Ο Σαίξπηρ γίνεται αφορμή για ένα θεατρικό στοίχημα, όπου δύο ηθοποιοί καλούνται να δημιουργήσουν ολόκληρους κόσμους μόνο με το σώμα, τη φωνή και τη φαντασία τους
Οι δύο καλλιτέχνες μιλούν στο «ENJOY» για τη δυσκολία αλλά και την πρόκληση αυτής της θεατρικής συνθήκης, για τη μαγεία του αυτοσχεδιασμού επί σκηνής, την αλήθεια του έρωτα και τη δύναμη της ανθρώπινης επικοινωνίας που κρατά το θέατρο «ζωντανό».
- Από τον Ηλία Μαραβέγια
Πώς βιώσατε την εμπειρία να παίζετε περισσότερους από 12 χαρακτήρες ο καθένας, με ελάχιστα ή καθόλου σκηνικά και κοστούμια; Πόσο σας προκάλεσε και πόσο σας δυσκόλεψε αυτό;
Γ.Β.: Η πρόκληση είναι τεράστια και η δυσκολία εξίσου. Κάθε χαρακτήρας πρέπει να είναι ανάγλυφος σωματικά και φωνητικά, διότι είναι ο μόνος τρόπος να διαχωριστούν, αφού δεν υπάρχουν κοστούμια ή σκηνικά αντικείμενα που να δείχνουν ποιον χαρακτήρα υποδυόμαστε κάθε φορά.
Α.Μ.: Εξαρχής, μετά την ακρόαση, μου είπε ο σκηνοθέτης μας Γιάννης Κόκας τις σκέψεις του για το πώς θα ανέβει η παράσταση αυτή. Σκέφτηκα αμέσως πόσο ενδιαφέρουσα πρόκληση είναι όλο αυτό. Με τον Γιάννη Βασιλώττο «βουτήξαμε» σε διάφορους αυτοσχεδιασμούς, οι οποίοι θεωρώ θα υπάρχουν με έναν τρόπο μέχρι τέλους. Θα πω λοιπόν πως ξεκίνησε έτσι, με μία γενναιόδωρη «βουτιά» και με άπειρες δοκιμές για να ανακαλύψουμε τον κάθε χαρακτήρα.
Γιάννη, ο Ορλάντο είναι ένας ρομαντικός ήρωας αλλά και ένα «παιδί» της εξορίας. Τι σε συγκινεί στον χαρακτήρα του και πώς τον προσέγγισες;
Γ.Β.: Τον Ορλάντο τον προσεγγίζω με έναν πιο γήινο τρόπο. Χρησιμοποιώ κοινά στοιχεία με τον χαρακτήρα του, όπως το να ζεις μακριά από τον τόπο όπου μεγάλωσες. Με συγκινεί το ότι ακόμα κι αν είναι εξόριστος, δεν χάνει τον στόχο του, την όρεξή του για ζωή, το χιούμορ και την καλή του διάθεση. Τουλάχιστον έτσι το αντιλαμβάνομαι εγώ.
Αιλιάνα, η Ροζαλίντα είναι από τις πιο πολύπλοκες και αγαπημένες ηρωίδες του Σαίξπηρ. Τι σε ιντρίγκαρε σε αυτήν;
Α.Μ.: Σίγουρα το χιούμορ και η ευρηματικότητά της. Αποφασίζει να ερωτευτεί και καθορίζει τη μοίρα της. Φυσικά δοκιμάζοντας πρώτα τον Ορλάντο και «εκπαιδεύοντάς τον» στον έρωτα. Είναι ένα πλάσμα που δίνει λύσεις και σίγουρα, ούσα γυναίκα της εποχής αυτής, είναι αξιοθαύμαστο πόσες πρωτοβουλίες παίρνει. Κάτι άλλο που ξεχωρίζω είναι η αθωότητά της, η οποία νιώθω ότι συγκρούεται με την ευφυΐα της. Ακόμα την εξερευνώ… και δεν θα πάψω.
