Η Μόσχα ανεβάζει την ένταση λίγο πριν από τη συνάντηση Τραμπ – Ζελένσκι, με τον Ρώσο ΥΠΕΞ να στέλνει σαφές μήνυμα προς τους Ευρωπαίους ηγέτες
Σκληρό μήνυμα από τον Λαβρόφ προς την Ευρώπη
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, προχώρησε σε νέα προειδοποίηση προς τις ευρωπαϊκές χώρες, τονίζοντας ότι οποιαδήποτε ευρωπαϊκά στρατεύματα εμφανιστούν στο έδαφος της Ουκρανίας θα θεωρηθούν “νόμιμος στόχος” από τη Μόσχα.
Μιλώντας στο ρωσικό πρακτορείο TASS, ο Λαβρόφ υποστήριξε πως «δεν υπάρχει λόγος να φοβούνται ότι η Ρωσία θα επιτεθεί σε οποιονδήποτε», ωστόσο έσπευσε να προσθέσει ότι «αν κάποιος σκεφτεί να επιτεθεί στη Ρωσία, θα αντιμετωπίσει ένα καταστροφικό πλήγμα».
Το πλαίσιο της προειδοποίησης
Οι δηλώσεις του Ρώσου ΥΠΕΞ έρχονται τη στιγμή που αρκετές χώρες της λεγόμενης «συμμαχίας των προθύμων» έχουν αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να στείλουν στρατεύματα στην Ουκρανία σε περίπτωση κατάπαυσης του πυρός, με στόχο τη διασφάλιση μιας μόνιμης ειρηνευτικής συμφωνίας.
Αναφορά στις συνομιλίες Τραμπ – Ζελένσκι
Αναφερόμενος στις συνομιλίες του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Λαβρόφ ανέφερε ότι η Μόσχα «εκτιμά» τις προσπάθειες του Αμερικανού προέδρου για επίτευξη συμφωνίας, ωστόσο σημείωσε με έμφαση ότι ο Ουκρανός πρόεδρος «δεν είναι έτοιμος να εμπλακεί σε εποικοδομητικές συνομιλίες».
Ολόκληρη η σημερινή συνέντευξη Λαβρόφ:
Ερώτηση: Οι Ηνωμένες Πολιτείες, υπό την κυβέρνηση Τραμπ, ήταν ιδιαίτερα δραστήριες το 2025 στη συμβολή προς την κατεύθυνση μιας διευθέτησης για την Ουκρανία, πραγματοποιώντας πληθώρα διαβουλεύσεων και παρουσιάζοντας ειρηνευτικά σχέδια. Έφεραν αυτές οι προσπάθειες την ειρήνη πιο κοντά; Ποιο -ή ίσως ποιος- είναι σήμερα το βασικό εμπόδιο για την επίτευξη συμφωνίας; Θα καταλάβει τελικά η Δύση πώς το Κίεβο χρησιμοποιεί τα χρήματά της μετά τα αλλεπάλληλα σκάνδαλα διαφθοράς;
Σεργκέι Λαβρόφ: Η Ρωσία εκτιμά τις προσπάθειες του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ και της ομάδας του για την επίτευξη ειρηνευτικής λύσης. Παραμένουμε δεσμευμένοι να συνεχίσουμε τη συνεργασία με τους Αμερικανούς διαπραγματευτές για τη διαμόρφωση βιώσιμων συμφωνιών που θα αντιμετωπίζουν τις ρίζες της σύγκρουσης.
Βλέπουμε ότι το καθεστώς Βολοντίμιρ Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι επιτηρητές του δεν είναι έτοιμοι να εμπλακούν σε εποικοδομητικό διάλογο. Το Κίεβο συνεχίζει να προσπαθεί να αλλάξει την κατάσταση στο μέτωπο, όπου ο ρωσικός στρατός έχει ξεκάθαρα το πλεονέκτημα. Το καθεστώς αυτό τρομοκρατεί αμάχους, πλήττοντας την πολιτική υποδομή στη χώρα μας με ενέργειες δολιοφθοράς.
Την ίδια στιγμή, σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες, με ελάχιστες εξαιρέσεις, γεμίζουν το καθεστώς του Κιέβου με χρήματα και όπλα. Ονειρεύονται την κατάρρευση της ρωσικής οικονομίας υπό την πίεση των κυρώσεων. Μετά την αλλαγή κυβέρνησης στις ΗΠΑ, η Ευρώπη και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν αναδειχθεί ως τα κύρια εμπόδια στην ειρήνη. Δεν κρύβουν ότι προετοιμάζονται να λύσουν τις διαφορές τους με τη Ρωσία στο πεδίο της μάχης.
Πρόσφατα έγιναν προσπάθειες να εξαναγκαστεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να εγκρίνει την παράδοση των ρωσικών συναλλαγματικών αποθεμάτων στο καθεστώς Ζελένσκι. Αυτή η προσπάθεια απέτυχε. Φυσικά, οι Βρυξέλλες και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες δεν μπορούσαν να αγνοήσουν τα σκάνδαλα διαφθοράς στην Ουκρανία, παρότι αυτά δεν τις εμπόδισαν να χρησιμοποιούν το καθεστώς του Κιέβου ως «πολιορκητικό κριό» εναντίον της Ρωσίας. Επομένως, σε αυτήν την περίπτωση, η Δύση “έχει τα μάτια της ορθάνοιχτα αλλά δεν βλέπει”, όπως λέει και η έκφραση.
