Προς υπουργείο Πολιτισμού Μεγ. Βρετανίας
Κοινοποίηση: Γαλλικό υπουργείο Πολιτισμού -Unesco- σε κάθε πολιτισμένο άνθρωπο, όπου γης!…
«Ξενητεμένα μου πουλιά, στον κόσμο σκορπισμένα
η ξενιτειά σάς χαίρεται κι εγώ ‘χω τον καημό σας»
Ετσι αρχίζει κάποιο δημοτικό τραγούδι της ιδιαίτερης πατρίδας μου, της Ηπείρου, και αναφέρεται στον πόνο της μάνας πατρίδας, που κλαίει για τα αγαπημένα της παιδιά, τα… «πουλιά» της, που λείπουν στην ξενιτιά, όπου κατέφυγαν ως μετανάστες.
Κι αν τα παιδιά, τα έμψυχα, δεν ξενιτεύτηκαν «οικεία βουλήσει», αλλά από ανάγκη, κάποια άλλα «παιδιά», αυτά της μάνας Ακρόπολης, τα γλυπτά του Παρθενώνος και μία Καρυάτιδα, δεν ξενιτεύτηκαν, αλλά εκλάπησαν και απήχθησαν.
Πράγματι, στα μέσα της πρώτης δεκαετίας του 19ου αιώνος ο Βρετανός λόρδος Ελγιν, εκμεταλλευόμενος την ανοχή των Οθωμανών κατακτητών της Ελλάδος και με την άδειά τους, αποκτώντας φιρμάνι, προέβη στην αποτρόπαια πράξη της αφαίρεσης των Γλυπτών του Παρθενώνος. Δεν εγνώριζε, βεβαίως, ως αφελής, ότι αποσπούσε ένα κομμάτι από ένα θεσπέσιο και αρμονικό σύνολο, από το ευγενέστερο σύνολο τελειότητος ανά τον κόσμο.
Μεταξύ των κλαπέντων και απαχθέντων Μαρμάρων υπάρχει και μία Καρυάτις, από τις έξι! Πώς, άραγε, θα ένιωθε μια Βρετανίδα μητέρα, αν κάποιοι κλέφτες τής αποσπούσαν από την αγκαλιά της τη μία θυγατέρα, αν είχε έξι κόρες; Ετσι θα ένιωθε και θα εσπάραζε και η Ακρόπολις των Αθηνών, εάν είχε ψυχή.
Δεν σας ανήκουν, κύριοι, αυτά τα Μάρμαρα και πρέπει να τα επιστρέψετε! Αλλά και δεν χρειαζόμαστε δικηγόρους παγκοσμίου φήμης για να υπερασπισθούν τα δίκαια αιτήματά μας. Καλύτερος πρεσβευτής προς τούτο είναι η αιώνια αγάπη των απανταχού Ελλήνων για όλα τα μνημεία που απαρτίζουν την πολιτιστική των κληρονομιά. Ενας λαός που ονειρεύεται τη ζωή με ομορφότερο τρόπο, σε σχέση με τους άλλους λαούς, όπως λέει κάποιος Γερμανός φιλόσοφος.
Οσο τα κρατείτε υπό την κατοχήν σας, ως να έχουν ψυχή και αυτά, νιώθουν το έντονο και δυσάρεστο συναίσθημα του να μη βρίσκονται στην πατρίδα τους, στη χώρα που τα γέννησε! Ασφυκτιούν στο Βρετανικό Μουσείο! Δυσκολεύονται να επιζήσουν και να μην αλλοιωθούν στην ατμόσφαιρα του Λονδίνου, όπου επικρατεί η αιθαλομίχλη, το περίφημο smog, που προέρχεται από συγκερασμό δύο δικών σας λέξεων, ήτοι smoke, που σημαίνει καπνός, και fog, που σημαίνει ομίχλη! Κι όπως λέει κι ο μεγάλος, σύγχρονός μας ποιητής, «…αυτά τα Μάρμαρα δεν μπορούν με λιγότερο ήλιο και ουρανό», αναφερόμενος στον λαμπερό ήλιο της Ελλάδος και στον καταγάλανο αττικό ουρανό. Την ίδια άποψη, βεβαίως, είχε -από το 1928- και ο Βρετανός βουλευτής Φίλιπ Σόουν, λέγοντας ότι «τα έξοχα ερείπια του Παρθενώνος και η φωτεινή ατμόσφαιρα της Αθήνας αποτελούν την καταλληλότερη θέση για τα πιο αρμονικά Γλυπτά του κόσμου».
