Χρωμάτισαν με τις φωνές τους, το μπρίο και το ταλέντο τους το ελληνικό πεντάγραμμο και κράτησαν συντροφιά σε χιλιάδες ακροατές. Μουσικά τρίο γένους θηλυκού, ανδρικού αλλά και… ανάμεικτα, που υπηρέτησαν πιστά το ελληνικό ελαφρό τραγούδι και πολλές φορές το ταξίδεψαν ως και την αντίπερα όχθη του Ατλαντικού. Σε αυτά τα μελωδικά τρίο είναι αφιερωμένο το φετινό συλλεκτικό ημερολόγιο του συλλόγου «Φίλοι του Ελαφρού Τραγουδιού», που κάθε χρόνο τιμά ένα διαφορετικό θέμα από αυτήν τη ρομαντική εποχή.
Μέσα από τις σελίδες του ημερολογίου, για τη δημιουργία του οποίου πραγματοποιήθηκε από τα μέλη του συλλόγου μια εντατική επτάμηνη έρευνα, μια και ιδίως η συγκέντρωση του φωτογραφικού υλικού αποδείχτηκε ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση, ξεπηδούν φωνητικά σύνολα που οι παλιότεροι σίγουρα θα θυμούνται, αλλά οι νεότεροι αγνοούν…
«Θα αναγνωρίσουμε άγνωστες πτυχές των σπουδαίων του ελαφρού πενταγράμμου, οι οποίοι μας κληροδότησαν έναν μοναδικό μουσικό θησαυρό» επισημαίνει η Ελίζα Μαρέλλι, «ψυχή» του συλλόγου και μία από τις κορυφαίες ερμηνεύτριες του ελαφρού τραγουδιού.
«Τα συγκροτήματα αυτά μας χάρισαν μεγάλες επιτυχίες. Τι να πρωτοθυμηθούμε… Το “Βρε, πώς μπατιρήσαμε”, “Ο μήνας έχει εννιά”, αλλά και το αντιπολεμικό “Silencio”, που σημαίνει “Σιωπή”. Ακόμη, “Το τραγούδι του αλήτη”, «Βρε Μανώλη Τραμπαρίφα” καθώς και πολλά ακόμη γνωστά κομμάτια» συνεχίζει η ίδια.
Ο Φώτης Πολυμέρης
Ενα από τα συγκροτήματα που θυμόμαστε στο «Ημερολόγιο 2014» είναι και το Τρίο Μουτσάτσος (δηλαδή τα τρία παιδιά), που δημιουργήθηκε το 1940 με επικεφαλής τον αξέχαστο Φώτη Πολυμέρη. Στο πλευρό του ήταν τα αδέρφια Χαράλαμπος και Γιώργος Μαλλίδης. Η πρώτη τους εμφάνιση, όπως αναφέρεται, έγινε στο Αλκαζάρ. Εκεί τους παρουσίασε στο κοινό ο Ορέστης Λάσκος, βαφτίζοντάς τους επί σκηνής Τρίο Μουτσάτσος.
Χαρακτηριστικό είναι ότι οι τρεις τους για μια περίοδο συνεργάστηκαν στενά με τη Ρένα Βλαχοπούλου, ενώ μεταξύ των επιτυχιών τους ήταν και «Το βαλς της μοναξιάς», «Το τραγούδι του αλήτη», «Κι αν είμαι φτωχός». Παρέμειναν μαζί μέχρι και το 1943, οπότε αποφάσισαν να πάρουν χωριστούς δρόμους. «Φιληθήκαμε και το διαλύσαμε και παραμείναμε αδέρφια, και ποτέ δεν είπαμε πικρή κουβέντα ο ένας στον άλλον» θα πει ο Πολυμέρης για την ημέρα που τα μέλη του Τρίο Μουτσάτσος πήραν επισήμως διαζύγιο.
Σύμφωνα με την κυρία Μαρέλλι, η αναζήτηση τόσο του πληροφοριακού όσο και του φωτογραφικού υλικού έγινε χάρη στην κινητοποίηση μελών αλλά και φίλων του συλλόγου, που προσέφεραν απλόχερα τη βοήθειά τους. «Βρήκαμε στοιχεία από διάφορες πηγές, κάποια τα κρατούσαμε και κάποια που δεν επιβεβαιώνονταν τα αφήσαμε πίσω μας. Ξέρετε, είναι μεγάλη ευθύνη να γράφεις γι’ αυτούς τους ανθρώπους και να μιλάς για την ιστορία τους».
