αναφέρεται στο δημοσίευμα, που παρακολουθούσε τις διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους της Ελλάδας, δήλωσε: «Λόγω της έλλειψης ενός συγκεκριμένου σχεδίου, η συμβολή της Ελλάδας δεν ήταν εποικοδομητική… Σε μεγάλο βαθμό αποτελείτο από ενστάσεις».
Εκτός από τον Ευάγγελο Βενιζέλο, η μπάλα παίρνει και τα άλλα δύο μέλη της διαπραγματευτικής ομάδας, που είναι ο Πέτρος Χριστοδούλου, ο manager του χρέους της χώρας, ο οποίος δούλευε για την Goldman Sachs προτού προσληφθεί στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας, και ο Γιώργος Ζανιάς, οικονομολόγος και ανώτερος σύμβουλος στο υπουργείο Οικονομικών.
Το ωραίο είναι ότι οι… γίγαντες του οικονομικού επιτελείου και επί Παπακωνσταντίνου και επί Βενιζέλου δεν είχαν, όπως αποκαλύπτεται, τον «χρόνο» να δουν και την επενδυτική τράπεζα Lazard, που είχαν προσλάβει ως γενικό οικονομικό σύμβουλο. Βλέπεις τα συντροφικά μαχαιρώματα είναι πάντα πιο σημαντικά.
Απέφυγε να δεσμευτεί για το μέλλον ο Βενιζέλος
Μικρή δόση πανηγυρισμών και αρκετές εκκλήσεις είχε η χθεσινή συνέντευξη Τύπου του υπουργού Οικονομικών Ευ. Βενιζέλου για τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής. Ο κ. Βενιζέλος ισχυρίστηκε πως με τη συμφωνία της Πέμπτης «μπήκε πάτος στο βαρέλι του χρέους». Επισήμανε ότι «υπάρχει μεγάλη ανακούφιση, η οποία σταδιακά θα περάσει στην πραγματική οικονομία», αλλά αυτό δεν μεταφράζεται σε «χαλάρωση των προσπαθειών μας». Ταυτόχρονα κάλεσε τους πολίτες να επιστρέψουν τις καταθέσεις τους στις τράπεζες, και τον επιχειρηματικό κόσμο (ανέφερε το παράδειγμα των εφοπλιστών) να συμβάλει στην τόνωση της οικονομίας με επενδύσεις.
Από τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών προκύπτει ότι η συμφωνία για το ελληνικό χρέος θα είναι άνευ νοήματος αν η Ελλάδα δεν τηρήσει όσα προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο και αν δεν προχωρήσουν οι διαρθρωτικές αλλαγές, που θα επιτρέψουν στην οικονομία να ξεφύγει από τον σημερινό καθοδικό κύκλο. Ο κ. Βενιζέλος μίλησε για καλύτερες ημέρες, υπό την προϋπόθεση πάταξης της φοροδιαφυγής, αυστηρής εκτέλεσης του Προϋπολογισμού και επίτευξης πρωτογενών πλεονασμάτων.
Ο κ. Βενιζέλος απέφυγε να αναφερθεί σε νέα μέτρα καθώς και στην υποβάθμιση των ελληνικών ομολόγων στην κατηγορία «επιλεκτικής χρεοκοπίας» από τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης. Είπε ότι σε κάθε περίπτωση οι τράπεζες είναι οχυρωμένες, ενώ έφτασε μέχρι του σημείου να χαρακτηρίσει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα «το ασφαλέστερο της Ευρώπης». Πρόσθεσε, όμως, ότι στη διαδικασία επιμήκυνσης του ελληνικού χρέους θα συμμετάσχουν και τα ασφαλιστικά ταμεία (κατέχουν ομόλογα ύψους περί τα 20 δισ. ευρώ), αλλά χωρίς απομείωση της αξίας του χαρτοφυλακίου τους.
Επανέλαβε τα περί συναίνεσης και χαρακτήρισε τη συμφωνία της Πέμπτης μια ακόμα ευκαιρία για εθνική συνεννόηση «ώστε να στείλουμε ένα μήνυμα στο εξωτερικό».
Η παρωδία με το «σχέδιο Μάρσαλ» για την ανάπτυξη που αφαιρέθηκε από το τελικό κείμενο
Το νέο «σχέδιο Μάρσαλ», το οποίο αποφάσισαν προχθές οι Ευρωπαίοι ηγέτες, δεν έχει ως στόχο την αναχαίτιση του κομμουνιστικού κινδύνου, αλλά τη διαμόρφωση χαρακτήρα στους σπάταλους, χρεοκοπημένους Ελληνες. Οπως και το πρωτότυπο σχέδιο που εμπνεύστηκαν οι ΗΠΑ λίγο μετά τη λήξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου για να αναστήσουν (με το αζημίωτο…) τη ρημαγμένη Ευρώπη, επιδιώκει τη στήριξη βυθιζόμενων χωρών με κονδύλια για αναπτυξιακά έργα, τα περισσότερα από τα οποία θα αναλάβουν εταιρίες της δυτικής Ευρώπης. Είναι μέσα στους όρους των νικητών…
Αυτή τη φορά δεν καταστράφηκε η Ευρώπη από κάποιον παγκόσμιο πόλεμο για να χρειαστεί η ανοικοδόμησή της, ούτε κινδυνεύουμε να «διολισθήσουμε εις τον κομμουνισμόν» για να απαιτούνται μυστικά και φανερά κονδύλια για την αντικομμουνιστική εκστρατεία. Ενδεχομένως γι’ αυτόν τον λόγο οι λέξεις «σχέδιο Μάρσαλ» αφαιρέθηκαν από το τελικό κείμενο της Συνόδου Κορυφής και αντικαταστάθηκαν με αναφορές στην ανάγκη ανάπτυξης της Ελλάδας και σε «τεχνική βοήθεια».
