Στα άκρα η διαφωνία Ιταλίας – Ολλανδίας (βλέπε Γερμανία) στο Eurogroup. Σήμερα η νέα προσπάθεια για εξεύρεση λύσης
Μετά το προχθεσινό ναυάγιο, σήμερα θα γίνει μια νέα προσπάθεια από τους Ευρωπαίους υπουργούς Oικονομικών να καταλήξουν σε λύση για τα κορονο-ομόλογα ή την υιοθέτηση ενός άλλου μηχανισμού χρηματοδότησης του ευρωπαϊκού χρέους, που θα είναι αποδεκτός από όλους.
Το γερμανοκρατούμενο Eurοgroup θα επιδιώξει πάλι να βρει κοινό τόπο ανάμεσα στις διεκδικήσεις των χωρών του Βορρά και του Νότου. Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έπειτα από μία μαραθώνια τηλεδιάσκεψη 16 ωρών, που ξεκίνησε το απόγευμα της Τρίτης και ολοκληρώθηκε χθες το πρωί, δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν σε μια στρατηγική για τον μετριασμό των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας.
Ο πρόεδρος του Eurogroup Μάριο Σεντένο ανακοίνωσε ότι η συζήτηση θα συνεχιστεί σήμερα, με την ελπίδα ότι το χάσμα μεταξύ της Ιταλίας (κυρίως) και της Ολλανδίας θα μπορέσει να γεφυρωθεί, ώστε να μην παραταθεί μία «παράλυση», που ευθέως θέτει υπό αμφισβήτηση την ικανότητα της Ένωσης να αντιμετωπίσει την τρέχουσα κρίση.
Οι υπουργοί Οικονομικών συζητούσαν επί τριών, κυρίως, προτάσεων: Η πρώτη πρόταση ήταν να αξιοποιηθεί ο ESM ώστε να προσφέρει χρηματοδότηση (υπό μορφή δανείων) ύψους έως 2% του ΑΕΠ των κρατών-μελών. Το βασικό πρόβλημα κατά τη συζήτηση αυτής της πρότασης εστιάζεται στους όρους (conditionality) και στα μνημόνια που θα συνοδεύουν μία πιστωτική γραμμή.
Η δεύτερη ιδέα είναι η δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού ταμείου εγγυήσεων, που θα διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, το οποίο θα μπορούσε να κινητοποιήσει περισσότερα από 200 δισεκατομμύρια ευρώ, με σκοπό την ενίσχυση μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η τρίτη πρόταση αφορά ένα πρόγραμμα που έχει προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συνολικού ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ, με σκοπό τη διασφάλιση θέσεων εργασίας.
Οι Γάλλοι
Επιπλέον, στο τραπέζι ετέθη και η πρόταση της γαλλικής κυβέρνησης επί ενός σχεδίου για τη δημιουργία ενός προσωρινού αποθεματικού ταμείου ύψους 3% του ΑΕΠ της Ε.Ε., διάρκειας ζωής 5-10 ετών, το οποίο θα χρηματοδοτείται από την κοινή έκδοση ομολόγων για την αμοιβαία κάλυψη του κόστους της κρίσης. Το σχέδιο είναι προφανώς αμφιλεγόμενο, καθώς μοιάζει με μια ιδέα που υποστηρίζεται από αρκετές χώρες της ευρωζώνης για τα λεγόμενα «ευρωομόλογα» ή «κορονο-ομόλογα».
Οι Ιταλοί πιστεύουν ότι, επειδή καμία χώρα δεν ευθύνεται για το σοκ του Covid-19 και επειδή η επερχόμενη οικονομική κρίση δεν οφείλεται σε κακό χειρισμό δημόσιων οικονομικών κάποιου κράτους, δεν υπάρχει κανένας λόγος να επιβληθούν πάλι όροι και μνημόνια με τόσο αυστηρούς όρους.
