Ένα κεφάλαιο της σύγχρονης γαλλικής ιστορίας κλείνει οριστικά αύριο 21 Οκτωβρίου, αφού ο Νικολά Σαρκοζί, ο άλλοτε πανίσχυρος «μικρός Ναπολέων» της Πέμπτης Δημοκρατίας, θα διαβεί τις πύλες της φυλακής La Santé στο Παρίσι. Ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας βυθίζεται τώρα στο σκοτάδι μιας δικαστικής υπόθεσης που συγκλόνισε την πολιτική σκηνή και αποκάλυψε τις πιο σκοτεινές πτυχές της εξουσίας.
Ο Σαρκοζί, που διετέλεσε πρόεδρος της Γαλλίας από το 2007 έως το 2012 και έγινε γνωστός ως «μικρός Ναπολέων» λόγω της αλαζονείας και του δυναμικού ύφους του, υπήρξε ο ηγέτης που υιοθέτησε σκληρή γραμμή απέναντι στη μετανάστευση και την εθνική ταυτότητα, ενώ έμεινε γνωστός για την υποστήριξη αυστηρότερων ποινών για τους παραβάτες.
Η πτώση ενός πανίσχυρου ηγέτη
Δέκα και πλέον χρόνια μετά τη θητεία του στα Ηλύσια Πεδία, ο κάποτε παντοδύναμος «Σαρκό» βιώνει το άδοξο φινάλε μιας ζωής που άλλοτε ήταν βυθισμένη στη χλιδή και τα προνόμια. Η γαλλική δικαιοσύνη τον έκρινε ένοχο για τη συγκρότηση εγκληματικής οργάνωσης και συνωμοσία σε υπόθεση παράνομης χρηματοδότησης της προεκλογικής του εκστρατείας από τον Λίβυο ηγέτη Μουαμάρ Καντάφι την περίοδο 2005-2007.
Καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια φυλάκισης, αν και υπάρχει πιθανότητα να αποφυλακιστεί με αναστολή πριν από τη λήξη της ποινής του.
Η υπόθεση αποτελεί θεαματική πτώση και ένα σημείο καμπής στον αγώνα της Γαλλίας να αντιμετωπίσει τα φαινόμενα διαφθοράς μεταξύ πολιτικών προσώπων. Είναι η πρώτη φορά που πρώην πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας διατάσσεται να παρουσιαστεί σε φυλακή για να εκτίσει ποινή.
Οι δικαστές, με την υπόθεση Σαρκοζί, φαίνεται πως θέλησαν να στείλουν το μήνυμα ότι «κανένας πολιτικός δεν είναι υπεράνω του νόμου». Όπως σχολίασε το CNN, «στις 21 Οκτωβρίου, ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας θα βρεθεί σε ένα δωμάτιο στο οποίο λίγοι θα ήθελαν να μπουν».
Η φυλακή La Santé και οι διαβόητοι ένοικοί της
Ο Νικολά Σαρκοζί θα κρατηθεί είτε σε απομόνωση είτε στην λεγόμενη «πτέρυγα VIP» της φυλακής La Santé, της μοναδικής φυλακής εντός Παρισιού. Η πτέρυγα αυτή προορίζεται για κρατούμενους που θεωρούνται ακατάλληλοι να συγχρωτίζονται με τον γενικό πληθυσμό, κυρίως για λόγους ασφαλείας -μεταξύ αυτών πολιτικοί, πρώην αστυνομικοί, ακροδεξιοί και ισλαμιστές τρομοκράτες, όπως ανέφερε το δίκτυο BFMTV.
Στα ίδια κελιά έχουν βρεθεί στο παρελθόν ο Ilich Ramirez Sanchez, γνωστός ως “Κάρλος το Τσακάλι”, καθώς και ο διαβόητος ληστής Jacques Mesrine, που δραπέτευσε από τη φυλακή τη δεκαετία του ’70. Εκεί κρατήθηκαν ακόμη ο Alfred Dreyfus, σύμβολο της ιστορικής δικαστικής πλάνης, και πιο πρόσφατα ο Alexandre Benalla, πρώην συνεργάτης του Εμανουέλ Μακρόν, που καταδικάστηκε για βιαιοπραγία εναντίον διαδηλωτών των «Κίτρινων Γιλέκων».