Το σχέδιο που προώθησε ο Αμερικανός πρόεδρος Χάρι Τρούμαν λίγο μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και πήρε το όνομα από τον τότε υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζορτζ Μάρσαλ, προέβλεπε την οικονομική βοήθεια ευρωπαϊκών χωρών -μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα-, με στόχο να μην περιέλθουν στην επιρροή των κομμουνιστών της Σοβιετικής Ενωσης. Στόχευε επίσης και στην ανοικοδόμησή τους.
Ηταν ένα αποκύημα της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, η οποία όμως δεν είχε σίγουρα ως βάση τη φιλανθρωπική διάθεση των Αμερικανών. Επρόκειτο για ένα οικονομικό μανιφέστο των νικητών του πολέμου, οι οποίοι με το χρήμα επέβαλαν τους όρους τους παντού, προωθούσαν τα γεωπολιτικά τους συμφέροντα και κατάφεραν να εδραιωθούν για τα καλά στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Το σχέδιο Μάρσαλ σήμανε την έναρξη του «αμερικανικού αιώνα», με τις ΗΠΑ να κατέχουν δεσπόζουσα θέση στο παγκόσμιο στερέωμα. Το πρόγραμμα οικονομικής «αρωγής» συνοδεύτηκε από την ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις δεκάδων χωρών και από την προώθηση του αμερικανικού τρόπου ζωής από εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Η κυριαρχία μιας καθημερινότητας made in USA εξασφάλισε τεράστια κέρδη για την οικονομία και την πολιτική και πολιτιστική επιρροή των Αμερικανών.
Οι συνθήκες είναι πολύ διαφορετικές 64 χρόνια μετά, όμως όπως με το πρώτο σχέδιο η Αμερική εισέβαλε στην Ευρώπη, έτσι και με αυτό οι ισχυρές οικονομίες της Ευρώπης έρχονται να κατοικοεδρεύσουν στην Ελλάδα. Εν τω μεταξύ, με το νέο σχέδιο δεν παρέχονται εγγυήσεις για την παροχή οικονομικών πόρων. Αυτή τη φορά έχουμε να κάνουμε με μια γενικόλογη δέσμευση ότι θα δοθούν χρήματα, η οποία βασίζεται σε μια έωλη υπόσχεση για επενδύσεις στην πολύπαθη ελληνική οικονομία.
Νεκταρία Σταμούλη
Ενθουσιασμός (πλην Λακεδαιμονίων)
Ο αθηναϊκός Τύπος, εκτός από τη «δημοκρατία» και την «Ελευθεροτυπία», υποδέχτηκε με ανακούφιση, διθυραμβικά σχόλια και ελάχιστες επιφυλάξεις την «εθνική επιτυχία» του Γιώργου Παπανδρέου!
Η «Καθημερινή» θεώρησε την εξέλιξη «Μεγάλη ανάσα για Ελλάδα και ευρώ» και ταυτόχρονα συμπληρώνει «Πιθανό το καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας». Ακούσιο χιούμορ…
Ο «Αδέσμευτος Τύπος» εμφανίζει ως «Χέρι Βοηθείας για την Ελλάδα» τη Σύνοδο Κορυφής και μιλάει για ένα «Νέο Σχέδιο Μάρσαλ για την Ανάπτυξη»!
Ο «Ελεύθερος Τύπος» χτυπάει μια στο καρφί και μια στο πέταλο, με τίτλο «Σωσίβιο για το Χρέος της Ελλάδας με Τίμημα νέο Μνημόνιο και Υποθήκες».
Το «Εθνος» σαλπίζει παιάνα κυβερνητικού θριάμβου: «Συμφωνία Σωσίβιο για Ελλάδα και Ευρώ». Το «χτύπημα» κάτω από την αναμνηστική φωτό από τη Σύνοδο λειτουργεί σαν χρονομηχανή και σε… στέλνει στη δεκαετία του ’80: «Σκληρή μάχη Παπανδρέου για να αλλάξει επώδυνους όρους».
Τα «Νέα» είναι λιτά, φιλοκυβερνητικά και ψυχροπολεμικά: «Το Νέο Σχέδιο Μάρσαλ για την Ελλάδα». Πάντα «πουλάει» ένα σχέδιο Μάρσαλ σ’ έναν λαό που πείνασε και βασανίστηκε πολύ.
Η «Ελευθεροτυπία» είναι μια αξιοπρόσεκτη εξαίρεση στο σκηνικό. Περιγράφει αυτό που πραγματικά συνέβη με έξι λέξεις: «Τοκογλυφική αφαίμαξη λαού για 30 χρόνια». Η αρθρογραφία και τα εμπεριστατωμένα ρεπορτάζ στις εσωτερικές σελίδες βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος.
Αν και οι αναγνώστες μας γνωρίζουν τι έγραφε η «δημοκρατία», ο βασικός τίτλος παρατίθεται για ιστορικούς λόγους: «Χρεοκοπία Βάσει Σχεδίου – Σώθηκαν όλοι εκτός από την Ελλάδα».
Μ.Η.Τ. 232120