Πόρισμα-καταπέλτης για ανεύθυνη συμπεριφορά επί Covid
Στη Βρετανία αρνούνται να πάρουν ελαφρά τους θανάτους που θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί στη διάρκεια του κορονοϊού, να παραβλέψουν τις σπασμωδικές αποφάσεις της τότε κυβέρνησης ή να ξεχάσουν τα πανάκριβα «πανδημικά» συμβόλαια σε διάφορους επιχειρηματίες. Γι’ αυτό προχώρησαν σε αναλυτική εξέταση της σειράς των αποτυχιών που συνέβησαν τότε, με αποτέλεσμα να παρουσιαστεί χθες επίσημο πόρισμα-καταπέλτης από την εξεταστική επιτροπή κατά του πρώην πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον.
- Βασίλης Γαλούπης
«Η πολιτική του Τζόνσον οδήγησε σε 23.000 περισσότερους θανάτους που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί» είναι το πιο σοβαρό συμπέρασμα του πορίσματος.
Στην Ελλάδα η διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνηση Μητσοτάκη ήταν ακόμα πιο καταστροφική, σε όλες τις εκφάνσεις, περίθαλψης, οικονομίας, συμβάσεων, ανύπαρκτης στρατηγικής και πάνω από όλα στο ζήτημα των χαμένων ανθρώπινων ζωών. Πέθαναν περισσότεροι από 35.000 άνθρωποι, αλλά όποτε τέθηκε το ζήτημα, ο Μητσοτάκης το έπαιζε ανήξερος.
Ούτε η ελληνική κυβέρνηση των συγκαλύψεων, αλλά ούτε η ανύπαρκτη αντιπολίτευση προχώρησαν ουδέποτε στη διερεύνηση σε εξεταστική ή άλλη επιτροπή της Βουλής. Ισως και καλύτερα, διότι οι εξεταστικές επιτροπές είναι τριτοκοσμικής αξιοπιστίας στην Μπανάνεν Λαντ. Ενώ στη Μεγάλη Βρετανία απέδωσαν ευθύνες σε πολιτικά πρόσωπα, ακόμα και στον τότε πρωθυπουργό.
Βαριά ασθενείς που θα επιβίωναν πέθαναν, επειδή δεν γνώριζε, κορόιδευε τότε, ο Μητσοτάκης ότι η διασωλήνωση εκτός ΜΕΘ σημαίνει αυξημένη -πρακτικά σχεδόν βέβαιη, 87%- θνητότητα.
Ο Ελληνας πρωθυπουργός άνοιγε κι έκλεινε την οικονομία όχι σύμφωνα με την εξάπλωση του ιού και τα ιατρικά δεδομένα, αλλά ανάλογα με τις αρπαχτές στον τουρισμό, χωρίς σχεδιασμό, δίχως τις απαραίτητες ενισχύσεις στο ΕΣΥ και χωρίς καμία σοβαρότητα. Ακόμα και η «Επιτροπή Ειδικών» λειτούργησε σαν Ι.Χ. θίασος του Κυριάκου.
Οσο οι θάνατοι αυξάνονταν ραγδαία, ο Μητσοτάκης ανέθετε, με πρόσχημα τον Covid, χρυσοφόρα συμβόλαια σε φίλους, δημιουργώντας δικούς του επιχειρηματίες σε μια νύχτα με θλιβερά αποτελέσματα, όπως εκείνες οι… ολόσωμες μάσκες για παιδιά ή κάποιες άλλες που αποδείχθηκαν επικίνδυνες. Κόσμος πέθαινε εκτός ΜΕΘ, γιατί η κυβέρνηση αρνιόταν πεισματικά να τις αυξήσει. Ολα αυτά είχαν αποτέλεσμα η Ελλάδα να θρηνήσει αριθμό-ρεκόρ θανάτων, καταγράφοντας τις περισσότερες απώλειες ζωών εν καιρώ ειρήνης.
Κι όμως, εδώ δεν έγινε καμιά διερεύνηση. Οι ζωές που θα μπορούσαν να είχαν σωθεί αλλά χάθηκαν αχρείαστα, το πάρτι διαφθοράς με αφορμή την πανδημία, οι κομπογιαννίτικες αποφάσεις στην περίθαλψη, τίποτε από αυτά δεν κρίθηκε αρκετά σοβαρό για να υποστεί η δική μας κυβέρνηση μια έρευνα για όσα έκανε και δεν έκανε τότε.
