Για την εθελοντική στράτευση των γυναικών στις Ένοπλες Δυνάμεις, το πρόγραμμα SAFE, την τεράστια παραγωγή τουρκικών drones καθώς και για το ελληνικό αντι-drone σύστημα «Κένταυρος», μίλησε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, ο οποίος συμμετείχε στο 4ο Οικονομικό Συνέδριο της Ναυτεμπορικής στο Ζάππειο Μέγαρο.
Όπως είπε η εθελοντική στράτευση γυναικών ξεκινάει από το 2026. Θα είναι μια μονάδα 100-150 γυναικών, σημείωσε λέγοντας πως η στελέχωση των Ενόπλων Δυνάμεων, πρέπει να πάει ένα βήμα παραπέρα.
«Ξεκινάμε το 2026 την εθελοντική στράτευση γυναικών. Θα ξεκινήσουμε να δημιουργήσουμε μια μονάδα 100, 150 εθελοντριών για να μπορέσουμε να συνδέσουμε τις γυναίκες ακόμα περισσότερο με τις Ένοπλες Δυνάμεις διότι στα επαγγελματικά μας στελέχη είμαστε αρκετά καλά.
Το 17% των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων είναι γυναίκες. Είμαστε περίπου στον μέσο όρο του παγκόσμιου δείκτη», σημείωσε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας μιλώντας στο Οικονομικό Συνέδριο της Ναυτεμπορικής και συνέχισε:
«Πρέπει όμως να πάμε και ένα βήμα παραπέρα ώστε να δημιουργηθεί η υποδομή αλλά και η αντίληψη και η κουλτούρα εάν ποτέ χρειαστεί, οι γυναίκες να μπορούν να υπηρετήσουν δίπλα στους άντρες των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων».
«Αυτό λοιπόν ξεκινάμε, νομίζω ο γυναικείος πληθυσμός της χώρας θα το αγκαλιάσει με ενθουσιασμό. Και ξαναείπα, έχουμε φτιάξει, συνεχίζουμε σε αυτό, ένα ειδικό στρατόπεδο, πάμε σιγά-σιγά, αλλά είναι κάτι το οποίο με γεμίζει με μεγάλη αισιοδοξία. Οι γυναίκες έχουν να προσφέρουν πάρα πολλά πράγματα στις Ένοπλες Δυνάμεις και το κάνουν ήδη», ανέφερε.
Ο “Κένταυρος” είναι το πιο εξελιγμένο anti-drone σύστημα
Για το σύστημα «Κένταυρος» που παρουσιάστηκε στην παρέλαση ανέφερε πως «Έδειξε στην ελληνική κοινωνία ότι περνάμε σε μια καινούργια εποχή. Και επίσης, όπως παρατηρήσατε, ένα τμήμα από αυτό το κομμάτι της παρέλασης ήταν δικής μας παραγωγής».
«Και ο «Κένταυρος» και ο «Υπερίων» που παρουσιάσαμε στην Θεσσαλονίκη. Παρουσιάσαμε δυο κινητά εργοστάσια παραγωγής drones, τα οποία συνοδεύουν τις μεγάλες μονάδες μας. Και τα οποία μπορούμε να πολλαπλασιάσουμε.
Σε ελάχιστα χρόνια κάθε ελληνικός σχηματισμός θα έχει ένα κινητό εργοστάσιο παραγωγής drones, ελληνικών drones με ελληνική τεχνολογία και με προγραμματιστή επί του εργοστασίου που να μπορεί να αναπροσαρμόζει τις δυνατότητες του drone σε σχέση με το τι έρχεται από την άλλη πλευρά», σημείωσε προσθέτοντας πως στον αντίποδα «η Τουρκία αυτή τη στιγμή παρατάσσει, θα σας δώσω έναν αριθμό, κατά τις δικές μας ενημερώσεις, άνω του 1 εκατ. drones.».
Ο αριθμός είναι εντυπωσιακός. Και αν θέλει κανείς να καταλάβει τι μπορεί να συμβεί, αρκεί να δει τι συνέβη στην Αρμενία, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, για να καταλάβει πώς μπορεί να απωλεστεί μια μάχη, χωρίς καν να μπορείς να πυροβολήσεις». «Προσπαθούμε λοιπόν όλα αυτά να τα αντιμετωπίσουμε, αλλά θέλω να το βλέπω και θετικά», πρόσθεσε.
«Εμείς όμως, η Ελλάδα έχουμε τον “Κένταυρο”. Ο “Κένταυρος” είναι το πιο εξελιγμένο anti-drone σύστημα, ειδικά για τα «Bayraktar».
