«Η μηχανή του χρόνου» ταξιδεύει τους τηλεθεατές 46 χρόνια πίσω, για να θυμίσει στους παλιούς και να γνωρίσει στους νεότερους την τηλεόραση μιας άλλης εποχής, τότε που οι δρόμοι ερήμωναν όταν προβαλλόταν ο θρυλικός «Αγνωστος πόλεμος», τα λογοτεχνικά βιβλία μεταφέρονταν στη μικρή οθόνη με σπουδαίους ηθοποιούς και η τηλεθέαση μετριόταν… από πόρτα σε πόρτα.
Η ιστορία των πρώτων ελληνικών σίριαλ καταγράφεται σε δύο ξεχωριστές εκπομπές. Στην πρώτη, αύριο Κυριακή (ΝΕΤ, 17.00), αναβιώνουν η εποχή των σειρών «Αγνωστος πόλεμος», «Η γειτονιά», «Η κοκορόμυαλη», «Ο κύριος συνήγορος» και «Λούνα παρκ». «Η πραγμάτωση αυτής της εκπομπής ήταν μια κρυφή επιθυμία. Φίλοι και γνωστοί είχαμε την περιέργεια να μάθουμε πώς ξεκίνησε η τηλεόραση στην Ελλάδα, αλλά και την αγωνία να εντοπίσουμε χαμένο υλικό. Το μεγαλύτερο μέρος του δεν σώζεται» μας λέει ο δημοσιογράφος και παρουσιαστής της εκπομπής Χρίστος Βασιλόπουλος και εξηγεί: «Υπάρχει μια φήμη για δολιοφθορές και κακή χρήση του υλικού αυτού. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπήρχαν τα τεχνικά μέσα και τα μέσα αποθήκευσης ήταν πανάκριβα. Κόστιζαν όσο και η παραγωγή ενός επεισοδίου. Οταν λοιπόν προβαλλόταν ένα επεισόδιο, ξαναέγραφαν στην ίδια κασέτα ένα καινούργιο. Εμείς εντοπίσαμε υλικό και έξω από την ΕΡΤ.
Κάτοχοί του είναι ηθοποιοί και παραγωγοί της εποχής, οι οποίοι κράτησαν κάποια αντίγραφα. Και γι’ αυτούς ήταν τεράστιο το κόστος. Δεν υπήρχαν βίντεο. Μην κοιτάτε που σήμερα έχουμε στικάκια και σκληρούς δίσκους. Τώρα είναι εύκολο να το λέμε».
Οπως μας αποκαλύπτει ο κ. Βασιλόπουλος, ανακάλυψε στην ΕΡΤ ολόκληρες σκηνές από τον «Αγνωστο πόλεμο», δύο επεισόδια του «Λούνα παρκ», τα δύο τελευταία επεισόδια του «Μεθοριακού σταθμού», μια σκηνή και τους τίτλους της «Γειτονιάς».
Στις αρχές του ’70, τα πρώτα ασπρόμαυρα σίριαλ καθήλωναν τους τηλεθεατές στις λιγοστές τότε τηλεοράσεις και μια φορά την εβδομάδα οι δρόμοι άδειαζαν. Παντού αντηχούσε η μουσική του «Αγνωστου πόλεμου». «Οι δρόμοι ερήμωναν στις πόλεις, και στα χωριά μετακινούνταν με πούλμαν προκειμένου να δουν σε φίλους, συγγενείς, καφενεία και όπου υπήρχαν τηλεοράσεις το σίριαλ. Ακόμα και έξω από καταστήματα ηλεκτρικών ειδών πήγαιναν για να παρακολουθήσουν τις ιστορίες του συνταγματάρχη Βαρτάνη» περιγράφει ο δημοσιογράφος.
Λίγα χρόνια αργότερα, ο Κώστας Πρετεντέρης γράφει το σενάριο μιας σειράς που αγαπήθηκε όσο λίγες από τους Ελληνες, καθώς τους θυμίζει τη «Γειτονιά» τους. Πλήθος ηθοποιοί καθιερώνονται και γίνονται λαϊκά είδωλα. Ο Κώστας Καφάσης, ο Μάκης Δεμίρης, η Σάσα Καστούρα, ο θρυλικός καπετάν Γιασός κάνουν τους τηλεθεατές να ταυτιστούν μαζί τους.
Και βέβαια, ποιος δεν θυμάται το «Λούνα παρκ» του Γιάννη Δαλιανίδη. Ατάκες της σειράς γίνονται σλόγκαν. «Ουρανία, το δίκαννο!», «Πέντε κρίκοι ένα τάλιρο», «Οξω!» Ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος λατρεύεται ως ο γκρινιάρης κυρ Γιώργης, ενώ νεαροί ηθοποιοί γίνονται πρωταγωνιστές. Ο Νίκος Δαδινόπουλος και ο Βασίλης Τσιβιλίκας, που πολύ πρόσφατα έφυγαν από κοντά μας, είναι δύο από αυτούς.
«Η τηλεόραση τότε είχε ενδιαφέρον για τη νέα γενιά ηθοποιών. Κάποιοι κινηματογραφιστές δίσταζαν να την εμπιστευτούν. Ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, ως κυρ Γιώργης, έκανε δεύτερη καριέρα. Και ο Αλέκος Αλεξανδράκης το ίδιο» τονίζει ο Χρίστος Βασιλόπουλος.
Η εκπομπή, στο δεύτερο μέρος του αφιερώματος, την Κυριακή 8 Απριλίου, αναζητεί ηθοποιούς, σκηνοθέτες, τεχνικούς και παραγωγούς που έγραψαν τηλεοπτική ιστορία. Ηταν τότε που η ΕΡΤ ξεκινούσε τη μεταφορά σπουδαίων λογοτεχνικών έργων στην τηλεόραση: «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του Νίκου Καζαντζάκη, οι «Πανθέοι» του Τάσου Αθανασιάδη, ο «Γιούγκερμαν» του Μ. Καραγάτση, η «Λωξάντρα» της Μαρίας Ιορδανίδου καθηλώνουν τους τηλεθεατές στη μικρή οθόνη.
Κωνσταντίνα Γαρνέλη
Μ.Η.Τ. 232120