Ισχυρό μήνυμα προς την Τουρκία έστειλε η τριμερής Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ. Πώς μπορεί να αξιοποιήσει η χώρα μας τη συμμαχία
Πολλαπλά μηνύματα συνεργασίας για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή, για την αποφασιστικότητα προώθησης ενεργειακών και στρατιωτικών προγραμμάτων αλλά και μήνυμα αποφασιστικότητας προς την Τουρκία έστειλε η τριμερής στο Ισραήλ, με τον Ελληνα πρωθυπουργό, τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας και τον πρωθυπουργό του Ισραήλ.
- Γράφει ο Λάζαρος Καμπουρίδης*
Στη σχετική συνέντευξη Τύπου Μητσοτάκης και Χριστοδουλίδης τόνισαν τη σημασία της συνεργασίας για την ασφάλεια και την ευημερία στην περιοχή. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπ. Νετανιάχου, όμως, δεν απέφυγε να αδράξει την ευκαιρία, στέλνοντας ένα μήνυμα προς την Αγκυρα ότι σκοπός της συνεργασίας είναι και η ανατροπή των σχεδίων χωρών οι οποίες «ονειρεύονται αυτοκρατορίες».
Η σχετική διακήρυξη της τριμερούς περιλαμβάνει συνεργασία σε πολλά σημαντικά θέματα, μεταξύ των οποίων ανθρωπιστική βοήθεια, θαλάσσια ασφάλεια και προστασία των θαλάσσιων οδών και κρίσιμων υποδομών έναντι αναδυόμενων απειλών, ενώ τονίστηκε η σημασία του σχήματος 3+1 με τις ΗΠΑ, καλώντας σε συνεργασία και άλλους εταίρους.
Συμφωνήθηκε η ενίσχυση της υφιστάμενης τριμερούς συνεργασίας στους τομείς ασφάλειας, άμυνας και στρατιωτικού χαρακτήρα, τονίζοντας και τον τομέα που αφορά την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Ανακοινώθηκε επίσης η έναρξη της λειτουργίας του Κέντρου Αριστείας για την Κυβερνοασφάλεια στη Θάλασσα (MCCE) στην Κύπρο το 2026, ενώ παράλληλα τονίστηκε η δέσμευση για συνεργασία και προώθηση του προγράμματος Great Sea Interconnector καθώς και έργων στο πλαίσιο του Οικονομικού Διαδρόμου Ινδίας – Μέσης Ανατολής – Ευρώπης (IMEC). Επιπρόσθετα, τονίστηκε η αποφασιστικότητα για προώθηση προγραμμάτων και σε άλλα ενεργειακά προγράμματα στη βάση του σεβασμού του δικαιώματος όλων των κρατών να ασκούν τα δικαιώματά τους στις αντίστοιχες Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ) και σε υφαλοκρηπίδα τους.
Τέλος, δηλώθηκε η πρόθεση ενίσχυσης της τριμερούς συνεργασίας στους τομείς της επιστήμης, της τεχνολογίας και της καινοτομίας, μέσω της δημιουργίας ενός πλαισίου για την προώθηση κοινών ερευνητικών πρωτοβουλιών, και συντονισμό για την πρόσβαση στα χρηματοδοτικά προγράμματα «Ορίζοντας» της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ), καθώς και άλλες εξωτερικές πηγές χρηματοδότησης.
Από την άλλη πλευρά, η Τουρκία προσπάθησε να στείλει μήνυμα αντίδρασης στην τριμερή σύνοδο με νέες παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου μας στο Αιγαίο με αεροσκάφη F-16 και ATR-72, ενώ δεν είναι τυχαίο ότι την ίδια χρονική στιγμή η τριανδρία των υπουργών Εξωτερικών και Εθνικής Αμυνας καθώς και του αρχηγού της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΜΙΤ) της Τουρκίας πραγματοποιούσε επίσκεψη στη Δαμασκό και συναντιόταν με τον Τζολάνι, ακολουθώντας κινητοποίηση του στρατού του Τζολάνι εναντίον των Κούρδων στο Χαλέπι της Συρίας.
