Τι θα κληθεί να διευθετήσει ο αντικαταστάτης του Ομπάμα στον Λευκό Οίκο
Οι δύο θητείες του Μπαράκ Ομπάμα συνοδεύτηκαν από την επιτυχημένη υπερπροσπάθεια του ίδιου και του επιτελείου του να αντιμετωπίσουν το πλήγμα που δέχθηκε το 2008 η αμερικανική οικονομία, εξαιτίας εσωτερικών συστημικών αρρυθμιών. Ο Μπαράκ Ομπάμα πέτυχε να σταθεροποιήσει την οικονομία με ένα νέο New Deal, να οικοδομήσει ένα νέο στρατηγικό δόγμα ώστε να χειρίζεται τις διεθνείς υποθέσεις με μικρότερη φθορά, αλλά και δίχως να θέτει σε κίνδυνο τον πρωταγωνιστικό ρόλο των ΗΠΑ στο εσωτερικό του δυτικού κόσμου, ενώ και οι προσπάθειές του με το «Obamacare», την οικολογική ατζέντα και τις προσπάθειες για απαγόρευση της οπλοκατοχής είναι σίγουρο ότι θα τοποθετήσουν την προεδρία του σε περίοπτη θέση στο ιστορικό φάσμα της αμερικανικής πολιτικής ζωής.
Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Ομπάμα δεν έχει κάνει λάθη. Το σημαντικότερο είναι η αναβάθμιση της κινεζικής απειλής και η υποβάθμιση των ευρωπαϊκών υποθέσεων στην ατζέντα του. Εδωσε πολύ μεγάλη σημασία στη στρατηγική απειλή της Κίνας προς τα δυτικά συμφέροντα, μη αναλύοντας ορθά τον εσωστρεφή ναρκισσιστικό χαρακτήρα του κινεζικού συστήματος από τη μία και τη δομική αδυναμία της κινεζικής οικονομίας να αντέξει σε μέσο χρονικό βάθος τη στρατηγική τριβή με τις ΗΠΑ από την άλλη. Η μεγιστοποίηση της κινεζικής απειλής σε συνδυασμό με τα ζητήματα που οι ΗΠΑ είχαν να αντιμετωπίσουν στον τομέα της εγχώριας οικονομίας έδωσαν την ευκαιρία στη Ρωσία να κερδίσει έδαφος. Η ουκρανική κρίση, ο εισοδισμός της Μόσχας στον συριακό εμφύλιο και, κατά συνέπεια, στην ανατολική Μεσόγειο, αλλά και οι στενές σχέσεις μεταξύ Μόσχας και ακροδεξιών ή αριστερίστικων-ευρωφοβικών κομμάτων είναι το αποτελέσματα.
Το σημαντικότερο όμως ζήτημα είναι ότι η Ευρώπη έχει μπει σε πορεία βαθιάς οξείδωσης και οι ΗΠΑ δείχνουν να μην έχουν κατανοήσει το μέγεθος του προβλήματος. Δεν είμαι σε καμιά περίπτωση οπαδός του δόγματος ότι οι ΗΠΑ μπορούν ή έχουν την υποχρέωση να λειτουργούν σαν το «κέρας της Αμάλθειας» απέναντι στις σημαντικές δυσαρμονίες που παρουσιάζει το ευρωπαϊκό εγχείρημα, με αποκλειστική ευθύνη των Ευρωπαίων πολιτικών αλλά και της ίδιας της ευρωπαϊκής κοινωνίας. Ας είμαστε, όμως, ρεαλιστές: Στην περίπτωση που η Ε.Ε. πάψει να είναι αυτή που ήταν -εξαιτίας της οικονομικής κρίσης στον ευρωμεσογειακό άξονα και του προσφυγικού ζητήματος, βρισκόμαστε πολύ κοντά στο σημείο μηδέν-, τα αμερικανικά συμφέροντα (πολιτικά, οικονομικά κ.λπ.) θα πληγούν άμεσα. Η νικήτρια ή ο νικητής των επόμενων προεδρικών εκλογών θα κληθεί να διευθετήσει τις ευρωπαϊκές υποθέσεις, διαφορετικά τα πράγματα θα εξελιχθούν δυσμενώς για τα δυτικά συμφέροντα.
Σπύρος Λίτσας
