Λίγα 24ωρα μετά τις αναφορές του πρωθυπουργού για «υποχωρήσεις» ο Τούρκος πρόεδρος ισχυρίστηκε ότι στο Βίλνιους συζήτησαν το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης
Την κυβέρνηση Μητσοτάκη «καρφώνει» ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ισχυριζόμενος ότι κατά το περιβόητο τετ α τετ στο Βίλνιους την περασμένη εβδομάδα συζητήθηκε με τον Ελληνα πρωθυπουργό το θέμα της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου.
Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που οι Ελληνες πολίτες ενημερώνονται από την Αγκυρα για εξαιρετικά κρίσιμης σημασίας ζητήματα που αφορούν τα Ελληνοτουρκικά. Κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει, εξάλλου, τις εν κρυπτώ συναντήσεις που αποκάλυψε ο Τσαβούσογλου. Το μείζον ζήτημα που προκύπτει εν προκειμένω είναι ότι οι ισχυρισμοί του Τούρκου προέδρου έρχονται λίγα εικοσιτετράωρα μετά τις αναφορές Μητσοτάκη για «υποχωρήσεις» στα Ελληνοτουρκικά. Συγκεκριμένα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όταν ρωτήθηκε από τους δημοσιογράφους κατά την επιστροφή του στην Αγκυρα από τα Κατεχόμενα της Κύπρου για το τι προσδοκίες υπάρχουν σχετικά με την αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών απάντησε: «Αυτό το συζητήσαμε ξεκάθαρα με τον κ. πρωθυπουργό Μητσοτάκη. Εννοώ το θέμα της στρατιωτικοποίησης αυτών των νησιών. Αλλωστε ο υπουργός Εξωτερικών μου μίλησε με συνομιλητή του για το θέμα, μιλάει και θα μιλήσει γι’ αυτά».
«Θα ξεπεραστεί»
Ο ίδιος υποστήριξε «φυσικά, αυτό το θέμα δεν προέρχεται μόνο από την Ελλάδα, όπως ξέρετε, οι φίλοι τους στον Λευκό Οίκο και το λόμπι τους προκαλούν συνεχώς. Ως αποτέλεσμα αυτής της πρόκλησης κατά καιρούς εμφανίστηκαν ανεπιθύμητες καταστάσεις» λέγοντας «θα το ξεπεράσουμε γρήγορα» και προσθέτοντας: «Ο υπουργός Εξωτερικών μας, ο κ. Χακάν, συναντά τον συνομιλητή του και οι σχέσεις του συμβούλου μου Τσαγατάι Κιλίτς με τον ειδικό εκπρόσωπο του Μητσοτάκη θα κάνουν αυτή τη διαδικασία πολύ διαφορετική. Πιστεύω ότι θα το ξεπεράσουμε γρήγορα».
Τα παραπάνω που ισχυρίστηκε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προφανώς δεν μπορούν να θεωρηθούν αυτομάτως αληθή. Πλην όμως απαιτούνται άμεσα πειστικές εξηγήσεις από την πλευρά της «γαλάζιας» κυβέρνησης, η οποία ιδίως τον τελευταίο καιρό έχει μια τάση στα… μισόλογα όσον αφορά τα Εθνικά. Μόνο που εν προκειμένω το καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργείο Εξωτερικών επέλεξε τα… άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε, δίχως επί της ουσίας να απαντά στα λεγόμενα Ερντογάν. Μέσω διπλωματικών πηγών -διακινήθηκαν πρώτη φορά στα χρονικά από το Μέγαρο Μαξίμου! – η ελληνική πλευρά απαντά πως «ζητήματα που ανάγονται στην κυριαρχία μας ούτε ετέθησαν στη συνάντηση των δύο αντιπροσωπιών στο Βίλνιους ούτε θα μπορούσαν να είναι αντικείμενο συζήτησης».
Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών δηλαδή απέφυγε να απαντήσει για το εάν ετέθη ζήτημα αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών! Σημειωτέον, είχε προηγηθεί η αδιανόητη παρέμβαση του επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας Γιώργου Γεραπετρίτη στη Βουλή.
Στην προσπάθειά του να δικαιολογήσει τα περί υποχωρήσεων τα οποία διατύπωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Γιώργος Γεραπετρίτης εμφανίστηκε επί της ουσίας σε άλλο μήκος κύματος, ισχυριζόμενος πως είναι «απόλυτη και αναφαίρετη η κυριαρχία μας, δεν επιδέχεται συρρίκνωσης» και λέγοντας πως «ο πρωθυπουργός αυτό που είπε είναι ότι ενδεχομένως να υπάρξουν αποκλίσεις, όχι όμως επιζήμιες για εθνικά θέματα».
Για τα F-16
Κατά τα λοιπά, αναφερόμενος στις τουρκικές προκλήσεις, ανέφερε πως υπό καθεστώς απειλών ή εχθροπραξιών δεν υπάρχει συνεννόηση, ενώ αίσθηση έκανε η αναφορά του για τα F-16. Οπως ισχυρίστηκε: «Δεν μπορούμε να εμποδίσουμε την προμήθεια των F-16, θα απαιτήσουμε ωστόσο να υπάρχει ρητή διατύπωση ότι δεν θα χρησιμοποιηθούν σε βάρος μας».
Σε κάθε περίπτωση και παρά όλα τα παραπάνω, ο υπουργός Εξωτερικών δήλωσε πως η Ελλάδα είναι θετική στην ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όμως χωρίς καμία απολύτως έκπτωση, όπως είπε.
Νέα ακραία πρόκληση με την Παναγία Σουμελά!
