Η λειψυδρία μαστίζει το νησί – Ο μελισσοκόμος, που μιλά στον «Ε.Α.», μένει ακόμα εκεί και το παλεύει με μερικές δεκάδες μελίσσια
Ο 40χρονος μελισσοκόμος Αργύρης Δαμίγος από την Ανάφη ασχολείται με τη μελισσοκομία από το 2015, ενώ παλιότερα εργαζόταν ως οικοδόμος στην Αθήνα. Αυτή τη στιγμή διαχειρίζεται από 30 μέχρι 40 μελίσσια και παράγει περίπου 500 κιλά μέλι στις καλύτερες χρονιές, αρκετά λιγότερο όμως τα τελευταία χρόνια, που η μελισσοκομική παραγωγή, συνολικά στην Ανάφη κι όχι μόνο η δική του, υποφέρει.
- Του Θανάση Αντωνίου
Τρυγάει δύο φορές τον χρόνο, την άνοιξη και στα τέλη Αυγούστου, και παράγει εξαιρετικής ποιότητας ανθόμελο και θυμαρίσιο μέλι. Διαθέτει τρία μελισσοκομεία σε διαφορετικά σημεία της Ανάφης, και το κάνει αυτό όχι μόνο για τη διασφάλιση της παραγωγής από απρόοπτους κινδύνους, όπως έκαναν οι παλιότεροι συνάδελφοί του, αλλά κυρίως διότι «κάθε μελισσοκομείο προσθέτει τη δική του πινελιά στη γεύση του μελιού».
Συσκευάζει ο ίδιος το προϊόν του, χωρίς πολύπλοκες διαδικασίες, καθώς δεν φιλτράρει και δεν ζεσταίνει το μέλι του, προτιμώντας να το αφήνει να κρυσταλλώνει με τον χρόνο. Η παραγωγή του διατίθεται στο μεγαλύτερο ποσοστό στο νησί της Ανάφης, ενώ πολύ μικρές ποσότητες στέλνονται σε αποδέκτες στην Αθήνα κι αλλού – συσκευάζει και ταχυδρομεί ο ίδιος τις παραγγελίες του. Ο Αργύρης Δαμίγος διαθέτει το θυμαρίσιο μέλι στην τιμή των 20 ευρώ/κιλό και το ανθόμελο στα 15 ευρώ/κιλό, τιμές τις οποίες ο ίδιος, με βάση τις συνθήκες της μελισσοκομίας στην Ανάφη, θεωρεί «τίμιες» για τον παραγωγό και τον καταναλωτή.
Θυμίζουμε ότι στην Ανάφη η μελισσοκομία είναι μια συνηθισμένη αγροτική απασχόληση. Εκτιμάται ότι σχεδόν το 60% των νοικοκυριών του νησιού διαθέτει μονοψήφιο αριθμό κυψελών για οικογενειακή χρήση, ενώ λιγότεροι από 10 είναι οι πραγματικοί επαγγελματίες που συσκευάζουν και διαθέτουν μέλι σε τρίτους, στην Ανάφη και εκτός αυτής.
Επάγγελμα μελισσοκόμος: Δύσκολο…
Συναντήσαμε τον Αργύρη Δαμίγο λίγο πριν από τον δεύτερο τρύγο της χρονιάς, ο οποίος αφορά το θυμάρι, και το πρώτο ερώτημα που θέσαμε ήταν αν η μελισσοκομική δραστηριότητα μπορεί να ζήσει έναν νέο στην Ανάφη.
