Παράλληλη δικογραφία δημιουργεί νέα ερωτήματα έπειτα από μήνυση που υπέβαλε αξιωματικός της Aστυνομίας σε βάρος συναδέλφων του και του γ. γ. Δημόσιας Τάξης
«Οσμή» έντονης συγκάλυψης γύρω από τις ευθύνες της Ελληνικής Αστυνομίας σε σχέση με τη δολοφονία του φιλάθλου της ΑΕΚ Μιχάλη Κατσούρη στις 7 Αυγούστου του 2023, αλλά και τον τραυματισμό πολλών ακόμη φιλάθλων της ελληνικής ομάδας αναδύουν τα έγγραφα που ήρθαν σε γνώση της «δημοκρατίας».
- Από τη Μαρία Παναγιώτου
Τα ερωτήματα για το πώς οι Κροάτες οπαδοί της Ντιναμό Ζάγκρεμπ κατάφεραν να φτάσουν ανενόχλητοι από τις ελληνικές αστυνομικές δυνάμεις έως το γήπεδο OPAP Arena στη Νέα Φιλαδέλφεια μεγεθύνονται όχι μόνο από τη γρήγορη και με μεγάλες αντιφάσεις αρχειοθέτηση της κύριας υπόθεσης από τη Δικαιοσύνη – τουλάχιστον είδε το φως της δημοσιότητας.
Αλλά κυρίως από μία παράλληλη δικογραφία, που δημιουργήθηκε έπειτα από μήνυση που υπέβαλε ο αξιωματικός της Aστυνομίας, Ματθαίος Γιαννούλης, σε βάρος συναδέλφων του αλλά και του γενικού γραμματέα Δημόσιας Τάξης για την υπόθεση. Η δεύτερη αυτή δικογραφία, μάλιστα, δεν συσχετίστηκε ποτέ με την κύρια και δεν ήρθε ποτέ στο φως της δημοσιότητας. Με αυτά τα δεδομένα, φαντάζουν τελικά μάλλον ύποπτες οι διαβεβαιώσεις των κυβερνητικών στελεχών εκείνης της περιόδου, όπως του τότε υπουργού Προστασίας του Πολίτη Γιάννη Οικονόμου για έρευνα εις βάθος, ώστε να απονεμηθεί δικαιοσύνη για τα λάθη της ΕΛ.ΑΣ.
Ο κ. Γιαννούλης από τη θέση ευθύνης του, ως διευθυντής της Διεύθυνσης Γενικής Αστυνόμευσης, είχε εγκρίνει διαταγή στις 7 Αυγούστου, δηλαδή την ημέρα των βίαιων επεισοδίων, η οποία απεστάλη στην ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ., με βάση μήνυμα της Interpol με την οποία ζητούνταν η λήψη μέτρων με σκοπό την αποτροπή έκνομων ενεργειών.
Διαταγή
Η διαταγή αυτή, όπως ανέφερε ακόμη και η εισαγγελέας που έκρινε την κύρια υπόθεση, υπεγράφη στη συνέχεια από τον διευθυντή της Διεύθυνσης Τροχαίας Αστυνόμευσης, Λουκά Μαρρέ, αλλά άργησε να κοινοποιηθεί στη ΓΑΔΑ κατά 5 ώρες (σ.σ.: χωρίς να επεξηγείται το γιατί). Ωστόσο, και στις 3 και τις 4 Αυγούστου, δηλαδή μέρες νωρίτερα, είχαν φύγει από τη διεύθυνση του κ. Γιαννούλη κι άλλες κατεπείγουσες διαταγές προς την ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ. για την επικινδυνότητα του αγώνα, τις οποίες η ηγεσία αρχειοθέτησε. Στη μηνυτήρια και στις συμπληρωματικές μηνυτήριες αναφορές του ο κ. Γιαννούλης, λοιπόν, ανέφερε μεταξύ άλλων:
■ Τρεις ανώτατοι επιτελικοί αξιωματικοί της Ελληνικής Αστυνομίας (Λάζαρος Μαυρόπουλος, Ελευθέριος Γκαρίλας, Νικόλαος Σπανουδάκης) και ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Τάξης (Μάνος Λογοθέτης) κατέστρωσαν σχέδιο, προκειμένου να αποκρύψουν τις υπηρεσιακές τους ευθύνες για τα γεγονότα και ταυτόχρονα τον μετέτρεψαν σε αποδιοπομπαίο τράγο, με την άσκηση πειθαρχικής δίωξης σε βάρος του.
