Κρίσιμες επαφές για την ευρωπαϊκή άμυνα, την ελληνική βιομηχανική συμμετοχή και το μπλοκάρισμα της Άγκυρας
Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας βρίσκεται σήμερα στις Βρυξέλλες, σε μια ιδιαίτερα κομβική στιγμή για τα θέματα άμυνας καθώς στις 30 Νοεμβρίου λήγει η προθεσμία υποβολής προτάσεων των κρατών μελών στο ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο SAFE.
Η παρουσία του στη βελγική πρωτεύουσα μόνο τυχαία δεν είναι∙ το επόμενο διάστημα θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό τον ρόλο της Ελλάδας στα νέα ευρωπαϊκά σχήματα άμυνας.
Επαφές υψηλού επιπέδου για το ευρωπαϊκό αμυντικό οικοσύστημα
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Νίκος Δένδιας αναμένεται να συναντηθεί με τον γενικό γραμματέα αμυντικής βιομηχανίας και διαστήματος της ΕΕ, Timo Pesonen, αλλά και με άλλους Ευρωπαίους αξιωματούχους που διαχειρίζονται το χαρτοφυλάκιο του SAFE και του EDF. Στόχος του ΥΕΘΑ είναι η ανταλλαγή απόψεων για τις προτεραιότητες της ευρωπαϊκής άμυνας, υπό το φως των σύγχρονων συγκρούσεων και της ευρύτερης «Ατζέντας 2030».
Το SAFE αποτελεί αυτή την περίοδο το βασικό εργαλείο της Κομισιόν για τη χρηματοδότηση κοινών αμυντικών προγραμμάτων, με στόχο να περιοριστεί ο κατακερματισμός των εθνικών συστημάτων και να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή βιομηχανία.
Παράλληλα, μέσω του EDF, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρηματοδοτεί έργα αιχμής:
από συστήματα επιτήρησης και τεχνητή νοημοσύνη έως κυβερνοάμυνα και προηγμένες τεχνολογίες στο διάστημα.
Για τα κράτη-μέλη –και ειδικά για την Ελλάδα– το όφελος είναι διπλό: πρόσβαση σε τεχνολογίες που δεν θα μπορούσαν να αναπτυχθούν αυτόνομα και μείωση της εξάρτησης από τρίτες χώρες.
Η ελληνική βιομηχανική συμμετοχή στο προσκήνιο
Η ελληνική πλευρά δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας στα ευρωπαϊκά προγράμματα. Ο Νίκος Δένδιας έχει ήδη τονίσει πως υιοθετείται ένα μοντέλο σταθερής εθνικής συμμετοχής με μετρήσιμη απόδοση, με στόχο η ελληνική βιομηχανία να έχει τουλάχιστον 25% συμμετοχή στα εξοπλιστικά προγράμματα.
Γι αυτό και οι συζητήσεις στις Βρυξέλλες αναμένεται να εστιάσουν τόσο στην προώθηση ελληνικών προτάσεων όσο και στη διεκδίκηση ενεργότερης συμμετοχής της χώρας στα νέα ευρωπαϊκά σχήματα και συμπράξεις.
Το SAFE και η Τουρκία: Αμετακίνητη η ελληνική θέση
Με τον χρόνο να πιέζει, ο Νίκος Δένδιας θα θέσει ξανά το ζήτημα της συμμετοχής τρίτων χωρών στο πρόγραμμα SAFE, επαναλαμβάνοντας τη διαχρονική ελληνική και κυπριακή θέση: κανένα ενδεχόμενο συμμετοχής της Τουρκίας όσο συνεχίζονται οι παράνομες και επιθετικές ενέργειες της Άγκυρας απέναντι σε κράτος-μέλος της ΕΕ.
Το μήνυμα αυτό είχε σταλεί από κοινού σε Αθήνα και Λευκωσία πριν από το ταξίδι του Δένδια, με τη συμμετοχή του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη και του Κύπριου ΥΠΑΜ Βασίλη Πάλμα. Η Τουρκία, με τις συνεχείς προκλήσεις και παραβατικές συμπεριφορές στην Ανατολική Μεσόγειο, έχει ουσιαστικά αποκλείσει η ίδια τον δρόμο της προς το SAFE.
Αντίστοιχα δύσκολος θεωρείται ο δρόμος και για το Ηνωμένο Βασίλειο, με διεθνή μέσα να σημειώνουν ότι ίσως να μην υπάρξει συμφωνία μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου. Ακόμη κι έτσι, βρετανικές εταιρείες θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν παραγγελίες 10-12 δισεκατομμυρίων ευρώ, σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές.
Η επίσκεψη Δένδια στις Βρυξέλλες συμπίπτει με μια περίοδο ενίσχυσης της ευρωπαϊκής αμυντικής ταυτότητας. Η Ελλάδα επιδιώκει να παραμείνει ενεργός παίκτης στις τεχνολογικές εξελίξεις και να κατοχυρώσει σταθερή παρουσία στα κοινά ευρωπαϊκά προγράμματα.
Σε μια εποχή όπου η ΕΕ στοχεύει σε μια πιο ενιαία, αποτελεσματική και τεχνολογικά προηγμένη αμυντική αρχιτεκτονική, η εμβάθυνση των συνεργασιών αποκτά ιδιαίτερη σημασία.