Σε κλίμα βαθιάς κατάνυξης, η Εκκλησία τιμά σήμερα μία πλειάδα μεγάλων μορφών της πίστεως, οι οποίες με το μαρτύριο, την άσκηση και τον απόλυτο αφοσιωμένο τρόπο ζωής τους άφησαν ανεξίτηλο αποτύπωμα στη χριστιανική παράδοση.
Ο Μεγαλομάρτυρας Ιάκωβος ο Πέρσης και οι Όσιοι Μωυσής, Ναθαναήλ, Πινουφριος και Ιάκωβος ο Ρώσος αποτελούν φωτεινά παραδείγματα πίστεως σε εποχές δοκιμασιών.
Μεγαλομάρτυρας Ιάκωβος ο Πέρσης
Ο Ιάκωβος ο Πέρσης, γνωστός και ως «τεμεχίστας» λόγω του φρικτού τρόπου του μαρτυρίου του, υπήρξε μία από τις λαμπρότερες μορφές των πρώτων αιώνων. Γεννήθηκε σε οικογένεια αριστοκρατική στην Περσία και έτυχε υψηλής κοινωνικής θέσης στην αυλή του βασιλιά Ισδιγέρδη Α’.
Αν και αρχικά υπέκυψε στις πιέσεις του ειδωλολατρικού περιβάλλοντος και προσποιήθηκε ότι συμμορφώνεται προς τις απαιτήσεις του βασιλιά, βαθιά συγκλονισμένος από επιστολές της μητέρας και της συζύγου του επέστρεψε με γενναιότητα στην ομολογία της Ορθόδοξης πίστης.
Ο διάδοχος βασιλιάς Βαχράμ Β’, αγριότερος στις διώξεις, τον συνέλαβε και τον υπέβαλε σε μία από τις σκληρότερες γνωστές τιμωρίες: τον διαμελισμό μέλος προς μέλος. Παρά τον ανείπωτο πόνο, ο Ιάκωβος παρέμεινε ακλόνητος, μετατρέποντας το μαρτύριό του σε ύμνο πίστης.
Όσιος Μωυσής
Σε αρκετά συναξάρια της ημέρας γίνεται μνεία ενός Οσίου Μωυσέως, ο οποίος τοποθετείται στην παράδοση των ασκητών της Αιγύπτου.
Ο Όσιος Μωυσής, από ανθρώπινη αδυναμία του παρελθόντος πέρασε σε απόλυτη αφοσίωση στον Χριστό. Με αυστηρή άσκηση, νυχθημερόν προσευχή και αδιάλειπτη αγάπη για τους δοκιμαζόμενους, θεωρήθηκε υπόδειγμα υπομονής και πραότητας.
Στη μοναστική του πολιτεία έγινε γνωστός για τον τρόπο που απαντούσε στην οργή και τη βία με πραότητα, διδάσκοντας πως η αληθινή δύναμη πηγάζει από την εσωτερική ειρήνη.
Όσιος Ναθαναήλ ο ασκητής
Ο Όσιος Ναθαναήλ ανήκε στη γενιά των μεγάλων ερημιτών της Θηβαΐδας. Ζώντας μακριά από τον κόσμο, αγωνιζόταν για την καθαρότητα του νου και την αδιάλειπτη μνήμη του Θεού. Αναφέρεται ως άνθρωπος με διορατικό χάρισμα, προσφέροντας λόγους παρηγορίας σε όσους προσέτρεχαν κοντά του.
Η διδασκαλία του επικεντρωνόταν στην απάρνηση των παθών και στην απόκτηση της ταπεινής, φωτισμένης καρδιάς.
Όσιος Πινούφριος
Μία από τις πιο συγκινητικές μορφές του μοναχισμού της Αιγύπτου, ο Όσιος Πινουφριος, έζησε σε εποχή όπου η μοναστική άσκηση ανθούσε.
Ο Πινουφριος, παρότι ηγούμενος μεγάλης μονής, εγκατέλειψε κρυφά τη θέση του για να αποφύγει την ανθρώπινη δόξα. Μετέβη σε άλλη μονή, όπου έγινε δεκτός ως απλός μοναχός, χωρίς να αποκαλύψει την ταυτότητά του.
Η ταπείνωση και η υπακοή του ήταν τέτοια που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι ο άγνωστος αυτός μοναχός ήταν κάποτε πνευματικός πατέρας εκατοντάδων μοναχών. Όταν αργότερα αποκαλύφθηκε η ταυτότητά του, δεν υπήρξε χώρος για έπαρση· η αρετή του έγινε ακόμη πιο λαμπρή.
Όσιος Ιάκωβος ο Ρώσος
Ο Όσιος Ιάκωβος, καταγόμενος από τη Ρωσία, έζησε κατά την περίοδο των μεγάλων ασκητικών κοινοτήτων των βορείων χωρών. Από νεαρή ηλικία εγκατέλειψε τον κόσμο και αφιερώθηκε στην ασκητική ζωή. Έζησε είτε ως σκήτης είτε σε μικρές κοινότητες μοναχών, αναλυόμενος σε συνεχή νηστεία, αγρυπνία και εγκράτεια. Το όνομά του συνδέθηκε με θαυμαστά γεγονότα, ιδιαίτερα με θεραπείες και παρηγορητικούς λόγους προς τους πιστούς.
Το μήνυμα των Αγίων
Οι Άγιοι που μνημονεύονται σήμερα εκπέμπουν ένα διαχρονικό μήνυμα: πίστη, μετάνοια, ταπείνωση και ανιδιοτελής αγάπη μπορούν να μεταμορφώσουν τον άνθρωπο και να τον ανυψώσουν πάνω από τις δυσκολίες κάθε εποχής.
Ο Μεγαλομάρτυρας Ιάκωβος μας θυμίζει την αλήθεια του «μέχρι τέλους», οι Όσιοι Μωυσής, Ναθαναήλ και Πινουφριος την αξία της εσωτερικής κάθαρσης και της ταπεινής καρδιάς, ενώ ο Ιάκωβος ο Ρώσος τη δύναμη της προσευχής και της αδιάλειπτης άσκησης.


