Επιβεβλημένη η σύσταση Προανακριτικής για τα Τέμπη. Καταιγιστικά τα στοιχεία για τον συντονιστή του Μαξίμου Χρ. Τριαντόπουλο
Tα συντριπτικά στοιχεία που έρχονται καθημερινά στο φως για το μπάζωμα στο σημείο της τραγωδίας στα Τέμπη και την καταστροφή κρίσιμου αποδεικτικού υλικού καθιστούν αναπόφευκτη τη διεύρυνση της λίστας των ποινικών διώξεων, αφού δεν βρίσκεται πλέον στο κάδρο μόνο ο τέως περιφερειάρχης Κώστας Αγοραστός.
- Από τον Βασίλη Γαλούπη
Επιβεβλημένη είναι, όμως, και η σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής, αφού οι πρωτοφανείς και παράνομες ενέργειες που έγιναν για να αλλοιωθούν τα στοιχεία αγγίζουν πλέον ξεκάθαρα και πολιτικά πρόσωπα.
Σήμερα, έναν χρόνο μετά, όλα δείχνουν να μπαίνουν πιο εύκολα σε μια σειρά και τα κομμάτια όλου του παζλ συμπληρώνονται. Οι ενέργειες της από κοινού συγκάλυψης κυβέρνησης – Περιφέρειας, οι καταθέσεις, οι μαρτυρίες αλλά και το πλούσιο φωτογραφικό υλικό συνηγορούν στο αδιαμφισβήτητο γεγονός πως δεν ακολουθήθηκε κανένα από τα προβλεπόμενα εκ του νόμου πρωτόκολλα ατυχημάτων.
Το δυστύχημα έγινε λίγο πριν από τα μεσάνυχτα της 28ης Φεβρουαρίου, ημέρα Τρίτη. Από το βράδυ της 1ης Μαρτίου, πριν καν συμπληρωθεί ένα 24ωρο, είχαν ήδη αρχίσει να «σηκώνονται» ανεξήγητα από δύο γερανούς τα περισσότερα βαγόνια της εμπορικής αμαξοστοιχίας, εκ των οποίων ένα είχε εξαϋλωθεί και τουλάχιστον τρία δεν έχουν ανευρεθεί από τους συγγενείς των θυμάτων μέχρι σήμερα προκειμένου να εξεταστούν και να ληφθούν δείγματα.
Στις 2 Μαρτίου ο τόπος του δυστυχήματος είχε σχεδόν αδειάσει. Σε φωτογραφία που παρουσιάζουμε σήμερα οι γερανοί ανεβάζουν τις λαμαρίνες από τα βαγόνια της επιβατικής αμαξοστοιχίας που είχαν συνθλιβεί. Στις 3 Μαρτίου το τοπίο είναι πια «καθαρό» από κρίσιμα στοιχεία. Βαγόνια και λαμαρίνες έχουν φύγει από τη μέση, ενώ οι Αρχές κηρύττουν -μέσω των ΜΜΕ και άγνωστο γιατί- τη λήξη της επιχείρησης ανεύρεσης θυμάτων ή άλλων στοιχείων. Οι χωματουργικές εργασίες και το τσιμέντωμα ολοκληρώνονται εντός μερικών 24ώρων.
Τα δύο δελτία Τύπου
Οσο κι αν θέλει να αποφύγει τις ευθύνες του, ο Τριαντόπουλος «ομολογεί» με δύο δελτία Τύπου, στις 3 και τις 6 Μαρτίου, τον ρόλο του στα Τέμπη. Στις 3 Μαρτίου, μάλιστα, όταν πλέον η αλλοίωση του χώρου του δυστυχήματος έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, ανακοινώνει: «Στη Λάρισα βρίσκεται από την Πέμπτη (σ.σ.: 2 Μαρτίου) ο υφυπουργός στον Πρωθυπουργό Χρήστος Τριαντόπουλος για τον συντονισμό και την παρακολούθηση των ενεργειών και δράσεων που προβλέπονται και ακολουθούνται μετά το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη. Ο κ. Τριαντόπουλος έχει στενότατη συνεργασία με τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστό και το κυβερνητικό κλιμάκιο που έχει επίσης μεταβεί στη Λάρισα».
