Ισραήλ: Αντίποινα μετά την αναγνώριση

«Δεν θα υπάρξει παλαιστινιακό κράτος» δήλωσε εμφατικά o Ισραηλινός πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια ομιλίας του

Σε μια εποχή έντονων γεωπολιτικών αναταράξεων, το κύμα αναγνωρίσεων του παλαιστινιακού κράτους πυροδοτεί φόβους για νέες, απρόβλεπτες εντάσεις στη Μέση Ανατολή. Το Ηνωμένο Βασίλειο, ιστορικός υποστηρικτής της δημιουργίας του κράτους του Ισραήλ, με τη Διακήρυξη Μπάλφουρ του 1917, έκανε το βήμα αυτό το Σαββατοκύριακο μαζί με την Αυστραλία, τον Καναδά και την Πορτογαλία. Ακολούθησε τη Δευτέρα η Γαλλία, που πρωτοστατεί σε αυτή τη δυναμική, κατά τη διάρκεια μιας ειδικής συνεδρίασης της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

• Παρίσι, Μαρία Δεναξά

Από την πλευρά τους, οι ισραηλινές Αρχές επεξεργάζονται και τελειοποιούν τα αντίποινά τους μεθοδικά, σχεδιάζοντας κάθε λεπτομέρεια. Η σφοδρότητα και η ομοφωνία των αντιδράσεων ήταν τέτοια, που κανείς δεν αμφιβάλλει ότι θα εφαρμοστούν. «Δεν θα υπάρξει παλαιστινιακό κράτος» δήλωσε στα εβραϊκά ο Ισραηλινός πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια επίσημης ομιλίας του. «Αυτό δεν θα συμβεί. Ενα παλαιστινιακό κράτος δεν θα ιδρυθεί δυτικά του Ιορδάνη» επανέλαβε. Από «τον ποταμό έως τη θάλασσα» το Ισραήλ είναι αποφασισμένο να μην αφήσει κανένα χώρο στους γείτονές του, τόνισε ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, αφήνοντας να αιωρείται η παλιά ισραηλινή ιδέα ότι το «πραγματικό» παλαιστινιακό κράτος βρίσκεται εντός των σημερινών συνόρων της Ιορδανίας.

«Θα συνεχίσουμε»

Ο Νετανιάχου, ο οποίος για χρόνια είχε αποδεχτεί με επιφύλαξη την υπόθεση μιας λύσης δύο κρατών, δεν διστάζει να εξηγήσει την αύξηση των ισραηλινών αποικιών στη Δυτική Οχθη, με σκοπό ακριβώς να εμποδίσει κάθε προοπτική για ένα παλαιστινιακό κράτος. Υπό την ηγεσία του το Ισραήλ «διπλασίασε τους εποικισμούς στην Ιουδαία – Σαμάρεια, και θα συνεχίσουμε σε αυτήν την πορεία» δήλωσε, χρησιμοποιώντας τη βιβλική ονομασία της Δυτικής Οχθης.
Πάνω απ’ όλα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός είπε ότι θέλει να περιμένει μια συνάντηση με τον Ντόναλντ Τραμπ, που έχει προγραμματιστεί για την επόμενη εβδομάδα, προκειμένου να θέσει σε εφαρμογή την επιβολή των αντιποίνων, ελπίζοντας στην αμερικανική έγκριση και στον καθορισμό, ίσως, μιας κοινής αντίδρασης. Γαλλικές πηγές παραδέχονται ότι «κυκλοφορούν φήμες» σχετικά με αυτά τα πιθανά αντίποινα.

Εδώ και αρκετές εβδομάδες Ισραηλινοί υπουργοί αναφέρουν την ιδέα για το κλείσιμο του γαλλικού προξενείου στην Ιερουσαλήμ, ενός κτιρίου της οθωμανικής εποχής, που δεν αποτελεί μόνο σύμβολο της μακράς γαλλικής παρουσίας στους Αγίους Τόπους, αλλά και σύνδεσμο με την Παλαιστινιακή Αρχή του Μαχμούντ Αμπάς στη Ραμάλα, ανεξάρτητα από τη γαλλική πρεσβεία, που βρίσκεται στο Τελ Αβίβ. Πέρα από αυτές τις άμεσες αντιδράσεις, η Γαλλία προετοιμάζεται επίσης και για έναν άλλο τύπο αντιποίνων, τα οποία θα στρέφονται κατά της ίδιας της Παλαιστινιακής Αρχής. Αυτά θα μπορούσαν να αφορούν την προσάρτηση μέρους της Δυτικής Οχθης (συγκεκριμένα, ίσως, της κοιλάδας του Ιορδάνη) ή ακόμη και την προσάρτηση ολόκληρου του παλαιστινιακού εδάφους στο σύνολό του, όπως έχουν ήδη απειλήσει Ισραηλινοί υπουργοί. «Αυτές οι ενέργειες είναι προφανώς παράνομες» σχολιάζουν στο Ελιζέ, προσθέτοντας ότι ο καθένας θα πρέπει να «αναλάβει τις ευθύνες του».

