Το πρόβλημα στην πατρίδα μας είναι πολύ πιο σύνθετο από όσο νομίζουμεΑπό τον
Μανώλη Κοττάκη
Πρόσφατα επισκέφθηκα ακριτικό νησί των Δωδεκανήσων, όπου παρακολούθησα και την παρέλαση που έγινε εις ανάμνηση ενός ιστορικού γεγονότος. Μεταξύ των τμημάτων που παρέλασαν ήταν και το τοπικό τάγμα εθνοφυλακής. Ανθρωποι οικογενειάρχες, νομοταγείς, με αγάπη για τον τόπο τους. Μόλις πέρασαν μπροστά από τον παριστάμενο αναπληρωτή υπουργό Αμυνας Φώτη Κουβέλη και ενώ η μπάντα των Ενόπλων Δυνάμεων παιάνιζε το «Μακεδονία ξακουστή», ένα μικρό τμήμα του τάγματος πήγε σε μια γωνιά και φώναξε ένα σύνθημα. Η μουσική σκέπαζε τα λόγια τους, αλλά πρόλαβα και άκουσα τη λέξη «τιμή». Υπέθεσα ό,τι θα υπέθετε ένας λογικός άνθρωπος. Ρώτησα, όμως, και ευθέως: «Τι φωνάξατε;» Μου απάντησαν με μεγάλη φυσικότητα – αυτοί οι λίγοι που το έκαναν: «Δόξα – τιμή – εθνοφυλακή». Δεν είναι Γιάννης, είναι Γιαννάκης δηλαδή…
Εν πάση περιπτώσει, τα παιδιά ήταν «καλυμμένα». Ρώτησα μετά τους ντόπιους «πόσες ψήφους έλαβε η Χρυσή Αυγή» στις τελευταίες εκλογές. «Τριάντα οκτώ», μου απάντησαν, «αλλά τελευταία δεν ακούγονται». Δεν ακούγονται, διότι δρουν σιωπηρά για να μην μπαίνουν στο μάτι των Αρχών, σκέφτηκα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν. Υπάρχουν και παραϋπάρχουν. Μέσα στη σιωπή.
Λίγο καιρό πριν, σε καφετέρια της περιφέρειας, έπιασα κουβέντα με σερβιτόρο που από το ντύσιμό του έμοιαζε με κλασικό συριζαίο. Φουλάρι, πουκαμίσες έξω, γυαλάκι ηλίου πονηρό, σκουλαρίκι κ.λπ. Μου είπε ότι ήταν στη Γαλλία στις τελευταίες προεδρικές εκλογές και παρακολούθησε από κοντά τις καμπάνιες.
«Με οπαδό του Μελανσόν μού μοιάζεις», τον πείραξα βέβαιος για τα φρονήματά του. Η απάντηση που έλαβα με άφησε ενεό: «Ωραία τα έλεγε ο κομμουνιστής, ειδικά για την παγκοσμιοποίηση, αλλά εμένα μου άρεσαν αυτά που έλεγε η… Λεπέν. Οχι, δεν είμαι ακραίος, μη με παρεξηγήσετε, αλλά αυτή έλεγε γενικώς σωστά πράγματα».
Δεν τελείωσα ακόμη, όμως. Εχω και τρίτη ιστορία: Γνωστή επιχειρηματίας από τη βόρεια Ελλάδα μού έλεγε προσφάτως στο τηλέφωνο ότι στην περιοχή της κατώτερα -από απόψεως οικονομικής κατάστασης- στρώματα που ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ το 2015 τώρα κοιτούν έντονα προς τα άκρα και τη Χρυσή Αυγή.
Επισημαίνω αυτά τα τρία περιστατικά -άσχετα μεταξύ τους- για δύο λόγους. Πρώτον, διότι πιστεύω ότι η δύναμη της Χρυσής Αυγής και λοιπών δεξιών κομμάτων υποεκτιμάται από τους δημοσκόπους, καθώς οι ψηφοφόροι τους σιωπούν στις μετρήσεις. Δεύτερον, διότι έχω την άποψη ότι, αν δεν προσέξει το πολιτικό σύστημα, στις επόμενες κάλπες θα ζήσουμε το δεύτερο κύμα της ανόδου των άκρων. Το αρχικό (η Χρυσή Αυγή ήταν στο 18% στις δημοσκοπήσεις το 2013) ανεκόπη με τη σύλληψη των μελών της και τη σύνταξη του κατηγορητηρίου μετά τη δολοφονία Φύσσα. Τρίτον, διότι παρά την αφέλεια ΣΥΡΙΖΑ το φαινόμενο αφορά και την Αριστερά, τα ραντάρ μου πιάνουν απευθείας μετακινήσεις ψηφοφόρων μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Χρυσής Αυγής.
Δεν είναι οικογενειακή υπόθεση της Δεξιάς το ζήτημα αυτό. Τι παρατηρώ, όμως; Το πολιτικό σύστημα εξακολουθεί να δίνει παλαιές απαντήσεις σε κάθε νέο πρόβλημα. Η ποινή του Κοινοβουλίου μετά την εκτροπή Μπαρμπαρούση ήταν η στέρηση του λόγου από τους λοιπούς βουλευτές της Χρυσής Αυγής. «Στέρηση λόγου»… Κάτι μου θυμίζει αυτό. Η αντίδραση της κυβέρνησης ήταν η υποβολή αιτήματος στη Δικαιοσύνη για σχηματισμό νέας δικογραφίας και η έναρξη του διαλόγου για τον αποκλεισμό των ακραίων κομμάτων από τις εκλογές στη βάση μιας νέας συνταγματικής ρύθμισης.
Πρόκειται για ενέργειες που μοιάζουν λογικές, αλλά προσπερνούν μια βασική ερώτηση: Αν δεν «κατέβει» στις εκλογές η Χρυσή Αυγή, θα σταματήσουν τα παιδιά στο Αιγαίο να φωνάζουν «Δόξα – τιμή – εθνοφυλακή»; Θα πάψει ο σκουλαρικάκιας σερβιτόρος να θαυμάζει τη Λεπέν; Θα σταματήσουν να ψάχνουν τα αμόρφωτα στρώματα αντισυστημικό κόμμα, για να εκφραστούν; Σβήνει αυτό το ρεύμα ριζοσπαστισμού και εξτρεμισμού με απαγορεύσεις είτε στο δικαίωμα λόγου είτε στο δικαίωμα συμμετοχής στις εκλογές; Φοβάμαι πως όχι.
Και αν αύριο εξαφανίζαμε τη Χρυσή Αυγή με κάποιο ραβδάκι, πάλι ένα νέο μόρφωμα θα εμφανιζόταν. Το πρόβλημα των άκρων στην πατρίδα μας είναι πολύ πιο σύνθετο από όσο νομίζουμε. Συνδέεται ευθέως με την κρίση εμπιστοσύνης και την απόσταση πολιτών – πολιτικού συστήματος. Οσο δεν δίνονται πειστικές απαντήσεις σε αυτά, με τα «απαγορεύεται» και τις «προκαταρκτικές εξετάσεις» θα σκεπάζουμε το πρόβλημα. Και θα βρεθούμε προ εκπλήξεων.