Αντίθετα, Ολλανδοί, Αυστριακοί και Φινλανδοί πιστεύουν (λίγο έως πολύ στο όνομα της Γερμανίας) ότι οι όροι που πρέπει να τεθούν είναι δύο ταχυτήτων: αρχικά, για να διασφαλιστεί ότι τα κονδύλια θα διατεθούν αποκλειστικά για τη μάχη κατά του κορονοϊού, και όχι για άλλους σκοπούς. Και στη συνέχεια, μόλις περάσει το μεγάλο σοκ της πανδημίας, να γυρίσουμε στους κλασικούς δανειακούς όρους.
Ο υπουργός της Ιταλίας, Ρομπέρτο Γκουαλτιέρι, ξεκαθάρισε ότι η κυβέρνησή του δεν θα δεχτεί ένα τελικό κείμενο που θα σταλεί στους ηγέτες της Ε.Ε., αν δεν αναφέρει ρητά την αμοιβαιοποίηση χρέους ως εργαλείο της οικονομικής ανάκαμψης. Η Ρώμη απαιτεί επίσης όποια χρήση των δανείων του ESM να γίνει χωρίς όρους (conditionality). Ο Ολλανδός υπουργός Oικονομικών Βόπκε Χούκστρα είπε «όχι» και στα δυο, ξεκαθαρίζοντας ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός της χώρας του έχει ταχθεί ξεκάθαρα κατά των ευρωομολόγων.
«Μισόλογα» από την ελληνική κυβέρνηση μετά το αδιέξοδο
Το αδιέξοδο της προχθεσινής συνεδρίασης του Eurogroup και τη δυσκολία έκδοσης ευρωομολόγου που ζητά η χώρα μας έχει επιφέρει τον αναπόφευκτο προβληματισμό στην κυβέρνηση, τα στελέχη της οποίας μιλούν κυρίως με μισόλογα.
«Όλοι θέλουμε να βρεθεί μια κοινή λύση» τόνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας, σημειώνοντας ότι «υπάρχει συμφωνία στα τρία βασικά ζητήματα που συζητούνται για τη χρηματοδότηση της στήριξης της απασχόλησης, της χρηματοδότησης των 200 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και της χρηματοδότησης περίπου στο 2% του ΑΕΠ για κάθε κράτος-μέλος από τον ESM. Μένει το τέταρτο, που είναι και το πιο δύσκολο, να υπάρξει ένας μηχανισμός που να μπορούμε όλα τα κράτη-μέλη να δανειζόμαστε σχετικά φτηνά, αυτό είναι ένα κοινό ευρωομόλογο».
Αλλά και ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης ανέφερε ότι «όσο πιο κοινή και ευρωπαϊκή είναι η λύση, θα είναι και μεγαλύτερες οι δυνατότητες να εξέλθουμε όλοι μαζί από την κρίση». Αναφέρθηκε σε τρεις τάσεις στην Ευρώπη: Η πιο ήπια εκτιμά ότι πρέπει να χρησιμοποιηθούν οι υφιστάμενοι μηχανισμοί χρηματοδότησης, η «ενδιάμεση» ότι πρέπει να δημιουργηθεί ένας καινούργιος μηχανισμός που θα δανειοδοτήσει τα κράτη που βρίσκονται σε κίνδυνο και η τρίτη, την οποία στηρίζει και η Ελλάδα, εκτιμά ότι πρέπει ουσιαστικά να κοπεί νέο χρήμα, να εκδοθεί ένα κοινό ευρωομόλογο. Ο κ. Γεραπετρίτης αναγνώρισε ότι βρισκόμαστε σχετικά μακριά από ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Την ίδια ώρα, ο Αδωνις Γεωργιάδης εμμέσως «αδειάζει» τον Κυριάκο Μητσοτάκη όσον αφορά τη στάση του για το ευρωομόλογο, δηλώνοντας βέβαιος για το «ναυάγιο» σχετικά με την έκδοσή του. «Μπορεί να μη γίνει η λύση να έρθει όπως θέλουμε, αλλά κάποια λύση με λεφτά θα υπάρξει. Σας το λέω μετά βεβαιότητας» τόνισε ο υπουργός Ανάπτυξης, εμφανιζόμενος ως συνήγορος της Γερμανίας.