Ερώτηση: Η επικαιροποιημένη Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ δεν χαρακτηρίζει πλέον τη Ρωσία ως άμεση και σοβαρή απειλή, αλλά την παρουσιάζει ως εταίρο σε ζητήματα στρατηγικής ασφάλειας. Δεδομένου ότι τέτοια έγγραφα έχουν στρατηγικό χαρακτήρα, μπορούμε να περιμένουμε ότι η νέα «κανονικότητα» στις σχέσεις ΗΠΑ–Ρωσίας που έχει διαμορφωθεί υπό την κυβέρνηση Τραμπ θα διατηρηθεί μακροπρόθεσμα;
Σεργκέι Λαβρόφ: Έχει γίνει ενδελεχής μελέτη της επικαιροποιημένης Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, κάτι απολύτως κατανοητό. Οι βασικές της κατευθύνσεις πρέπει να στηριχθούν με ανάλογες πράξεις, αλλά ήδη προσφέρει μια νέα οπτική. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτό ίσως αντανακλά προσπάθεια της Ουάσινγκτον να επανεξετάσει τη θέση της διεθνώς. Δείτε, για παράδειγμα, πώς αναθεωρήθηκε η πολιτική που βασιζόταν στη λεγόμενη παγκοσμιοποιημένη «τάξη βασισμένη σε κανόνες».
Όσον αφορά τη Ρωσία, αξίζει να σημειωθεί ότι η στρατηγική δεν περιλαμβάνει εκκλήσεις για μια συνολική πολιτική περιορισμού και αποτροπής. Ίσως είναι η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ αμφισβητούν δημόσια τη μακροχρόνια πολιτική επέκτασης του ΝΑΤΟ, αν και δεν υπήρξε δέσμευση για τερματισμό της.
Θεωρητικά, ορισμένες από τις ιδέες στη στρατηγική δεν αντιτίθενται στην ενίσχυση διαλόγου Μόσχας – Ουάσινγκτον. Ωστόσο, οι τελικές μας αποφάσεις θα εξαρτηθούν αποκλειστικά από το πώς θα ενεργήσει η αμερικανική κυβέρνηση διεθνώς.
Ερώτηση: Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν δήλωσε ότι οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισαν να προετοιμαστούν για πόλεμο με τη Ρωσία έως το 2030. Παράλληλα, η Ευρώπη διεξάγει ήδη έναν οικονομικό πόλεμο κατά της Ρωσίας, που μπορεί να κορυφωθεί με τη δήμευση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Θεωρείτε ότι η σημερινή γενιά Ευρωπαίων πολιτικών έχει φτάσει στο “σημείο χωρίς επιστροφή”; Μπορεί αυτή η πολιτική να φέρει την ήπειρο στο χείλος ενός νέου μεγάλου πολέμου;
Σεργκέι Λαβρόφ: Η ΕΕ προσπαθεί εδώ και χρόνια να αποδομήσει τους μηχανισμούς συνεργασίας με τη Ρωσία. Αυτό ξεκίνησε περίπου το 2014, όταν οι ευρωπαϊκές ελίτ άρχισαν να μιλούν για τη λεγόμενη «ρωσική απειλή», καλλιεργώντας ρωσοφοβία και πολεμικό κλίμα στους λαούς τους. Να τονίσω ότι αυτές οι ενέργειες ήταν απολύτως αδικαιολόγητες. Η Ρωσία δεν πήρε ποτέ την πρωτοβουλία εχθρικών ενεργειών κατά των ευρωπαίων γειτόνων της.
Το εάν πολιτικοί όπως η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Φρίντριχ Μερτς, ο Κιρ Στάρμερ, ο Εμανουέλ Μακρόν και άλλοι έχουν φτάσει σε σημείο μη επιστροφής, είναι δύσκολο να ειπωθεί. Προς το παρόν βλέπουμε ότι το «πολεμικό μπλοκ» της Ευρώπης επενδύει όλο του το πολιτικό κεφάλαιο στην επιδίωξη «στρατηγικής ήττας της Ρωσίας» και είναι διατεθειμένο να φτάσει μέχρι τέλους. Αυτή η φιλοδοξία τους τυφλώνει. Δεν νοιάζονται ούτε για τους Ουκρανούς ούτε για τους ίδιους τους ανθρώπους τους. Αυτό εξηγεί γιατί συνεχίζουν να εξετάζουν την αποστολή ευρωπαϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία. Έχουμε πει πολλές φορές ότι σε αυτήν την περίπτωση, οι Ένοπλες Δυνάμεις μας θα τα θεωρήσουν νόμιμο στόχο.