«Κάθε μία από τις χώρες που η Τουρκία έχει πουλήσει, έχει έναν αντίπαλο. Ο αντίπαλος της χώρας στην οποία έχει πουλήσει η Τουρκία, μπορεί κάλλιστα να προμηθευτεί από εμάς το καλύτερο σύστημα “αντί-drone Bayraktar” που υπάρχει στον κόσμο.
Και παρεμπιπτόντως έχουμε ήδη ενδιαφέρον από δύο χώρες για να αγοράσουν τον “Κένταυρο”, πέρα από την Ελλάδα».
Οι σχέσεις με την Τουρκία
Ερωτώμενος για τη σημερινή επίσκεψη του καγκελάριου της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς στην Άγκυρα και τη συμφωνία της Τουρκίας για την αγορά 20 μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter από την Βρετανία, ο κ.Δένδιας είπε χαρακτηριστικά:
«Να σας πω, ποιος είμαι εγώ που θα υποδείξω στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία πως θα διεξάγει την εξωτερική της πολιτική σε σχέση με μια άλλη χώρα».
Ωστόσο, διετύπωσε για ακόμη μια φορά το ερώτημα κατά πόσο οι στρατηγικές επιδιώξεις του δυτικού κόσμου προσομοιάζουν με τις στρατηγικές επιδιώξεις της Άγκυρας.
Υποστήριξε ότι η Τουρκία άσκησε και ασκεί Νεοθωμανική εξωτερική πολιτική. «Το τελευταίο διάστημα έχει προσπαθήσει να στρογγυλέψει γωνίες. Αλλά υπάρχουν πράγματα εκεί που δεν έχουν αλλάξει».
Για παράδειγμα, η Τουρκία είναι η έδρα ενός μεγάλου τμήματος της εξωτερικής παρουσίας της Χαμάς.
«Η ισλαμική αντιμετώπιση στο παγκόσμιο γίγνεσθαι από την πλευρά της τουρκικής κυβέρνησης δεν είναι κάτι που ελαττώνεται. Είναι κάτι που μεγεθύνεται», συνέχισε.
«Είχαμε άλλη αντίληψη για τον πρόεδρο Ερντογάν εδώ και κάποια χρόνια. Έχουμε άλλη σήμερα για τον τρόπο που βλέπει τα πράγματα. Δεν υποτιμώ καθόλου, και θέλω να είμαι σαφής σε αυτό.
Ο πρόεδρος Ερντογάν έχει καταφέρει να μετασχηματίσει την Τουρκία. Έχει κάνει τεράστια άλματα. Έχει πετύχει πράγματα. Το ερώτημα, όμως, που καλείται ο Δυτικός κόσμος στο σύνολο του να απαντήσει είναι αν η κατεύθυνση την οποία έχει δώσει στην Τουρκία είναι συμβατή με τις επιδιώξεις και τα συμφέροντα και τις αξίες της Δύσης».
Αναφερόμενος στην αξιοποίηση της νέας τεχνολογίας μέσω της «Ατζέντας 2030», ο κ.Δένδιας τόνισε ότι η τεχνολογία μπορεί να επιτρέψει την μόχλευση δυνάμεων και δυνατοτήτων, ώστε οι αριθμοί να μην παίζουν τον κύριο ρόλο.
«Γιατί δεν χρειάζεται να ξεγελιόμαστε. Είμαστε περίπου το 1/9, το 1/10 του πληθυσμού της Τουρκίας».
Η Τουρκία στο SAFE – «Δεν υπάρχει όρος ομοφωνίας»
Μιλώντας για την ένταξη της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό αμυντικό χρηματοδοτικό εργαλείο SAFE, o υπουργός είπε:
«Είμαι ίσως από τους λίγους, ίσως και ο μόνος, που έχω καθίσει κι έχω διαβάσει όλον αυτόν τον πολύπλοκο και γραμμένο Κανονισμό σε μια ευρωπαϊκή γλώσσα. Ξέρετε, οι Ευρωπαίοι γραφειοκράτες χρησιμοποιούν εκφράσεις οι οποίες να επιδέχονται δεκάδες ερμηνείες, ώστε να μπορούν να τους βολεύει.
Για την εισαγωγή της Τουρκίας στη χρηματοδότηση τουρκικών προϊόντων, κατά 100% τουρκικών προϊόντων, έτσι; Για να είμαστε σαφείς, από το Safe ο κανονισμός δεν θέτει προϋπόθεση ομοφωνίας. Υπάρχει όμως δέσμευση της επιτροπής, ότι θα φέρει αυτή τη σύμβαση με πρόταση να ψηφιστεί με ομοφωνία.
