Τα Βαλκάνια είναι μια περιοχή που, με το ταραγμένο παρελθόν της, γέμισε με πολλές σελίδες το βιβλίο της Ιστορίας. Σήμερα όμως, έπειτα από χρόνια, οι εποχές άλλαξαν και οι γέφυρες ξαναχτίστηκαν.
Το «Balkan Εxpress» είναι μια εκπομπή της ΕΤ3 που μετρά έξι χρόνια ζωής. Βαδίζοντας αυτές τις γέφυρες προσπαθεί να ανακαλύψει κυριολεκτικά μια terra incognita (άγνωστη χώρα). Με διάθεση για παρατήρηση και περιπέτεια, σαν ταξιδευτές άλλων εποχών, ο σκηνοθέτης Θόδωρος Καλέσης και η ομάδα του γνωρίζουν και μας μεταφέρουν την καθημερινή ζωή και την κουλτούρα των γειτονικών μας λαών. Κάθε Κυριακή ταξιδεύουν στην Ιστορία και συναντούν τα σημάδια του ελληνικού πολιτισμού, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της περιοχής μεταξύ της Αδριατικής και της Μαύρης Θάλασσας. Μια μοναδικής ομορφιάς φύση, ένας πολύχρωμος πολιτιστικός παράδεισος και μια επιθυμία για γνώση και ανακάλυψη τους ώθησαν να ξεκινήσουν από τη Θεσσαλονίκη ένα μεγάλο ταξίδι. Και συνάντησαν κι εξακολουθούν να συναντούν μια μοναδική ποικιλία από φυσικά τοπία, ένα πολύχρωμο παζλ από λαϊκές παραδόσεις, μουσική, τοπική κουζίνα, ήθη και έθιμα, μετατρέποντας τις οθόνες μας σε παράθυρα και εμάς τους τηλεθεατές σε συνοδοιπόρους τους.
Αύριο, λοιπόν, στις 18.00, το «Balkan Exrpess» μάς ταξιδεύει στην Κωνσταντινούπολη. Η εκπομπή θα ολοκληρωθεί σε δύο μέρη. Μέσα από τις αφηγήσεις, τις μνήμες, και την καθημερινότητα των συμπατριωτών μας, που ζουν ακόμη εκεί, ψηλαφίζει τα σημάδια του χθες και γνωρίζει το παρόν του Ελληνισμού της Πόλης. «Καταγράψαμε την καθημερινότητα αλλά και τα απομεινάρια της Ρωμιοσύνης. Παράλληλα παρουσιάζουμε ιστορίες ανθρώπων που έμειναν και άλλων που επέστρεψαν. Αυτό που παρατηρήσαμε το τελευταίο διάστημα είναι ότι η άφιξη Ελλήνων στην Πόλη, οι οποίοι αναπτύσσουν επιχειρηματικές δράσεις, είναι σημαντική» μας λέει ο σκηνοθέτης Θόδωρος Καλέσης και συμπληρώνει: «Πάντοτε υπήρχε στην Κωνσταντινούπολη το ελληνικό στοιχείο και παίρνει ξανά τη θέση του. Η Πόλη από τις αφίξεις των Ελλήνων ξαναζωντανεύει». Σε αυτό το σημείο των Βαλκανίων, όπως περιγράφει ο σκηνοθέτης, ο επισκέπτης είναι καλοδεχούμενος μόνο και μόνο από την ατμόσφαιρά του. «Η Κωνσταντινούπολη αποτελούσε κι εξακολουθεί να αποτελεί ένα μεγάλο κομμάτι της Ιστορίας μας. Οταν την επισκέπτεσαι, έχεις την εντύπωση ότι έχεις ξαναπάει». Το «Balkan Εxpress» αναζήτησε τους ανθρώπους εκείνους που κρατούν άσβεστη τη φλόγα της Ρωμιοσύνης.
«Επισκεφθήκαμε την εφημερίδα “Απογευματινή”, η οποία περιγράφει την καθημερινότητα της ελληνικής κοινότητας. Αγοράζεται από Ελληνες αλλά και από Τούρκους συνδρομητές, κυρίως καλλιτέχνες, οι οποίοι συνδράμουν για να τη στηρίξουν. Τη θεωρούν και δική τους εφημερίδα, γιατί κατέγραψε σημαντικά ιστορικά γεγονότα από το 1950 έως σήμερα. Συναντήσαμε επίσης το γυμνασιάρχη του Ζωγράφειου Λυκείου, τον κ. Φραγκόπουλο. Ολοι τον γνωρίζουν και είναι ιδιαίτερα σεβαστή προσωπικότητα από Ελληνες και Τούρκους.
Μας ξενάγησε στην περιοχή του Ταξίμ και μας μίλησε χωρίς αναστολές. Μας συγκίνησαν οι αφηγήσεις για τα δύσκολα χρόνια. Εμείς θέλαμε περισσότερο να καταγράψουμε το σήμερα στην Πόλη. Δεν κοιτάξαμε πολύ την Ιστορία. Υπάρχει η πληγή των Σεπτεμβριανών και αναφέρθηκε από όλους». Σύμφωνα με τον κ. Καλέση, οι Ελληνες της Πόλης είναι μεγάλης ηλικίας, οικογενειάρχες, που συνεχίζουν την καθημερινότητά τους σαν να ζουν σε μια περιοχή της Ελλάδας. Η εκπομπή συνάντησε επίσης την κυρία Καίτη, που, συνεχίζοντας την παράδοση της γιαγιάς και της μητέρας της, φτιάχνει αριστοκρατικά καπέλα και είναι πασίγνωστη στην περιοχή. Τα έργα τέχνης της έχουν πολλές φορές φορεθεί σε κινηματογραφικές ταινίες και σειρές. Στο δεύτερο μέρος, με αφορμή το ρεμπέτικο και μια παράσταση σε ένα καφέ αμάν, η εκπομπή κινείται στην περιοχή με μουσική διάθεση. «Καταγράψαμε ό,τι περισσότερο μπορέσαμε και η αλήθεια είναι ότι δυσκολευτήκαμε να χωρέσουμε όλο αυτό το υλικό σε δύο επεισόδια των 45 λεπτών. Τα Βαλκάνια πάντα έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, γιατί συνδέονται με εμάς τους Ελληνες. Είναι η Ιστορία μας. Εχουν ανθρώπους που μοιάζουν με μας, με τους οποίους συνυπάρχουμε. Οι λαοί τους αγαπούν την Ελλάδα. Τους αρέσουν η θάλασσά μας, το φαγητό και οι χοροί μας. Ο Ελληνας δεν γνωρίζει τους Βαλκάνιους. Είναι άνθρωποι που επίσης παλεύουν για μια αξιοπρεπή διαβίωση κι έχουν καταφέρει να βασιστούν σε αξίες όπως η οικογένεια και η χειρωνακτική εργασία» καταλήγει ο σκηνοθέτης.
Ο επόμενος προορισμός του «Balkan Express» θα είναι η Καππαδοκία. Το τρένο χωράει πολλούς και διαφορετικούς επιβάτες, και δεν έχετε παρά να επιβιβαστείτε.
Κωνσταντίνα Γαρνέλη
Μ.Η.Τ. 232120