Τα σχέδια για τη «νέα» Ευρώπη και ο κομβικός γεωπολιτικός ρόλος της Ελλάδας
Οι συνήθεις απαισιόδοξοι έσπευσαν να εκδώσουν πόρισμα άμα τη δημοσιοποιήσει της πρότασης των τεσσάρων ηγετών της Ευρωπαικής Ενωσης για τη δημιουργία της Ευρώπης των πολλαπλών ταχυτήτων: «Η Ελλάς θα καταταγεί μετά βεβαιότητος στην τρίτη ταχύτητα. Θα μας πετάξουν από το ευρώ, θα μας πετάξουν από τη Σένγκεν, θα μείνουμε στον άσο, αντίο, μεγαλεία!» Αν η πατρίδα μας βρισκόταν στη γεωγραφική θέση της Πορτογαλίας -ο μεγαλύτερος εχθρός της είναι οι… καρχαρίες του Ατλαντικού- ή στη θέση της Μάλτας, τότε, ναι, αυτή η ανάλυση θα είχε λογικό έρεισμα. Η Ελλάς, όμως, συνορεύει με τα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή και την Τουρκία. Η γεωγραφία την προίκισε και την καταδίκασε μαζί. Την προίκισε να αποτελεί το πλέον προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης, την καταδίκασε να συνυπάρχει με την αιώνια εχθρό της Τουρκία.
Το καλοκαίρι του 2015, η χώρα έμεινε στο ευρώ -το έχω γράψει κι άλλες φορές και με κοιτάζουν με απορία- κυρίως επειδή επιβαλλόταν να παραμείνει σταθερή η κατάσταση στα Βαλκάνια. Η Ελλάδα της δραχμής θα αποτελούσε μια τεράστια τρύπα ασφαλείας στον βαλκανικό χάρτη και θα ανάγκαζε την Ευρώπη να αφιερώσει δεκαπλάσια κονδύλια από αυτά που μας δίνει για τα Μνημόνια για να τη σταθεροποιήσει. Το γεωπολιτικό πλεονέκτημα ισχύει κατά μείζονα λόγο στην παρούσα συγκυρία.
Οχι μόνο γιατί τα Βαλκάνια βρίσκονται και πάλι σε τεράστια αναστάτωση, η οποία κλιμακώνεται μέρα με τη μέρα – Αμερικανοί και Ρώσοι μάχονται σε κάθε χώρα μέσω πολιτικών αντιπροσώπων. Ισχύει κατά μείζονα λόγο λόγω της κατάστασης στην Τουρκία και τη Μέση Ανατολή. Το νέο διεθνές περιβάλλον επιβάλλει την παρουσία της Ελλάδας σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς – ΝΑΤΟ, Ευρωπαική Ενωση, ευρωζώνη.
Οποιος παρατηρήσει υπομονετικά τον χάρτη θα διαπιστώσει ότι η Δύση δεν έχει την πολυτέλεια να χάσει την Ελλάδα σε εποχή γενικότερων ανακατάξεων. Ηδη χάνει την Τουρκία. Αντιθέτως, έχει κάθε συμφέρον να μας σταθεροποιήσει.
Με την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η οικονομία, αμφιβολία δεν υπάρχει καμιά: Νομισματικά είμαστε στην τρίτη ταχύτητα. Γεωπολιτικά, όμως; Γεωπολιτικά βρισκόμαστε, μαζί με την Κύπρο, στην πρώτη ταχύτητα. Πρώτον, γιατί και αυτήν την εποχή κάνουμε για λογαριασμό της Δύσης αυτό το οποίο είμαστε ταγμένοι μέσα στους αιώνες να εκπληρώνουμε ως αποστολή: Ανακόπτουμε την Ανατολή. Δεύτερον, διότι οι βάσεις της Σούδας είναι χρήσιμες στον ευρύτερο αμυντικό σχεδιασμό της Δύσης. Τρίτον, διότι ο ενεργειακός πλούτος της ευρύτερης περιοχής αρκεί για να ανατραπεί το ενεργειακό προβάδισμα της Ρωσίας στην περιοχή.
Τα ελληνικά προβλήματα είναι στην πραγματικότητα σταγόνα στον ωκεανό, εν όψει των γιγαντιαίων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν η Ευρώπη ειδικότερα και ο κόσμος γενικότερα στην ευρύτερη περιοχή. Το χρέος μπορεί να μοιάζει «μαμούθ» σε εμάς, αλλά όχι στους έξω. Το πιθανότερο σενάριο, λοιπόν, είναι να καταταγούμε στην πρώτη ταχύτητα της νέας Ενωσης, με μερική επίλυση των προβλημάτων μας, με τρόπο που βεβαίως θα σταθεροποιήσει τη χώρα αλλά σε καμιά περίπτωση δεν θα της δώσει βαθμούς ελευθερίας για αυτονομία κινήσεων. Εύλογο το γιατί, νομίζω.
Μανώλης Κοττάκης
Μ.Η.Τ. 232120