■ Ενώ ο ίδιος είχε κάνει όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για να ενημερώσει τους επιτελικούς αξιωματικούς, αυτοί αρχειοθέτησαν τα έγγραφα που απέστειλε και δεν ενημέρωσαν την πολιτική ηγεσία, ως όφειλαν.
■ Οτι ο Λάζαρος Μαυρόπουλος, που διατελούσε εκείνη τη χρονική στιγμή αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας, διέταξε εν συνεχεία ΕΔΕ για να συσκοτίσει τις δικές του ευθύνες, καθώς έλαβε γνώση των εγγράφων που ενημέρωναν για την επικινδυνότητα της κατάστασης και τα αρχειοθέτησε. Αλλά και ότι είχε πρόσβαση στα αρχεία της ΕΔΕ για να την κατευθύνει.
■ Ο Ελευθέριος Γκαρίλας, που ήταν προϊστάμενος Επιτελείου του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας και εκτελούσε καθήκοντα υπαρχηγού, ανέλαβε την ΕΔΕ, ενώ έφερε πειθαρχική ευθύνη για τα γεγονότα, καθώς επίσης αρχειοθέτησε τα ενημερωτικά δελτία και τις διαταγές. Και ότι δεν δήλωσε αποχή από την έρευνα, όταν ενημερώθηκε για τη μήνυση που είχε κατατεθεί εις βάρος του από τον κ. Γιαννούλη.
■ Ενώ ο Λάζαρος Μαυρόπουλος υπέβαλε αίτημα αποχής μετά τη μήνυση κι επομένως έπρεπε να απέχει από κάθε ενέργεια, εντούτοις υπέδειξε στον γενικό γραμματέα του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, Μάνο Λογοθέτη, να συνεχιστεί η ΕΔΕ. Και ότι ο γενικός γραμματέας στη συνέχεια πήρε την απόφαση να συνεχιστεί η ΕΔΕ, χωρίς να κάνει όλες τις νόμιμες ενέργειες, όπως το να λάβει την άποψη της Διεύθυνσης Οργάνωσης και Νομικής Υποστήριξης του υπουργείου.
■ Τιμωρήθηκε πειθαρχικά με απόσπαση, παρά το γεγονός ότι η κλήση του για απολογία έγινε για παράπτωμα που επισείει μικρότερη ποινή (σ.σ.: τιμωρήθηκε επίσης με χρηματικό πρόστιμο δύο μισθών μετά την έκδοση της ΕΔΕ).
Η έγκληση του κ. Γιαννούλη, που αφορούσε τα αδικήματα της παράβασης καθήκοντος, της ηθικής αυτουργίας στην παράβαση καθήκοντος και της αποσιώπησης λόγου εξαίρεσης, εξετάστηκε τελικά από τον εισαγγελέα Πρωτοδικών Απόστολο Ανδρέου, ο οποίος την απέρριψε τον Ιανουάριο του 2024 ως αβάσιμη, επειδή -μεταξύ άλλων- έκρινε ότι οι οδηγίες προς τις υπηρεσίες του κ. Γιαννούλη δεν ήταν και τόσο σαφείς και η αδράνεια των περιφερειακών υπηρεσιών οφειλόταν σε ελλιπείς πληροφορίες. Βεβαίως, στην πρόταση αρχειοθέτησης της εισαγγελέως για την κύρια υπόθεση είχε κριθεί ότι οι αξιωματικοί είχαν όλη την ενημέρωση που χρειάζονταν για να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα και ότι η διαταγή του κ. Γιαννούλη δεν ήταν καθόλου ελλιπής. Το λιγότερο παράδοξο!
Συμπεράσματα
Επίσης, ο εισαγγελέας που έκρινε τη μήνυση του κ. Γιαννούλη δεν έκανε καμία αναφορά στο γεγονός ότι υπεύθυνος για την ΕΔΕ είχε οριστεί ένας αξιωματικός που είχε αμεσότατη εμπλοκή με την υπόθεση (!). Μάλιστα, χρησιμοποίησε τα αποτελέσματα της ΕΔΕ για να βγάλει τα συμπεράσματά του. Ο κ. Γιαννούλης, μάλιστα, συνέχισε τις ενέργειές του: Ασκησε έφεση κατά της απορριπτικής απόφασης της μήνυσής του, η οποία πάλι… απορρίφθηκε από τον αντιεισαγγελέα Εφετών Χαράλαμπο Τζώνη, που κινήθηκε στο ίδιο σκεπτικό της πρωτόδικης απόφασης, βασιζόμενος επίσης… στα συμπεράσματα της ΕΔΕ που διενήργησε ο εμπλεκόμενος Γκαρίλας.