Θεωρώ αυτονόητο ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα τηρήσει τη δέσμευσή της. Ακριβώς για να την τηρήσει είχα διατυπώσει ευθέως από τον Μυστρά την προειδοποίηση προς την Ευρώπη στις 29 Μαΐου του 2025. Πιστεύω ότι η Ευρώπη θα το τηρήσει.
Και νομίζω ότι αυτό που λέει ο Πρωθυπουργός είναι το λογικό αυτονόητο. Πώς θα συμμετάσχει σε ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο μία χώρα που έχει εκδώσει απειλή πολέμου (casus belli) εναντίον χώρας-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Και η οποία χώρα μάλιστα κατέχει και άλλη χώρα και η οποία έχει και άλλα παράνομα κλπ;
Ξέρετε, ουδείς εξ ημών είναι ‘τουρκοφάγος’ και ουδείς εξ ημών είναι που δεν επιθυμεί καλές σχέσεις με την Τουρκία, αλλά για να υπάρχουν καλές σχέσεις πρέπει να είναι ειλικρινείς οι σχέσεις και ειλικρινής σχέση σημαίνει ο ένας να σέβεται τα νόμιμα δικαιώματα του άλλου», κατέληξε για το συγκεκριμένο ζήτημα.
Ακολουθεί ολόκληρη η συζήτηση με τον διευθυντή του naftemporiki.gr, Μιχάλη Ψύλο, με θέμα: «Η ελληνική αμυντική βιομηχανία εν μέσω γεωπολιτικών αναταραχών».
Μ. ΨΥΛΟΣ: Υπουργέ, ευχαριστούμε πάρα πολύ για την τιμή που μας κάνετε στο Συνέδριο της Ναυτεμπορικής, στο 4ο Οικονομικό Συνέδριο. Εχθές ήταν η ημέρα του Πενταγώνου. Το είπε και ο κύριος Μυτιληναίος ο οποίος έκανε και τη συνεισφορά, άλλαξε το Πεντάγωνο. Αλλάζουν οι Ένοπλες Δυνάμεις μας, αλλάζει ο στρατός. Ενισχύεται η αμυντική θωράκιση της χώρας;
Ν.ΔΕΝΔΙΑΣ: Η χθεσινή μέρα πράγματι ήταν μια πολύ ευχάριστη μέρα. Αποκαταστήσαμε νομίζω την εικόνα και των Ενόπλων Δυνάμεων και του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας σε αυτόν τον τομέα.
Το Υπουργείο, το ξέρουμε όλοι, στεγαζόταν σε ένα κτίριο ιδιαίτερα άσχημο – και νομίζω και αυτή η έκφραση είναι κομψή – της δεκαετίας του ’50. Νομίζω είχε έρθει η ώρα να πούμε κάτι διαφορετικό.
Αλλά, κύριε Ψύλο, αφού σας ευχαριστήσω θερμά για την ευκαιρία με τη σειρά μου, νομίζω ότι αξίζει κανείς να σταθεί στον συμβολισμό. Αυτή η εικόνα εκπροσωπεί μια τελείως διαφορετική προσέγγιση, απαραίτητη για να μην πω καθυστερημένη, στον εκσυγχρονισμό των Ενόπλων Δυνάμεων.
Και θέλω να υπογραμμίσω την ευγνωμοσύνη μου στον πρόεδρο της METLEN αλλά και στο γεγονός ότι έτσι δίνεται ένα παράδειγμα. Οτιδήποτε φτιάχνεται στο Υπουργείο φτιάχνεται με ιδιωτικές δωρεές, όχι με χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου.
Ήδη έχουμε εξασφαλίσει τα χρήματα για την βόρεια όψη του κτιρίου, δηλαδή για την ολοκλήρωση του έργου. Και επίσης έχουμε εξασφαλίσει τα χρήματα και για το εσωτερικό του κτιρίου με ιδιωτικές δωρεές.
Μ. ΨΥΛΟΣ: Πολύ σημαντικό. Και σε μια περίοδο αυτή τη στιγμή την ώρα που μιλάμε, όπου στην Άγκυρα, στην άλλη ακτή του Αιγαίου, υπάρχει μια πολύ σημαντική συνάντηση.
