Αλλαγή φρουράς στη δυναστεία του χειροποίητου πουκάμισου. Ο Χρήστος Τριανταφυλλίδης, ο οποίος από το 1947 κόβει και ράβει στο κατάστημά του στο Κολωνάκι πουκάμισα υψηλής ποιότητας για όλον τον εγχώριο πολιτικό, καλλιτεχνικό και επιχειρηματικό κόσμο, εκτελεί πλέον χρέη μέντορα και συμβούλου των δύο εγγονών του.
Ο συνονόματός του Χρήστος Νυφλής και ο αδελφός του Αντώνης, τέκνα της θυγατέρας του κ. Τριανταφυλλίδη Βίκυς Νυφλή-Τριανταφυλλίδου, ανέλαβαν την οικογενειακή επιχείρηση εγκαινιάζοντας πρόσφατα ένα καινούργιο κεφάλαιο στην ιστορία της φίρμας «Χριστάκης». Μιας φίρμας, της οποίας υπήρξε για πολλά χρόνια ζωντανή διαφήμιση ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Ο αείμνηστος πολιτικός, μάλιστα, διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τον θρυλικό πουκαμισά και όταν χρειάστηκε να φύγει για το Παρίσι στις αρχές της δεκαετίας του ’60, «δανείστηκε» το όνομά του.
Σήμερα, παρά τα 94 χρόνια του, ο παππούς Τριανταφυλλίδης συνεχίζει να δίνει καθημερινά το «παρών» στο εργαστήρι του στο κέντρο της Αθήνας και να φτιάχνει πουκάμισα. Κοντά του τα δύο εγγόνια του, που φαίνονται αποφασισμένα να συνεχίσουν μια παράδοση που μετράει 65 συναπτά έτη.
Ο Χρήστος (ο νεότερος) εργάζεται καθημερινά στο μαγαζί «Χριστάκης» της οδού Κριεζώτου 5, όπου βρίσκεται και το εργαστήρι υποκαμισοποιίας της επιχείρησης και ο Αντώνης στο (επίσης οικογενειακό) κατάστημα ενδυμάτων «Στρογγυλός» στην πολυσύχναστη οδό Κολοκοτρώνη στην Κηφισιά. Σε αυτό εντάχθηκαν πριν από μερικούς μήνες τα προϊόντα «Χριστάκης», δίνοντας έτσι στην εκλεκτή πελατεία της επιχείρησης τη δυνατότητα παραγγελίας χειροποίητου πουκάμισου (και όχι μόνο) και από τα βόρεια προάστια. Με αφορμή αυτήν την αλλαγή η οικογένεια γιόρτασε το βράδυ της Τετάρτης στο κατάστημα της Κηφισιάς την άτυπη… τελετή παράδοσης-παραλαβής της περίφημης φίρμας από τον παππού στα εγγόνια του.
«Ο παππούς ήθελε πολύ να συνεχίσουμε την οικογενειακή επιχείρηση. Μάλιστα, επέμεινε κιόλας γιατί εγώ αρχικά δεν το είχα πάρει απόφαση 100%. Σκεφτόμουν να φύγω στο εξωτερικό, όπως πολλοί Ελληνες στις μέρες μας. Η ώθησή του όμως με βοήθησε στο να το τολμήσω τελικά» λέει στην «κυριακάτικη δημοκρατία» ο 29χρόνος εγγονός Χρήστος Νυφλής, ο οποίος έχει σπουδάσει μάρκετινγκ, ενώ κατέχει πλέον άριστα και την τέχνη της κατασκευής χειροποίητου πουκάμισου. Ο ίδιος χαρακτηρίζει μαγικές τις παιδικές αναμνήσεις του από το κατάστημα της οδού Κριεζώτου, από όπου ξεκίνησαν όλα. Παρόλο που τα παιχνίδια εντός του εργαστηρίου απαγορεύονταν, ο Χρήστος και ο αδελφός του περνούσαν πολλές ώρες στο κατάστημα.
