Το ολιστικό σχέδιο που μετατράπηκε σε απλή ανακαίνιση σε κάποια υποκαταστήματα
- Του Σπύρου Γεράρδη
Με την κυβέρνηση να υπόσχεται πως θα επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου, ώστε να προλάβει να απορροφήσει 12 δισ. ευρώ σε 13 μήνες από το Ταμείο Ανάκαμψης, διαρκώς έρχονται στο φως καταγγελίες από φορείς για τις πάρα πολλές χαμένες ευκαιρίες, οι οποίες έχουν ως συνέπεια, μεταξύ άλλων, την προσθαφαίρεση παρεμβάσεων από το πρόγραμμα.
Eνας από τους φορείς ο οποίος διαχρονικά παρεμβαίνει στα τεκταινόμενα είναι ο Πανελλήνιος Σύλλογος Υπαλλήλων των τέως ΟΕΚ-ΟΕΕ, οι οποίοι απορροφήθηκαν από τον ΟΑΕΔ μετά την κατάργησή τους το 2012. Σύμφωνα λοιπόν με μελέτη του συλλόγου, είναι δεκάδες τα εκατομμύρια ευρώ τα οποία χάθηκαν ή παραμένουν αδιευκρίνιστα, εξαιτίας της αδυναμίας της διοίκησης της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (όπως μετονομάστηκε ο ΟΑΕΔ επί Κυριάκου Μητσοτάκη).
Απλή ανακαίνιση
Το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό που αφορά το έργο «Αναδιάρθρωση και επαναπροσδιορισμός του ρόλου των «ΚΠΑ2», το οποίο ξεκίνησε με προϋπολογισμό 49.734.168 € και σαφές χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης έως τα τέλη του 2025. Προέβλεπε:
-ανακαίνιση και επανασχεδιασμό 118 ΚΠΑ2,
-νέα επικοινωνιακή στρατηγική,
-σύστημα ποιοτικού ελέγχου εξυπηρέτησης,
-νέες μορφές συμβουλευτικής και κατάρτισης.
Με την αναθεώρηση του Ιουλίου, τα ΚΠΑ2 μειώθηκαν από 118 σε 40, δηλαδή κατά 78 υποκαταστήματα (-66%). Με την τελευταία πρόταση αναθεώρησης διαγράφονται όλα τα υποέργα, εκτός από την απλή ανακαίνιση των 40 ΚΠΑ2, χωρίς επανασχεδιασμό. Αυτό σημαίνει ότι:
-ακυρώνεται το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού και λειτουργικού αντικειμένου,
-ο αρχικός προϋπολογισμός αποψιλώνεται,
-δεκάδες εκατομμύρια ευρώ παύουν να διεκδικούνται από το ΤΑΑ.
Παρά ταύτα, είχε ήδη ενταχθεί διαφημιστική δαπάνη 471.200 € για την προβολή του «επανασχεδιασμού» των ΚΠΑ2, ενός έργου που τελικά δεν υλοποιήθηκε ποτέ στην αρχική του μορφή.
Διαγραφές
Το δεύτερο έργο έχει τον… πομπώδη τίτλο «Παροχή δεξιοτήτων, επανειδίκευση και αναβάθμιση δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού μέσω αναμορφωμένου μοντέλου κατάρτισης (μεταρρύθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης)» – μέτρο 16792, συνολικού προϋπολογισμού 168.238.080 €.
Ουδείς, πράγματι, μπορεί να αμφισβητήσει την ανάγκη «μεταρρύθμισης» της διαδικασίας κατάρτισης εργαζομένων και ανέργων μέσω των ΚΕΚ καθώς ουδείς θέλει να δει να επαναλαμβάνονται τα… αλήστου μνήμης προγράμματα τύπου «σκόιλ ελικίκου», που δεν ήταν τίποτε άλλο παρά μια αρπαχτή -όπως λέγεται στην πιάτσα-, με αυτοματοποιημένες μεταφράσεις και μετατροπές κειμένων μέσω υπολογιστή, τα οποία μπορεί να έβγαζαν γέλιο, ωστόσο απέδειξαν πόσο άπληστοι είναι οι επιτήδειοι που συνεργάζονται με κρατικούς φορείς.