Σοκ και έντονη δυσαρέσκεια έχει προκαλέσει η απόφαση των τουρκικών Αρχών να μη δώσουν άδεια να τελεστεί η θεία λειτουργία στην Παναγία Σουμελά στον Πόντο στις 15 Αυγούστου, ανήμερα την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Την είδηση γνωστοποίησε το Οικουμενικό Πατριαρχείο με μία λιτή ανακοίνωση, την οποία εξέδωσε αργά το βράδυ της Πέμπτης η Μεγάλη Πρωτοσυγκελία.
«Γνωρίζεται διά τοῦ παρόντος εἰς τούς ἐνδιαφερομένους εὐσεβεῖς Χριστιανούς ὅτι ἐφέτος δέν θά τελεσθῇ ἡ Θεία Λειτουργία ἐπί τῇ ἑορτῇ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου (15 Αὐγούστου) εἰς τήν ἱστορικήν Ἱ. Μονήν Παναγίας Σουμελᾶ, καθ᾽ ὅτι δέν ἐδόθη ἡ ἀπαιτουμένη ἄδεια παρά τῶν ἁρμοδίων κυβερνητικῶν ἀρχῶν» αναφέρει χαρακτηριστικά το Φανάρι και προκαλεί αίσθηση το γεγονός ότι δεν γίνεται καμία αναφορά στα ακριβή αίτια που οδήγησαν την τουρκική κυβέρνηση στη μη χορήγηση άδειας.
Το πάρτι
Μπορεί, λοιπόν, πριν από ενάμιση χρόνο οι τουρκικές Αρχές να θεώρησαν καλή ιδέα να επιτρέψουν το πάρτι με την ηλεκτρονική μουσική (κάτι αντίστοιχο συνέβη πρόσφατα και στον Αγιο Βουκόλο, στη Σμύρνη), εντούτοις με τα μέχρι στιγμής δεδομένα στις 15 Αυγούστου οι χριστιανοί προσκυνητές δεν θα βρίσκονται στη Σουμελά. Αναμενόμενο είναι, λοιπόν, η εν λόγω εξέλιξη να έχει προκαλέσει ανησυχία και προβληματισμό.
Το 2010 τελέστηκε για πρώτη φορά θεία λειτουργία στο ιστορικό μοναστήρι του Πόντου από τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο, σχεδόν 100 χρόνια μετά το κλείσιμό της. Εκείνη την ημέρα η καρδιά του Ποντιακού Ελληνισμού χτύπησε δυνατά, στέλνοντας το μήνυμα ότι τα ιερά τους μένουν βαθιά ριζωμένα στην ψυχή τους. Χιλιάδες πιστοί από όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου βρέθηκαν εκεί για να προσευχηθούν και να ζήσουν τη μοναδική αυτή πνευματική εμπειρία.
Από τότε η Παναγία Σουμελά λειτούργησε και άλλες φορές τον Δεκαπενταύγουστο, συγκεντρώνοντας εκατοντάδες χριστιανούς από όλον τον κόσμο. Η φετινή άρνηση από την πλευρά της Τουρκίας -τη στιγμή που υποτίθεται ότι είμαστε σε ένα περιβάλλον προσέγγισης και μηδενικών εντάσεων- συμπίπτει με μία χρονική περίοδο κατά την οποία διαφημίζουν ως πόλο έλξης το ορθόδοξο μοναστήρι, το οποίο, μετά τα έργα αναστήλωσης, έχει ανοίξει τις πύλες του και υποδέχεται κύματα τουριστών από την Τουρκία και το εξωτερικό.
Αδιαμφισβήτητα, λοιπόν, η μη λειτουργία της Παναγίας θα πλήξει σίγουρα και την οικονομία της τοπικής κοινωνίας, αφού, σύμφωνα με δημοσίευμα του τουρκικού ειδησεογραφικού πρακτορείου Anadolu, το μοναστήρι-σύμβολο του Ποντιακού Ελληνισμού έχει υποδεχτεί περισσότερους από 56.000 επισκέπτες τους πρώτους περίπου πέντε μήνες του 2023.
Το υπουργείο Εξωτερικών έσπευσε να αντιδράσει σε αυτή την… ύποπτα προκλητική απόφαση από πλευράς Αγκυρας, τη στιγμή, μάλιστα, που αρχίζουν εκ νέου οι συζητήσεις για τα κρίσιμα ελληνοτουρκικά ζητήματα, αναφέροντας, μεταξύ άλλων, πως η συγκεκριμένη απόφαση των τουρκικών Αρχών «είναι μία εξόχως δυσάρεστη εξέλιξη για όλους τους πιστούς και προσκυνητές που ανέμεναν να την επισκεφθούν φέτος».
«Δυσάρεστη εξέλιξη»
«Η απόφαση των τουρκικών Αρχών να μη χορηγηθεί άδεια για την πραγματοποίηση λειτουργίας στην ιστορική Μονή Παναγίας Σουμελά τον Δεκαπενταύγουστο είναι μία εξόχως δυσάρεστη εξέλιξη για όλους τους πιστούς και προσκυνητές που ανέμεναν να την επισκεφθούν φέτος. Η Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά, που είναι υποψήφια για την ανακήρυξή της σε Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και η οποία διαχρονικά υπήρξε ιδιαίτερα σημαντικός χώρος θρησκευτικής λατρείας των απανταχού χριστιανών, οφείλει να λαμβάνει τη μέγιστη δυνατή προστασία και να είναι απολύτως προσβάσιμη σε όλους» αναφέρουν σχετικά διπλωματικές πηγές του ελληνικού ΥΠΕΞ.