Σε άλλο σημείο γίνεται πιο συγκεκριμένος για τη δουλειά του στα Τέμπη, για λογαριασμό του Μαξίμου, αφού από τον μόνο που δέχεται εντολές είναι ο πρωθυπουργός: «Σε ένα πλαίσιο στενής συνεργασίας και συντονισμού, προχωρούν με ταχείς ρυθμούς -σύμφωνα και με τα σχετικά πρωτόκολλα- όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες που αφορούν: την ολοκλήρωση των ερευνών, την ταυτοποίηση των θυμάτων, την ενημέρωση των συγγενών, την παρακολούθηση της υγείας των νοσηλευομένων, την απομάκρυνση των αμαξοστοιχιών, την αποκατάσταση του πεδίου και κάθε άλλη σχετιζόμενη με το τραγικό δυστύχημα ενέργεια και δράση, με σεβασμό πάντα στα θύματα, στους οικείους τους και στην κοινωνία».
Το πρωτόκολλο
Οι παλαιότεροι ίσως θυμούνται ότι στο δυστύχημα με το αεροπλάνο της Helios, που συνετρίβη στο Γραμματικό το 2005, τα συντρίμμια αλλά και τα απανθρακωμένα πτώματα ή μέλη είχαν μείνει εκεί επί εβδομάδες, όσο χρειαζόταν για να ολοκληρωθεί η διερεύνηση από τις Αρχές. Ο πανικόβλητος Τριαντόπουλος, που σήμερα επιχειρεί να ακυρώσει τα ίδια τα λεγόμενά του, όχι μόνο παραδέχεται την απομάκρυνση των αμαξοστοιχιών και την παρέμβαση στο πεδίο του δυστυχήματος, αλλά λέει και το ψέμα πως όλα γίνονται «βάσει πρωτοκόλλου».
Σύμφωνα με τον νόμο που έφερε στα τέλη του 2022 και ψήφισε η κυβέρνηση Μητσοτάκη για τα αεροπορικά και σιδηροδρομικά δυστυχήματα, ορίζεται στο άρθρο 21: «Για κάθε ατύχημα ή σοβαρό συμβάν οι κατά τόπο αρμόδιες αστυνομικές ή λιμενικές Αρχές αποκλείουν τον τόπο του ατυχήματος, το συντομότερο δυνατόν, από την πρόσβαση τρίτων. Για την πρόσβαση στον αποκλεισμένο τόπο του ατυχήματος αποφασίζει ο επικεφαλής της διερεύνησης. Η ομάδα διερεύνησης είναι υπεύθυνη να εξασφαλίζει την ασφαλή επεξεργασία κάθε αποδεικτικού στοιχείου και να λαμβάνει όλα τα εύλογα μέτρα, προκειμένου να προστατεύσει τα εν λόγω αποδεικτικά στοιχεία και να εγγυηθεί την ασφαλή φύλαξη του αεροσκάφους (σ.σ.: ή τρένου), του περιεχομένου του και των συντριμμάτων του για τον χρόνο που είναι απαραίτητος για τους σκοπούς της διερεύνησης ασφάλειας».
Και συνεχίζει: «Η προστασία των αποδεικτικών στοιχείων περιλαμβάνει τη διατήρηση, με φωτογραφικά ή άλλα μέσα, κάθε αποδεικτικού στοιχείου που είναι δυνατόν να αφαιρεθεί, να διαγραφεί, να απολεσθεί ή να καταστραφεί. Η ασφαλής φύλαξη περιλαμβάνει την προστασία από κάθε περαιτέρω ζημία, πρόσβαση προσώπων άνευ σχετικής έγκρισης, κλοπή και φθορά». Μπορεί η Ειδική Επιτροπή Διερεύνησης να μην είχε συσταθεί μέχρι τα Τέμπη, όμως η Τροχαία Λάρισας και η Πυροσβεστική Λάρισας ήταν υπεύθυνες για τη φύλαξη του χώρου, όπως ακριβώς ήταν τη στιγμή του δυστυχήματος, μέχρι να ολοκληρωθούν όλες οι διαδικασίες.