Εν πάση περιπτώσει, μεταξύ των προγραμμάτων κατάρτισης που έχουν συμπεριληφθεί στο ανωτέρω μέτρο έχουν επίσης ενσωματωθεί τα ακόλουθα έργα, ενώ μέχρι και την αναθεώρηση του περασμένου Ιουλίου το «Ελλάδα 2.0» προέβλεπε την ολοκλήρωση μέχρι τα τέλη 2025:
α) σύστημα ποιοτικού ελέγχου Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΚ), με στόχο τη βελτίωση του ποιοτικού ελέγχου των μονάδων επαγγελματικής κατάρτισης (ΔΥΠΑ),
β) ολοκλήρωση της επικαιροποίησης των ενοτήτων κατάρτισης των μονάδων επαγγελματικής κατάρτισης της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ),
γ) ολοκλήρωση της ανάπτυξης ψηφιακών μαθημάτων,
δ) αγορά συναφούς εξοπλισμού για εργαστήρια σχολών ΕΕΚ,
ε) ολοκλήρωση των τομεακών προγραμμάτων κατάρτισης.
Και σε αυτή την περίπτωση, με τη νέα πρόταση αναθεώρησης τα β), γ) και δ) έργα διαγράφονται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Το επιμέρους ποσό που αφορά την απένταξη των ανωτέρω υποέργων της ΔΥΠΑ δεν είναι γνωστό, όμως διαπιστώθηκε ότι έχει ενταχθεί το έργο συνολικού προϋπολογισμού 260.400 € με θέμα «Οριζόντια Αξιολόγηση Προγραμμάτων Κατάρτισης» και αντικείμενο «Οριζόντια Αξιολόγηση Προγραμμάτων Κατάρτισης και, συγκεκριμένα, η επισκόπηση και αξιολόγηση των προγραμμάτων ΣΕΚ (Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης), τα οποία προγράμματα υποβάλλονται από τους παρόχους κατάρτισης που είναι ενταγμένοι στο Μητρώο Επιλέξιμων Παρόχων ΣΕΚ της ΔΥΠΑ».
Επίσης, διαπιστώθηκε σε σχέση με τα ψηφιακά μαθήματα της ΔΥΠΑ ότι έχει ενταχθεί το έργο προϋπολογισμού 940.000 ευρώ (με ΦΠΑ) με θέμα «3η Τροποποίηση Απόφασης Ενταξης του Εργου με τίτλο “Προμήθεια Διαδραστικών Πινάκων στις Σχολές της ΔΥΠΑ” (κωδικός ΟΠΣ ΤΑ 5161462, Κωδικός ΠΔΕ 2022ΤΑ03400011) στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Δράσης με ID 16942 – Ψηφιακός μετασχηματισμός της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ)».
Ομως, κατακύρωση του διαγωνισμού δεν κατέστη δυνατόν να ανευρεθεί. Συνεπώς, πρέπει να απαντηθεί το ερώτημα εάν έχει προκηρυχθεί διαγωνισμός και τι απέγινε το εν λόγω έργο.
Επίσης, διαπιστώθηκε ότι, με τη με αριθμό 24/25 σύμβαση, κατακυρώθηκε σε ιδιωτική εταιρία στις 17/9/2025 η ψηφιοποίηση 250 μαθημάτων των δομών εκπαίδευσης και κατάρτισης της ΔΥΠΑ. Η διάρκεια της σύμβασης είναι μέχρι τις 18/5/2026 και το ποσό ανέρχεται σε 1.301.814,00 € με ΦΠΑ. Ο διαγωνισμός είχε προϋπολογισμό 1.352.840,00 € με ΦΠΑ, δηλαδή κατακυρώθηκε με έκπτωση μόλις 51.026,00 € (ποσοστό 3,77%).
