«Άνθρακες» το σχέδιο για το Στεγαστικό. Οι εργαζόμενοι του τέως ΟΕΚ κρίνουν την πολιτική της κυβέρνησης αποσπασματική και αμφίβολης αποτελεσματικότητας. Οι αβλεψίες και οι ελλείψεις
Παρότι γίνεται ένα πρώτο βήμα για νέα στεγαστικά προγράμματα, εντούτοις είναι αποσπασματικό, ελλιπές και αμφίβολης αποτελεσματικότητας, σημειώνουν οι εργαζόμενοι στον τέως ΟΕΚ-ΟΕΕ, με αφορμή τη διαβούλευση του νομοσχεδίου του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας για την κοινωνική αντιπαροχή, που ολοκληρώθηκε χθες.
Οπως σημειώνουν, η θεσμοθέτηση του ελάχιστου ποσοστού επί της οικοδομήσιμης επιφάνειας 30% για κοινωνική κατοικία όχι μόνο δεν θα επιλύσει το πρόβλημα, αλλά θα δημιουργήσει πρόσθετη αύξηση των ενοικίων και των τιμών κατοικιών, αφού στην ουσία η μεγαλύτερη οικοδομήσιμη επιφάνεια που θα διατίθεται από τους εργολάβους προφανώς θα είναι σε τιμές αγοράς που ήδη είναι υψηλές, τροφοδοτώντας το οικιστικό απόθεμα με επτά κατοικίες με υψηλές τιμές και μόλις τρεις με χαμηλότερες. Ενώ καθιερώνει την κοινωνική μίσθωση και ανοίγει τον δρόμο για ιδιοκτησία (rent-to-own), τονίζουν, δεν εξασφαλίζονται η ουσιαστική προσιτότητα και η κοινωνική ανταποδοτικότητα, διότι απαιτούνται συγκεκριμένα ποσοτικά στοιχεία, όπως η πρόβλεψη για τις ελάχιστες ενεργειακές προδιαγραφές, η χωρική ανάμιξη και το εργολαβικό αντάλλαγμα.
Θα πρέπει να οριστεί ρητά η έννοια του «ουσιωδώς χαμηλότερου» κοινωνικού ενοικίου, αφού αποτελεί μια εντελώς απροσδιόριστη έννοια, προσθέτουν, αποσαφηνίζοντας ότι ως μικρότερο θα μπορούσε να είναι π.χ.:
α) το 60%-70% του τρέχοντος μέσου εμπορικού μισθώματος ανά ζώνη,
β) το 25%-30% του ισοδύναμου καθαρού εισοδήματος του νοικοκυριού (με ανώτατο όριο), με παράλληλη ενσωμάτωση αυτόματης αναπροσαρμογής με δείκτη ενοικίων και εισοδήματος.
Προκειμένου να επιτευχθούν η μεγαλύτερη δυνατή μείωση του ενοικίου και η αύξηση του αριθμού των κοινωνικών κατοικιών, θα πρέπει να ενσωματωθούν στη χρηματοδότηση των υπό κατασκευή/επισκευή/ανακαίνιση κατοικιών η ευρωπαϊκή/κρατική επιχορήγηση, η υλοποίηση των προγραμμάτων από έναν νέο δημόσιο οργανισμό κρατικής στέγασης, στα πρότυπα λειτουργίας του ΟΕΚ, σημειώνουν οι υπάλληλοι του οργανισμού που απορροφήθηκε από τον ΟΑΕΔ το 2013.
Σημαντικές ελλείψεις διαπιστώνουν και σε ό,τι αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας. Παρότι είναι γνωστό ότι το κόστος ενέργειας αποτελεί μια από τις σημαντικότερες αιτίες αύξησης του κόστους στέγασης, στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο δεν ορίζονται οι ενεργειακές και ποιοτικές προδιαγραφές για τις κοινωνικές κατοικίες.
Για παράδειγμα, θα έπρεπε να θεσπίζονται ελάχιστη Ενεργειακή Κλάση Β (στόχος η Α, όπου είναι εφικτό), υποχρεωτικά μέτρα εξοικονόμησης (θερμομόνωση, Η/Μ αποδοτικότητα, ΑΠΕ στις στέγες όπου είναι τεχνικά δυνατό) και προσβασιμότητα ΑμεΑ κατά ΝΟΚ, αναφέρουν.
Ουσιαστική βελτίωση στο νομοσχέδιο θα επιτυγχανόταν εάν υπήρχαν νομοθετική πρόβλεψη για την ισόρροπη χωρική κατανομή και η θεσμοθέτηση κριτηρίων επιλογής οικοπέδων και κτιρίων, π.χ., σε κοντινή απόσταση σε ΜΜΜ, σχολεία και δομές υγείας.
Οσον αφορά τους δικαιούχους κοινωνικής κατοικίας, πρέπει να εξειδικευτεί με διαφάνεια το τίμημα που θα κληθεί να πληρώσει για να αποκτήσει την κοινωνική κατοικία με ανώτατη αύξηση στην τιμή εξαγοράς, αλλά και με προστασία από την απώλεια των δικαιωμάτων του, εάν υπάρχουν καθυστερήσεις στην αποπληρωμή του κοινωνικού ενοικίου.
Επιπλέον, σημειώνουν ότι η σύσταση μιας νέας γενικής διεύθυνσης αποτελεί θετικό βήμα για την υλοποίηση μιας νέας στεγαστικής πολιτικής, όμως στην ουσία δεν αρκεί. Χρειάζεται η σύσταση ενός νέου δημόσιου οργανισμού στέγασης, δομημένου σε όλη την επικράτεια, ο οποίος θα χρηματοδοτείται από τα κονδύλια μέσω του νέου Ειδικού Ταμείου Προσιτής Στέγασης. Δεν υπάρχει προηγούμενο σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα να υπάγεται η αρμοδιότητα στεγαστικών προγραμμάτων στη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης.
Δεν διατίθενται για κατοικίες τα αποθεματικά!
Παρά τις διαδοχικές μειώσεις ασφαλιστικών εισφορών, αυτή τη στιγμή απέμειναν αποθεματικά του ΟΕΚ ύψους περίπου 1 δισ. ευρώ, τα οποία διαχειρίζεται η ΔΥΠΑ ως διάδοχος φορέας, χωρίς όμως να διατίθενται για νέες κατοικίες, όπως ορίζει η νομοθεσία. Αντιθέτως, μέρος αυτών αναλώθηκε για τα προγράμματα «Σπίτι μου 1» και «2», που αποδείχτηκαν σταγόνα στον ωκεανό της στεγαστικής κρίσης, ενώ οδήγησαν σε νέες αυξήσεις των τιμών.
Μ.Η.Τ. 232120