Κανένας έμπειρος π.χ. πυροσβέστης (όπως άλλωστε ισχυρίστηκε και ο Φαλάρας, συντονιστής Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Θεσσαλίας, ο οποίος πρόσφατα αναβαθμίστηκε) δεν θα μπορούσε να ζητήσει να απομακρυνθούν ή πολύ περισσότερο να καταστραφούν κρίσιμα στοιχεία από την πρώτη κιόλας μέρας, όπως προσπαθεί να πείσει η κυβέρνηση με διάφορους τρόπους μέχρι σήμερα. Γι’ αυτό και ο αξιωματικός ζήτησε, όπως δήλωσε, να ανασηκώνονται οι λαμαρίνες, να γίνεται έλεγχος και μετά να αφήνονται ξανά στο ίδιο σημείο.
Από το υπουργείο του Αδωνη τα 647.862 € για τις παρεμβάσεις
Ποιος, όμως, χρηματοδότησε το μπάζωμα που, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, άρχισε από την 1η Μαρτίου και ολοκληρώθηκε στις 4 του μήνα; Με ετεροχρονισμένη απόφαση, στις 6 Απριλίου 2023, το υπουργείο που ανέλαβε τη χρηματοδότηση ήταν το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, με υπουργό τότε τον Αδωνι Γεωργιάδη, και όχι, π.χ., το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, για το οποίο δρούσε ήδη το Συντονιστικό.
Την απόφαση υπέγραψε ο τότε υφυπουργός Ανάπτυξης Γιάννης Τσακίρης. Συγκεκριμένα: «H Επιτροπή Συντονισμού (ΕΠΣΥ), στο πλαίσιο εφαρμογής του Ειδικού Προγράμματος Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών, με το από 04/04/2023 πρακτικό της 13ης συνεδρίασης, αποφάσισε την έκδοση ανακοίνωσης πρόθεσης χρηματοδότησης προς την Περιφέρεια Θεσσαλίας, με τίτλο “Κατεπείγουσες επεμβάσεις στο δυστύχημα Τεμπών την 01/03/2023”.
Το έργο αφορά σε δαπάνες που προκλήθηκαν από εργασίες, προμήθειες και υπηρεσίες που πραγματοποιήθηκαν μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα στις 28/02/2023 στην περιοχή των Τεμπών, κατόπιν απόφασης του Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας τα ξημερώματα της 01/03/2023. 2.1. Η δημόσια δαπάνη (ΕΠΑ) που διατίθεται με την παρούσα ανακοίνωση πρόθεσης χρηματοδότησης ανέρχεται σε 647.862,80 ευρώ».
Εκθετοι και οι επικεφαλής Τροχαίας και Πυροσβεστικής
Οι Αρχές που ήταν υποχρεωμένες να διαφυλάξουν τον τόπο του δυστυχήματος ήταν η Τροχαία και η Πυροσβεστική. Σύμφωνα με τα επίσημα έγγραφα της Πυροσβεστικής, που είναι στη διάθεσή μας, «στο συμβάν συμμετείχαν ο αρχηγός Τακτικής Αεροπορίας, ο αρχηγός 1ης Στρατιάς, ενώ ως επικεφαλής του Πυροσβεστικού Σώματος οι κάτωθι αξιωματικοί: Μάριος Αποστολίδης (αντιστράτηγος), Ευάγγελος Φαλάρας (υποστράτηγος) και οι Μητσογιάννης (αρχιπύραρχος και «Θεσσαλάρχης» της Πυροσβεστικής), Αποστόλου (αρχιπύραρχος), Κίτσιος (πύραρχος)».
