Στη σύγχρονη γερμανική πολιτική σκηνή δεν ήταν λίγα τα σκάνδαλα που προβλημάτισαν λαό και καγκελαρία… «Ευαισθησίες» που οδήγησαν πολιτικούς σε παραίτηση, γράφοντας τους τίτλους των πρωτοσέλιδων των γερμανικών εφημερίδων. Από τα «μαύρα ταμεία» του CDU επί Χέλμουτ Κολ έως την παραίτηση του προέδρου Κρίστιαν Βουλφ για τους πλούσιους φίλους του και τα ύποπτα δάνεια, τα σκάνδαλα ήταν πολλά. Κάποια έκλεισαν σχετικά σύντομα, κάποια άλλα έσυραν στον «βούρκο» πολύ κόσμο προτού λησμονηθούν, όπως συνήθως συμβαίνει σε όλο τον πλανήτη.
Για την Ανγκελα Μέρκελ, όμως, το σκάνδαλο που στοιχειώνει την κυβέρνησή της, όπως όλα δείχνουν, δεν είναι ένα σκάνδαλο που έχει να κάνει με παράνομο πλουτισμό, παράνομες σχέσεις, μαύρα ταμεία ή κάτι συναφές… Η αιτία είναι πιο «ταπεινή» οικονομικά, αλλά όχι ηθικά: λογοκλοπή. Για πολλούς, όμως, το «σπορ», ιδιαίτερα για τον κόσμο της γερμανικής ακαδημαϊκής και πολιτικής ζωής, είναι «θανάσιμο αμάρτημα». Δεν είναι η πρώτη φορά που ζητείται από στέλεχος της κυβέρνησης Μέρκελ να παραιτηθεί με την κατηγορία της λογοκλοπής. Ηδη υπήρξαν την τελευταία διετία δύο περιπτώσεις. Τώρα η πέτρα του σκανδάλου δεν είναι άλλη από την υπουργό Παιδείας Ανέτε Σαβάν. Το γεγονός ότι κατέχει το εν λόγω υπουργείο προσθέτει ένα ακόμη λιθαράκι στο μεγάλο πρόβλημα. Το Πανεπιστήμιο Χάινριχ Χάινε του Ντίσελντορφ ακύρωσε το διδακτορικό της κυρίας Σαβάν, κρίνοντας ότι η υπουργός είχε βασίσει σε λογοκλοπή «εκτεταμένο μέρος» της διατριβής της. H αντιπολίτευση ζητεί την παραίτησή της, η ίδια όμως διαμηνύει προς όλες τις κατευθύνσεις ότι δεν σκοπεύει να φύγει. Ο πρύτανης του πανεπιστημίου ήταν αυτός που ανακοίνωσε επισήμως ότι στο διδακτορικό με θέμα «Ατομο και Συνείδηση», που κατέθεσε το 1980 η Σαβάν, παρατίθενται σε μεγάλη έκταση κείμενα χωρίς όμως να αναφέρεται η πηγή τους. Η 15μελής επιτροπή που συστάθηκε γι’ αυτόν τον λόγο έκρινε, με μόνο δύο ψήφους κατά και ένα λευκό, ότι η Σαβάν «σκόπιμα και συστηματικά» διέπραξε λογοκλοπή στη διατριβή της.
Επί μήνες η υπουργός Παιδείας υποστήριζε ότι υπάρχουν ενδεχομένως λάθη από απροσεξία, αλλά δεν γίνει καμία προσπάθεια παραπλάνησης ούτε λογοκλοπή. Μετά την αφαίρεση του διδακτορικού η υπουργός δήλωσε μέσω των δικηγόρων της ότι θα κινηθεί νομικά κατά της απόφασης του πανεπιστημίου. Μέλη των Χριστιανοδημοκρατών έδειξαν κατανόηση για την απόφαση της υπουργού και εξέφρασαν τη στήριξή τους στην Ανέτε Σαβάν. Ο αναπληρωτής αρχηγός της Κοινοβουλευτικής Ομάδας των Χριστιανοδημοκρατών Μίχαελ Κρέτσμερ έκανε λόγο για «εκστρατεία με πολιτικά κίνητρα εναντίον μιας επιτυχημένης υπουργού Παιδείας και Ερευνας». Ο Φιλελεύθερος Πάτρικ Μάινχαρντ, ειδικός σε ζητήματα Παιδείας, δήλωσε ότι μέχρι να αποφασίσει το αρμόδιο δικαστήριο ισχύει το τεκμήριο της αθωότητας. Κατανόηση για την Ανέτε Σαβάν δείχνει και ο πρόεδρος του SPD Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, όμως οι Πράσινοι ζητούν την παραίτηση της υπουργού, όπως και σύσσωμος σχεδόν ο γερμανικός Τύπος.