Το μήνυμά μου προς αυτούς τους Ευρωπαίους πολιτικούς είναι ξεκάθαρο: δεν υπάρχει λόγος να φοβούνται πως η Ρωσία θα επιτεθεί σε οποιονδήποτε. Αν όμως κάποιος επιχειρήσει να επιτεθεί στη Ρωσία, θα δεχτεί συντριπτικό πλήγμα, όπως έχει πει επανειλημμένα και ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ερώτηση: Την τελευταία χρονιά η Μέση Ανατολή βίωσε πολλές συγκρούσεις, συμπεριλαμβανομένων των επιθέσεων Ισραήλ κατά του Ιράν και των αντιποίνων του Ιράν. Πόσο επικίνδυνη θεωρείτε την κατάσταση για το επόμενο διάστημα; Μπορεί η συμφωνία που επιτεύχθηκε με τη συμμετοχή της κυβέρνησης Τραμπ να βοηθήσει στη σταθεροποίηση;
Σεργκέι Λαβρόφ: Το 2025 είδαμε πρωτοφανή γεγονότα, με το Ισραήλ, σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, να πραγματοποιεί άμεση επίθεση κατά του Ιράν, στοχεύοντας εγκαταστάσεις σχετικές με το πυρηνικό του πρόγραμμα, παρότι αυτές βρίσκονται υπό εγγυήσεις της IAEA. Η Ρωσία καταδίκασε σθεναρά αυτές τις ενέργειες. Είναι απολύτως αντίθετες με το διεθνές δίκαιο και με κάθε ηθική αρχή.
Είναι λυπηρό αλλά όχι απροσδόκητο ότι ορισμένοι στη διεθνή κοινότητα, κυρίως στην Ευρώπη, «ρίχνουν λάδι στη φωτιά», δημιουργώντας νέες γραμμές σύγκρουσης. Θέλουν να εμποδίσουν την ανάπτυξη σταθερών σχέσεων μεταξύ των χωρών της περιοχής. Το Ιράν, από την πλευρά του, επιδεικνύει αυτοσυγκράτηση και επιμένει στον διάλογο.
Σχετικά με τη Γάζα, έχουμε εκφράσει πολλές φορές τη θέση μας. Χαιρετίσαμε τις διεθνείς προσπάθειες διαμεσολάβησης, οι οποίες σταμάτησαν τη μαζική αιματοχυσία. Παρ’ όλα αυτά, η κατάσταση παραμένει εύθραυστη, με επαναλαμβανόμενες παραβιάσεις κατάπαυσης πυρός και περιορισμούς στην ανθρωπιστική βοήθεια. Χρειάζονται σταθερές πολιτικές λύσεις.
Η μακροπρόθεσμη ειρήνη απαιτεί δίκαιη λύση του Παλαιστινιακού και δημιουργία βιώσιμου Παλαιστινιακού κράτους που θα συνυπάρχει με το Ισραήλ. Χωρίς αυτό, δεν μπορεί να υπάρξει σταθερότητα.
Ερώτηση: Υπάρχει σοβαρή ένταση μεταξύ Ιαπωνίας και Κίνας, ενώ το ζήτημα της Ταϊβάν κλιμακώνεται. Πολλοί προειδοποιούν ότι μετά την Ουκρανία, η επόμενη μεγάλη σύγκρουση θα μπορούσε να ξεσπάσει στην Ασία. Συμφωνείτε; Τι θα κάνει η Ρωσία αν κλιμακωθεί η κατάσταση στην Ταϊβάν;
Σεργκέι Λαβρόφ: Το θέμα της Ταϊβάν συζητείται έντονα, συχνά αποκομμένο από την πραγματικότητα. Ορισμένες χώρες δηλώνουν ότι υποστηρίζουν την αρχή «Μία Κίνα», αλλά στην πράξη επιδιώκουν τη διατήρηση του status quo, γεγονός που σημαίνει αντίθεση στην εθνική επανένωση.
Σήμερα, η Ταϊβάν χρησιμοποιείται ως εργαλείο στρατιωτικής πίεσης κατά της ΛΔ Κίνας αλλά και για οικονομικά συμφέροντα: πωλούνται αμερικανικά όπλα, ασκείται πίεση για μεταφορά τεχνολογίας και παραγωγής ημιαγωγών.
Η θέση της Ρωσίας είναι σαφής και σταθερή: η Ταϊβάν είναι αναπόσπαστο μέρος της Κίνας, αντιτιθέμεθα σε κάθε μορφή ανεξαρτησίας της και θεωρούμε το ζήτημα εσωτερική υπόθεση του Πεκίνου.
Σε περίπτωση κλιμάκωσης, ισχύει η Συνθήκη Καλής Γειτονίας και Φιλικής Συνεργασίας Ρωσίας – Κίνας του 2001, η οποία προβλέπει αμοιβαία υποστήριξη σε θέματα εδαφικής ακεραιότητας.
Όσον αφορά την Ιαπωνία, η ταχεία στρατιωτικοποίηση που επιδιώκει η ηγεσία της απειλεί τη σταθερότητα της περιοχής. Θα πρέπει να σταθμίσουν πολύ προσεκτικά τις αποφάσεις τους.