«Δική μας η γη»

Εν αναμονή μιας πιθανής αμερικανικής υποστήριξης, η ισραηλινή ηγεσία επιδεικνύει μια αδιάσπαστη ενότητα ως προς την καταδίκη της αναγνώρισης της Παλαιστίνης. Σε απόλυτη συμφωνία με ένα μεγάλο μέρος της ισραηλινής κοινωνίας, που πλέον αντιτίθεται σθεναρά στη λύση των δύο κρατών, και στον απόηχο μιας πρόσφατης απόφασης του ισραηλινού Κοινοβουλίου, Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν πολλαπλασιάσει τις εμπρηστικές δηλώσεις. «Η γη του Ισραήλ είναι δική μας, τώρα και για πάντα» δήλωσε με πάθος η υπουργός Μεταφορών, Μίρι Ρέγκεβ, αναφερόμενη στο Μεγάλο Ισραήλ.

Ο συνάδελφός της από το υπουργείο Οικονομίας, Νιρ Μπαρκάτ (ο οποίος θεωρείται «μετριοπαθής»), απαίτησε «πλήρη κυριαρχία» σε ολόκληρη τη Δυτική Οχθη. Ο πρώην υπουργός Αμυνας, Γιοάβ Γκαλάντ, αν και αντίθετος με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, ήταν ακόμη πιο σαφής. «Δεν θα υπάρξει ποτέ παλαιστινιακό κράτος» δήλωσε με έμφαση, κάνοντας μάθημα στους Βρετανούς, των οποίων η εντολή επί της Παλαιστίνης «έληξε πριν από 77 χρόνια». Μπορεί μια πιθανή δυναμική αντιποίνων και αντεπιθέσεων να οδηγήσει σε γρήγορες αποφάσεις για το Ισραήλ από την πλευρά της Δύσης; «Θα δούμε πώς θα εξελιχθεί η συζήτηση, αλλά τα πράγματα κινούνται στις Βρυξέλλες» λένε από τη γαλλική πλευρά.

Το «ανταγωνιστικό» ειρηνευτικό σχέδιο του Τόνι Μπλερ

Σαν να ήθελε να προλάβει ακόμα μία πρωτοβουλία υπέρ της Παλαιστίνης, που θα μπορούσε να δρομολογηθεί από το κύμα των αναγνωρίσεων, επανεμφανίστηκε αυτές τις μέρες στη διεθνή σκηνή ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ, παρουσιάζοντας ένα είδος «ανταγωνιστικού» ειρηνευτικού σχεδίου, που αποσκοπεί στο να καθορίσει την επόμενη ημέρα όχι μόνο για τη Γάζα, αλλά και για το σύνολο του παλαιστινιακού εδάφους. Αυτό το σχέδιο φέρει επίσης την υπογραφή του Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρού του προέδρου Τραμπ, και έχει, εν τω μεταξύ, λάβει την έγκριση του Λευκού Οίκου. Δεν προβλέπει τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους και θα σήμαινε, επιπλέον, την απομάκρυνση -τουλάχιστον προσωρινή- της Παλαιστινιακής Αρχής από τη Γάζα.

Ισως σε αυτό το πνεύμα ο πρόεδρος Τραμπ αποκάλυψε επίσης, χωρίς προειδοποίηση, ότι θα συναντηθεί στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ με διάφορους ηγέτες από τον Αραβικό Κόλπο, την Ιορδανία και τη Συρία για να συζητήσουν το θέμα της Γάζας και το εναλλακτικό σχέδιο του Τόνι Μπλερ για τα παλαιστινιακά εδάφη. Τα πιόνια, λοιπόν, πάνω στη διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα δείχνουν να κινούνται με καταιγιστικούς ρυθμούς: Από τη μια, το κύμα αναγνωρίσεων της Παλαιστίνης. Από την άλλη, η αρνητική στάση του Ισραήλ. Και ανάμεσά τους η Δύση, που προσπαθεί να ισορροπήσει σε ένα τεντωμένο σχοινί, γνωρίζοντας ότι κάθε απόφαση μπορεί να επιταχύνει μια νέα σύγκρουση ή να ανοίξει κάποιες χαραμάδες για λύση. Η αναγνώριση της Παλαιστίνης την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές παραμένει άγνωστο πού θα μπορούσε να οδηγήσει. Πρόκειται για μια απόφαση ιστορικής σημασίας, που θα επαναπροσδιορίσει τον χάρτη της Μέσης Ανατολής ή απλώς για ακόμα ένα επεισόδιο σε έναν ατέρμονο κύκλο σφοδρών αντιπαραθέσεων ανάμεσα στα δύο εμπόλεμα μέρη;