Σε μια εποχή υπερπαραγωγών, πόσο τολμηρό και ριψοκίνδυνο είναι να ανεβαίνει ένα έργο χωρίς κοστούμια, χωρίς σκηνικό, χωρίς «δικλίδες εμπορικής ασφάλειας»;
Γ.Β.: Η αλήθεια είναι ότι αυτό το πρότζεκτ δεν στοχεύει στην εμπορική επιτυχία. Στοχεύει στην προσέγγιση μιας πιο φυσικής υποκριτικής εκτέλεσης. Ο σκηνοθέτης μας Γιάννης Κόκας εσκεμμένα επέλεξε να μην υπάρχουν ούτε σκηνικά ούτε κοστούμια ,ώστε τίποτα να μην αποσπά την προσοχή του θεατή από την υποκριτική του ηθοποιού. Τα σκηνικά και τα κοστούμια πολλές φορές στις θεατρικές παραστάσεις που βλέπουμε στη χώρα μας αποκρύπτουν εντέχνως από το μάτι του θεατή την πρόχειρη δουλειά του ηθοποιού ή την όχι και τόσο καλή προσέγγιση ενός ρόλου.
Α.Μ.: Ο σκηνοθέτης μας ήθελε ακριβώς αυτό. Να εστιάσουμε αποκλειστικά στην εξερεύνηση των χαρακτήρων, στην ιστορία και τη φαντασία. Ριψοκίνδυνο δεν ξέρω αν είναι. Ξέρω όμως πως είναι ένα έργο που θίγει πολλά ζητήματα. Κατά τα άλλα ένα έργο δεν είναι (μόνο) οι δικλίδες αυτές. Σε μία τέτοια εποχή λοιπόν, καθένας μπορεί να επιλέξει πώς και πού θα ταξιδέψει με μία παράσταση. Ευτυχώς.
Η παράσταση βασίζεται έντονα στο σώμα, στον ρυθμό, στην παντομίμα και στον αυτοσχεδιασμό. Πώς ανταποκριθήκατε σε αυτές τις απαιτήσεις; Ήταν μεγαλύτερος ο βαθμός δυσκολίας;
Γ.Β.: Φυσικά ήταν μεγαλύτερος ο βαθμός δυσκολίας, καθώς το ελληνικό κοινό δεν έχει συνηθίσει να βλέπει κάτι τέτοιο στο θέατρο. Καλούμαστε να δείξουμε πάρα πολλά πράγματα που δεν υπάρχουν πραγματικά. Αν δεν καταφέρεις να βάλεις το κοινό σε αυτήν τη συνθήκη από τα πρώτα λεπτά της παράστασης, είναι δύσκολο να κρατήσεις το ενδιαφέρον του μέχρι το τέλος.
Α.Μ.: Είναι γοητευτικά δύσκολο όλο αυτό. Κάνουμε άπειρες δοκιμές και αυτοσχεδιασμούς. Καλούμαστε να φανταστούμε και να δημιουργήσουμε περιβάλλοντα και αντικείμενα που δεν υπάρχουν. Για να τα δει το κοινό με ακρίβεια, θέλει τρομερή λεπτομέρεια από εμάς.
Η μεταμφίεση, οι ρευστές ταυτότητες και η ερωτική επιθυμία συμπεριλαμβάνονται στα κεντρικά θέματα του έργου. Πόσο επίκαιρα είναι όλα αυτά;
Γ.Β.: Ακρως επίκαιρα ήταν πάντα και θα είναι.
Α.Μ.: Συμφωνώ. Πάντα θα είναι επίκαιρα αυτά τα θέματα. Είναι περίεργο το πώς ο συγγραφέας βάζει τους χαρακτήρες του να μεταμφιεστούν και να επαναπροσδιορίσουν την ταυτότητά τους εντός μιας διαδρομής που έχει μέσα της τον έρωτα. Ο καθένας μπορεί να κάνει τους δικούς του συλλογισμούς γι’ αυτό. Πάντως θεωρώ πως ο έρωτας έχει μέσα του και ένα τρομερά εγωιστικό στοιχείο… καλώς ή κακώς. Μέσα από αυτόν, κάτι ανακαλύπτουμε και για εμάς.