Αυτή όμως που βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση δεν είναι άλλη από την ίδια την Ανγκελα Μέρκελ. Εννέα μήνες πριν από τις εκλογές, εν μέσω της προεκλογικής εκστρατείας, και με πολλά μέτωπα ανοικτά στην Ε.Ε., η Μέρκελ το μόνο που δεν χρειαζόταν είναι ένα σκάνδαλο και μάλιστα με πρωταγωνίστρια τη Σαβάν, πολύτιμη συνεργάτιδά της.
Την άνοιξη του 2011 η Μέρκελ έχασε έναν ακόμη υπουργό για τον ίδιο λόγο. Ο υπουργός Αμυνας Καρλ Τέοντορ τσου Γκούτενμπεργκ είχε παραιτηθεί όταν αποκαλύφθηκε ότι είχε αντιγράψει από διάφορες πηγές ολόκληρες παραγράφους του διδακτορικού του. Το «τραγικό» είναι ότι τότε η Σαβάν είχε δηλώσει: «Ως κάποια που έγραψε και αυτή διδακτορική διατριβή πριν από 31 χρόνια και εργάστηκε με επαγγελματισμό με πολλούς υποψηφίους για το Ph.D ντρέπομαι».
Τον Φεβρουάριο του 2011 ο πρώην υπουργός Αμυνας και πολλά υποσχόμενος «αστέρας» της βαβαρικής πολιτικής σκηνής, ο βαρόνος Καρλ Τέοντορ τσου Γκούτενμπερκ είχε αναγκαστεί να παραιτηθεί όταν αποδείχτηκε λογοκλοπή στο δικό του διδακτορικό. Ηταν ο πιο δημοφιλής πολιτικός της Γερμανίας, που εξευτελίστηκε on camera, καθώς υποχρεώθηκε να διαβάσει το κείμενο παραίτησής του στα ΜΜΕ. Στην αρχή δημοσιεύτηκαν δεκάδες αποσπάσματα από τη διατριβή, τα οποία είχαν υιοθετηθεί χωρίς τις απαραίτητες παραπομπές. Στη συνέχεια αποκαλύφθηκε ότι ο Γκούτενμπεργκ κατάφερε να κάνει διδακτορικό στο Πανεπιστήμιο του Μπαϊρόιτ παρά τη χαμηλή βαθμολογία στο πτυχίο με ειδική άδεια του πρύτανη, ο οποίος ανήκε πολιτικά στο κόμμα των Χριστιανοκοινωνιστών της Βαβαρίας, όπως άλλωστε και ο πρώην υπουργός Αμυνας.
Μετά τον Καρλ Τέοντορ τσου Γκούτενμπεργκ η λογοκλοπή χτύπησε σαν ιός το γερμανικό πολιτικό σύστημα. Ακολούθησε η Σιλβάνα Κοχ-Μερίν (FDP), αντιπρόεδρος της Ευρωβουλής, η οποία παραιτήθηκε απ’ όλα τα αξιώματά της, ενώ υπήρξαν καταγγελίες και για τη Βερόνικα Σας, κόρη του πρώην πρωθυπουργού της Βαβαρίας Εντμουντ Στόιμπερ.
Οι «κυνηγοί των λογοκλόπων» έβαλαν στο στόχαστρο πλήθος εργασιών που ανήκουν σε παράγοντες της πολιτικής, της κοινωνίας και της οικονομίας στη Γερμανία. Ενας από τους πιο διάσημους, θα έλεγε κανείς, κυνηγούς λογοκλόπων είναι ο επικοινωνιολόγος Στέφαν Βέμπερ. Ο ίδιος δηλώνει ενθουσιασμένος με την εθελοντική δουλειά χιλιάδων ακτιβιστών του διαδικτύου.