Είναι ο Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς της Γερμανίας και συζητά με τον πρόεδρο Ερντογάν για την αμυντική ενίσχυση της Τουρκίας. Μετά τον Κιρ Στάρμερ τον Βρετανό Πρωθυπουργό που έδωσε 20 Eurofighter στην Τουρκία συν τα 24 μεταχειρισμένα από Ομάν και Κατάρ, φαίνεται ότι και η Γερμανία θα δώσει κάτι στην Τουρκία.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Να σας πω, ποιος είμαι εγώ που θα υποδείξω στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία πως θα διεξάγει την εξωτερική της πολιτική σε σχέση με μια άλλη χώρα. Όμως εδώ και λίγες μέρες ήμουν στη Μεγάλη Βρετανία σε ένα συνέδριο στο Κέιμπριτζ. Απευθυνόμενος στους Βρετανούς συνομιλητές μου τους έθεσα μια ερώτηση:
Ωραία, θέλετε να προχωρήσετε τις σχέσεις σας με τη γειτονική μας χώρα. Εάν στο πλαίσιο της τεχνητής νοημοσύνης προβάλλετε σε 20, σε 30 χρόνια την εικόνα του κόσμου όπως θα ήθελε το Λονδίνο, η βρετανική Κυβέρνηση να είναι ο κόσμος, και από την άλλη να προβάλλετε την εικόνα του πως η Άγκυρα με τη σημερινή της Κυβέρνηση θα ήθελε να είναι ο κόσμος, πόσο όμοιες είναι αυτές οι δύο εικόνες;
Πόσο δηλαδή τελικά οι στρατηγικές επιδιώξεις του δυτικού κόσμου προσομοιάζουν με τις στρατηγικές επιδιώξεις της Άγκυρας;
Μ. ΨΥΛΟΣ: Την έχετε πει πολλές φορές Νεοθωμανική εξωτερική πολιτική.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μα άσκησε και ασκεί Νεοθωμανική εξωτερική πολιτική η γειτονική μας χώρα. Θέλω να είμαι ειλικρινής. Το τελευταίο διάστημα έχει προσπαθήσει να στρογγυλέψει γωνίες. Αλλά υπάρχουν πράγματα εκεί που δεν έχουν αλλάξει.
Η Τουρκία είναι η έδρα ενός μεγάλου τμήματος της εξωτερικής παρουσίας της Χαμάς, για παράδειγμα. Η ισλαμική αντιμετώπιση στο παγκόσμιο γίγνεσθαι από την πλευρά της τουρκικής κυβέρνησης δεν είναι κάτι που ελαττώνεται. Είναι κάτι που μεγεθύνεται.
Είχαμε άλλη αντίληψη για τον πρόεδρο Ερντογάν εδώ και κάποια χρόνια. Έχουμε άλλη σήμερα για τον τρόπο που βλέπει τα πράγματα. Δεν υποτιμώ καθόλου, και θέλω να είμαι σαφής σε αυτό.
Ο πρόεδρος Ερντογάν έχει καταφέρει να μετασχηματίσει την Τουρκία. Έχει κάνει τεράστια άλματα. Έχει πετύχει πράγματα. Το ερώτημα, όμως, που καλείται ο Δυτικός κόσμος στο σύνολο του να απαντήσει είναι αν η κατεύθυνση την οποία έχει δώσει στην Τουρκία είναι συμβατή με τις επιδιώξεις και τα συμφέροντα και τις αξίες της Δύσης.
Μ. ΨΥΛΟΣ: Σας άκουσα προχτές, παραμονή της 28ης Οκτωβρίου, να λέτε για τον κίνδυνο φιλανδοποίησης. Πιστεύετε ότι με την ενίσχυση που έχουμε σήμερα και με αυτήν που πρόκειται να έχουμε, των Ενόπλων μας Δυνάμεων στους σύγχρονους τομείς, θα αντιμετωπίσουμε αυτόν τον κίνδυνο;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εάν η «Ατζέντα 2030» εφαρμοστεί, ο κίνδυνος αυτός δεν υπάρχει. Διότι την Ελλάδα την βοηθάει η εξέλιξη της τεχνολογίας. Η τεχνολογία μπορεί να επιτρέψει την μόχλευση δυνάμεων και δυνατοτήτων ώστε οι αριθμοί να μην παίζουν τον κύριο ρόλο. Γιατί δεν χρειάζεται να ξεγελιόμαστε. Είμαστε περίπου το 1/9, το 1/10…
Μ. ΨΥΛΟΣ: Του πληθυσμού της Τουρκίας.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Άρα, λοιπόν, εάν δεν μοχλεύσεις δυνατότητες είναι σχεδόν αδύνατον.
Μ. ΨΥΛΟΣ: Με χαρά είδαμε όλοι, νομίζω, στην παρέλαση στην Θεσσαλονίκη, την παρουσία σύγχρονων εξοπλιστικών συστημάτων, ανάμεσα στα οποία και το anti-drone Κένταυρος. Μια ελληνική επιχείρηση.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ευχαριστώ που το παρατηρήσατε. ‘Ηταν μια παρέλαση που ένα τμήμα της τουλάχιστον είχε το στοιχείο της διαφορετικότητας. Έδειξε στην ελληνική κοινωνία ότι περνάμε σε μια καινούργια εποχή. Και επίσης, όπως παρατηρήσατε, ένα τμήμα από αυτό το κομμάτι της παρέλασης ήταν δικής μας παραγωγής.