Ποια ήταν η δυναμική μεταξύ σας ως σκηνικό «δίδυμο»; Πώς διαμορφώθηκε αυτή η συνεργασία; Υπήρξε «χημεία» από την αρχή ή χρειάστηκε δουλειά;
Γ.Β.: Καμία δουλειά δεν χρειάστηκε. Η Αιλιάνα μπήκε στην ομάδα λίγο αργότερα. Δέσαμε από την πρώτη στιγμή. Αν μη τι άλλο σε αυτό το πρότζεκτ επιβάλλονται η ετοιμότητα, η συγκέντρωση, η καλή σωματική και φυσική κατάσταση του ηθοποιού. Η Αιλιάνα έδειξε αυτά τα χαρακτηριστικά από την πρώτη συνάντηση.
Α.Μ.: Είμαι πολύ ευγνώμων που συνεργάζομαι με έναν τόσο καλό ηθοποιό, συνάδελφο και άνθρωπο. Η «χημεία» μας με τον Γιάννη υπήρχε εξαρχής. Κάθε μέρα υπάρχει ένας δημιουργικός διάλογος μεταξύ μας, προτείνοντας και δοκιμάζοντας. Νιώθω τυχερή και πραγματικά είναι μία συνεργασία που υπάρχει στην καρδιά μου ήδη.
Ποια ήταν η σκηνοθετική οδηγία ή πρόταση του Γιάννη Κόκα που σας προκάλεσε περισσότερο ή σας βοήθησε να ξεκλειδώσετε τους ρόλους σας;
Γ.Β.: Ο Γιάννης δουλεύει με έναν τρόπο που σου δίνει με μία λέξη να καταλάβεις 50 διαφορετικά πράγματα. Η σκηνοθεσία του βασίζεται στην ελευθερία προτάσεων από τον ηθοποιό. Οσο ο ηθοποιός δίνει, ο Γιάννης ενώνει… το παζλ. Αν ο ηθοποιός δεν έχει να δώσει, με συγκεκριμένες ασκήσεις καθοδηγούμενες από τον Γιάννη, καταλαβαίνει τελικά ότι έχει να δώσει περισσότερα από όσα θεωρούσε πως έχει.
Α.Μ.: Ο σκηνοθέτης μάς δίνει κατευθύνσεις και πραγματικά είτε με κάποιες συγκεκριμένες και κατάλληλες ασκήσεις είτε με λίγα μόνο λόγια βάζει τον ηθοποιό να φανταστεί ακόμα περισσότερα και να τα φέρει στην πρόβα. Οδηγεί μαεστρικά χωρίς υπερβολή και αφήνει τον ηθοποιό να προτείνει. Αυτό είναι υπέροχο. Πέρα από αυτό, είναι ένας σκηνοθέτης και άνθρωπος που πραγματικά από την πρώτη στιγμή -και μιλάω για την ακρόαση- μπήκε στη διαδικασία να γνωριστούμε ως ομάδα και να υπάρχει υγιής επικοινωνία μεταξύ μας. Αυτό και αν είναι βάση για μία όμορφη συνεργασία.
Γιάννη, ως ηθοποιός της νεότερης γενιάς στην Ελλάδα, ποιος θεωρείς ότι είναι ο ρόλος σου απέναντι σε μια κοινωνία που βιώνει κρίσεις – οικονομικές, ταυτότητας, δημοκρατίας;
Γ.Β.: Ο ρόλος μου αλλάζει κάθε φορά. Εξαρτάται από το πρότζεκτ που τρέχει την εκάστοτε περίοδο. Τη μια φορά ο ρόλος μου είναι να κάνω τον κόσμο να γελάσει. Την άλλη να τον κάνω να σκεφτεί ή να επαναστατήσει. Οπως και να έχει, κάθε φορά ο ρόλος του ηθοποιού είναι να συν-κινήσει το κοινό.
Αιλιάνα, έχεις αντιμετωπίσει ανισότητες ή στερεότυπα που επιβιώνουν στον καλλιτεχνικό κόσμο;
Α.Μ.: Ως άνθρωπος βιώνω ανισότητες και στερεότυπα, τα οποία δεν υπάρχουν μόνο στον καλλιτεχνικό κόσμο αλλά γενικά στον κόσμο… Αν δεν τείνουμε εμείς να αλλάζουμε και να επαναπροσδιοριζόμαστε συνεχώς, τότε αλίμονο θα πω.
Σε έναν κόσμο που κατακλύζεται από πληροφορία και εικόνα, τι κρατάει ζωντανό το θέατρο ως μορφή επικοινωνίας;
Γ.Β.: Το θέατρο είναι κάτι ζωντανό. Συμβαίνει εκείνη τη στιγμή υπό την παρουσία κοινού. Υπάρχουν άλλες ενέργειες όταν οι άνθρωποι βρίσκονται κοντά. Δύσκολα αυτό μπορεί να αντικατασταθεί από κάποιο μέσο.
Α.Μ.: Το θέατρο το κρατούν ζωντανό οι άνθρωποί του. Αν εμείς δεν συνεχίσουμε να επικοινωνούμε τις αλήθειες που εκτός θεάτρου για κάποιον λόγο δεν λέγονται ή όταν λέγονται μάλλον βρίσκουν «άδοξο» τέλος, τότε δεν ξέρω τι μένει. Πιστεύω βαθιά στον άνθρωπο, άρα πιστεύω και στο θέατρο.
Εχετε αισθανθεί πίεση να «στρογγυλέψετε» απόψεις ή καλλιτεχνικές επιλογές για να ενταχθείτε πιο εύκολα στον καλλιτεχνικό χώρο; Πώς αντιμετωπίζετε ένα τέτοιο δίλημμα;
Γ.Β.: Οχι, δεν έχω αισθανθεί τέτοια πίεση και, εάν αντιληφθώ ότι κάποιος/κάτι προσπαθεί να με οδηγήσει σε τέτοιο δίλημμα, αποφεύγω ή απορρίπτω την επιλογή.
Α.Μ.: Ούτε κι εγώ το έχω νιώσει αυτό. Ωστόσο, αν υπάρχει τέτοιο δίλημμα, μάλλον δεν ταιριάζω στην εκάστοτε επιλογή και έτσι δεν την επιλέγω.
Υπάρχει κάποιο επόμενο (ή παράλληλο) καλλιτεχνικό σχέδιο στα σκαριά;
Γ.Β.: Βρίσκομαι παράλληλα στη «Μητέρα του σκύλου» σε σκηνοθεσία Κώστα Γάκη στο θέατρο Ακροπόλ για δεύτερη χρονιά. Επίσης, σιγά σιγά ετοιμάζω τον πρώτο μου προσωπικό μουσικό δίσκο.
Α.Μ.: Η παράστασή μας «Οπως σας αρέσει» σε σκηνοθεσία του Γιάννη Κόκα κάνει την πρεμιέρα της την Τετάρτη 12 Νοεμβρίου στο θέατρο Αλκμήνη. Είμαι, επίσης, κι εγώ στη «Μητέρα του σκύλου», στο θέατρο Ακροπόλ, που σκηνοθετεί για δεύτερη σεζόν ο Κώστας Γάκης και έκανε πρεμιέρα την Πέμπτη 30 Οκτωβρίου. Επομένως, συναντιόμαστε και εκεί καλλιτεχνικά με τον αγαπημένο Γιάννη Βασιλώττο και φυσικά με μία υπέροχη ομάδα!
Info
Η καλλιτεχνική ομάδα Αλμπατρος παρουσιάζει στο θέατρο Αλκμήνη την κλασική κωμωδία του Σαίξπηρ «Οπως σας αρέσει», από την Τετάρτη 12 Νοεμβρίου και κάθε Τετάρτη στις 19.00, σε ένα ανατρεπτικό ανέβασμα του Γιάννη Κόκα.