Η Αγκυρα θεωρεί ότι η εμβάθυνση της συνεργασίας των τριών χωρών ανατρέπει τα τουρκικά σχέδια στην περιοχή, μεταξύ των οποίων και το δόγμα «Γαλάζια Πατρίδα». Η Τουρκία έχει αντιληφθεί ότι το επιχειρησιακό αποτύπωμα αυτής της συνεργασίας ζημιώνει την Τουρκία στη βάση του ισοζυγίου στρατιωτικής ισχύος, αφού η Ελλάδα και η Κύπρος θα αναβαθμιστούν εξοπλιστικά με υψηλής τεχνολογίας οπλικά συστήματα στα οποία πλέον η Τουρκία θα υστερεί.
Επίσης, η διακήρυξη της τριμερούς για συνεργασία σε ενεργειακά θέματα, μεταξύ των οποίων και η καλωδιακή διασύνδεση στη βάση του δικαιώματος όλων των κρατών να ασκούν τα δικαιώματά τους στις αντίστοιχες ΑΟΖ, αποτελεί για την Τουρκία ένα μήνυμα ότι μπορεί μελλοντικά να κληθεί να χειριστεί το ενδεχόμενο εμφάνισης στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο κοινής στρατιωτικής παρουσίας από στοιχεία των Ενόπλων Δυνάμεων της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ.
Η Τουρκία αισθάνεται πλέον ότι στο επιχειρησιακό πεδίο θα βρει αναχώματα στη μόνιμη τακτική της να ασκεί πίεση σε Ελλάδα και Κύπρο με τουρκική στρατιωτική παρουσία σε θαλάσσιες περιοχές όπου πλέον θα εκτελούνται κοινά ενεργειακά προγράμματα από Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ. Ελλάδα και Κύπρος θα πρέπει να εκμεταλλευτούν τις εξελίξεις και να προχωρήσουν ένα βήμα παραπέρα στον εξοπλιστικό τομέα στη βάση της συνεργασίας με το Ισραήλ.
Πέραν της προμήθειας οπλικών συστημάτων, Αθήνα και Λευκωσία θα πρέπει να ζητήσουν τη συμμετοχή σε κοινά αμυντικά προγράμματα μέσω της συμπαραγωγής και της απόκτησης τεχνολογίας με το Ισραήλ, δίνοντας ώθηση και στην ελληνική αμυντική βιομηχανία. Επίσης, η Ελλάδα θα πρέπει, εκμεταλλευόμενη τη συγκυρία και τα θετικά αποτελέσματα της συνόδου, καθώς και το γεγονός ότι το Ισραήλ αποζητά ερείσματα διεύρυνσης του ζωτικού χώρου τον οποίο παρέχουν οι δύο πυλώνες του Ελληνισμού, να επιδιώξει την πραγματοποίηση κοινών στρατιωτικών εκπαιδεύσεων και ιδιαίτερα ασκήσεων με αεροναυτικά στοιχεία του Ισραήλ όχι μόνο στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου αλλά και στην περιοχή του Αιγαίου ειδικότερα, ανατολικά του 25ου Μεσημβρινού, και μάλιστα σε περιοχές νησιών για τα οποία η Αγκυρα αξιώνει καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης.
Τέλος, κρίνεται σχεδόν επιβεβλημένη η ίδρυση κοινού διακλαδικού σχηματισμού επιπέδου Ταξιαρχίας, η οποία θα ασκείται πολύ συχνά σε περιοχές της Μεσογείου και του Αιγαίου. Ολα τα παραπάνω θα λειτουργήσουν ως ισχυρό στοιχείο αποτροπής έναντι της τουρκικής απειλής, η οποία τα τελευταία δύο χρόνια παρουσιάζει περισσότερο επιθετικά χαρακτηριστικά εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου, κρίνοντας το θέμα όχι μόνο από πλευράς νέων οπλικών συστημάτων αλλά και στη βάση της ίδρυσης νέων επιθετικών σχηματισμών (αποβατικών, αεροναυτικών, ειδικών δυνάμεων) στη γραμμή Εβρος – Αιγαίο – ανατολική Μεσόγειος.
*Αντιστράτηγος ε.α.