Μάλιστα, ο εφέτης υποβίβασε τα συνολικά γεγονότα, υποστηρίζοντας ότι η κάθοδος των Κροατών στη χώρα μας δεν ήταν και τόσο σπουδαίο γεγονός ώστε να συγκληθούν συμβούλια, όπως του Επιτελικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Κρίσεων, αλλά μια απλή επιχείρηση. Πού στήριξε αυτή την άποψη; Στο γεγονός ότι μετά τα επεισόδια συνελήφθησαν όλοι οι εμπλεκόμενοι άμεσα (!). Το ερώτημα φυσικά είναι γιατί, εφόσον ήταν μια τόσο απλή επιχείρηση, δεν έγινε νωρίτερα, ώστε να αποτραπεί η δολοφονία ενός συμπολίτη μας; Και το δεύτερο ερώτημα είναι γιατί έχουν συγκληθεί τα συγκεκριμένα συμβούλια σε άλλους αγώνες, αλλά δεν χρειαζόταν σε αυτόν; Η υπόθεση του κ. Γιαννούλη βρίσκεται ακόμη στη Δικαιοσύνη, σε κάποιο συρτάρι στον Αρειο Πάγο.
Η σκανδαλώδης «ταφόπλακα» της αρχειοθέτησης
Θα πρέπει καταρχάς να σημειωθεί ότι και η πρωτόδικη απόφαση αρχειοθέτησης της κύριας υπόθεσης, η οποία εκκίνησε έπειτα από παραγγελία που έδωσε η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη, βασίστηκε πάλι στο πόρισμα της ΕΔΕ, που πραγματοποιήθηκε από τον Ελευθέριο Γκαρίλα και εκδόθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2023. Δεν έκρινε όμως τους ανώτατους αξιωματικούς στους οποίους αναφέρεται ο Ματθαίος Γιαννούλης, αλλά άλλους αστυνομικούς υπαλλήλους (σ.σ.: μεταξύ των οποίων και τον Γιαννούλη).
Πάντως και σε αυτή την περίπτωση, ενώ αναγνωρίστηκαν βαρύτατες ευθύνες σε σειρά αστυνομικών υπαλλήλων, προτάθηκε η αρχειοθέτηση της υπόθεσης. Το γεγονός όπως και η εκτός λογικής (το λιγότερο) παράκαμψη του εφέτη εισαγγελέα που ζήτησε εν συνεχεία την επανεξέταση της δικογραφίας δημιουργούν επίσης σοβαρά ερωτήματα για τον τρόπο που λειτουργούν κάποιες υποθέσεις εντός της ΕΛ.ΑΣ. με την ανοχή -εάν όχι τις ευλογίες- και της πολιτικής ηγεσίας. Η σκανδαλώδης ταφόπλακα στην υπόθεση, πάντως, ολοκληρώθηκε στις αρχές του 2025. Ξεκίνησε, φυσικά, πολύ νωρίτερα, με την πρώτη πρόταση αρχειοθέτησης της αντιεισαγγελέως Πρωτοδικών Αντωνίας Πάνου, την οποία υπέβαλε στον αντιεισαγγελέα Εφετών Δημήτρη Ζημιανίτη στις 28 Αυγούστου του 2024.
Καταρχάς, η κυρία Πάνου, εξιστορώντας όσα διαδραματίστηκαν εκείνη την ημέρα, σημείωσε ότι (παραθέτουμε κάποιες διαπιστώσεις συνοπτικά):
■ Από τις 3 Αυγούστου η Υποδιεύθυνση Βίας στους Αθλητικούς Χώρους είχε υποβάλει στη ΓΑΔΑ έκθεση εκτίμησης απειλής, στην οποία χαρακτήριζε τον αγώνα «υψηλού κινδύνου».
■ Από τις 4 Αυγούστου είχε αναρτηθεί «Pre Match Report», στο οποίο οι κροατικές αστυνομικές Αρχές ενημέρωναν ότι θα ταξίδευαν στην Ελλάδα φανατικοί οπαδοί του κροατικού συνδέσμου Bad Blue Boys.
