Σήμερα η Εκκλησία τιμά με ιδιαίτερη ευλάβεια τρεις μεγάλες μορφές της χριστιανικής πίστεως: τον Άγιο Ελευθέριο τον Ιερομάρτυρα, τη μητέρα του Αγία Ανθία, και την Οσιομάρτυρα Σωσάννα τη Διακόνισσα εν Ελευθερουπόλει.
Πρόκειται για πρόσωπα που έζησαν σε εποχές σκληρών διωγμών, αλλά με τη ζωή και το μαρτύριό τους φανέρωσαν τη δύναμη της πίστεως, της θυσιαστικής αγάπης και της αληθινής ελευθερίας εν Χριστώ.
Άγιος Ελευθέριος ο Ιερομάρτυρας – Ο επίσκοπος της ελευθερίας του Χριστού
Ο Άγιος Ελευθέριος έζησε στα τέλη του 2ου αιώνα μ.Χ. Γεννήθηκε στη Ρώμη και από πολύ νεαρή ηλικία αφιερώθηκε στον Θεό. Διακρίθηκε για την πνευματική του ωριμότητα και τη θεολογική του κατάρτιση, γεγονός που τον οδήγησε γρήγορα σε υψηλή εκκλησιαστική διακονία. Σε νεαρή ηλικία χειροτονήθηκε Επίσκοπος Ιλλυρικού.
Το κήρυγμά του ήταν δυναμικό και φωτισμένο. Με παρρησία δίδασκε την αλήθεια του Ευαγγελίου, οδηγώντας πολλούς ειδωλολάτρες στη χριστιανική πίστη. Η δράση του, όμως, προκάλεσε την οργή των ρωμαϊκών αρχών. Συνελήφθη, βασανίστηκε σκληρά και τελικά μαρτύρησε, σφραγίζοντας με το αίμα του την ομολογία της πίστεως.
Ο Άγιος Ελευθέριος δεν είναι μόνο σύμβολο ανδρείας, αλλά και πνευματικής ελευθερίας: της ελευθερίας από τον φόβο, την αμαρτία και τον θάνατο.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Ἱερέων ποδήρει κατακοσμούμενος, καὶ αἱμάτων τοῖς ῥείθροις ἐπισταζόμενος, τῷ Δεσπότῃ σου Χριστῷ μάκαρ ἀνέδραμες, Ἐλευθέριε σοφέ, καθαιρέτα τοῦ Σατᾶν. Διὸ μὴ παύσῃ πρεσβεύων, ὑπὲρ τῶν πίστει τιμώντων, τὴν μακαρίαν σου ἄθλησιν.
Αγία Ανθία – Η μητέρα που γέννησε άγιο και μαρτύρησε μαζί του
Η Αγία Ανθία, μητέρα του Αγίου Ελευθερίου, υπήρξε πρότυπο χριστιανής μητέρας. Με βαθιά πίστη και αφοσίωση στον Θεό, ανέθρεψε τον γιο της «ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ Κυρίου». Η πνευματική της καθοδήγηση υπήρξε καθοριστική για τη μετέπειτα αγιότητα του παιδιού της.
Όταν ο Άγιος Ελευθέριος συνελήφθη, η Αγία Ανθία δεν δίστασε να ομολογήσει δημόσια την πίστη της στον Χριστό. Συνελήφθη και εκείνη και υπέμεινε βασανιστήρια, παραμένοντας ακλόνητη. Τελικά, μαρτύρησε και αυτή, δίνοντας συγκλονιστική μαρτυρία μητρικής αγάπης που κορυφώνεται στη θυσία.
Η Εκκλησία την τιμά ως μητέρα αγίου και μάρτυρα, αλλά και ως φωτεινό παράδειγμα γυναικείας πίστης και πνευματικής γενναιότητας.
Οσιομάρτυς Σωσάννα η Διακόνισσα εν Ελευθερουπόλει
Η Αγία Σωσάννα έζησε στην Ελευθερούπολη και διακόνησε την Εκκλησία με το αξίωμα της διακόνισσας. Οι διακόνισσες της αρχαίας Εκκλησίας είχαν σπουδαίο ρόλο: φρόντιζαν τις γυναίκες, βοηθούσαν στους βαπτισμούς, στήριζαν τους φτωχούς και τους ασθενείς, και συμμετείχαν ενεργά στη φιλανθρωπική ζωή της Εκκλησίας.
Η Αγία Σωσάννα ξεχώρισε για την ασκητική της ζωή, την ταπείνωση και την αφοσίωσή της στον Χριστό. Κατά τους διωγμούς, συνελήφθη λόγω της χριστιανικής της δράσης. Παρά τα βασανιστήρια, δεν αρνήθηκε την πίστη της και μαρτύρησε, λαμβάνοντας τον διπλό στέφανο: της οσιότητας και του μαρτυρίου.
Η σημασία της σημερινής εορτής
Η κοινή μνήμη αυτών των Αγίων υπενθυμίζει ότι η Εκκλησία οικοδομείται από επισκόπους και ποιμένες που θυσιάζονται για το ποίμνιο, από γονείς που καλλιεργούν την πίστη μέσα στην οικογένεια, από αφανείς εργάτες και εργάτριες της διακονίας και της αγάπης.
Η εορτή τονίζει ότι η αγιότητα δεν περιορίζεται σε έναν ρόλο ή φύλο, αλλά είναι καρπός πιστότητας στον Χριστό μέσα στις συνθήκες που ο καθένας καλείται να ζήσει.
Σε έναν κόσμο που συχνά συγχέει την ελευθερία με την αυθαιρεσία, οι Άγιοι Ελευθέριος, Ανθία και Σωσάννα μας διδάσκουν ότι η αληθινή ελευθερία γεννιέται από την αλήθεια, τη θυσία και την αγάπη.
