Σε πόλο έλξης χιλιάδων επισκεπτών έχει μετατραπεί τα τελευταία πέντε χρόνια το σπήλαιο της Θεόπετρας στην Καλαμπάκα, λόγω του μεγάλου αρχαιολογικού του ενδιαφέροντος, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται και οι εργασίες για τη δημιουργία μουσείου. Η επιστημονική αξία του κρίνεται από τους ειδικούς ως εξέχουσα για την προϊστορία ολόκληρης της χώρας, καθώς είναι από τα λίγα σπήλαια με τόσο μεγάλο εύρος επιχώσεων, που καλύπτουν την ανθρώπινη εξέλιξη σε μια κρίσιμη περίοδο, αυτήν της εξέλιξής του από Νεάντερταλ σε Homo Sapiens.
Σύμφωνα με την αρχαιολόγο και επίτιμη διευθύντρια της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας Νίνα Κυπαρίσση-Αποστολίκα, οι ανασκαφές στους χώρους του σπηλαίου έφεραν στο φως νέα κατάλοιπα εστιών φωτιάς της Μεσολιθικής περιόδου, αποδεικνύοντας ότι κατά την εν λόγω περίοδο η δραστηριότητα ήταν αυξημένη, «αφού το κλίμα είχε βελτιωθεί και οι άνθρωποι είχαν την απαιτούμενη εμπειρία για να οδηγηθούν σταδιακά στην καλλιέργεια και αργότερα στην κεραμική τεχνολογία».
Το σπήλαιο της Θεόπετρας συνέχισε να φιλοξενεί τον άνθρωπο και την επόμενη περίοδο (Νεολιθική), αν και τότε είχαν ήδη αναπτυχθεί οι πρώτες υπαίθριες εγκαταστάσεις στη Θεσσαλία. «Φαίνεται ότι στο τέλος της Νεολιθικής περιόδου (στα 4.000 π.Χ.) το σπήλαιο αποτέλεσε έναν χώρο “ιερού συμβολισμού”, ενώ δεν φαίνεται να κατοικείτο πλέον συστηματικά» εξηγεί η κυρία Κυπαρίσση-Αποστολίκα.
Στο πέρασμα των χιλιετιών, πάντως, άλλαξε πιθανότατα και ο «ανθρώπινος τύπος» που ζούσε στην περιοχή. «Από άλλες θέσεις της Ευρώπης είναι γνωστό ότι ο Homo Sapiens neanderthalensis χάνεται ύστερα από 40.000 χρόνια και εμφανίζεται ο σημερινός άνθρωπος, ενώ στη Μέση Ανατολή ο σύγχρονος άνθρωπος εμφανίστηκε ήδη από τα περίπου 100.000 χρόνια πριν από σήμερα» προσθέτει η κυρία Κυπαρίσση-Αποστολίκα. Στη Θεόπετρα, πάντως, ανακαλύφθηκαν αποτυπώματα πελμάτων που χρονολογούνται πέραν των 100.000 χρόνων και αν αυτά ανήκουν στον σύγχρονο άνθρωπο, σημαίνει ότι αυτός βρέθηκε στον ελλαδικό χώρο χιλιάδες χρόνια πριν από την υπόλοιπη Ευρώπη.
Αγγελος Σκορδάς