Πράγματι, τα μεσημέρια, στης Ακρόπολης τα μέρη, το φως του ήλιου που πίπτει και ανακλάται σε όλα εκείνα τα όμορφα μάρμαρα και σε όλες τις πέτρες του Ιερού Βράχου γίνεται εκτυφλωτικό και έχει κανείς την αίσθηση ότι αναδύεται γύρωθεν η θεσπέσια μουσική του Σταύρου Ξαρχάκου, υποδυόμενη τον υπέρλαμπρο ήλιο της Ελλάδος.
Λίγο πιο κάτω, από τον χώρο της Ρωμαϊκής Αγοράς, νιώθει κανείς να ανέρχεται η μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, υποδυόμενη τον λυρισμό της ψυχής των Ελλήνων, ενώ -απέναντι- από την οδό Επιφανούς, νομίζει ο επισκέπτης της περιοχής ότι εκπέμπεται η στιβαρή και επική μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, υποδυόμενη την ορμή και τους επικούς αγώνες των Ελλήνων για κάθε δίκαιο που τους πνίγει. Και δίπλα, από τα σκαλιά της Πλάκας και από τις μπουάτ, νιώθει πως ακούει μουσικές του Νέου Κύματος, υποδυόμενες την αιώνια νεότητα! Απ’ όλο αυτό το αρμονικό σύνολο αφηρέθησαν εκείνα τα αναπόσπαστα Γλυπτά που τελούν υπό την κατοχήν σας εδώ και δύο αιώνες…
Δεν είναι κτήμα σας, και μας προτείνατε να μας τα δανείσετε! Διότι δεν τα αγοράσατε, ούτε επωλήθησαν από τους Ελληνες. Κάποιος ομοεθνής σας, μόνον, τα απέσπασε, εκμεταλλευόμενος τη δεινή θέση της πατρίδος μας και τα δεσμά της σκλαβιάς που κρατούσαν δεμένα τα χέρια των Ελλήνων. Την παροιμιώδη αγάπη των οποίων, όμως, προς αυτά περιγράφει κατά θαυμάσιο τρόπο ο μεγάλος μας ποιητής Γ. Δροσίνης, που λέγει τα εξής: «Αφού επεναστάτησαν οι Ελληνες και οι Οθωμανοί πολιορκούσαν την Ακρόπολη, εσκόπευαν να αφαιρέσουν τον μόλυβδο, που συνεκράτει τα τμήματα από τις κολώνες μεταξύ των· οπότε οι Ελληνες -αν και πολιορκούμενοι- εδέχοντο να προσφέρουν στους Αγαρηνούς από το δικό τους μολύβι που είχαν για να κατασκευάζουν τα δικά τους φυσίγγια, αρκεί να παρέμεναν τα αρχαία τους μνημεία άθικτα!». Τοιαύτη ήτο, ανέκαθεν, η αγάπη των Ελλήνων για τον Παρθενώνα.
Υπάρχει μία λέξη, παγκοσμίως χρησιμοποιουμένη, από το λεξιλόγιό σας, που κρύβει μελωδία μέσα της! Η λέξη «τζέντλεμαν». Δείξτε μας πως είστε αντάξιοι αυτής της λέξεως, για να περισώσετε την πολιτισμική σας υστεροφημία.
Λόρδος και ο ένας, λόρδος και ο άλλος… Σταματήστε να ταυτίζεστε με τον Ελγιν και παραδειγματιστείτε από τη θυσία του λόρδου Βύρωνος, ο οποίος χάρισε την καρδιά του σε μια κόρη της περιοχής της Ακροπόλεως και τη ζωή του όλη για το Μεσολόγγι! Γαλουχηθείτε με το πάθος του Ουίνστον Τσόρτσιλ για τις αρχαιότητες της ως άνω περιοχής και τη λάμψη του αττικού ουρανού!