«Μεγαλώσαμε μέσα στα υφάσματα. Τα ρούχα ήταν πάντοτε το κεντρικό θέμα της ζωής μας» λέει ο 31χρόνος Αντώνης Νυφλής μπαίνοντας στη συζήτηση. Ο Αντώνης σπούδασε οικονομικά για να έχει ευρύ φάσμα επαγγελματικών επιλογών και καταστάλαξε στην επιχείρηση της οικογένειας. «Τα καλοκαίρια, όταν είχαμε διακοπές από το σχολείο, ακολουθούσαμε τον παππού στα ταξίδια του στο εξωτερικό, κυρίως στην Ελβετία και τη Γαλλία, από όπου αγόραζε τα καλύτερα και πιο ποιοτικά υφάσματα για τα πουκάμισα, τις πιτζάμες, τις γραβάτες και τις ρόμπες της επιχείρησης. Το πρώτο ταξίδι στην Ελβετία το έκανα σε ηλικία έξι ετών και θυμάμαι ότι εντυπωσιάστηκα μόλις μπήκαμε στο εργοστάσιο με τα υφάσματα του ελβετικού οίκου Alumo, με τον οποίο συνεργαζόμαστε μέχρι σήμερα» συνεχίζει ο Χρήστος. «Ο παππούς, βέβαια, είχε ξεκινήσει τα ταξίδια του στην Ευρώπη πολύ νωρίτερα, στη δεκαετία του ’50. Μάλιστα, έχοντας κριτικό μάτι ό,τι όμορφο έβλεπε στο εξωτερικό, από είδος υφάσματος μέχρι τάση της μόδας, το έφερνε στην Ελλάδα και το υιοθετούσε στη δουλειά του βελτιώνοντάς τη» παίρνει πάλι τον λόγο ο Αντώνης, διευκρινίζοντας ότι κάποιες φορές ακόμη και οι προτιμήσεις ενός πελάτη γινόταν κομμάτι της φίρμας «Χριστάκης». «Για παράδειγμα, ένας τύπος κολάρου που υπάρχει στα σχέδιά μας έχει πάρει το όνομά του από τα αρχικά του ονόματος ενός παλιού πελάτη μας, ο οποίος ήθελε να φτιάχνεται το κολάρο του πουκάμισού του με συγκεκριμένο τρόπο. Ετσι έμεινε»…
«Διαφωνούμε ενίοτε, αλλά δεν μας παίρνει»
Η συνεργασία των εγγονών με τον παππού είναι αρμονική, αλλά έχει μερικές φορές και τις δυσκολίες της.
«Αυτό συμβαίνει σε όλες τις συνεργασίες. Διαφωνούμε ενίοτε, αλλά δεν μας παίρνει και πολύ όταν μιλάει η πείρα. Ωστόσο, σε κάποιους τομείς όπως είναι το ίντερνετ και η διαφήμιση μας εμπιστεύεται, ακούει και καταλαβαίνει» σημειώνει ο Χρήστος Νυφλής. «Συχνά μας δίνει συμβουλές. Η πιο σημαντική είναι να έχουμε την εποπτεία όλων των πραγμάτων και να μην αφήνουμε τίποτα στην τύχη. Χρειάζεται σφαιρική εικόνα και αυστηρός έλεγχος, αυτό μας λέει συνεχώς» προσθέτει ο Αντώνης.
Οπως και όλα τα πράγματα στην Ελλάδα έτσι και το χειροποίητο πουκάμισο, το οποίο μάλιστα θεωρείται είδος πολυτελείας, έχει υποστεί πλήγμα λόγω της οικονομικής κρίσης. Ωστόσο οι πελάτες της επιχείρησης «Χριστάκη» παραμένουν πιστοί εδώ και χρόνια. «Οταν είναι κάποιος ευχαριστημένος από τις υπηρεσίες σου, πολύ δύσκολα θα φύγει. Μπορεί να μην αγοράσει δέκα πουκάμισα, θα αγοράσει όμως δύο και θα του κρατήσουν για καιρό, αφού μαζί δίνουμε πάντοτε στους πελάτες μας και ανταλλακτικές ρεζέρβες (κολάρο και μανσέτες)» τονίζουν τα δύο αδέλφια.
Έντυσε όλους τους πολιτικούς από το 1947 και τον θεωρούσαν γουρλή
Ακολουθώντας τον πατέρα του -ο οποίος ήταν επίσης πουκαμισάς- ο Χρήστος Τριανταφυλλίδης ήρθε στην Ελλάδα από την Κωνσταντινούπολη το 1934. Αμέσως ξεκίνησε να κόβει και να ράβει στο κατάστημα «Στρογγυλός» που άνηκε στο θείο του και βρισκόταν δίπλα στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία». «Το 1944 που ξεκίνησα εγώ τη σταδιοδρομία μου, ήταν ακόμη Γερμανοί στην Αθήνα. Παρ’ όλα αυτά ο κόσμος είχε ξεθαρρέψει από το αποτέλεσμα του νικηφόρου πολέμου. Υπήρχε λοιπόν δουλειά και αυτό ήταν το παράξενο» λέει ο παππούς Τριανταφυλλίδης στην «κυριακάτικη δημοκρατία». Τρία χρόνια αργότερα, το 1947, άνοιξε το κατάστημά του «Χριστάκης» στο Κολωνάκι, το οποίο γνώρισε μεγάλες στιγμές δόξας. Αργότερα απέκτησε και το κατάστημα «Στρογγυλός» του θείου του μεγαλώνοντας την επιχείρησή του. «Το ’50 θησαύριζε ο κόσμος στην Ελλάδα. Υπήρχε βεβαίως και δυστυχία σε ορισμένες τάξεις, αλλά όχι μεγάλη ανεργία, ο κόσμος είχε την ευκαιρία να δουλέψει εφόσον το ήθελε. Οχι όπως τώρα… Ετσι εκμεταλλευτήκαμε και εμείς την ευκαιρία που μας δόθηκε και δουλεύαμε 18 ώρες την ημέρα, για να μπορέσουμε να σταθούμε. Και ευτυχώς το πετύχαμε» συνεχίζει την αφήγησή του ο 94χρόνος επιχειρηματίας, ο οποίος έντυσε τους πιο γνωστούς Ελληνες πολιτικούς.