Και ο «Κένταυρος» και ο «Υπερίων» που παρουσιάσαμε στην Θεσσαλονίκη. Εγώ δεν άκουγα τον εκφωνητή της ΕΡΤ άρα δεν μπορώ να ξέρω τι είπε. Όμως ξέρω τι υπήρχε εκεί. Παρουσιάσαμε δυο κινητά εργοστάσια παραγωγής drones, τα οποία συνοδεύουν τις μεγάλες μονάδες μας. Και τα οποία μπορούμε να πολλαπλασιάσουμε.
Σε ελάχιστα χρόνια κάθε ελληνικός σχηματισμός θα έχει ένα κινητό εργοστάσιο παραγωγής drones, ελληνικών drones με ελληνική τεχνολογία και με προγραμματιστή επί του εργοστασίου που να μπορεί να αναπροσαρμόζει τις δυνατότητες του drone σε σχέση με το τι έρχεται από την άλλη πλευρά.
Μ. ΨΥΛΟΣ: Και αυτό είναι και το στοίχημα, γιατί μην ξεχνάμε ότι η Τουρκία αυτή τη στιγμή έχει γίνει ένα εργοστάσιο παρασκευής drones και αν δεν κάνω λάθος, το 60% των εξαγωγών drones στον κόσμο είναι τουρκικής προέλευσης.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Η Τουρκία αυτή τη στιγμή παρατάσσει, θα σας δώσω έναν αριθμό, κατά τις δικές μας ενημερώσεις, άνω του 1 εκατ. drones.
Μ. ΨΥΛΟΣ: Drones.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ο αριθμός είναι εντυπωσιακός. Και αν θέλει κανείς να καταλάβει τι μπορεί να συμβεί, αρκεί να δει τι συνέβη στην Αρμενία, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, για να καταλάβει πώς μπορεί να απωλεστεί μια μάχη, χωρίς καν να μπορείς να πυροβολήσεις.
Προσπαθούμε λοιπόν όλα αυτά να τα αντιμετωπίσουμε, αλλά θέλω να το βλέπω και θετικά. Πράγματι η Τουρκία έχει καταφέρει να πουλήσει πάρα πολλά drones «Bayraktar» σε διάφορες χώρες.
Εμείς όμως, η Ελλάδα έχουμε τον «Κένταυρο». Ο «Κένταυρος» είναι το πιο εξελιγμένο anti-drone σύστημα, ειδικά για τα «Bayraktar».
Κάθε μία από τις χώρες που η Τουρκία έχει πουλήσει, έχει έναν αντίπαλο. Ο αντίπαλος της χώρας στην οποία έχει πουλήσει η Τουρκία, μπορεί κάλλιστα να προμηθευτεί από εμάς το καλύτερο σύστημα «αντί-drone Bayraktar» που υπάρχει στον κόσμο.
Και παρεμπιπτόντως έχουμε ήδη ενδιαφέρον από δύο χώρες για να αγοράσουν τον «Κένταυρο», πέρα από την Ελλάδα.
Μ. ΨΥΛΟΣ: Αυτό είναι και το μεγάλο στοίχημα, νομίζω το χειροκρότημα αντανακλά την ψυχή του Έλληνα. Το μεγάλο στοίχημα είναι αυτό.
Μπορεί η ελληνική αμυντική βιομηχανία, που μην γελιόμαστε είχε περάσει, είχε περιπέσει σε παρακμή πολλά χρόνια τώρα, μπορεί, έχει τη δυνατότητα; Και τι πρέπει να κάνει η κυβέρνηση, η οποιαδήποτε κυβέρνηση, για να την ενισχύσει και να έχουμε και εξαγώγιμα προϊόντα; .
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Η Ελλάδα, άκουσα πριν με μεγάλο ενδιαφέρον τους συνομιλητές, η Ελλάδα μπήκε στην κρίση για δύο βασικούς λόγους: Το δημόσιο χρέος και το έλλειμμα στο ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών.
Εμείς στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε και τα δύο δυνάμει προβλήματα, διότι πάλι όπως σωστά λέχθηκε το δημόσιο χρέος είναι στο 153% του ΑΕΠ και το ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών παραμένει παθητικό.
Τι κάνουμε; Πρώτον, εσωτερικές εξοικονομήσεις. Θα έρθω σε αυτό που με ρωτήσατε.
Δηλαδή ό,τι αυξήσεις μισθών δώσαμε στο προσωπικό, τις δώσαμε από εξοικονομήσεις που κάναμε. Δεν πήγαμε στον Έλληνα φορολογούμενο να του πούμε δώσε μας και άλλα χρήματα.