Τι λέγει, άραγε, ο ελληνολάτρης πρώην πρέσβης -εν Ελλάδι- της Μεγ. Βρετανίας Τζον Κίτμερ, ο οποίος τυγχάνει βαθύς γνώστης της ελληνικής Ιστορίας και του πολιτισμού; Ποια είναι η θέσις του για το θέμα της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνος; Τι θα απαντούσε στον Περικλή; Μήπως δεν πρέπει να επαναπαύεται εις τη διά των λόγων του εκπεφρασμένην λατρεία του διά καθετί ελληνικό, αλλά να προχωρήσει εις πράξεις και πιέσεις προς τους αρμοδίους της πατρίδος του μέχρι της τελικής δικαιώσεως του ελληνικού αιτήματος;
Δεν μπορούμε να ζητήσουμε από την παγκόσμια ορολογία και επιστήμη να μας επιτρέψει τις άπειρες λέξεις που εδανείσθησαν από την πανέμορφη και συμπαντική ελληνική γλώσσα μας· διότι η γλώσσα μας είναι πνεύμα αρχαίο, ελληνικό και αθάνατο. Ζητούμε, όμως, και σας παρακαλούμε να μας επιστρέψετε τα Μάρμαρα του Παρθενώνος, που είναι χειροπιαστά αντικείμενα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, ώστε να επαναποκτήσει η Ακρόπολις την αρχικήν της υπόστασιν.
Εκ παραλλήλου, παρόμοια παράπονα και εκκλήσεις εκφράζω και προς τον γαλλικό λαό και το αντίστοιχο υπουργείο Πολιτισμού, προκειμένου να επιστραφούν εις την Ελλάδα και η Αφροδίτη της Μήλου και η Νίκη της Σαμοθράκης, τα οποία αρχαία μας αριστουργήματα «φιλοξενούνται» εις το Μουσείο του Λούβρου.
Η μεν Αφροδίτη της Μήλου εκλάπη περί το 1820. Παρόμοια εποχή ως και με τα Μάρμαρα της Ακροπόλεως, δηλαδή οθωμανική επικυριαρχία στην Ελλάδα, υπό την κάλυψιν της οποίας η πειρατεία αλώνιζε εις το Αιγαίο. Εποχή κατά την οποία κάποιοι Γάλλοι μετέφεραν την Αφροδίτη της Μήλου στο Λούβρο, ενώ κάποιοι άλλοι, ελάχιστοι Γάλλοι αξιωματικοί εξεπαίδευον στις σύγχρονες τακτικές πολέμου τους στρατιώτες του Ιμπραήμ, ώστε να καταπνίξουν την επανάστασιν εις την Πελοπόννησον. Η δε Νίκη της Σαμοθράκης μετεφέρθη και αυτή τμηματικώς, πάλι από Γάλλους, κατά τη χρονική περίοδο από το 1864 ως το 1884, και ετοποθετήθη και αυτή εις το Μουσείον του Λούβρου, πλάι εις την Αφροδίτη. Εποχή που το βόρειον ήμισυ της Ελλάδος υφίστατο εισέτι τουρκικόν ζυγόν!
Πού είναι η λατρεία για την Ελλάδα που εκφράζουν μέσω της μόδας διάφοροι σχεδιαστές – Γάλλοι πολίτες; Γιατί δεν δράττονται της ευκαιρίας να την αποδείξουν εμπράκτως με στοχευμένες κινήσεις; Πού είναι η περίφημη «Ελλάς – Γαλλία – Συμμαχία»;
Θα περιμένουμε, λοιπόν, κύριοι. Δείξτε κι εσείς τον πολιτισμό σας! Διότι, εν τέλει, η λέξη πολιτισμός δεν σημαίνει μόνο το σύνολο των επιτευγμάτων του ανθρώπινου πνεύματος και της τέχνης· σημαίνει -πρωτίστως- ΚΑΙ συμπεριφορά ΚΑΙ αποδοχή του δικαίου και στάση ζωής.
Μετά τιμής,
Γ. ΣΤΑΥΡΟΥ
Συνταγματάρχης Ε.Σ. ε.α.