■ Την ίδια μέρα της βίαιης δολοφονίας, δηλαδή στις 7 Αυγούστου, η Υποδιεύθυνση Βίας στους Αθλητικούς Χώρους επιβεβαίωσε τις πληροφορίες για άφιξη περίπου 100 Κροατών, ενώ το Εθνικό Γραφείο Interpol Μαυροβουνίου γνωστοποίησε ότι στον σταθμό συνοριακού ελέγχου Bojai είχαν ήδη ελεγχθεί περίπου 120 Κροάτες, που πιθανώς κατευθύνονταν στην Ελλάδα.
■ Ο Ματθαίος Γιαννούλης, διευθυντής της Διεύθυνσης Γενικής Αστυνόμευσης, συνέταξε διαταγή με βάση το μήνυμα της Interpol, την οποίο ενέκρινε ο διευθυντής της Διεύθυνσης Τροχαίας Αστυνόμευσης Λουκάς Μαρρές, και πέντε ώρες αργότερα κοινοποιήθηκε στη ΓΑΔΑ και πιθανώς -όπως αναφέρεται- στις Γενικές Περιφερειακές Αστυνομικές Διευθύνσεις (σ.σ.: δεν διευκρινίζεται γιατί υπήρξε τέτοια καθυστέρηση. Σχολιάζεται πάντως πως και πάλι υπήρχε άπλετος χρόνος οργάνωσης και δράσης).
Πληροφορίες
■ Το απόγευμα της ίδιας μέρας ταξίαρχος, που εκτελούσε καθήκοντα προϊσταμένου της ΓΑΔΑ, πληροφορήθηκε από υπαλλήλους την έλευση Κροατών από τον συνοριακό σταθμό Κακαβιάς. Ωστόσο, στις 8 το βράδυ έδωσε εντολή να αποχωρήσουν από τον σταθμό Ελευσίνας δυνάμεις που είχαν σταλεί νωρίτερα. Γι’ αυτή την απόφαση, δε, έλαβαν γνώση κι άλλοι αξιωματικοί.
■ Στις 9 το βράδυ της ίδιας μέρας υπήρξε ενημέρωση σε αξιωματικούς ότι κροατικά οχήματα βρίσκονταν στο Κιάτο, αλλά οι αξιωματικοί δεν έκαναν την παραμικρή ενέργεια.
■ Στις 10 πλέον το βράδυ, ένα δίκυκλο όχημα της Υποδιεύθυνσης Αντιμετώπισης Βίας στους Αθλητικούς χώρους που είχε παραμείνει στα διόδια της Ελευσίνας, εντόπισε ένα κομβόι. Η Αττική Οδός απάντησε αρνητικά σε ερώτημα αν μετακινούνταν κροατικά αυτοκίνητα. Ωστόσο, οι Κροάτες ήταν στην Αττική Οδό, ενώ λίγο αργότερα μέσω της οδού Κύμης έφτασαν στον σταθμό Ειρήνη του ΗΣΑΠ, έχοντας μαζί τους κράνη, ράβδους, ξύλα κ.λπ.
■ Οταν πλέον έφτασαν οι Κροάτες στον σταθμό του Περισσού, πέντε λεπτά πριν από τις 11 το βράδυ, δόθηκε εντολή να κατευθυνθούν εκεί διάφορες δυνάμεις. Ωστόσο, με εντολή άλλου ταξιάρχου λίγο νωρίτερα είχε αποχωρήσει μια διμοιρία από τον περιβάλλοντα χώρο του γηπέδου της ΑΕΚ. Ετσι, όταν κατέφθασαν οι Κροάτες οπαδοί στο γήπεδο, εξαιτίας του γεγονότος ότι υπήρχε ολιγάριθμη δύναμη, εκεί δόθηκε εντολή μόνο να παρακολουθούνται.