Ο Σαρκοζί δεν θα είναι ο πρώτος παγκόσμιος ηγέτης που θα περάσει από τη La Santé· ο πρώην δικτάτορας του Παναμά Μανουέλ Νοριέγκα είχε φυλακιστεί εκεί μετά την έκδοσή του από τις ΗΠΑ.
Η φυλακή, που χτίστηκε το 1867 και ανακαινίστηκε πλήρως το 2019, χαρακτηρίζεται από τη λεγόμενη «ακτινωτή διάταξη», ώστε κάθε κρατούμενος να βρίσκεται υπό συνεχή επιτήρηση.
Σύμφωνα με τον πρώην κρατούμενο Marco Mouly, που μίλησε στο BFMTV, «είναι εντάξει, La Santé, είναι σαν μέτριο ξενοδοχείο», αναφερόμενος στις αναβαθμισμένες συνθήκες της VIP πτέρυγας. Τα κελιά της έχουν εμβαδόν 9 τ.μ. και διαθέτουν εστία, ψυγείο, τηλεόραση, ντους και τηλέφωνο, ενώ οι κρατούμενοι δεν υποχρεούνται να συγκατοικούν με άλλους.
«Θα πάω φυλακή με το κεφάλι ψηλά, είμαι αθώος»
«Αν θέλουν οπωσδήποτε να κοιμηθώ στη φυλακή, θα κοιμηθώ στη φυλακή. Αλλά με το κεφάλι ψηλά. Είμαι αθώος», δήλωσε ο Σαρκοζί μετά την ακροαματική διαδικασία, με φωνή γεμάτη οργή. «Αυτή η αδικία είναι σκάνδαλο», πρόσθεσε, έχοντας στο πλευρό του τη σύζυγό του Κάρλα Μπρουνί-Σαρκοζί.
Για τους υποστηρικτές του, υπήρξε ο άνθρωπος που θα μπορούσε να τερματίσει τις παθογένειες της γαλλικής πολιτικής και ίσως να «σώσει τη χώρα από τον Μακρόν». Για τους επικριτές του, ωστόσο, δεν ήταν παρά ένας αδίστακτος λαϊκιστής, βυθισμένος στη διαφθορά.
Η καταδίκη του και ο διεθνής διασυρμός του φαίνεται πως έβαλαν οριστικό τέλος σε κάθε σενάριο επιστροφής του στην πολιτική.
Από τον «υπερ-πρόεδρο» στον υπόδικο
Κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, ο Σαρκοζί επέβαλε αυστηρή πολιτική για το μεταναστευτικό και την ασφάλεια, όμως η διακυβέρνησή του επισκιάστηκε από την οικονομική κρίση του 2008. Όταν έχασε από τον Φρανσουά Ολάντ το 2012, έγινε ο δεύτερος πρόεδρος στη γαλλική ιστορία που δεν κατόρθωσε να επανεκλεγεί.
Παρά την υπόσχεσή του να αποσυρθεί, το 2014 επέστρεψε, αναλαμβάνοντας την ηγεσία του κόμματος UMP, μετέπειτα Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, ενώ το 2016 επιχείρησε ξανά να διεκδικήσει την προεδρία. «Έχω έναν ιδιαίτερο σύνδεσμο με τους Γάλλους. Μπορεί να χαλαρώσει, μπορεί να σφίξει, αλλά υπάρχει», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά.
Η Le Monde είχε γράψει πως παρέμενε «πρόσωπο αναφοράς» στην κεντροδεξιά, σημειώνοντας ότι ακόμη και μέλη της κυβέρνησης Μακρόν ζητούσαν συχνά τη συμβουλή του.
Ωστόσο, οι αλλεπάλληλες δικαστικές υποθέσεις και η παρούσα καταδίκη απειλούν να πλήξουν ανεπανόρθωτα την υστεροφημία του.