Και στο ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών προσπαθούμε με αυτή την αλυσίδα καινοτομίας (Διεύθυνση Καινοτομίας, ΕΛΚΑΚ) να μοχλεύσουμε τη δημιουργία νέων καινοτόμων προϊόντων που να μπορούν και να εξαχθούν.
Όσον αφορά τώρα τις δικές μας ανάγκες. Πρέπει να δημιουργήσουμε καινοτόμα προϊόντα. Έχουμε καθυστερήσει, αλλά ακριβώς επειδή η τεχνολογία εξελίσσεται πάρα πολύ γρήγορα, έχουμε τη δυνατότητα αυτού που οι αγγλοσάξονες λένε “jump start”, να πάμε μπρος. Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε.
Και έχουμε κλείσει – η αγγλική πάλι έκφραση είναι fire world – ένα κομμάτι του εξοπλιστικού για καινοτόμα ελληνικά προϊόντα. Εάν δεν χρησιμοποιηθούν αυτά τα χρήματα για καινοτόμα ελληνικά προϊόντα, δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Άρα λοιπόν κατευθύνουμε τις δυνάμεις μας ακριβώς προς αυτό το σημείο.
Και βασιζόμαστε σε μια υπόθεση εργασίας, την οποία πρέπει να σας πω τη θεωρώ εξαιρετικά στέρεη υπόθεση εργασίας: τη δυνατότητα του ανθρώπινου κεφαλαίου, του μυαλού του Έλληνα. Πιστεύω ότι μπορούμε.
Κι έχουμε ένα παράδειγμα, γιατί μπόρεσε το Ισραήλ; Το Ισραήλ ήταν μια αγροτική οικονομία, λίγων εκατομμυρίων ανθρώπων και κατάφερε αυτή τη στιγμή να είναι η μεγαλύτερη σε επίπεδο τεχνολογίας ανά ΑΕΠ εξαγωγική δύναμη στον κόσμο.
Γιατί δεν μπορούμε κι εμείς; Και βέβαια μπορούμε, αλλά πρέπει να το στοχεύσουμε.
Μ. ΨΥΛΟΣ: Και να βρούμε και χρηματοδότηση Υπουργέ, γιατί μην ξεχνάμε ότι υπάρχει το Πρόγραμμα Safe, υπάρχει το Πρόγραμμα Rearm Europe ή Reediness 2030 καλύτερα, όπου στο πρόγραμμα αυτό έχουμε ήδη δηλώσει συμμετοχή, είμαστε η 19η χώρα αν δεν κάνω λάθος που μετέχει, αλλά προσπαθεί και η Τουρκία να εξασφαλίσει χρήματα Ευρωπαίων φορολογουμένων, γιατί περί αυτού πρόκειται.
Ο Πρωθυπουργός μίλησε ότι όσο υπάρχει το casus belli και πολύ σωστά είπε, δεν μπορεί να γίνει δεκτό. Έχουμε όμως τη δυνατότητα να ασκήσουμε βέτο ή οι Γερμανοί που παίζουνε πολύ μεγάλο ρόλο καταφέρουν και μας «τουμπάρουν», για να χρησιμοποιήσω μια λαϊκή έκφραση;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Είμαι ίσως από τους λίγους, ίσως και ο μόνος, που έχω καθίσει κι έχω διαβάσει όλον αυτόν τον πολύπλοκο και γραμμένο Κανονισμό σε μια ευρωπαϊκή γλώσσα. Ξέρετε, οι Ευρωπαίοι γραφειοκράτες χρησιμοποιούν εκφράσεις οι οποίες να επιδέχονται δεκάδες ερμηνείες, ώστε να μπορούν να τους βολεύει.
Για την εισαγωγή της Τουρκίας στη χρηματοδότηση τουρκικών προϊόντων, κατά 100% τουρκικών προϊόντων, έτσι; Για να είμαστε σαφείς, από το Safe ο κανονισμός δεν θέτει προϋπόθεση ομοφωνίας.
Υπάρχει όμως δέσμευση της επιτροπής, ότι θα φέρει αυτή τη σύμβαση με πρόταση να ψηφιστεί με ομοφωνία. Θεωρώ αυτονόητο ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα τηρήσει τη δέσμευσή της.
Ακριβώς για να την τηρήσει είχα διατυπώσει ευθέως από τον Μυστρά -μάλιστα ήταν κάτω από το άγαλμα του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου- την προειδοποίηση προς την Ευρώπη στις 29 Μαΐου του 2025. Πιστεύω ότι η Ευρώπη θα το τηρήσει.
