Η ποινικοποίηση της άποψης στην Ε.Ε. είναι πλέον γεγονός
Όσοι εκφράζουν άποψη οφείλουν πλέον να γνωρίζουν το εξής: Αν η ανάλυσή τους είναι θετική για τη Ρωσία ή ασκούν κριτική στην Ουκρανία, μπαίνουν αυτομάτως στο στόχαστρο της Ε.Ε.
- Της Μαρίας Δεναξά
Το νέο αντιρωσικό πακέτο κυρώσεων των Βρυξελλών δεν περιορίζεται πια σε κράτη και θεσμούς· επεκτείνεται και στους Ευρωπαίους πολίτες, οι οποίοι στοχοποιούνται ως «φιλορώσοι».
Τη Δευτέρα, με πρωτοβουλία της Γαλλίας, η Ε.Ε. ανακοίνωσε την επιβολή κυρώσεων κατά 12 ατόμων που χαρακτηρίζονται «δίαυλοι της προπαγάνδας του Κρεμλίνου και αρχιτέκτονες των ξένων ψηφιακών παρεμβάσεων». Μεταξύ αυτών ο Ζακ Μποντ, πρώην συνταγματάρχης του ελβετικού στρατού και πρώην συνεργάτης του ΝΑΤΟ, αλλά και ο Γάλλος Ξαβιέ Μορό, πρώην στρατιωτικός, επιχειρηματίας και αναλυτής, παντρεμένος με Ρωσίδα και κάτοικος Μόσχας.
Οι κυρώσεις τους επιβλήθηκαν για τις αναλύσεις και τις παρεμβάσεις τους σε εναλλακτικά μέσα, όπου έκαναν λόγο για αδελφοκτόνο πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Σύμφωνα, ωστόσο, με τις ευρωπαϊκές Αρχές, φέρεται ότι διέδωσαν συνωμοσιολογικές θεωρίες, σύμφωνα με τις οποίες η Ουκρανία είχε οργανώσει τη δική της εισβολή με στόχο την ένταξή της στο ΝΑΤΟ. Κατόπιν αυτής της απόφασης, οι Βρυξέλλες αποφάσισαν να παγώσουν τα περιουσιακά στοιχεία όλων, ενώ στον Ξαβιέ Μορό, που διαθέτει διπλή υπηκοότητα, απαγορεύτηκε η είσοδός του στην Ευρώπη και τη χώρα του.
«Kατηχητική» γραμμή
Ξεφεύγοντας από την επίσημη «κατηχητική» γραμμή της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την Ουκρανία, ο Ζακ Μποντ και ο Ξαβιέ Μορό αποτέλεσαν ξεκάθαρα προσδιορισμένο πολιτικό στόχο για τους Ευρωπαίους αξιωματούχους. Σε αυτόν τον ιδεολογικά κλειδωμένο πλέον χώρο, κάθε στρατηγική ανάγνωση που αρνείται την επιβαλλόμενη και υπαγορευμένη γραμμή καθίσταται πρώτα ύποπτη και στη συνέχεια εχθρική. Ο προφορικός και ο γραπτός λόγος παύουν να είναι εργαλεία κατανόησης των καταστάσεων και αντιμετωπίζονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο ως όπλα.
Αυτή η εκτροπή δεν είναι τυχαία. Απορρέει από τον πανικό των ευρωπαϊκών Αρχών απέναντι σε έναν κυρίαρχο λόγο που δεν ζητά ούτε ιδεολογική «βίζα» ούτε τεχνοκρατική άδεια. Ποινικοποιώντας την ανάλυση, την άποψη ή την κριτική, οι Βρυξέλλες αποκαλύπτουν τον φόβο τους απέναντι στην ελεύθερη σκέψη και υιοθετούν ανοιχτά μια λογική πλήρους ελέγχου. Το άρθρο 215 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που χρησιμοποιείται ως νομική βάση για αυτές τις κυρώσεις, καταστρατηγείται, καθώς επιτρέπει μόνο τον περιορισμό οικονομικών ή χρηματοπιστωτικών σχέσεων με τρίτη χώρα. Το γεγονός ότι δύο Ευρωπαίοι πολίτες υιοθετούν μέρος του ρωσικού αφηγήματος δεν τους καθιστά επίσημους εκπροσώπους του Κρεμλίνου. Αυτό θα ήταν παράλογο.
Ωστόσο, το «αδίκημα» της ελεύθερης έκφρασης μιας γνώμης εφαρμόζεται σιωπηρά και αυθαίρετα. Κι ενώ όλοι θα έπρεπε να αγανακτούν, ελάχιστοι φαίνεται να αντιλαμβάνονται τη σοβαρή στοχοποίηση και την ανατροπή που σηματοδοτεί μια βαθιά πολιτισμική ρήξη. Η επιβολή κυρώσεων σε έναν αναλυτή για όσα γράφει ισοδυναμεί με την ανύψωση της ιδεολογίας σε νόμο και της συμμόρφωσης σε κριτήριο ιθαγένειας. Ο διάλογος στην Ευρωπαϊκή Ενωση φαίνεται πως δεν έχει πλέον θέση.
