Διαψεύδονται οι ελπίδες Τσίπρα ότι η συγκυρία της Συμφωνίας των Πρεσπών θα ωφελούσε αμέσως την εξωτερική μας πολιτικήΑπό τον
Αλέξανδρο Τάρκα΄*
Ανεπίσημη πολιτική αναστολής λήψης μέτρων για θέματα μείζονος ελληνικού ενδιαφέροντος, όπως η μεταναστευτική – προσφυγική κρίση, οι σχέσεις με την Τουρκία και η κατάσταση στα δυτικά Βαλκάνια, εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διαψεύδοντας τις ελπίδες της κυβέρνησης Τσίπρα ότι η συγκυρία της Συμφωνίας των Πρεσπών θα ωφελούσε, αμέσως και πολλαπλώς, την εξωτερική πολιτική της χώρας.
Αριστα ενημερωμένες πηγές στις Βρυξέλλες αναφέρουν ότι αιτία της νέας τακτικής είναι ο φόβος της Κομισιόν πως η εξέταση των συγκεκριμένων θεμάτων θα ωφελούσε τα ακραία κόμματα, για τα οποία ούτως ή άλλως αναμένεται μεγάλη άνοδος σε όλες τις χώρες-μέλη της Ε.Ε., κατά τις ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου. Αν και δεν έχουν διαρρεύσει περισσότερες πληροφορίες, θεωρείται βέβαιο ότι οι επιλογές του προέδρου της Κομισιόν Ζ. Κ. Γιούνκερ στηρίζονται από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντ. Τουσκ και, κυρίως, από τη Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκ. Μέρκελ και τον Γάλλο πρόεδρο Εμ. Μακρόν.
Επί της ουσίας, η στάση της Κομισιόν επιβεβαιώνει ότι η ηγεσία της έχει σηκώσει λευκή σημαία στα επείγοντα ζητήματα και έχει απολέσει τα πολιτικά ανακλαστικά της. Δεν θα μπορούσε να φανταστεί κανείς τους προέδρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζ. Ντελόρ και Ρ. Πρόντι ή μεγάλους πολιτικούς, όπως η Μ. Θάτσερ, ο Φρ. Μιτεράν και ο Χ. Κολ, να επιλέγουν την αναβολή συζητήσεων και λήψης μέτρων, ενώπιον του φόβου ενίσχυσης πολιτικών αντιπάλων, και ότι δεν θα έσπευδαν να εφαρμόσουν τη δέουσα στρατηγική και τακτική, ώστε να τους αποδυναμώσουν.
Επίσης, από πλευράς χρόνου, προδικάζεται ότι η ιδιότυπη αναστολή θα παραταθεί και μετά τις 26 Μαΐου, καθώς θα πρέπει να εκλεγεί νέος πρόεδρος της Κομισιόν τον Ιούνιο ή Ιούλιο, να οριστούν επίτροποι τον Αύγουστο – Σεπτέμβριο και όλοι να αναλάβουν καθήκοντα στις αρχές Οκτωβρίου.
Κατά τις ίδιες πηγές στις Βρυξέλλες, το πιο σημαντικό θέμα για το οποίο η Ελλάδα δεν θα καταφέρει να πράξει απολύτως τίποτα τους προσεχείς μήνες είναι το Μεταναστευτικό. Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έχει (ορθώς) ζητήσει την αναθεώρηση του Κανονισμού του Δουβλίνου και την υιοθέτηση μεταβατικού μηχανισμού μέχρι την υιοθέτηση νέου Κανονισμού («Δουβλίνο 4»). Ο μεταβατικός μηχανισμός θα ανακούφιζε τις «χώρες πρώτης υποδοχής» (Ελλάδα, Ιταλία κ.ά.) με την αναλογική κατανομή των παράνομα εισερχομένων στα άλλα μέλη της Ε.Ε., ανάλογα με το μέγεθος και τις οικονομικές δυνατότητές τους.
Τους τελευταίους μήνες χώρα πρώτης υποδοχής θεωρείται και η Κύπρος, λόγω των μαζικών θαλάσσιων αλλά και χερσαίων εισροών (μέσω του αεροδρομίου στα Κατεχόμενα και, στη συνέχεια, της Πράσινης Γραμμής). Ο πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης έχει εισπράξει μόνο ανέξοδες υποσχέσεις από τους Ευρωπαίους ηγέτες, παρά τις διαρκείς εκκλήσεις του. Η αδυναμία της Αθήνας και της Λευκωσίας καταγράφεται σε μια περίοδο κατά την οποία η Γερμανία και η Γαλλία δεν επιθυμούν ταχείες αλλαγές στην πολιτική της Ε.Ε. για το Μεταναστευτικό, ενώ η Ιταλία, υπό τον πρωθυπουργό Τζ. Κόντε και τον αναπληρωτή Μ. Σαλβίνι, κινείται αυτόνομα και αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση του προβλήματος στη Μεσόγειο.
Παράλληλα, ενώ η Ελλάδα (όπως αποδείχθηκε από τις μεγάλες δυσχέρειες της πρόσφατης συνάντησης Τσίπρα – Ερντογάν) επείγεται για τον κατευνασμό της επιθετικότητας της Τουρκίας και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής προοπτικής της, η στάση της Κομισιόν και των ισχυρών εταίρων δείχνει ότι δεν πρόκειται να υπάρξει πρόοδος έως το καλοκαίρι ή και αργότερα. Η επιλογή τήρησης μεγάλων αποστάσεων της Αυστριακής Προεδρίας από την Αγκυρα (το δεύτερο εξάμηνο του 2018) συνεχίζεται και επί της τρέχουσας ρουμανικής προεδρίας, χωρίς να έχει διευκρινιστεί ακόμα τι θα γίνει με τη χρηματοδότηση της Τουρκίας για τους πρόσφυγες.
Η καθυστέρηση εκταμίευσης κονδυλίων αποτελεί άριστη δικαιολογία για τον πρόεδρο Ερντογάν προκειμένου να διαμαρτύρεται ότι η Ευρώπη τον παραμελεί και να επικαλείται αδυναμία περιορισμού των ροών προς την Ελλάδα.
Ταυτόχρονα, βάσει των σημερινών δεδομένων, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 20-21 Ιουνίου αναμένεται να εξεταστεί ο προγραμματισμός της έναρξης ή μη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Αλβανίας και της λεγόμενης «Βόρειας Μακεδονίας» στην Ε.Ε., σε συνέχεια της απόφασης του Ιουνίου 2018 για ετήσια αναβολή της απόφασης.
Αν όμως επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών και συνεχιστεί η αστάθεια στην Αλβανία, είναι αμφίβολη η λήψη αποφάσεων και φέτος. Η δε Αθήνα θα πρέπει να αποφασίσει αν θα κάνει άλλο ένα δώρο στα Σκόπια, διαχωρίζοντας τη δική τους (προβληματικότατη, λόγω εσωτερικής δια-φθοράς) υποψηφιότητα από εκείνη των Τιράνων.
*Εκδότης του περιοδικού «Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη
