Δανειολήπτες: Παραμένει ζητούμενο πώς θα επηρεαστεί ο Αρειος Πάγος που θα συνεδριάσει αύριο και θα αποφανθεί δεσμευτικά για όλα τα δικαστήρια
Μία εξαιρετικά σημαντική απόφαση υπαγωγής στον νόμο Κατσέλη (ν. 3869/2010) εκδόθηκε τώρα από το Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, έπειτα από αίτημα που είχε υποβληθεί πριν από την κατάργησή του. Η απόφαση δικαιώνει τους δανειολήπτες που έχουν υπαχθεί στην προστασία του σχετικού νόμου, ορίζοντας για πρώτη φορά τόσο ξεκάθαρα πως το επιτόκιο πρέπει να υπολογίζεται επί της μηνιαίας δόσης και όχι επί του άληκτου κεφαλαίου.
- Από τους Μαρία Παναγιώτου, Νίκο Τσακανίκα
Η παραπάνω πληροφορία δεν θα έπρεπε να αποτελεί καν είδηση, καθώς το σκεπτικό όλων των δικαστικών αποφάσεων με τις οποίες πολλοί δανειολήπτες σε δυσχερή οικονομική κατάσταση εντάχθηκαν στον νόμο Κατσέλη ήταν σε αυτό το πνεύμα, προκειμένου να διατηρηθεί η δυνατότητά τους να εξυπηρετούν τα δάνειά τους.
Τα funds
Αρχισε να γίνεται είδηση όταν τα funds, που εν συνεχεία αγόρασαν τα δάνεια (ακόμα κι αν δεν ήταν «κόκκινα»), άρχισαν να αλλάζουν αυθαίρετα τον υπολογισμό του επιτοκίου επί του άληκτου κεφαλαίου, να τον μετατρέπουν δηλαδή σε τοκοχρεωλυτικό. Ετσι η εξυπηρέτησή τους, λόγω της υπέρογκης δόσης, έγινε αδύνατη για πολλούς δανειολήπτες που είχαν ενταχθεί στον 3869/2010, και αναγκάστηκαν να προσφύγουν ξανά στον πρώτο βαθμό δικαιοδοσίας της Δικαιοσύνης για τη σαφή ερμηνεία του συγκεκριμένου θέματος. Και σήμερα είναι ακόμα μεγαλύτερη είδηση επειδή το θέμα έχει «προωθηθεί» στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, που θα συνεδριάσει αύριο, με διακύβευμα την ερμηνεία των αποφάσεων, που δεν το όριζαν με τη σαφήνεια της απόφασης που εκδόθηκε τώρα στη Θεσσαλονίκη.
Η διαφορά είναι πως η απόφαση του Αρείου Πάγου θα είναι δεσμευτική για όλα τα δικαστήρια της χώρας, ακόμα και για εκείνες τις έδρες που γνωρίζουν όχι απλώς το πνεύμα, αλλά και το γράμμα του νόμου Κατσέλη, και παίρνουν αποφάσεις προς τη σωστή κατεύθυνση. Ως εκ τούτου, η ερχόμενη συνεδρίαση έχει προκαλέσει ανησυχία σε χιλιάδες αδύναμα νοικοκυριά, καθώς στο πρόσφατο παρελθόν το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας έχει δικαιώσει τους servicers (τους μπροστάρηδες των funds) και όχι τους δανειολήπτες.
Υπενθυμίζουμε ότι τα funds, που είναι εξωχώριες εταιρίες με έδρα στην Ιρλανδία, στο Λουξεμβούργο και αλλού, έχουν πληρώσει εξαιρετικά χαμηλότερα ποσά για κάθε δάνειο ακόμα και από το κεφάλαιο. Δηλαδή στην καλύτερη έχουν δώσει 30% του κεφαλαίου και στη χειρότερη -για εμάς- 10%, τουλάχιστον για τα λεγόμενα «καλύτερης ποιότητας» δάνεια. Επομένως, το να υπολογιστεί ο τόκος επί του άληκτου κεφαλαίου σημαίνει μονάχα ένα πράγμα: πως δεν θέλουν απλώς να βγάλουν έναν σκασμό λεφτά, αλλά να πάρουν την πρώτη κατοικία των δανειοληπτών. Αλήθεια, θα επιχειρήσει ο Αρειος Πάγος να πριμοδοτήσει ακόμα μία φορά τα funds, προκειμένου να βγάλουν όχι απλώς υπερκέρδη, αλλά για να υφαρπάξουν οριστικά τη βασική περιουσία των Ελλήνων, ενώ η κοινωνία στενάζει και βράζει;
Με βάση, λοιπόν, την εν λόγω απόφαση που εκδόθηκε στις 29 Ιανουαρίου, οι δανειολήπτες (ένα ζευγάρι από τη Θέρμη Θεσσαλονίκης που προσπάθησαν να προστατεύσουν την πρώτη κατοικία τους) ρυθμίζουν τα χρέη τους «με τον ορισμό καταβολών α) ποσού 164,41 ευρώ στην κυρίως παρεμβαίνουσα και β) ποσού 10,59 ευρώ στη δεύτερη καθ’ ης, επί 36 μήνες, αρχής γενομένης από τον επόμενο μήνα από τη δημοσίευση της παρούσας». Η απόφαση εξαιρεί, ακόμα, «της εκποίησης την ανήκουσα στους αιτούντες κατά πλήρη κυριότητα σε ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου για καθέναν από αυτούς κύρια κατοικία τους, όπως ως άνω αυτή αναλυτικά περιγράφεται.
Υποχρεώνει έκαστο των αιτούντων να καταβάλλει στις πιστώτριες κατ’ άρθρ. 974 επ. ΚΠολΔ για τη διάσωση του δικαιώματός του επί της κύριας κατοικίας του το ποσό των 30.000 ευρώ εντός 240 μηνιαίων δόσεων, ποσού 125 ευρώ εκάστη, κατά τα εκτιθέμενα στο σκεπτικό της παρούσας, αρχής γενομένης από τον επόμενο μήνα από τη δημοσίευση της παρούσας και δη εντόκως, χωρίς ανατοκισμό, με το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου με κυμαινόμενο επιτόκιο, που θα ισχύει κατά τον χρόνο αποπληρωμής, σύμφωνα με το στατιστικό δελτίο της Τραπέζας της Ελλάδος». Το πιο σημαντικό; Ορίζει με σαφήνεια πως το επιτόκιο πρέπει να υπολογίζεται «επί της εκάστοτε μηνιαίας δόσης και όχι επί του άληκτου κεφαλαίου», κάτι που δεν οριζόταν με τόση σαφήνεια σε άλλες αποφάσεις, αν και τις διέτρεχε αυτή η λογική.
Επανένταξη
Οπως εξάλλου τόνισε και ο δικηγόρος του ζευγαριού Κωνσταντίνος Κοπατσάρης στη «δημοκρατία», «βασικός στόχος του Ν. 3869/2010 είναι η διάσωση της κύριας κατοικίας του υπερχρεωμένου δανειολήπτη, όταν αυτή υπάρχει. Ως εκ τούτου, και λαμβανομένου υπόψη του γενικότερου σκοπού του Ν. 3869/2010, ο οποίος είναι πρωτίστως η επανένταξη του υπερχρεωμένου πολίτη στην οικονομική και κοινωνική ζωή με την επανάκτηση της οικονομικής ελευθερίας που συνεπάγεται η εξάλειψη των χρεών που αδυνατεί να αποπληρώσει, επιβλήθηκε από την ως άνω απόφαση η εφαρμογή του επιτοκίου στην εκάστοτε μηνιαία δόση που επιβλήθηκε από το δικαστήριο, διότι μόνο έτσι εξυπηρετείται ο παραπάνω σκοπός του νόμου». Φαίνεται, λοιπόν, πως το δικαστήριο λύνει οριστικά το ζήτημα για δανειολήπτες που έχουν υπαχθεί στην απόφαση Ν. 3869/2010 (νόμος Κατσέλη). Ή μήπως όχι ελέω… Αρείου Πάγου;
Από το Ειρηνοδικείο των Ιωαννίνων στην τριμελή επιτροπή
Οπως είχε τονίσει η «δημοκρατία» από τα τέλη Νοεμβρίου, όταν κι έγινε γνωστό πως το θέμα του υπολογισμού των επιτοκίων, δηλαδή της ερμηνείας πολλών αποφάσεων του νόμου Κατσέλη, περνάει στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, το θέμα ξεκίνησε από το Ειρηνοδικείο των Ιωαννίνων, όπου προσέφυγε δανειολήπτης που είχε υπαχθεί στον νόμο Κατσέλη, ο οποίος κλήθηκε από servicer να πληρώσει παραπάνω επιτόκιο. To Ειρηνοδικείο απέστειλε ερώτημα στην αρμόδια τριμελή επιτροπή του Αρείου Πάγου, η οποία έχει απαντήσει ξανά σε ανάλογα ερωτήματα. Αυτή τη φορά, όμως, με την υπογραφή της προέδρου του Ανώτατου Δικαστηρίου Ιωάννας Κλάπα-Χριστοδουλέα, η τριμελής αποφάσισε να το προωθήσει στην Ολομέλεια.
Νομικές πηγές που σχετίζονται με την υπόθεση είχαν δηλώσει τότε στη «δημοκρατία» πως ελπίζουν αυτή τη φορά σε μια πιο δίκαιη για τους δανειολήπτες απόφαση του Αρείου Πάγου, καθώς εκλείπει το επιχείρημα που χρησιμοποιήθηκε για να ευνοηθούν στην προηγούμενη απόφαση οι servicers και δεν είναι άλλο από την κινδυνολογία ότι θα καταπέσουν οι κρατικές εγγυήσεις που έχουν δοθεί στα funds μέσω του προγράμματος «Ηρακλής» και θα δημιουργηθεί νέα τρύπα πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ στο δημόσιο χρέος. Υπενθυμίζουμε πως τότε ο Αρειος Πάγος σε χρόνο ρεκόρ είχε αποφασίσει υπέρ της διενέργειας δικαστικών πράξεων κατά των δανειοληπτών από τους servicers, που λειτουργούν ως εντολοδόχοι των funds, δηλαδή να διενεργούν πλειστηριασμούς. Η απόφαση προφανώς είχε χαρακτηριστεί αμιγώς πολιτική.