«Δεν ζω από τη μελισσοκομία. Δεν μπορεί να ζήσει άνθρωπος από τη μελισσοκομία στην Ανάφη, διότι οι καιρικές συνθήκες δεν το επιτρέπουν. Το μεγάλο πρόβλημα της Ανάφης, όπως άλλωστε και των περισσότερων νησιών του Αιγαίου, είναι η λειψυδρία» μας είπε και εξήγησε: «Τη μια χρονιά μπορεί να υπάρξει καλή παραγωγή, αλλά για χρόνια να μην υπάρχει παραγωγή. Εχω τρία χρόνια τώρα να βγάλω θυμάρι, ενώ το ανθόμελο που μαζεύω είναι 150-200 κιλά. Κι αυτό εξαιτίας της ανομβρίας, διότι τα μελίσσια μου είναι υγιέστατα. Αν έβρεχε θα είχαμε περισσότερα μελίσσια, υπό αυτές τις συνθήκες όμως δεν μπορούν να ζήσουν μελίσσια στην Ανάφη». Οταν τον ρωτάμε για τα σχέδιά του, η απάντησή του δεν μπορεί παρά να είναι άμεσα συνδεδεμένη με την… ΕΜΥ: «Αν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέψουν…»
Ο Αργύρης Δαμίγος δηλώνει ότι δεν είναι στα πλάνα του να εγκαταλείψει το νησί, ούτε θέλει να ασκήσει τη μελισσοκομική τέχνη του κάπου αλλού. Θα μείνει, όπως μας εξήγησε, για να δώσει τη μάχη στο δύσκολο ανάγλυφο του νησιού, ελπίζοντας ότι ο καιρός θα του το επιτρέψει.
Αντιμετωπίζοντας τη βαρρόα, την πιο επικίνδυνη ασθένεια
Ο Αργύρης Δαμίγος αποφεύγει τη χρήση φαρμάκων στη μελισσοκομία και αντιμετωπίζει τη βαρρόα, την πιο επικίνδυνη ασθένεια των μελισσιών παγκοσμίως, διαφορετικά. Χρησιμοποιεί φυσικές μεθόδους, όπως το οξυαλικό οξύ, σε δύο θεραπείες τον χρόνο (διάλυμα οξαλικού οξέος σε σιρόπι χρησιμοποιείται για τη διαβροχή των μελισσών ανάμεσα στα τελάρα με τη βοήθεια σύριγγας) και κάνει συντήρηση τους καλοκαιρινούς μήνες με αιθέρια έλαια.
«Αυτή η θεραπεία δεν αφήνει κατάλοιπα. Εχω δει αποτέλεσμα με τις επιλογές αυτές και τις συνεχίζω» μας λέει. Παράλληλα, ασχολείται με τα αυτοφυή βότανα που βρίθουν στο νησί της Ανάφης, ενώ στα δικά του μελισσοκομεία έχει φυτέψει βότανα που συλλέγει, συσκευάζει και διαθέτει μαζί με το μέλι και άλλα προϊόντα της κυψέλης.
«Ακριβό χόμπι στο νησί μας η μελισσοκομία»
Η μελισσοκομία στην Ανάφη δεν αφήνει περιθώρια κινήσεων στους ντόπιους. «Αν ζούσα στην ηπειρωτική Ελλάδα, θα ήταν πιο εύκολα τα πράγματα με τις νομές, θα μπορούσα να μετακινήσω τα μελίσσια μου σε πεύκα, έλατα και θυμάρια, αλλά ζούμε στην Ανάφη και ασχολούμαστε με τη στατική μελισσοκομία, οπότε παρακαλούμε τον Θεό να βρέξει… Πέρυσι τον χειμώνα είχαμε δύο τρεις βροχές μόνο και τα μελίσσια αφανίζονται, ενώ οι παλιοί παραγωγοί τα παρατάνε» μας λέει ο Αργύρης Δαμίγος.
«Εχει γίνει ένα ακριβό χόμπι η μελισσοκομία…» προσθέτει ο Αναφιώτης παραγωγός, ο οποίος συμπληρώνει το ετήσιο εισόδημά του ασχολούμενος στο νησί με τις οικοδομές, τα βαψίματα και την προετοιμασία για την τουριστική σεζόν, που προσφέρει πάντα μεροκάματα. Βέβαια, τα κόστη παραγωγής μελιού στην Ανάφη είναι δυσανάλογα μεγάλα σε σχέση με τον όγκο παραγωγής. Τα καύσιμα για τις μετακινήσεις των μελισσιών αλλά και ο χρόνος που αφιερώνουν στο μελισσοκομείο (και στερεί τη δυνατότητα από άλλες δραστηριότητες σχετικές με τον τουρισμό, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες) είναι μόνιμα άγχη για τον συνομιλητή μας.
