Η δόση δόθηκε. Πέρα από κάθε αμφιβολία, προσφέρει την ευκαιρία στην Ελλάδα και την κοινωνία να ελπίζει στο μέλλον με ένα εντυπωσιακά χαμηλό επιτόκιο. Η Ελλάδα σώθηκε; Είναι εξαιρετικά νωρίς για να απαντηθεί αυτή η ερώτηση. Χώρος όμως για κραυγές θριάμβου δεν υπάρχει, γιατί η κραυγή θα αντηχήσει σε μια έρημη γη από μια συνεχιζόμενη ύφεση που μας φέρνει στον νου μνήμες αρχών του 20ού αιώνα. Τα σημεία προβληματισμού της επόμενης ημέρας είναι πολλά. Για παράδειγμα, το ζήτημα της επαναγοράς ομολόγων είναι μετέωρο και μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με κεντρικές πολιτικές αποφάσεις από τους βασικούς διεθνείς δρώντες, ενώ και οι αποκρατικοποιήσεις έχουν τοποθετήσει τον πήχυ υπέρμετρα ψηλά για την εποχή οικονομικής ρευστότητας που υφίσταται σε διεθνές επίπεδο. Ανάλογος προβληματισμός υπάρχει και για τα υψηλότατα ποσοστά ανάπτυξης που η Ελλάδα οφείλει πλέον να πετυχαίνει από τώρα και διαρκώς μέχρι το 2020. Το σίγουρο είναι ότι από την Τρίτη 27 Νοεμβρίου και για τις ερχόμενες δεκαετίες βαρύνουν πλέον οι πολιτικές αποφάσεις και οι στρατηγικές κατευθύνσεις που η Ελλάδα θα λάβει στη μεγάλη διεθνοπολιτική σκακιέρα. Λογιστική τέλος, πολιτική καλημέρα. Μπορούμε;
Ο όρος «περισσότερη Ευρώπη» έγινε εν μία νυκτί συνώνυμος του πολιτικού πραγματισμού. Οι πιστοί της ευρωπαϊκής πολιτικής ολοκλήρωσης συνδέουν το έθνος-κράτος με την προοπτική της «περισσότερης Ευρώπης» υπό τη διάσταση μιας παγκόσμιας πλατφόρμας! Για να γίνει κατανοητή η σύγχυση, ας φανταστούμε ότι ο θιασώτης της παραπάνω άποψης είναι ένας βουδιστής χορτοφάγος με δυσανεξία στις φυτικές ίνες, που πιστεύει στο παγκόσμιο ισλαμικό χαλιφάτο και παραγγέλνει χοιρινή μπριζόλα συνοδεύοντάς τη με άφθονο Merlot! «Intellectual storm in a teacup» όπως έλεγε ο Ντισραέλι κάθε φορά που άκουγε μια θέση κενού περιεχομένου.
Αλήθεια, τι σημαίνει φιλοευρωπαϊκή προοπτική; Τι προϋποθέτει και, το κυριότερο, μπορεί να υλοποιηθεί; Η Ε.Ε., μετά τη δημιουργία της ΟΝΕ, διχοτομείται μεταξύ των διαχρονικών δυτικών αξιών της αστικής φιλελεύθερης δημοκρατίας και της ελεύθερης οικονομίας από τη μια και των γερμανικών στοχεύσεων μιας διαρκούς δημοσιονομικής λιτότητας από την άλλη για τον Νότο. Η Ευρώπη βιώνει σήμερα πολιτικές υπεραπλουστεύσεις, μεταφυσικές βεβαιότητες και αφελείς προσδοκίες. Οπως όμως λέει μια παλιά αγγλική παροιμία, «ποιος είναι ο πρώτος που πνίγεται σε ένα ναυάγιο; Ο αφελής φυσικά!»
Η Ελλάδα οφείλει να σταθεί με σαφήνεια υπέρ της δυτικής προοπτικής της χώρας. Ούτε απομόνωση από τις ζυμώσεις που λαμβάνουν χώρα σήμερα στον ευρωμεσογειακό χώρο ούτε σύμπλευση με τις στοχεύσεις του Βερολίνου που προκρίνουν την Ευρώπη των δύο ταχυτήτων με τον Νότο στη γαλαρία. Η θέση αυτή δεν βασίζεται σε αδόκιμους ιστορικισμούς ή σε αναδιφήσεις του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ουδείς πιστεύει ότι η πολιτική ηγεσία της Γερμανίας σήμερα, και πολύ περισσότερο η γερμανική κοινωνία, έχουν το παραμικρό κοινό με την εθνικοσοσιαλιστική σχιζοφρένεια του Μεσοπολέμου. Εμάς όμως η προοπτική αυτή δεν μας συμφέρει. Δεν είμαστε κράτος του ηπειρωτικού ευρωπαϊκού χώρου, αλλά παράγοντας του ευρωμεσογειακού. Κι αυτό βαραίνει σημαντικά στις ουσιαστικές στρατηγικές επιλογές που έχουμε στη διάθεσή μας, αν θέλουμε ασφαλώς να προσεγγίζουμε με όρους ρεαλιστικής ανάλυσης τις προοπτικές μας.
Η διαδικασία ενίσχυσης των ελληνικών θέσεων περνά αδιαμφισβήτητα από την Ευρώπη, αναδεικνύοντας μια νέα ευρωατλαντική δομή οργάνωσης και ενίσχυσης του οντολογικού δυτικού γίγνεσθαι. Η ρήση του Ελευθέριου Βενιζέλου «ανήκουμε στη Δύση» σήμερα καθίσταται επίκαιρη παρά ποτέ. Αρκεί βέβαια να κατανοήσουμε ότι η δυτική προοπτική οφείλει πρωτίστως να υποστηριχτεί από εμάς τους ίδιους. Οταν οι διεθνείς άνεμοι δυναμώνουν, κανείς δεν επιθυμεί free riders στην παρέα του. Και εμείς οφείλουμε να αποδείξουμε ότι δεν έχουμε χάσει το ένστικτο του μαχητή έπειτα από πολλές δεκαετίες τρυφηλότητας με κοινοτικές επιδοτήσεις και μεταφυσικές βεβαιότητες συσσωρευμένης αφέλειας.
