Οι μονόλογοι ουδέποτε γοήτευσαν κανέναν τηλεθεατή, αλλά αγαπήθηκαν απ’ όλους τους αρχηγούς των κομμάτων, που εμφανίζονται με μοναδικό στόχο το «μη λάθος»
Από το πρώτο ντιμπέιτ, το 1990, μέχρι το αποψινό έχουν περάσει 33 χρόνια. Κανένα δεν έσπασε τον κανόνα της «σούπας», ενώ μόνο τέσσερα διεξήχθησαν μεταξύ των δύο αρχηγών που διεκδικούσαν την πρωθυπουργία.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Οι μονόλογοι ουδέποτε γοήτευσαν κανέναν τηλεθεατή, αλλά αγαπήθηκαν απ’ όλους τους αρχηγούς, που εμφανίζονται με στόχο το «μη λάθος». Από τις 12 εκλογικές μάχες μετά το 1990, ντιμπέιτ έγιναν μόνο στις επτά. Καμία φορά, πάντως, δεν θεωρήθηκε ότι ανέτρεψαν ή έστω επηρέασαν το εκλογικό αποτέλεσμα.
1990: Το πρώτο άτυπο ντιμπέιτ
Το πρώτο ντιμπέιτ έγινε στις 12 Μαρτίου 1990 και ήταν άτυπο. Διεξήχθη στο μεγάλο αμφιθέατρο του Πάντειου Πανεπιστημίου και ήταν περισσότερο μια συζήτηση μεταξύ των Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, Ανδρέα Παπανδρέου και Χαρίλαου Φλωράκη. Μεταδόθηκε τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά, ενώ η συζήτηση κύλησε μάλλον ήρεμα, συγκριτικά με το τεταμένο κλίμα της εποχής, λόγω σκανδάλου Κοσκωτά.
Οξύτητα υπήρξε μόνο για λίγο, προς το τέλος, στις πεντάλεπτες δευτερολογίες, όταν άναψαν τα αίματα με αφορμή την ανάγνωση από τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη αποσπασμάτων από το βιβλίο του πρώην υπουργού Γιάννη Καψή «Οι τρεις μέρες του Μάρτη του ’87». Στο ακροατήριο ήταν και οι πρεσβευτές των ΗΠΑ και Σοβιετικής Ενωσης Μάικλ Σωτήρχος (κάθισε δίπλα στη Δήμητρα Λιάνη), Ανατόλι Σλιούσαρ. Το άτυπο ντιμπέιτ κράτησε δύο ώρες και συντονιστής ήταν ο Γιάννης Καψής, ενώ ο Μητσοτάκης αναγνώρισε κάποια στιγμή ότι υπήρξε αναβάθμιση της πολιτικής της Ελλάδας στα Βαλκάνια στην 8ετία του ΠΑΣΟΚ. Αν και νικητής των εντυπώσεων «αναδείχθηκε» στα σημεία ο Ανδρέας Παπανδρέου, η Ν.Δ. διεύρυνε τη διαφορά στις εκλογές από 5,5% τον Νοέμβριο του 1989 σε 8,2%.
1996: Η «μονομαχία»
Στο δεύτερο ντιμπέιτ υπήρξε η πρώτη «μονομαχία» πολιτικών αρχηγών. Εγινε στις 13 Σεπτεμβρίου 1996, στην ΕΡΤ, με «αντιπάλους» τον Σημίτη και τον Εβερτ. Οι εφημερίδες παρατηρούσαν τότε ότι έμοιαζε ακόμα και το ντύσιμο των δύο, ενώ διαπίστωναν ότι ο Εβερτ ξεκίνησε δυναμικά και στον Σημίτη «χρειάστηκε ένα 15λεπτο για να ξεφύγει από το αρχικό σφίξιμο».
Η φράση που «έμεινε» ήταν το «να σηκώσουμε τα μανίκια» του αρχηγού της Ν.Δ. Συντονιστής ήταν ο Π. Ευθυμίου, με τους δημοσιογράφους Π. Τσίμα, Θ. Ρουσόπουλο και Ι. Παπουτσάνη. Το «Βήμα» έκανε δημοσκόπηση την ώρα του ντιμπέιτ. Στην κλίμακα 1 έως 10, ο Σημίτης βαθμολογήθηκε με 6,5 και ο Εβερτ με 5,5. Το ΠΑΣΟΚ νίκησε στις εκλογές με διαφορά 3,3%.
2000: Η πρώτη «άνοστη» κόντρα
Και στο τρίτο ντιμπέιτ, στις 30 Μαρτίου 2000, υπήρξε αντιπαράθεση των δύο αρχηγών
ΠΑΣΟΚ – Ν.Δ., αυτή τη φορά ανάμεσα σε Σημίτη και Καραμανλή. Εγινε στο Ραδιομέγαρο της ΕΡΤ με συντονιστή τον Νίκο Χατζηνικολάου. Το «παρών» έδωσαν και οι δημοσιογράφοι Θόδωρος Ρουσόπουλος, Μανώλης Καψής και Ελλη Στάη.