«Πού είναι το κράτος;»
Αναπόφευκτα, περνάμε στη μελισσοκομική πολιτική και στο κράτος, το οποίο μάλλον… απουσιάζει από την Ανάφη. Οντας αγρότης «ειδικού καθεστώτος», ο Αργύρης Δαμίγος δεν είχε ποτέ την ευκαιρία να ζήσει τη… φροντίδα του κράτους, η οποία περιορίζεται σε μερικά ευρώ ανά μελίσσι τον χρόνο. Δεν συμφωνεί με την επιδότηση με βάση την παραγωγή, διότι στην Ανάφη η μελισσοκομική παραγωγή είναι πάντα μικρή, παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των κυψελών δεν είναι ευκαταφρόνητος – ο ίδιος μάλιστα στο παρελθόν είχε φτάσει μέχρι και τις 70 μελισσοκυψέλες σε μια χρονιά. «Μπορεί να μην παράγω τα κιλά που αναλογούν στα 30-40 μελίσσια που διαχειρίζομαι τα τελευταία χρόνια, αλλά η δουλειά που κάνουμε είναι η ίδια, ο κόπος είναι ο ίδιος, άσχετα με την παραγωγή που τελικά θα έχουμε» μας λέει.
Τις ημέρες που συζητήσαμε με τον Αργύρη Δαμίγο, στην επικαιρότητα ήταν το σκάνδαλο με τις επιδοτήσεις στη βιολογική γεωργία, στα απόνερα του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ. «Εχω παρακολουθήσει τη βιολογική μελισσοκομία, αλλά δεν την έχω υιοθετήσει και μακάρι στη χώρα μας να υιοθετηθεί η φυσική μελισσοκομία. Τα τελευταία χρόνια, η εντυπωσιακή είσοδος της βιολογικής μελισσοκομίας είναι μια τάση που πουλάει. Εχει σε κάποιες περιπτώσεις νόημα, όμως ένα κοινό μέλι, το οποίο δεν είναι βιολογικό, μπορεί να είναι εξίσου καλό, μπορεί και καλύτερο ίσως, από ένα βιολογικό. Θα μπορούσα να πιστοποιηθώ ως βιολογικός μελισσουργός, αλλά, προσωπικά, δεν έχω υιοθετήσει αυτή την πρακτική» μας εξηγεί.
«Να πάμε ένα βήμα παραπέρα τη μελισσοκομία»
Οι γνώσεις του Αργύρη Δαμίγου στη μελισσοκομία προέρχονται σε πρώτη φάση από την οικογένειά του – ο πρώτος δάσκαλός του ήταν ο μελισσοκόμος παππούς του, ο οποίος του έμαθε να αγαπάει και να φροντίζει τη μέλισσα. Ο ίδιος όμως θέλει να αφήσει πίσω του την παλιά μελισσοκομία της Ανάφης, που διδάχθηκε από τους προγόνους του, διότι στηριζόταν κατά πολύ στη χρήση της χημείας.
«Πάντα ήθελα να πάω λίγο πιο μπροστά τη μελισσοκομία από εκεί που την είχαν πάει οι δικοί μου. Ετσι, παρακολούθησα πολλά σεμινάρια, έκανα πολλές συζητήσεις με παλιούς μελισσοκόμους στην Ανάφη, αλλά κι εκτός του νησιού, διάβασα πάρα πολύ και, φυσικά, πειραματίστηκα πολύ σε προσωπικό επίπεδο. Επισκέφτηκα πολλές μελισσοκομικές εκθέσεις, γνωρίστηκα με συναδέλφους απ’ όλη την Ελλάδα, γεύτηκα πολλά μέλια, κάποια με εντυπωσίασαν, όπως το σκούρο, βαρύ μέλι της καστανιάς» μας λέει ο Αναφιώτης παραγωγός.
Ο Αργύρης Δαμίγος δεν περιμένει πολλά από την κρατική πολιτική, αν κάτι όμως εύχεται για τον ίδιο και τους συναδέλφους του μελισσοκόμους είναι να πάψει το κράτος να πολεμά τους παραγωγούς με τη φορολόγηση των δραστηριοτήτων τους και των καυσίμων. «Μπορεί να είναι μικρό το νησί, αλλά τα καύσιμα είναι ένα σημαντικό έξοδο για όλους» μας είπε.
Πηγή: Εφημερίδα Έλληνας Αγρότης