Και νομίζω ότι αυτό που λέει ο Πρωθυπουργός είναι το λογικό αυτονόητο. Πώς θα συμμετάσχει σε ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο μία χώρα που έχει εκδώσει απειλή πολέμου εναντίον χώρας-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Και η οποία χώρα μάλιστα κατέχει και άλλη χώρα και η οποία έχει και άλλα παράνομα κλπ;
Ξέρετε, ουδείς εξ ημών είναι «τουρκοφάγος» και ουδείς εξ ημών είναι που δεν επιθυμεί καλές σχέσεις με την Τουρκία, αλλά για να υπάρχουν καλές σχέσεις πρέπει να είναι ειλικρινείς οι σχέσεις κ. Ψύλο και ειλικρινής σχέση σημαίνει ο ένας να σέβεται τα νόμιμα δικαιώματα του άλλου.
Μ. ΨΥΛΟΣ: Και το Διεθνές Δίκαιο.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Και βεβαίως να συζητάμε και βεβαίως να διαλεγόμαστε και βεβαίως είναι λογικό οι χώρες να έχουν διαφορές, αλλά είναι λογικό η μία χώρα όταν έχει μία διαφορά με την άλλη να την απειλεί με πόλεμο; Είναι δυνατόν αυτό το πράγμα να το αποδέχεται η Ευρωπαϊκή Ένωση ως λογικό τρόπο σχέσεων δύο κρατών;
Μ. ΨΥΛΟΣ: Θα ήθελα να επιστρέψουμε στην αμυντική βιομηχανία -εδώ είναι και ο κ. Ξενοκώστας ο επικεφαλής των ναυπηγείων Ελευσίνας- υπάρχει η σκέψη για τα ναυπηγεία Ελευσίνας να έχουμε μια σοβαρή ναυπηγική μονάδα. Έχετε κατά νου τι σημαίνει ελληνική ναυτιλία, τεράστιο κεφάλαιο, το κεφάλαιο της χώρας και επίσης πως μπορούμε να ενισχύσουμε την ελληνική ναυπηγική βιομηχανία;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Να σας πω, εμείς κατ΄ αρχήν έχουμε πει σε όλους τους ξένους συνομιλητές μας ότι η αγορά από την πλευρά μας εξοπλισμών αυτών που δεν μπορούμε να παράξουμε, σημαίνει υποχρέωσή τους να επενδύσουν το 25% της αγοράς μέσω ελληνικών επιχειρήσεων. Αυτό είναι μάλιστα ένας από τους όρους του συμβολαίου της απόκτησης της 4ης, της τελευταίας γαλλικής φρεγάτας της Belharra. Αυτό όμως είναι όπως είμαστε σήμερα.
Στο νέο, γιατί μιλάμε ειδικά τώρα για τα ναυπηγεία, στο νέο ναυπηγικό μας πρόγραμμα, οι απαιτήσεις μας είναι πολύ μεγαλύτερες. Εμείς θέλουμε να φτιάξουμε πλοία εδώ, για να μην πω τα πλοία εδώ.
Θα μπορούσαμε ίσως να συζητήσουμε ένα-δύο από οποιαδήποτε παραγγελία να φτιαχτούν στο εξωτερικό, τα υπόλοιπα όμως θέλουμε να φτιαχτούν εδώ. Έχουμε εξαιρετικές δυνατότητες, τις είχαμε στο παρελθόν, τις απωλέσαμε μέσα στην κρίση και λίγο πριν από αυτήν, μπορούμε να τις ξαναδημιουργήσουμε.
Το ελληνικό ναυτικό θα συνεχίσει να προμηθεύεται πλοία, ήδη συζητάμε για την νέα γενιά, την επόμενη γενιά φρεγατών τις Constellation, ήδη συζητάμε για την επόμενη γενιά των υποβρυχίων μας και ήδη το ΕΛΚΑΚ έχει προκηρύξει τον σχεδιασμό ελληνικού πλοίου, μιας βάσης πλοίου, το οποίο κατ΄ αρχήν θα είναι περιπολικό, αλλά σιγά-σιγά θα το εξελίξουμε για να γίνει κορβέτα και κάποια στιγμή και κάτι παραπάνω από αυτά.
Όλα αυτά προφανώς πρέπει να μπορούν να κατασκευαστούν, να επισκευαστούν, να εκσυγχρονιστούν σε ελληνικά ναυπηγεία, οτιδήποτε άλλο είναι λάθος για τη χώρα.
Μ. ΨΥΛΟΣ: Έχετε πει πολλές φορές Υπουργέ ότι «πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που βλέπουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις». Δηλαδή;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν έναν πολλαπλό ρόλο.