Ο Μάριος Αποστολίδης, ως επικεφαλής, τι έπραξε για να διαφυλάξει τον χώρο όπως ακριβώς ήταν, ώστε να ολοκληρωθεί η για εβδομάδες διεξοδική εξέταση όλων των ευρημάτων; Διοικητής Τροχαίας Λάρισας το επίμαχο διάστημα ήταν ο αστυνομικός υποδιευθυντής Βασίλειος Βλαχογιάννης. Εφάρμοσε το πρωτόκολλο; Εχει φωτογραφικό υλικό από την ώρα του δυστυχήματος, από τα συντρίμμια που μετακινήθηκαν και από το μπάζωμα; Πώς διασφάλισε όσα προβλέπει ο νόμος και πώς επέτρεψε να αλλοιωθεί ο χώρος;
Η απόφαση της Περιφέρειας και τι ποσά πήρε κάθε εταιρία
Ακολούθησε στις 11 Απριλίου και η ετεροχρονισμένη έγκριση από την Περιφέρεια του Αγοραστού, με εκτός ημερησίας διάταξης θέμα την «Εγκριση υποβολής πρότασης πολιτικής προστασίας για ένταξη του έργου ΜΕ ΤΙΤΛΟ “Κατεπείγουσες επεμβάσεις στο δυστύχημα Τεμπών την 01/03/2023”. Αποφασίζει τη συγκρότηση τριμελούς οργάνου διενέργειας της διαπραγμάτευσης του έργου προϋπολογισμού 647.862,80 € με τον ΦΠΑ.
Με τα παρακάτω αναλυτικά υποέργα:
■ ΥΠΟΕΡΓΟ 1: ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΡΟΣΒΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ. Προϋπολογισμού: 58.714,00 €.
■ ΥΠΟΕΡΓΟ 2: ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΕΡΙΦΡΑΞΕΩΝ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ & ΣΕ ΟΙΚΟΠΕΔΟ ΤΟΥ ΟΣΕ ΣΤΟ ΚΟΥΛΟΥΡΙ. Προϋπολογισμού: 75.888,00 €.
■ ΥΠΟΕΡΓΟ 3: ΧΡΗΣΗ ΒΑΡΕΩΝ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΕΡΓΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΠΕΓΚΛΩΒΙΣΜΟ ΑΤΟΜΩΝ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ. Προϋπολογισμού: 55.762,80 €.
■ ΥΠΟΕΡΓΟ 4: ΧΡΗΣΗ ΓΕΡΑΝΟΦΟΡΩΝ ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΕΡΓΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΠΕΓΚΛΩΒΙΣΜΟ ΑΤΟΜΩΝ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ. Προϋπολογισμού: 278.938,00 €.
■ ΥΠΟΕΡΓΟ 5: ΧΡΗΣΗ ΓΕΡΑΝΟΦΟΡΩΝ ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΕΡΓΟΥ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ ΤΟΥ ΟΣΕ ΣΤΟ ΚΟΥΛΟΥΡΙ. Προϋπολογισμού: 178.560,00 €.
■ Χρηματοδότηση: ΕΙΔΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΤΑΚΤΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ (ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ: 2.4 “Πρόληψη & διαχείριση κινδύνων”) α/α 455».