Ο γερμανικός Τύπος, ακόμη και αυτός που στηρίζει την κυβέρνηση, μιλά τώρα για αναπόφευκτο ανασχηματισμό εξαιτίας της υπόθεσης της Ανέτε Σαβάν. Αλλωστε, όπως επεσήμανε πολύ εύστοχα το «Spiegel», είναι σαν να πιάστηκε ο υπουργός Μεταφορών να οδηγεί μεθυσμένος ή ο υπουργός Οικονομικών να έχει μυστικούς λογαριασμούς στην Ελβετία! Σε αυτή τη ζωή, βέβαια, τα έχουμε δει όλα…
Οι τρεις «μαύρες σελίδες» της Γερμανίας
Υπόθεση Αμίγκο: Ιανουάριος του 1993. Αποκαλύπτεται ότι ο τότε πρωθυπουργός της Βαβαρίας Μαξ Στράιμπλ ως υπουργός Οικονομικών έπαιρνε «δώρα» από ένα γερμανικό συγκρότημα αεροναυπηγικής, που ανήκε σε παιδικό του φίλο, για να μεσολαβήσει υπέρ του στο υπουργείο Αμυνας και να επιτύχει την παραγγελία πολλών αεροσκαφών. Ως ανταμοιβή το συγκρότημα πλήρωσε ιδιωτικές διακοπές του Στράιμπλ στη Βραζιλία και την Κένυα και έκανε δωρεά ενός μεγάλου ποσού στο Χριστιανοκοινωνικό Κόμμα της Βαβαρίας CSU. Η υπόθεση έμεινε στην Ιστορία ως «υπόθεση Αμίγκο». Ο Στράιμπλ απέσπασε με αμφιλεγόμενο τρόπο ποσό από το υπουργείο Ερευνών για λογαριασμό του φίλου.
Υπόθεση Φλικ: Πρόκειται για το μεγαλύτερο οικονομικοπολιτικό σκάνδαλο στη Γερμανία. Ο Φρίντριχ Καρλ Φλικ (1927-2006) διαχειριζόταν την τεράστια περιουσία του βιομηχάνου πατέρα του. Ανάμεσα σε άλλα, ήταν μεγαλομέτοχος της Daimler Benz, της χημικής εταιρίας Dynamit-Nobel, της εταιρίας μετάλλου Buderus και της ασφαλιστικής εταιρίας Gerling. Η υπόθεση άρχισε να αποκαλύπτεται από τον Ιανουάριο του 1975, όταν έπειτα από ελέγχους της Εφορίας, αποκαλύφθηκε ότι οι Χριστιανοδημοκράτες και οι Φιλελεύθεροι διατηρούσαν μαύρα ταμεία και ότι τα κόμματά τους δέχονταν μεγάλες δωρεές από τον όμιλο Φλικ χωρίς αυτές να φαίνονται. Το 1976 ο Φλικ πούλησε για δύο δισ. μάρκα το μερίδιο των μετοχών του από την Daimler Benz. Τα μισά απ’ αυτά θα έπρεπε να τα αποδώσει ως φόρο στο γερμανικό Δημόσιο. Οι υπουργοί Οικονομικών, όμως, Χανς Φρίντριχ και ο διάδοχος του κόμης Λάμσντορφ «διευθέτησαν» την υπόθεση, επικαλούμενοι ένα παραθυράκι του φορολογικού νόμου.
Υπόθεση μαύρα ταμεία του CDU: Πρωταγωνιστής ήταν ο πρώην καγκελάριος Χέλμουτ Κολ. Το 1999 διαπιστώθηκαν πολυάριθμοι σκοτεινοί λογαριασμοί για να πηγαίνουν παράνομα χρήματα στο κομματικό ταμείο του CDU. Ενας από τους χρηματοδότες ήταν και ο μεγαλέμπορος όπλων Καρλ Χάιντς Σράιμπερ. Για το σκάνδαλο κατηγορήθηκε και ο Κολ, που παραιτήθηκε από επίτιμος πρόεδρος, ενώ παραιτήθηκε και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε από ηγέτης του κόμματος μαζί με την τότε ταμία του CDU Μπριγκίτε Μπαουμάιστερ. Μάλιστα, λόγω των μαύρων λογαριασμών το CDU υποχρεώθηκε από τον τότε πρόεδρο της γερμανικής Βουλής να χάσει την κρατική χρηματοδότηση! Μέχρι σήμερα τα ονόματα των χορηγών παραμένουν επτασφράγιστο μυστικό.
Μ.Η.Τ. 232120