Κατ΄ αρχήν εγγυώνται το μέγιστο αγαθό, την ασφάλεια. Όχι γενικά και αόριστα, την ασφάλεια, την ασφάλεια της καθεμιάς και του καθενός από μας. Τον τρόπο ζωής μας, την αξιοπρέπειά μας, την ανεξαρτησία μας, την περιουσία μας. Αυτό είναι ένα κομμάτι του συνταγματικού τους ρόλου. Κάνουν όμως και πολλά άλλα πράγματα.
Μεθαύριο έχουμε τη γιορτή της Αεροπορίας. Αυτό που θα τιμήσουμε εκείνη την ημέρα δεν είναι μόνο τα μαχητικά μας που τα είδατε και στη Θεσσαλονίκη με τον «Δία».
Θα τιμήσουμε και τα μεταγωγικά μας, τον στόλο μεταγωγικών που έχουμε αναγεννήσει. Γιατί αυτά τα μεταγωγικά είναι που όταν ένας άνθρωπος έχει ανάγκη σε ένα νησί, πηγαίνουν και τον φέρνουν σε ένα νοσοκομείο της Αθήνας.
Επίσης θα τιμήσουμε το τι προσφέρει η Πολεμική Αεροπορία και οι Ένοπλες Δυνάμεις στην Πολιτική Προστασία. Όταν υπάρχουν φωτιές, όταν υπάρχουν πλημμύρες, όταν υπάρχουν ανάγκες.
Έχουμε δημιουργήσει την Διεύθυνση Φυσικών Καταστροφών που είναι ο φυσικός σύμμαχος των Σωμάτων Ασφαλείας και του Έλληνα πολίτη την ώρα της ανάγκης.
Άρα έχει έναν πολύ ευρύτερο ρόλο να παίξει ο θεσμός των Ενόπλων Δυνάμεων. Και εμείς αυτό που θέλουμε κύριε Ψύλο,και αυτό που επιδιώκω ως Υπουργός, καταλαβαίνοντας ότι είναι μια ιδιαίτερη θέση, είναι να υπάρχει πίσω από τις Ένοπλες Δυνάμεις η στήριξη του συνόλου και του πολιτικού συστήματος και του ελληνικού λαού.
Οι Ένοπλες Δυνάμεις δεν εκφράζουν ένα κόμμα, μια κυβέρνηση, έναν Υπουργό, έναν Πρωθυπουργό. Την εθνική ενότητα εκφράζουν και συμβολίζουν, το Εθνόσημο φοράνε όσοι φοράνε τη στολή, δεν φοράνε το σήμα της Νέας Δημοκρατίας.
Μ. ΨΥΛΟΣ: Υπουργέ, μια τελευταία ερώτηση. Έχουμε εδώ αρκετούς φοιτητές μεταπτυχιακούς από διάφορα πανεπιστήμια. Και γυναίκες, πολλά κορίτσια. Με ρωτάνε λοιπόν τι θα γίνει, θα πάνε και οι γυναίκες στο στρατό; Ή τι θα αλλάξει από το Γενάρη στις Ένοπλες Δυνάμεις;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ξεκινάμε το 2026 την εθελοντική στράτευση γυναικών. Θα ξεκινήσουμε να δημιουργήσουμε μια μονάδα 100, 150 εθελοντριών για να μπορέσουμε να συνδέσουμε τις γυναίκες ακόμα περισσότερο με τις Ένοπλες Δυνάμεις διότι στα επαγγελματικά μας στελέχη είμαστε αρκετά καλά. Το 17% των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων είναι γυναίκες. Είμαστε περίπου στον μέσο όρο του παγκόσμιου δείκτη.
Πρέπει όμως να πάμε και ένα βήμα παραπέρα ώστε να δημιουργηθεί η υποδομή αλλά και η αντίληψη και η κουλτούρα εάν ποτέ χρειαστεί, οι γυναίκες να μπορούν να υπηρετήσουν δίπλα στους άντρες των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Αυτό λοιπόν ξεκινάμε, νομίζω ο γυναικείος πληθυσμός της χώρας θα το αγκαλιάσει με ενθουσιασμό. Και ξαναείπα, έχουμε φτιάξει, συνεχίζουμε σε αυτό, ένα ειδικό στρατόπεδο, πάμε σιγά-σιγά, αλλά είναι κάτι το οποίο με γεμίζει με μεγάλη αισιοδοξία.
Οι γυναίκες έχουν να προσφέρουν πάρα πολλά πράγματα στις Ένοπλες Δυνάμεις και το κάνουν ήδη.
Μ. ΨΥΛΟΣ: Υπουργέ, σας ευχαριστούμε πάρα πολύ.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εγώ ευχαριστώ θερμά.
Μ. ΨΥΛΟΣ: Και εμάς μας γέμισε αισιοδοξία.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Να είστε καλά.