Εκτός από τη μνημειώδη ανοργανωσιά και την αδιαφορία που περιγράφει η εισαγγελέας, αξίζει να επισημάνει κανείς ότι στην αναφορά της σημειώνεται πράγματι ότι το πληροφοριακό έντυπο «Pre Match Report» κοινοποιήθηκε στην ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ., δηλαδή και στους Λάζαρο Μαυρόπουλο, Ελευθέριο Γκαρίλα και Νικόλαο Σπανουδάκη, για τους οποίους κατέθεσε μήνυση ο Γιαννούλης. Ομως η κυρία Πάνου δεν προβαίνει σε σχολιασμό γι’ αυτούς. Τελικά, η εισαγγελέας επιρρίπτει ευθύνες στους αξιωματικούς, εκτός από έναν. Παρ’ όλα αυτά κρίνει πως και οι υπόλοιποι υπάλληλοι, μεταξύ των οποίων και ο Γιαννούλης, ενήργησαν αποκλειστικά εξ αμελείας και δεν προέκυψε το αδίκημα της παράβασης καθήκοντος στην προκαταρκτική, γιατί γι’ αυτό το αδίκημα απαιτείται δόλος. Γιατί όμως η εισαγγελέας έλεγξε τους αξιωματικούς μόνο για παράβαση καθήκοντος;
Η άποψη του εισαγγελέα Εφετών Δ. Ζημιανίτη κι ένα καθ’ όλα παράδοξο… λάθος
Ο εισαγγελέας Εφετών Δημήτριος Ζημιανίτης, στον οποίο έφτασε η αναφορά της κυρίας Πάνου, διαφώνησε με την πρότασή της όχι μόνο με νομικά επιχειρήματα, αλλά ασκώντας την απλή λογική. Σημείωσε, για παράδειγμα, πως η Ελληνική Αστυνομία είχε έγκαιρη ενημέρωση, ώστε να λάβει τα απαραίτητα μέτρα και δεν το έκανε. Αλλά και πως η αποτυχία των Αρχών να προστατεύσουν τη δημόσια τάξη, την υγεία και τη ζωή των πολιτών συνδέεται με το αποτέλεσμα όσων θλιβερών διαδραματίστηκαν.
Ο κ. Ζημιανίτης σημείωσε ακόμα πως το γεγονός ότι η κυρία Πάνου δέχτηκε τις παραλείψεις των αστυνομικών οργάνων, αλλά στη συνέχεια δεν βρήκε οποιαδήποτε διάταξη που να προβλέπει εγκληματική συμπεριφορά γι’ αυτές τις παραλείψεις, ήταν παράδοξο. Αλλά και πως δεν ήταν υποχρεωμένη να περιοριστεί σε ένα αδίκημα, αφού η εισαγγελική έρευνα στο πλαίσιο της προκαταρκτικής δεν έχει περιορισμούς και δεν χρειάζεται να εστιάζει μόνο στα αδικήματα που αναφέρονται στην εισαγγελική παραγγελία.
Κακουργηματική έκθεση
Ο κ. Ζημιανίτης εξέφρασε τελικά την άποψη πως προέκυψαν επαρκείς ενδείξεις για το έγκλημα της έκθεσης εν στενή έννοια, διαφώνησε με την αρχειοθέτηση, αλλά έκανε ένα παράδοξο λάθος για το εύρος της εμπειρίας του: Διέταξε την άσκηση ποινικής δίωξης για κακουργηματική έκθεση, δηλαδή για μία ποινή για την οποία δεν είχε διενεργηθεί προκαταρκτική για όλους τους αξιωματικούς πλην δύο. Η κυρία Πάνου στη συνέχεια υπέβαλε και πάλι την αναφορά της, την οποία όμως εν συνεχεία (για άγνωστους λόγους) ενέκρινε άλλος εισαγγελέας Εφετών, ο Γεώργιος Καντζίδης, ο οποίος μάλιστα λίγους μήνες νωρίτερα είχε εκλεγεί προϊστάμενος της Εισαγγελίας Εφετών Αθήνας.
Η κυρία Πάνου αυτή τη φορά ανέφερε όπως ήταν αναμενόμενο ότι οι αξιωματικοί υπέβαλαν αίτηση ακυρότητας, επειδή είχε ζητηθεί από τον κ. Ζημιανίτη η άσκηση ποινικής δίωξης για αδίκημα για το οποίο δεν είχαν παρασχεθεί από αυτούς έγγραφες εξηγήσεις κι επανέλαβε εν πολλοίς όσα είχε αναφέρει στην πρώτη αναφορά της, καταλήγοντας όμως ότι δεν τελέστηκε οιαδήποτε αξιόποινη πράξη (!). Ετσι, έκλεισαν όλα ήρεμα και κυρίως βολικά για τους υψηλόβαθμους αξιωματικούς της ΕΛ.ΑΣ.
Μ.Η.Τ. 232120