Στις 24 Αυγούστου η Ορθόδοξη Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του εθνοϊερομάρτυρος αγίου Κοσμά του Αιτωλού, τον οποίο ορισμένα σχολικά βιβλία αρνούνται να παρουσιάσουν ως ιερομόναχο και τον εμφανίζουν σαν έναν διαφωτιστή δυτικού τύπου.
Ο Πατροκοσμάς μαρτύρησε στο Κολικόντασι της Βορείου Ηπείρου στις 24/8/1779, αφού περπάτησε χιλιάδες χιλιόμετρα για να εμποδίσει τον εξισλαμισμό των υποδούλων.
Εχουμε χρέος προς την ιερή μνήμη του να ακολουθούμε τα διδάγματά του ως προς το ελληνορθόδοξο περιεχόμενο της παιδείας. Εχουμε επίσης χρέος να κρατήσουμε ζωντανό και ελεύθερο τον Ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου και γενικότερα της Αλβανίας.
Με τον τίτλο «ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ΚΑΙ ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ» είχε διοργανώσει δύο αξιομνημόνευτα επιστημονικά συνέδρια τέτοιες ημέρες το 1987 και το 1989 ο αοίδιμος ιεράρχης Δρυινουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης κυρός Σεβαστιανός. Τιμώντας τη μνήμη του αγίου αλλά και του μητροπολίτου, καταγράφω τους ακόλουθους προβληματισμούς:
Παρά την εναλλαγή των δεξιών και των σοσιαλιστικών κυβερνήσεων στα Τίρανα, υπάρχει μία καχυποψία της κεντρικής εξουσίας προς τους Βορειοηπειρώτες και προς την Ελλάδα. Η Αλβανία θέλει να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ενωση και ζητεί να ανοίξουν οι κρουνοί των ευρώ, όμως αρνείται να φερθεί ως ευρωπαϊκή χώρα απέναντι στους πολίτες της που δηλώνουν Ελληνες. Θυμίζω τα κυριότερα προβλήματα:
1) Διατηρούνται ακόμη οι μειονοτικές ζώνες, τις οποίες είχε αυθαίρετα καθορίσει το κομμουνιστικό καθεστώς. Μόνον 25.000 Βορειοηπειρώτες αναγνωρίζονται το 2012 ως Ελληνες, ενώ μεγάλα τμήματα του Ελληνισμού στον Αυλώνα, στη Χειμάρρα, στην Κορυτσά, στην πόλη του Αργυροκάστρου και αλλού δεν αναγνωρίζονται από τις Αρχές. Πρέπει η Αλβανία να πιεστεί να αναγνωρίσει τον Ελληνισμό σε όλη τη γεωγραφική και πληθυσμιακή του έκταση.
2) Συνέπεια του προηγουμένου είναι και η απαγόρευση ίδρυσης ελληνικών σχολείων σε όλα τα μέρη όπου ζουν Ελληνες. Μόνο στην αυθαίρετη μειονοτική ζώνη λειτουργούν δημοτικά σχολεία για τα Ελληνόπουλα. Και εκεί, όμως, βλέπουμε βιβλία που τυπώνονται στα Τίρανα να καλλιεργούν ανθελληνικό κλίμα.
3) Τα αλβανικά δικαστήρια αναγνωρίζουν ψευδείς τίτλους ιδιοκτησίας σε απογόνους πασάδων και μεγαλοτσιφλικάδων, στερώντας τη γη από τους Βορειοηπειρώτες. Σε άλλα παραλιακά σημεία γκρεμίζονται, χωρίς νόμιμη δικαιολογία, ακίνητα Ελλήνων. Πρόκειται για συστηματική υφαρπαγή της ιδιοκτησίας των Βορειοηπειρωτών.
4) Η ελληνική γλώσσα δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται σε πινακίδες των περιοχών όπου ζει ο Ελληνισμός. Οι αιρετοί εκπρόσωποι των Ελλήνων διώκονται «δι’ ασήμαντον αφορμήν». Παράδειγμα ο Βασίλης Μπολάνος, πρόεδρος της Ομόνοιας και δήμαρχος Χειμάρρας.
5) Το κακό κλίμα επιτείνει η εμμονή των μεγάλων αλβανικών κομμάτων στο ζήτημα των Τσάμηδων. Απειλούν να… δικάσουν την Ελλάδα ενώπιον ευρωπαϊκών δικαστηρίων, διότι η χώρα μας δεν δέχεται να κάνει εισαγωγή μειονότητας και να φέρει πίσω τα παιδιά των εγκληματιών πολέμου μουσουλμάνων Τσάμηδων που συνεργάστηκαν με τους κατακτητές το 1941-44.
6) Τέλος, είναι ύπουλη η αλβανική πολιτική προς την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας. Ενώ σταμάτησαν οι χοντροκομμένες παρεμβάσεις εις βάρος του θαυμαστού Αρχιεπισκόπου Αναστασίου, έχουμε συνεχή φαινόμενα καταστροφών εις βάρος ναών, μονών και εκκλησιαστικών ιδρυμάτων.
Η Αθήνα πρέπει να παρακινήσει τους Βορειοηπειρώτες να μη διχάζονται με κομματικά κριτήρια. Είναι επίσης ευθύνη μας να αγκαλιάσουμε τον βλαχόφωνο Ελληνισμό του Αυλώνα και της Κορυτσάς, που παραμένει πιστός στην Ορθοδοξία και την ελληνική καταγωγή του, αν και μιλά άλλο γλωσσικό ιδίωμα. Οι Βλάχοι είναι γηγενείς Ελληνες της Πίνδου, όπως έχουν αποδείξει ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Κούμας και ο σύγχρονος βαλκανιολόγος Αχιλλεύς Λαζάρου. Στη διάρκεια της Ρωμαιοκρατίας αυτοί οι ορεσίβιοι Ελληνες ανάμειξαν την ελληνική με λατινικές λέξεις. Οι Βλάχοι της Βορείου Ηπείρου έδωσαν στον Ελληνισμό μεγάλους ευεργέτες και ανέδειξαν μία από τις πνευματικές πρωτεύουσες του υπόδουλου Ελληνισμού, τη Μοσχόπολη (σημερινό Βοσκοπόγιε).