Ημιτελής ο ψηφιακός μετασχηματισμός της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης
Το «Ελλάδα 2.0» μέχρι πρόσφατα προέβλεπε την ολοκλήρωση (με έκθεση της ΔΥΠΑ με την οποία επιβεβαιώνεται η ολοκλήρωση) του ψηφιακού μετασχηματισμού της μέχρι τα τέλη του 2025, μέσω:
α) της αγοράς επτά νέων πληροφοριακών συστημάτων [VET OPS, FMIS, HRM, Cyber Security, Chatbot, Virtual Desktop Infrastructure (VDI)],
β) του επανασχεδιασμού του ΟΠΣ ΔΥΠΑ για το νέο σύστημα λήψης τεκμηριωμένων αποφάσεων που βασίζεται σε δεδομένα,
γ) της επέκτασης των ψηφιακών υπηρεσιών (μέσω της εφαρμογής DYPAapp), που θα δώσει τη δυνατότητα στη ΔΥΠΑ να παρέχει ηλεκτρονικές υπηρεσίες στους ανέργους και στις επιχειρήσεις μέσω κινητών τηλεφώνων και ταμπλετών,
δ) της δημιουργίας εργαλείου που θα βοηθήσει τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης να βελτιστοποιήσει τη διαδικασία αντιστοίχισης προσφοράς και ζήτησης εργασίας.
Με την τελευταία πρόταση αναθεώρησης αφαιρείται το γ) και φυσικά αντικαθίσταται η ολοκλήρωση, συν την έκθεση ολοκλήρωσης της ΔΥΠΑ, με απλά «παράδοση» των έργων.
Για την εφαρμογή της ΔΥΠΑ στα κινητά τηλέφωνα, από το καλοκαίρι η υπηρεσία ενημέρωσε ότι για τεχνικούς λόγους δεν λειτουργεί. Στη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου στις 4/11/2025 κατακυρώθηκε ο διαγωνισμός για την αναβάθμιση της εφαρμογής με ποσό 110.949,00 € (με ΦΠΑ). Ο διαγωνισμός είχε προϋπολογισμό 111.600,00 €, δηλαδή κατακυρώθηκε με έκπτωση μόνο 651,00 € ή ποσοστό μόλις 0,6%!
Το έργο της ψηφιοποίησης είχε προϋπολογισμό 992.000,00 € και αφορούσε τη «λειτουργία ενός νέου κεντρικού ψηφιακού αρχείου, που θα αντικαταστήσει τα υφιστάμενα έγχαρτα αρχεία στη ΔΥΠΑ (8.000.000 σελίδες), καθώς και στην ανάπτυξη πληροφοριακού συστήματος για τη διαχείριση του ψηφιακού αρχείου που έχει προκύψει από την ψηφιοποίηση.
Το έργο αποφασίστηκε να συμβασιοποιηθεί σε δύο διαφορετικές εταιρίες:
-Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα δεδομένα του ΚΗΜΔΗΣ για την ψηφιοποίηση των 200.000 σχεδίων (κυρίως τ. ΟΕΚ) ΔΥΠΑ, η σύμβαση είχε ύψος 245.520,00 €.
-Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα δεδομένα του ΚΗΜΔΗΣ για την ψηφιοποίηση των διοικητικών φακέλων ΔΥΠΑ, η σύμβαση είχε ύψος 737.800,00 €.
Δηλαδή και εδώ οι κατακυρώσεις στις ιδιωτικές εταιρίες (983.320,00 €) έγιναν με πολύ μικρά ποσοστά εκπτώσεων επί του συνολικού προϋπολογισμού, ύψους 992.000,00 €.
Οσον αφορά τον επανασχεδιασμό του ΟΠΣ και τα επτά νέα πληροφοριακά συστήματα, πρέπει να γίνει γνωστό εάν έχουν ολοκληρωθεί και τι ακριβώς δαπάνες για καθένα από τα ανωτέρω υποέργα έχουν προϋπολογιστεί.
«Ψαλίδι» και στους συμμετέχοντες στη διά βίου μάθηση
Το έργο «Νέα στρατηγική για τη διά βίου μάθηση: εκσυγχρονισμός και αναβάθμιση του ελληνικού συστήματος αναβάθμισης δεξιοτήτων και επανειδίκευσης», με συνολικό προϋπολογισμό 302.740.000,00 €, έχει αντικείμενο την παροχή προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης σε εργαζομένους από όλους τους κλάδους της οικονομίας.
