Αν και οι αποφάσεις του Eurogroup και οι συνεννοήσεις με την τρόικα ορίζουν ότι προϋπόθεση όποιων αποφάσεων για το χρέος είναι η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος στα τέλη του 2013 (με επιβεβαίωση των στοιχείων μετά την άνοιξη του 2014), η εδραιωμένη αντίληψη στην Ελλάδα εξαρτά -σχεδόν τα πάντα- από τις γερμανικές εκλογές.
Η εκλογική αναμέτρηση της 22ας Σεπτεμβρίου ασφαλώς και θα δρομολογήσει εξελίξεις που θα μας επηρεάσουν, αλλά αυτές δεν πρόκειται να εκδηλωθούν ούτε την επόμενη ημέρα ούτε τον επόμενο μήνα. Γιατί, εκτός από τις ειλημμένες αποφάσεις του Eurogroup, η χάραξη της πολιτικής του Βερολίνου θα απαιτήσει χρόνο και θα εξαρτηθεί από τις ίδιες τις ενδογερμανικές ισορροπίες, που άλλες θα διευκρινιστούν από το εκλογικό αποτέλεσμα και άλλες αρκετά αργότερα.
Ελληνικές και ξένες διπλωματικές πηγές, με άμεση γνώση όσων συζητούνται στο Βερολίνο, υπογραμμίζουν ότι η καγκελάριος Α. Μέρκελ θα αναγκαστεί να πάρει αποφάσεις «αντιλαϊκές» συγκριτικά με τις παγιωμένες απόψεις της γερμανικής κοινής γνώμης. Η ηγέτης του CDU θα πρέπει να εξηγήσει την -επιβεβλημένη- αλλαγή πολιτικής της σε σχέση με την τραπεζική ένωση, την αναδιάρθρωση ή ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και τις ευρύτερες μεταρρυθμίσεις στην ευρωζώνη. Το κύριο μήνυμα της κυρίας Μέρκελ θα είναι ότι στο εξής η Γερμανία θα πρέπει να επενδύει λιγότερο στο εσωτερικό και περισσότερο στο εξωτερικό, αντιμετωπίζοντας την ευρωζώνη ως ενιαίο σύνολο κι όχι αποσπασματικά, όπως συνέβη με την Ελλάδα.
Στο Βερολίνο, το κλίμα για την Ελλάδα είναι σαφώς καλύτερο συγκριτικά με πέρυσι και σχεδόν όλοι αναγνωρίζουν τις προσπάθειες της κυβέρνησης, αλλά μετά τις εκλογές της 22ας Σεπτεμβρίου θα προκύψουν δύο καίρια ερωτήματα:
– Πρώτον, πώς θα ενταχθεί το ζήτημα της αναδιάρθρωσης – ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους στο κοινό πρόγραμμα του χριστιανοδημοκρατικού CDU/CSU με τους Σοσιαλδημοκράτες του SPD σε περίπτωση συγκρότησης «μεγάλου συνασπισμού» τους, όπως την περίοδο 2005-2009; Οι ελληνικές κυβερνήσεις και οι Ελληνες πολίτες γνώρισαν, στην εποχή του Μνημονίου, την πανίσχυρη Α. Μέρκελ της δεύτερης θητείας της και του συνασπισμού με τους Φιλελευθέρους του «μικρού» FPD, αλλά η καγκελάριος θα απολέσει την πρωτοβουλία κινήσεων, αν εταίρός της είναι πάλι το SPD.
-Δεύτερον, ποια θα είναι η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας σε σχέση με τη χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, του ESM, προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα; Αν κριθεί (εντός του Οκτωβρίου ή Νοεμβρίου) αντισυνταγματική, τότε η κυρία Μέρκελ θα βρεθεί ενώπιον σκληρών αποφάσεων με αντίκτυπο όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες της ευρωζώνης.
Επομένως όλα είναι ανοιχτά, αλλά η ζυγαριά (υπό την προϋπόθεση των κατάλληλων κυβερνητικών πρωτοβουλιών) κλίνει υπέρ της Ελλάδας. Γιατί στο Βερολίνο όλο και περισσότεροι πιστεύουν ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα μεταμόρφωνε την ευρωζώνη, διευκολύνοντας την ένταξη της Πολωνίας και της Σουηδίας. Απλώς κανείς δεν μπορεί να το δηλώσει τώρα, γιατί οι προτάσεις αναδιάρθρωσης θα προκαλούσαν προεκλογική φυγή κεφαλαίων εκτός ευρωζώνης.
Αλέξανδρος Τάρκας