Πρόεδρος στη συζήτηση ήταν ο υπεύθυνος της Οικονομικής Επιτροπής και αντιπεριφερειάρχης Βασίλης Πινακάς, ο οποίος πρέπει να εξηγήσει κι αυτός με τη σειρά του για ποιον λόγο κόστισε σχεδόν 700.000 ευρώ το συγκεκριμένο έργο-μπάζωμα, όπως και βάσει ποιων τεχνικών μελετών ή εκτιμήσεων χρηματοδοτήθηκε με ένα τέτοιο ποσό το συγκεκριμένο έργο από το υπουργείο. Αγνοια νόμου δεν μπορεί να δικαιολογηθεί για κανέναν. Ο Τριαντόπουλος, ως άνθρωπος του πρωθυπουργού, το υπουργείο Ανάπτυξης, η Περιφέρεια Θεσσαλίας, οι αρχηγοί της Πυροσβεστικής και της Τροχαίας γνώριζαν ότι με τις πράξεις ή τις παραλείψεις τους αλλοιώνεται παρανόμως ο τόπος του δυστυχήματος και καταστρέφονται στοιχεία. Το «έλαβα εντολές» ή «υπήρχε ανάγκη» δεν μπορεί να ισχύει, ειδικά όταν υπάρχει καταφανέστατη παράβαση των πρωτοκόλλων, όπως ορίζονται από τη νομοθεσία.
Αφαντος ο ΟΣΕ
Να σημειωθεί ότι ο μοναδικός υπεύθυνος για να μετακινήσει τα τρένα σε χώρους ιδιοκτησίας του ήταν ο ΟΣΕ, ο οποίος δεν φαίνεται πουθενά από τις αποφάσεις ότι αναλαμβάνει κάποια πρωτοβουλία. Με απόφαση της Περιφέρειας Θεσσαλίας και της Οικονομικής Επιτροπής της στις 11 Απριλίου 2023, και με επικεφαλής τον Βασίλειο Πινακά, αποφασίστηκε -ή, πιο σωστά, «ανακοινώθηκε»- σχεδόν ενάμιση μήνα μετά τα έργα ότι τις δουλειές πήραν οι εξής:
■ Κατασκευή προσβάσεων προς και στον χώρο του ατυχήματος: Αθανάσιος Πανδρεμμένος και σία, Ανακύκλωση – Αμμορυχείο: 58.714 ευρώ.
■ Κατασκευή περιφράξεων στον χώρο του ατυχήματος και στον χώρο του ΟΣΕ στο Κουλούρι: Περιφράξεις Γουλιώνη ΙΚΕ: 75.888 ευρώ.
■ Χρήση βαρέων μηχανημάτων έργου για τον απεγκλωβισμό των ατόμων στον χώρο του ατυχήματος: Αθανάσιος Πανδρεμμένος και σία, Ανακύκλωση – Αμμορυχείο: 55.762 ευρώ.
■ Χρήση γερμανοφόρων τηλεσκοπικών μηχανημάτων για τον απεγκλωβισμό ατόμων στον χώρο του ατυχήματος: Bintas IKE Γερανοί: 278.938 ευρώ.
■ Χρήση γερανοφόρων τηλεσκοπικών μηχανημάτων έργου στον χώρο του οικοπέδου του ΟΣΕ στο Κουλούρι: Τσαπατόρης Γερανοί: 178.560 ευρώ.
Ασφαλώς και άλλες εταιρίες ανέλαβαν τις χωματουργικές εργασίες ή και το μπάζωμα, ενώ άλλες, όπως φαίνεται κι από τις συμβάσεις, είχαν το έργο του απεγκλωβισμού. Να σημειωθεί πάντως ότι, βάσει των εγγράφων, το πρώτο βράδυ, στο οποίο έγιναν και σχεδόν όλες οι επιχειρήσεις σωτηρίας επιζώντων, ήταν παρόντα πολλά οχήματα, ανάμεσά τους και γερανοί, της ίδιας της Πυροσβεστικής.
Μήνυση για το μπάζωμα στα Τέμπη!
Πρωτοφανή αλλοίωση του τόπου του σιδηροδρομικού δυστυχήματος καταγγέλλουν οι οικογένειες 18 θυμάτων, οι οποίες υπέβαλαν μήνυση κατά παντός υπευθύνου για το μπάζωμα, όπως φαίνεται με τις… ευλογίες του συντονιστικού οργάνου της κυβέρνησης και του πρώην περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστού.