«Δεν υπάρχει πολιτικός που να μην πέρασε από το κατάστημα της Κριεζώτου και ήταν τόσο της συμπολίτευσης όσο και της αντιπολίτευσης. Δεν κάναμε ποτέ διακρίσεις και έχουμε στα αρχεία μας, το οποία είναι κωδικοποιημένα από το 1947, τα μέτρα όλων των πολιτικών. Από τον παππού Γεώργιο Παπανδρέου, τον γιο του Ανδρέα και τον γιο εκείνου Γιώργο έως τον αείμνηστο Κωνσταντίνο Καραμανλή, καθώς και τον Καραμανλή τον νεότερο. Καταρχάς οι πολιτικοί περνούσαν κάποτε από του Χριστάκη γιατί θεωρούσαν το μαγαζί μας γουρλίδικο. Πρώτα έραβαν πουκάμισα σε μας και μετά πετύχαιναν στις εκλογές. Τελευταία, βεβαίως, οι επισκέψεις τους δεν είναι για την ίδια περίπτωση, αλλά ούτως ή άλλως έρχονται ακόμη πολλοί πολιτικοί».
«Ο Καραμανλής ήταν η ζωντανή ρεκλάμα μας! Ακόμα και οι πιτζάμες του ήταν “Χριστάκης”»
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εμπιστευόταν απόλυτα τον Τριανταφυλλίδη για την εμφάνισή του. «Ο Καραμανλής ήταν η ζωντανή ρεκλάμα μας. Τον είχα μόνιμο πελάτη για δεκαετίες. Τα πουκάμισα, οι γραβάτες, ακόμη και οι πιτζάμες του ήταν πάντα “Χριστάκης”». Το γεγονός ότι όλος ο κόσμος τον γνώριζε με το όνομα της φίρμας του και όχι με το πραγματικό του επίθετο έδωσε στον εκλιπόντα πολιτικό την ιδέα να χρησιμοποιήσει το Τριανταφυλλίδης για να φύγει αθόρυβα από την Ελλάδα το 1963. «Συμπτωματικά συνέβη. Επειδή με ήξεραν όλοι ως Χριστάκη, σκέφτηκε εκείνος να μεταχειριστεί το Τριανταφυλλίδης για να μη γίνουν σχόλια την ώρα που θα έφευγε. Κράτησε θέση με το όνομά μου στο αεροπλάνο» σχολιάζει σήμερα ο θρυλικός πουκαμισάς της Κριεζώτου.
Ο ίδιος δηλώνει ευχαριστημένος που οι εγγονοί του συνεχίζουν την παράδοσή του: «Είμαι της άποψης ότι μια πετυχημένη φίρμα χρειάζεται να έχει και συνέχεια. Με ευχαριστεί που το αποφάσισαν, λοιπόν, όπως επίσης το ότι έχουν διάθεση και κέφι να συνεχίσουν και να προωθήσουν την επιχείρηση σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο για την Ελλάδα. Οπως τους έχω συμβουλεύσει, τους δύσκολους πελάτες πρέπει να τους αντιμετωπίζουν με ψυχραιμία. Εκεί χρειάζονται η τέχνη, η υπομονή και η πείρα».
Εχοντας περάσει πολλές κρίσεις στη διαδρομή του ο Χρήστος Τριανταφυλλίδης κρίνει τη σημερινή κατάσταση πολύ άσχημη: «Οι προοπτικές δεν δείχνουν βελτίωση γρήγορα και το δυστύχημα είναι ότι, όπως σχολιάζουν πολλοί, η κατάσταση ενδεχομένως να χειροτερέψει και λίγο παραπάνω. Τα πράγματα δεν δείχνουν ότι μπορεί ο κόσμος να αψηφήσει αυτό που συμβαίνει και να πάρει θάρρος. Παρ’ όλα ταύτα εμείς οι επαγγελματίες προσπαθούμε να κάνουμε οτιδήποτε για να μην πέσουμε».
Ηλίας Μαραβέγιας
Φωτό: Λάκης Γιακουμής