Μηχανισμός καταδίωξης
Οι Βρυξέλλες δρουν ως μια εξουσία σε κατάσταση πολιορκίας, όπου κάθε απόκλιση θεωρείται δολιοφθορά και κάθε κριτική, στρατηγική απειλή. Ο μηχανισμός καταδίωξης που τέθηκε τη Δευτέρα σε λειτουργία είναι ξεκάθαρος:
❱ απονομιμοποίηση της αποκλίνουσας φωνής
❱ εξομοίωσή της με πολιτικό κίνδυνο
❱ και στη συνέχεια νομιμοποίηση της διοικητικής καταστολής.
Πέρα από τις κυρώσεις στους δύο «φιλορώσους» Ευρωπαίους, αυτός ο μηχανισμός δεν έχει τίποτα το δημοκρατικό. Εγκαθιδρύει μια διακυβέρνηση μέσω πνευματικής τρομοκρατίας, όπου η αυτολογοκρισία μετατρέπεται σε αντανακλαστικό επιβίωσης. Η Ευρωπαϊκή Ενωση, ανίκανη να αναλάβει τις γεωπολιτικές της αποτυχίες, προτιμά να φιμώσει όσους τις αποκαλύπτουν.
Η πνευματική κυριαρχία των λαών θυσιάζεται στον βωμό ενός παγιωμένου και αγιοποιημένου αφηγήματος, που παρουσιάζεται ως η μόνη επιτρεπτή αλήθεια. Την ίδια ώρα που οι Βρυξέλλες καταδιώκουν τους αναλυτές, οι «κατασκευασμένες αλήθειες» που δημοσιεύονται και επικυρώνονται από το επίσημο αφήγημα ευδοκιμούν ανεμπόδιστα.
Το παράδειγμα του Κουπιάνσκ παραμένει χαρακτηριστικό: μια πολύ περιορισμένη ανακατάληψη παρουσιάστηκε στα δυτικά ΜΜΕ ως ολοκληρωτική νίκη μέσω προσεκτικά σκηνοθετημένων εικόνων. Δεν έχει σημασία η πραγματικότητα στο πολεμικό μέτωπο, αλλά μόνο η υπαγορευμένη ιστορία. Αυτό το καθεστώς στηρίζεται σε μια απλή αρχή: αληθές είναι ό,τι εξυπηρετεί την πολιτική γραμμή. Κάθε αντίλογος χαρακτηρίζεται αίρεση και, μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο ανεξάρτητος λόγος δεν αντικρούεται με επιχειρήματα, αλλά διαγράφεται.
Ελευθερία της σκέψης
Με αυτή την απόφαση, οι Βρυξέλλες δεν υπερασπίζονται την Ουκρανία· υπερασπίζονται το δικό τους αφήγημα, με τίμημα μια συνειδητή παραχάραξη της πραγματικότητας. Με τη θεσμική επικύρωση του ψεύδους, ο πόλεμος μετατρέπεται σε αφηγηματικό προϊόν και η ενημέρωση σε εργαλείο συλλογικής πειθαρχίας, δημιουργώντας ένα επικίνδυνο προηγούμενο. Οι αναλυτές στους οποίους επιβάλλονται κυρώσεις πληρώνουν το τίμημα της άρνησής τους να συμμετάσχουν σε αυτή την επικίνδυνη φαρσοκωμωδία. Το «έγκλημά» τους δεν είναι το λάθος, αλλά η ανεξαρτησία.
Παράλληλα, οι ευρωπαϊκές Αρχές απαιτούν πλήρη ευθυγράμμιση των συνειδήσεων, μετατρέποντας τον δημόσιο χώρο σε ηχώ. Το σύστημα δεν ανέχεται πλέον τον αντίλογο, επειδή γνωρίζει πόσο εύθραυστο είναι. Μια εξουσία που πατά γερά στα πόδια της δεν χρειάζεται να επιβάλλει λογοκρισία. Οι Βρυξέλλες, όμως, πολλαπλασιάζουν τις απαγορεύσεις, αποδεικνύοντας τη νευρικότητά τους.
Αγιοποιώντας ένα μοναδικό αφήγημα, η Ευρωπαϊκή Ενωση παραιτείται από την κατανόηση του κόσμου όπως είναι και καταδικάζει τους λαούς της να κινούνται μέσα σε μια τεχνητή πραγματικότητα, κατασκευασμένη για να συγκαλύπτει τις τραγικές στρατηγικές αποτυχίες της.
Απέναντι σε αυτή την εκτροπή, ένα γεγονός καθίσταται προφανές: Η υπεράσπιση της πνευματικής κυριαρχίας δεν είναι πλέον πολυτέλεια, αλλά ζωτική αναγκαιότητα. Διότι όταν ο λόγος και ο αντίλογος μετατρέπονται σε εχθρική πράξη, σημαίνει ότι η ελευθερία έχει ήδη εγκαταλείψει τις κατ’ επίφαση δημοκρατίες μας…