Η ατάκα που «έγραψε» δεν ήταν από τους δύο πολιτικούς, αλλά από τον Νίκο Χατζηνικολάου. «Ο ρόλος μου απόψε είναι βαρετός» είπε. Την επόμενη μέρα οι εφημερίδες καυτηρίαζαν τους «παράλληλους μονολόγους, χωρίς κανένα στοιχείο έκπληξης». Ως γνωστόν, στις εκλογές-θρίλερ το ΠΑΣΟΚ επικράτησε για λίγες χιλιάδες ψήφους.
2004: Ρεκόρ… υπνοθεραπείας
Το 2004 είχαμε δύο ντιμπέιτ! Αρχικά στις 26 Φεβρουαρίου, για τις βουλευτικές εκλογές, και στη συνέχεια στις 8 Ιουνίου, για τις ευρωεκλογές. Τον Φεβρουάριο συμμετείχαν για πρώτη φορά όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί, δηλαδή οι Γ. Παπανδρέου, Κ. Καραμανλής, Α. Παπαρήγα, Ν. Κωνσταντόπουλος και Δ. Τσοβόλας, με συντονιστή τον Νίκο Χατζηνικολάου και δίπλα του τους Παπαχελά, Τσίμα, Θεοδωράκη, Ευαγγελάτο.
Κάμποσα χρόνια αργότερα, στο ντιμπέιτ του 2015, ο Σταύρος Θεοδωράκης θα γινόταν ο μοναδικός που έχει λάβει μέρος σε αυτή την τηλεοπτική διαδικασία και με τους δύο ρόλους. Ξανά επισημάνθηκαν από τα ΜΜΕ οι παράλογοι μονόλογοι, η… υπνοθεραπεία και εμφανίστηκε στα πρωτοσέλιδα η λέξη «σούπα». Η Ν.Δ. κέρδισε άνετα στις βουλευτικές, όπως και στις ευρωεκλογές. Το δεύτερο ντιμπέιτ, αυτό για την Ευρωβουλή, έγινε με όλους τους πολιτικούς αρχηγούς και συντονιστή τον Γιάννη Πρετεντέρη.
2007: Η ατάκα με το… λεμόνι
Το πέμπτο ντιμπέιτ για βουλευτικές εκλογές έγινε στις 6 Σεπτεμβρίου 2007, και πάλι με όλους τους πολιτικούς αρχηγούς (Καραμανλής, Παπανδρέου, Παπαρήγα, Αλαβάνος, Καρατζαφέρης και Παπαθεμελής). Συντονίστρια ήταν η Μαρία Χούκλη, με δημοσιογράφους στο πάνελ τούς Χατζηνικολάου, Τρέμη, Στάη, Λιάτσο, Ευαγγελάτο, Παπαχελά. Η κριτική από τα ΜΜΕ ήταν ακόμα πιο σκληρή για την «τυπολατρική διαδικασία της χρονομέτρησης» και τους «ρηχούς μονολόγους».
Η ατάκα που «έμεινε» ήταν αυτή του Καρατζαφέρη: «Εγώ έφερα ένα λεμόνι για να νοστιμεύσω τη σούπα». Κρατούσε όντως στο χέρι του ένα λεμόνι!
2009: Με… ερωτήσεις
Τον Σεπτέμβριο 2009, η μονοτονία πήγε κάπως να σπάσει με το δικαίωμα στον κάθε αρχηγό να απευθύνει ερωτήσεις στον άλλον. Εγιναν δύο ντιμπέιτ, μάλιστα. Το πρώτο ανάμεσα σε όλους τους αρχηγούς, με Καραμανλή, Παπανδρέου, Παπαρήγα, ντεμπούτο Τσίπρα, Καρατζαφέρη, Χρυσόγελο και συντονίστρια τη Χούκλη. Το δεύτερο ήταν ανάμεσα σε Καραμανλή – Παπανδρέου, ξανά με την ίδια δημοσιογράφο.
Από τις μεταξύ τους ερωτήσεις, πάντως, δεν βγήκε νικητής. «Δεν έπεσε κανένας στο καναβάτσο» έγραφε η «Ελευθεροτυπία», σημειώνοντας ότι «ο Καραμανλής, πάντως, δεν μπόρεσε να αλλάξει το κλίμα». Λίγες εβδομάδες μετά, ο Γιώργος Παπανδρέου θα γινόταν πρωθυπουργός.
2015: Μνημονιακό ντιμπέιτ
Επί Μνημονίων τα ντιμπέιτ «εξαφανίστηκαν», με εξαίρεση το 2015. Τον Σεπτέμβριο έγινε η πρώτη αναμέτρηση με τη συμμετοχή όλων των πολιτικών αρχηγών (Τσίπρας, Μεϊμαράκης, Θεοδωράκης, Κουτσούμπας, Λαφαζάνης, Γεννηματά και Καμμένος), ενώ στη συνέχεια ακολούθησε η «μονομαχία» Τσίπρα – Μεϊμαράκη, δίχως ιδιαίτερο ενδιαφέρον και πάλι, είναι η αλήθεια.
Αν κάτι συζητήθηκε, ήταν η διαμαρτυρία του αρχηγού της Ν.Δ. προς τον σκηνοθέτη ότι με το πλάνο που είχε επιλέξει έδειχνε τον κ. Τσίπρα πιο… ψηλό.