Και εκείνη άλλωστε έχει γράψει τη δική της μουσική ιστορία στο ελληνικό πεντάγραμμο. Μαθήτρια της αξέχαστης Δανάης Στρατηγοπούλου, με την οποία συνδέθηκε με βαθιά φιλία, η Ελίζα Μαρέλλι, η πραγματική «Dame» -όπως συνήθιζε να την αποκαλεί και η ίδια η Δανάη- ξεχώρισε με τη μαγική της φωνή αλλά και τη σεμνή πορεία της στο τραγούδι. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η σπουδαία αυτή ερμηνεύτρια έχει τιμηθεί με το Μετάλλιο και το Δίπλωμα Τιμής από την Ελληνική Ραδιοφωνία.
Ξεχώρισαν
Ενα φωνητικό τρίο που στην Ελλάδα μπορεί να μην ήταν ιδιαίτερα γνωστό αλλά στην Αμερική μεγαλούργησε ήταν και οι περίφημες Ελληνίδες Andrews Sisters. Η Maxine- Αγγελική, η Laverne-Σοφία και η Patty- Μαρία, κόρες του Ελληνα Πήτερ Ανδρέου και της Νορβηγίδας Ολγας Σόλυ, υπήρξαν σύμβολο του αμερικανικού λαού που προσπαθούσε να ορθοποδήσει από τα δεινά του πολέμου. «Συνεργάστηκαν με τα μεγαλύτερα ονόματα της εποχής εκείνης, ανάμεσα στους οποίους συγκαταλεγόταν και ο ηθοποιός και τραγουδιστής Ντιν Μάρτιν» ανέφερε η κυρία Μαρέλλι. Στην οικογένεια Ανδρέου, σε μια παραδοσιακή φαμίλια, όπως μαθαίνουμε μέσα από τις σελίδες του ημερολογίου, κυρίαρχη φιγούρα ήταν ο πατέρας των τριών κοριτσιών, γι’ αυτό και μετά τον θάνατό του το τρίο διαλύθηκε για περίπου δύο χρόνια.
Οι αδερφές επανήλθαν και διέπρεψαν μέχρι και το 1967, όταν η Laverne πέθανε από καρκίνο σε ηλικία μόλις 55 ετών. Η Patty και η Maxine εμφανίζονταν σποραδικά έως και τη δεκαετία του ’90, ενώ το 1987 απέκτησαν το δικό τους αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας στο Χόλιγουντ.
«Κάποια από τα σχήματα που παρουσιάζονται έφυγαν στο εξωτερικό κάνοντας διεθνή καριέρα και παρέμειναν εκεί» αναφέρει η κυρία Μαρέλλι. Αυτό τουλάχιστον συνέβη στην περίπτωση του περίφημου Τρίο Belcanto, ενός περιζήτητου συνόλου που υπήρξε για την εποχή του και το πιο ακριβοπληρωμένο ελληνικό συγκρότημα στην ομογένεια.
«Πολλά από αυτά δυστυχώς τα αγνοούμε. Οπως για παράδειγμα το Τρίο Βάμπαρη, που υπήρξε το πρώτο φωνητικό σχήμα της Ελλάδας. Σχηματίστηκε από τον Τάσο Βάμπαρη, μαθητή του Αττίκ στη Μάντρα του, τη γυναίκα του και την αδερφή της».
Οι εμφανίσεις σε σινεμά και θέατρο
Από τα πιο διαδεδομένα συγκροτήματα εκείνης της νοσταλγικής εποχής, με έντονη κινηματογραφική αλλά και θεατρική παρουσία, ήταν το περίφημο Τρίο Γκρέκο, που δημιουργήθηκε από τον συνθέτη Κώστα Ξενάκη, τον Χάρη Δημόπουλο και τον Τώνη Αγα. Η πρώτη παρουσία τους στο σανίδι έγινε στην επιθεώρηση «Διπλοπενιές» στο θέατρο «Βέμπο», ενώ αμέσως μετά ακολούθησε η εμφάνισή τους στο θεατρικό έργο του Μίμη Τραϊφόρου «Στουρνάρα 288». Παράλληλα με τη συμμετοχή του στα προγράμματα των μεγαλύτερων νυχτερινών κέντρων, το Τρίο Γκρέκο τραγούδησε μεγάλα σουξέ και στη μεγάλη οθόνη, όπως το «Ρίκο- Ρίκοκο», πλάι στην Αλίκη Βουγιουκλάκη στην ταινία «Η μουσίτσα», ενώ εμφανίστηκε και στις ταινίες «Το αγοροκόριτσο» και «Μοντέρνα Σταχτοπούτα». Μόνο τυχαίο δεν ήταν άλλωστε ότι αυτοί ήταν οι πρώτοι Ελληνες ερμηνευτές που πάτησαν το πόδι τους στη σκηνή του παριζιάνικου θεάτρου «Ολυμπιά».
«Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ακόμη και το Τρίο Σταρ. Επρόκειτο για ένα σχήμα του ελαφρού τραγουδιού που απαρτιζόταν από τη Μαίρη Λω, τη Μαρί Ζαβιτσιάνου και την αδερφή της, τη σπουδαία ηθοποιό Βέρα» αναφέρει η κυρία Μαρέλλι.
Οι κιθάρες και τα μεγάλα σουξέ
Από τις σελίδες του του πλούσιου και συλλεκτικού ημερολογίου οι αναγνώστες θα γνωρίσουν εμβληματικά συγκροτήματα όπως το Τρίο Athenian, το Τρίο Αλεξ, το Τρίο Μορένο και φυσικά το Τρίο Κιτάρα, που θεωρούνταν ένα από τα πιο γνωστά και δημοφιλή σχήματα. Τα μέλη του ήταν τρεις παιδικοί φίλοι -και, σημειωτέον, αυτοδίδακτοι μουσικοί-, οι Γιώργος Δημάκης, Γιώργος Κεφάλας και Γιώργος Ζαφειρίου, οι οποίοι μας άφησαν μια σπουδαία μελωδική παρακαταθήκη, επιτυχίες διαχρονικές, όπως τα «Βρε, πώς μπατιρίσαμε», «Βρε Μανώλη τραμπαρίφα», «Ασ’ τα τα μαλλάκια σου», «Αλα άνοιξε κι άλλη μπουκάλα», «Ο μήνας έχει εννιά», «Για μια κιθαρίτσα». Μάλιστα, εκείνοι ερμήνευσαν σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση και το τραγούδι «Τι είναι αυτό που το λένε αγάπη», που έγινε διεθνής επιτυχία.
Ο σύλλογος που δεν ξεχνά τη βαριά κληρονομιά της χώρας
Οπως μας λέει χαρακτηριστικά η κυρία Μαρέλλι, η δημιουργία του συλλόγου έγινε με τις ευλογίες της σπουδαίας Δανάης Στρατηγοπούλου. «Καθόμασταν με εκείνην, πριν από χρόνια, στο σπίτι μου. Αναρωτιόταν λοιπόν τι θα μπορούσε να γίνει προκειμένου να προβληθούν τα κομμάτια αυτά. Ετσι λοιπόν με προέτρεψε να προχωρήσω στη σύσταση του». Σχεδόν μια δεκαετία μετράει ο εν λόγω αυτοχρηματοδοτούμενος σύλλογος -πρόεδρός του είναι ο Παύλος Ναθαναήλ-, μέσω του οποίου τα μέλη του προσπαθούν να αναβιώσουν τη χρυσή εποχή του ελαφρού τραγουδιού. Οι δράσεις του, εκτός από την έκδοση αυτού του ετήσιου ημερολογίου, ένα πραγματικό κόσμημα για τη μουσική κληρονομιά της χώρας μας, περιλαμβάνουν συναυλίες και αφιερώματα που έχουν στόχο να δείξουν ότι οι νότες αυτές, ακόμη και σήμερα, μιλούν κατευθείαν στις καρδιές των ακροατών.
«Η ελαφρά μουσική έχει αξιοπρέπεια, μουσική παιδεία και κυρίως σεμνότητα. Οι μελωδίες και οι στίχοι των τραγουδιών αυτών αγγίζουν πραγματικά τις ψυχές των ανθρώπων. Διότι πραγματικά οι ερμηνευτές τους κατέθεσαν σε αυτά όλο το πάθος τους. Γι’ αυτό και θεωρώ ότι είναι τόσο επίκαιρα και σήμερα» λέει η κυρία Μαρέλλι. Το πρώτο ημερολόγιο που εξέδωσε ο σύλλογος ήταν αφιερωμένο στην αξέχαστη Δανάη.
Σχεδόν 480 μέλη απαρτίζουν το σωματείο, μεταξύ των οποίων και πολλά νεαρά παιδιά. «Στην αρχή είχαμε και γραφείο, αλλά με την οικονομική κρίση δεν μπορούσαμε να το κρατήσουμε». Στις 16 Φεβρουαρίου ο σύλλογος θα κόψει την πίτα του, ενώ για τον Απρίλιο έχει προγραμματιστεί στην αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός ένα μουσικό αφιέρωμα στη Δανάη.
Γιώτα Βαζούρα