Η έκθεση των Βρετανών κατηγορεί τον Μπόρις Τζόνσον ότι ενδιαφερόταν σχεδόν αποκλειστικά για τις συνέπειες στην οικονομία, αδιαφορώντας για τη σοβαρότητα του κινδύνου στις ζωές και στην υγεία των πολιτών. Εδωσε πολλές υποσχέσεις, αλλά στην πράξη απέτυχε να φέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Επιβεβαιώνει ότι «ο Τζόνσον βρισκόταν σε κυβερνητική συγκέντρωση στην εξοχή, στο Chevening House, χωρίς να λαμβάνει καθημερινές ενημερώσεις κατά τη διάρκεια της κρίσιμης εβδομάδας του Φεβρουαρίου 2020, ενώ ο Covid σάρωνε την Κίνα, την Ιταλία και είχε ήδη επιβεβαιωθεί ότι υπάρχει στο Ηνωμένο Βασίλειο. Δεν ενημερωνόταν επαρκώς για τον Covid και δεν προήδρευσε σε καμία συνεδρίαση της επιτροπής έκτακτης ανάγκης Cobra της κυβέρνησης κατά τη διάρκεια αυτού του καθοριστικού μήνα».
Το πόρισμα της βρετανικής εξεταστικής επιτροπής συμπεραίνει πως «αν είχαν επιβληθεί αυστηρότεροι περιορισμοί, χωρίς πλήρες lockdown, νωρίτερα από τις 16 Μαρτίου, τότε η υποχρεωτική καραντίνα που επιβλήθηκε θα μπορούσε να ήταν σύντομη ή πιθανόν να μην ήταν καν απαραίτητη». Και προσθέτει: Ο Βρετανός πρωθυπουργός, που εκτιμούσε ότι δεν θα γινόταν και τίποτα φοβερό, άφησε την οικονομία ορθάνοιχτη από τον φόβο μην πληγεί η κατανάλωση, αλλά ανακοίνωσε την επιβολή καραντίνας στις 23 Μαρτίου, όταν το πράγμα είχε ήδη ξεφύγει.
«Αν η Βρετανία είχε επιβάλει lockdown μόλις μία εβδομάδα νωρίτερα, όπως τα στοιχεία καταδείκνυαν ότι θα έπρεπε να γίνει, ο αριθμός των θανάτων θα είχε μειωθεί κατά 48% ή κατά 23.000 ζωές» είναι το σοβαρότερο εύρημα της έκθεσης.
Ο ίδιος ο Τζόνσον, βέβαια, και διάφοροι υπουργοί του παραβίαζαν όποτε τους κάπνιζε τους κανόνες για τον Covid, όπως στην περίπτωση του περιβόητου «partygate», ενώ άλλαζαν διαρκώς γνώμη για το αν θα ανοίξουν ή όχι την οικονομία.
Οι «αχρείαστοι» θάνατοι στη Βρετανία ωχριούν, τηρουμένων των αναλογιών, μπροστά στους θανάτους που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί στην Ελλάδα, αν οι ταλαίπωροι άνθρωποι δεν ξέμεναν πρόχειρα διασωληνωμένοι σε διαδρόμους νοσοκομείων ή αβοήθητοι στα σπίτια τους.
Αλλά στην καρδιά και των δύο πρωθυπουργικών πολιτικών, του Τζόνσον και του Μητσοτάκη, βρίσκεται η ανευθυνότητα. Αμφότεροι υποκρίνονταν πως διαθέτουν εθνικό σχεδιασμό στην πανδημία, όμως και οι δύο εστίαζαν αλλού. Ο Τζόνσον στο να μη χρειαστεί να αντιμετωπίσει ύφεση, ο εμμονικός με τις ιδιωτικοποιήσεις Μητσοτάκης στο να μη ρίξει λεφτά στη δημόσια υγεία για τις απαραίτητες νέες ΜΕΘ και στο να ανοίγει, σπασμωδικά, την οικονομία κάθε τουριστική σεζόν, αυξάνοντας έτσι την εξάπλωση που κατέληγε έπειτα σε χιλιάδες θανάτους.
Και στις δύο περιπτώσεις οι πολίτες τους μπήκαν σε δεύτερη μοίρα. Αλλά στην Ελλάδα δεν υπάρχουν αξιόπιστες κοινοβουλευτικές διαδικασίες με κανονικές εξεταστικές επιτροπές, ούτε ανεξάρτητη Δικαιοσύνη για παρόμοια πορίσματα απόδοσης ευθυνών σε πρωθυπουργούς.
Μπόρις Τζόνσον – Πρώην πρωθυπουργός Μεγάλης Βρετανίας
Γεννήθηκε το 1964. Σπούδασε φιλοσοφία στην Οξφόρδη. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος στους «Times», αλλά απολύθηκε όταν παραποίησε μια είδηση. Το 1991 έγινε εκδότης στο «Spectator».
Ηταν δήμαρχος Λονδίνου από το 2008 ως το 2016 και υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Μέι το 2016-18. Ανέλαβε την πρωθυπουργία τον Ιούλιο του 2019. Στις 7 Ιουλίου 2022 ανακοίνωσε την παραίτησή του από την ηγεσία του κόμματος των Συντηρητικών και από την πρωθυπουργία. Υπηρέτησε ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός έως τις 6 Σεπτεμβρίου 2022, οπότε παραιτήθηκε οριστικά.