«Δυστυχώς, λίγες ημέρες μόλις μετά το δυστύχημα, άγνωστοι δράστες, υπό τις οδηγίες αγνώστων σε εμάς προσώπων προέβησαν σε μία πρωτοφανή αλλοίωση του τόπου του δυστυχήματος, υπό την ανοχή ή ολιγωρία ή παράλειψη όσων είχαν την ευθύνη να φυλάσσουν το σημείο και να ενεργούν οτιδήποτε είναι αναγκαίο για τη συλλογή και τη διατήρηση των αποδείξεων, καθώς και για την εξασφάλιση των ιχνών του εγκλήματος, δηλαδή να αποτρέψουν την αλλοίωση του χώρου που αποτελούσε τόπο τέλεσης εγκλήματος ή και εγκλημάτων» αναφέρουν, μεταξύ άλλων, στη μήνυσή τους οι οικογένειες 18 θυμάτων.
Οπως καταγγέλλουν, «η αλλοίωση του χώρου του πολύνεκρου δυστυχήματος συνιστά αναμφίβολα παράνομη πράξη, η οποία τελέστηκε πριν ακόμη επισκεφτεί τον χώρο κλιμάκιο της Χημικής Υπηρεσίας Λάρισας για να προβεί σε δειγματοληψία υλικών, που έλαβε χώρα στις 29 Μαρτίου 2023, πριν διοριστούν και προβούν σε αυτοψία οι πρώτοι χρονικά τεχνικοί σύμβουλοι οικογενειών των θυμάτων, που επίσης έκαναν αυτοψία στις 29-3-2023 και δίχως να συντρέχει καμία περίπτωση κινδύνου για τη δημόσια υγεία ή το περιβάλλον, σύμφωνα και με το σχετικό έγγραφο της B’ Διεύθυνσης του Γενικού Χημείου του Κράτους».
Επιπλέον, τονίζουν πως «απόρροια αυτών των έκνομων ενεργειών ήταν να χαθεί πολύτιμο υλικό (χημικό και γενετικό) απαραίτητο για τη σύνταξη της πραγματογνωμοσύνης όλων των κατά νόμο εμπλεκομένων Αρχών, φορέων ή παραγόντων της ποινικής διερεύνησης της υπόθεσης, που θα φώτιζε τα αίτια του δυστυχήματος και θα αναδείκνυε τους υπεύθυνους αυτής της εθνικής τραγωδίας». Στη μήνυση επισημαίνεται πως όλοι οι πραγματογνώμονες -διορισμένοι και τεχνικοί σύμβουλοι- δεν μπόρεσαν να κάνουν ολοκληρωμένη αυτοψία στον χώρο και να πάρουν στοιχεία τα οποία θα ήταν χρήσιμα στην έρευνά τους για την αποκάλυψη των αιτιών της έκρηξης και της πυρκαγιάς μετά τη σύγκρουση των δύο τρένων.
Οι συγγενείς 18 θυμάτων τονίζουν ότι «οι παρεμβάσεις – αλλοιώσεις του τόπου του εγκλήματος έλαβαν χώρα σε ύποπτο χρονικό διάστημα και δη της ανάθεσης του ανακριτικού έργου από την κυρία πρωτοδίκη ανακριτή στους δύο νυν εφέτες ανακριτές, όπου ουδείς εκ των εμπλεκομένων γνώριζε τι ακριβώς συνέβαινε». Μάλιστα δείχνουν ως εμπλεκόμενο τον τότε περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστό, ο οποίος είχε απαντήσει στην πρόεδρο της προσωρινής διοίκησης του συλλόγου των θυμάτων του δυστυχήματος Μαρία Καρυστιανού ότι εκτελούσε εντολές. Ανάλογου περιεχομένου μήνυση έχουν καταθέσει οι δικηγόροι της οικογένειας Πλακιά, που έχασε στο δυστύχημα τα δίδυμα κορίτσια Θωμαή και Χρυσή και την εξαδέλφη τους Αναστασία.