Το μέτρο προέβλεπε την ολοκλήρωση, μέχρι το τέλος του 2025, προγραμμάτων κατάρτισης στον τομέα των ψηφιακών δεξιοτήτων, των πράσινων δεξιοτήτων και του οικονομικού εγγραμματισμού για 500.000 συμμετέχοντες και πιστοποίηση των δεξιοτήτων που αποκτήθηκαν για όλους τους επιτυχόντες συμμετέχοντες. Βασικοί πληθυσμιακοί στόχοι των προγραμμάτων ήταν οι άνεργοι (κυρίως νέοι και μακροχρόνια άνεργοι), οι εργαζόμενοι που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο ανεργίας ή υστερούν σε κατάρτιση και οι δημόσιοι υπάλληλοι.
Προβλεπόταν επίσης πως, από τον συνολικό αριθμό των 500.000 συμμετεχόντων, τουλάχιστον το 33% (167.000 συμμετέχοντες) θα παρακολουθούσε προγράμματα κατάρτισης για την απόκτηση πράσινων δεξιοτήτων και την εύρεση θέσεων εργασίας στην πράσινη οικονομία.
Με την τελευταία πρόταση αναθεώρησης, ο στόχος για την παροχή προγραμμάτων κατάρτισης σε ψηφιακές, πράσινες και οικονομικές δεξιότητες μειώνεται ραγδαία στους 350.000 συμμετέχοντες, ενώ αφαιρείται και ο στόχος απόκτησης νέου κτιρίου για τη ΔΥΠΑ και το Κέντρο Διά Βίου Μάθησης.
Για το συνολικό ποσό που έχει απορροφηθεί θα πρέπει να δημοσιευτούν από τη ΔΥΠΑ αναλυτικά στοιχεία, αφού τα προγράμματα που έχουν υλοποιηθεί δεν έχουν το ίδιο ποσό αποζημίωσης στους καταρτιζόμενους και στα ΚΕΚ φορείς πιστοποίησης, ενώ άγνωστο παραμένει το ποσό που τελικώς δεν θα χρησιμοποιηθεί! Σε κάθε περίπτωση, οι αριθμοί των καταρτιζόμενων είναι σαφώς αρκετά μακριά από τους στόχους, δηλαδή 33% λιγότεροι.
Εμεινα εκτός του «Ελλάδα 2.0» χιλιάδες προγράμματα κατάρτισης
Το μέτρο για τις ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας (ΕΠΑΕ) αποσκοπεί στη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητάς τους μέσω του επανασχεδιασμού και της ενίσχυσης των προγραμμάτων επιδότησης μισθών και της σταδιακής μετάβασης σε ένα νέο μοντέλο υλοποίησης των ΕΠΑΕ.
Μέχρι πριν από έναν χρόνο, στο «Ελλάδα 2.0» προβλεπόταν η ολοκλήρωση, μέχρι τα τέλη του 2025, των ακόλουθων προγραμμάτων ΕΠΑΕ:
α) τέσσερα στοχευμένα βραχυπρόθεσμα προγράμματα επιδότησης της απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα για τουλάχιστον 30.600 ανέργους, επί συνόλου 34.000 δικαιούχων,
β) εφαρμογή του νέου μοντέλου ανοιχτού πλαισίου υλοποίησης των ΕΠΑΕ (το οποίο έχει δοκιμαστεί πιλοτικά) σε επιπλέον τρεις γεωγραφικές περιοχές (στους συμμετέχοντες θα προσφερθούν 22.500 προγράμματα κατάρτισης, 7.000 επιδοτήσεις απασχόλησης και 850 επιδοτήσεις επιχειρηματικότητας),
γ) προσωρινή ενίσχυση του προσωπικού συμβούλων της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης με την πρόσληψη 600 επιπλέον συμβούλων,
δ) κατάρτιση 1.000 συμβούλων απασχόλησης της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης.
Με την τελευταία πρόταση αναθεώρησης, όπως ακριβώς συνέβη και στα έργα που προαναφέρθηκαν, αφαιρείται όλο το β) για την εφαρμογή του νέου μοντέλου ανοιχτού πλαισίου υλοποίησης των ΕΠΑΕ και τα χιλιάδες προγράμματα κατάρτισης.
